Behtina
کاربر نگاه دانلود
- عضویت
- 2015/11/08
- ارسالی ها
- 22,523
- امتیاز واکنش
- 65,135
- امتیاز
- 1,290
نگاهی به نمایش «فاجعه»
تئاتر تکنولوژیک به‌مثابه ابزار اجرایی
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]تئاتر تکنولوژیک به‌مثابه ابزار اجرایی
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]
[/BCOLOR]
نمایش «فاجعه» نوشته سرانو پالاسیوس دوردال و به کارگردانی اگرو یاسیون سنور سرانو، موضوع درگیری ابرقدرت‌های جهان برای رسیدن به منافع بیش‌تر که منجر به نابودی زندگی انسان‌ها و محیط زیست‌شان شده است را دست‌مایه قرار داده و با بهره‌برداری از مجهزترین ابزار تکنولوژیک تلاش کرده است تا این چالش بین ادعا و عملکرد مدعیان دنیا را در زمینه ایجاد بحران در جهان در پنج قاره جهان و در اصل کل کره زمین به تصویر بکشد. این اثر اجرایی در این راستا به افرادی اشاره دارد که مدام در رابـ ـطه با خطر نابود کردن منابع انسانی و طبیعی سخنرانی کرده و از این بابت ابراز تأسف می‌کنند اما خودشان نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای را در ایجاد این شرایط بحرانی ایفا می‌کنند.
[/BCOLOR]مسعود موسوی
تئاتر و سینما همواره گاه در کنار هم و گاه در تقابل و رقابت تنگاتنگ با هم قرار داشته و هرکدام به‌نوعی تلاش کرده‌اند تا مخاطبان بیش‌تری از علاقه‌مندان هنرهای تصویری را به خود جذب کنند. در این رقابت هنری، گاه سینما با بهره‌برداری از تکنولوژی بسیار پیش رفته‌ای که در اختیار دارد موفق شده است تا از تئاتر پیشی بگیرد و به آمار بیش‌تری از نظر جذب تماشاگر دست یابد و از سوی دیگر گاه این تئاتر و دست‌اندرکاران و هنرمندان این عرصه بوده‌اند تا بر تکیه بر ارتباطی زنده، پویا، فراگیر و مستقیم توانسته‌اند در مقابل پرده جادویی سینما قد علم کنند و تازگی و اصالت خود را به رخ بکشند. در این میان هنرمندانی هم بوده و هستند که با ارزیابی و شناخت کامل، از ویژگی‌ها و امتیازات هر دو هنر در کنار هم بهره بـرده و با تلفیق درست، صحیح و خلاقانه از تئاتر و سینما آثار زیبایی را خلق کرده‌اند که از جمله این افراد می‌توان از بهرام بیضایی در عرصه هر دو هنر تئاتر و سینما نام برد که از آن دسته کارگردانانی است که در بعضی از آثار سینمایی او از جمله فیلم «مسافران» شاهد استفاده از تکنیک‌های تئاتری هستیم و در سوی دیگر کارگردانانی در زمینه هنر تئاتر در کشورمان هستند که تلاش کرده‌اند تا در آثار نمایشی خود از تکنیک‌ها و تکنولوژی تصویری بهره ببرند که از جمله این کارگردانان می‌توان از محمد عاقبتی در کارگردانی نمایش «من شاه ریچارد بودم» نام برد که اتفاقاً در همین دوره جشنواره فجر نیز حضور داشت.
شیوه تئاتر تکنیکال، سال‌های متمادی است که در کشورهای صاحب سبک در زمینه هنر تئاتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌خصوص از زمانی که دیالوگ کم‌کم از آثار نمایشی حذف شد و زبان بدن و فرم جای آن را گرفت و در این زمان، تکنولوژی تئاتری توانست به یاری بیاید و در زمینه تفهیم معانی موجود در متن و بحث زیباشناسانه آن کمک شایانی به کارگردان کند. اما یادمان باشد تئاتر تکنولوژیک یک سبک نمایشی نیست بلکه یک ابزار اجرایی محسوب می‌شود به شرطی که در ادامه بحث و نقد نمایش «فاجعه» از کشور اسپانیا که در سی‌و‌چهارمین دوره جشنواره فجر در سالن حافظ به اجرا در آمد به آن خواهیم پرداخت.
نمایش «فاجعه» نوشته سرانو پالاسیوس دوردال و به کارگردانی اگرو یاسیون سنور سرانو، موضوع درگیری ابرقدرت‌های جهان برای رسیدن به منافع بیش‌تر که منجر به نابودی زندگی انسان‌ها و محیط زیست‌شان شده است را دست‌مایه قرار داده و با بهره‌برداری از مجهزترین ابزار تکنولوژیک تلاش کرده است تا این چالش بین ادعا و عملکرد مدعیان دنیا را در زمینه ایجاد بحران در جهان در پنج قاره جهان و در اصل کل کره زمین به تصویر بکشد. این اثر اجرایی در این راستا به افرادی اشاره دارد که مدام در رابـ ـطه با خطر نابود کردن منابع انسانی و طبیعی سخنرانی کرده و از این بابت ابراز تأسف می‌کنند اما خودشان نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای را در ایجاد این شرایط بحرانی ایفا می‌کنند.
کارگردان این اثر با تلفیق فیلم بخش‌هایی از عملکرد مستندگونه رهبران پنج کشور در ایجاد شرایط بحرانی محیط زیستی در جهان، بخشی از سخنرانی‌های آن‌ها را نیز پخش می‌کند که در مذمت این گونه فعالیت‌ها سخنرانی کرده و هیچ‌کدام حاضر نیستند نقش مهم خودشان را در بروز این فاجعه‌های انسانی و محیط زیستی قبول کنند. در نمایش فاجعه، با وجود لحظات زیبا و خلاقانه بصری، اما بازیگری وجود ندارد هر چند که چهار عوامل فنی و اجرایی تلاش می‌کنند که با ترفندهایی خود را بازیگر معرفی کنند.
همچنین در پایان نمایش تشویق تماشاگران به دلیل بازی تکنیکی، خلاقانه و احیاناً احساسی و جذاب بازیگری نیست چون چنین چیزی اصولاً در اجرا وجود ندارد بلکه برای بهره‌برداری خلاقانه کارگردان از ابزاری تکنیکال برای القا مفاهیم مورد نظرش است و از نظر نگارنده این سطور این اثر هنری تئاتر نبوده و نمی‌توان بر آن واژه تئاتر را گذاشت، به این دلیل که بازیگر و بازیگری یکی از سه ضلع هویت‌دهنده به هنری تحت عنوان تئاتر است و در صورت نبود هر یک از سه ضلع اصلی بازیگر، تماشاگر و متن اصولاً دیگر تئاتری وجود ندارد که بشود پیرامون آن بحث کرد و اندیشید.
در اثر اجرایی کارگردان اسپانیایی، ما فقط و فقط شاهد یک کار زیبای تکنولوژیک در عرصه هنرهای تصویری با استفاده حساب‌شده از مواد شیمیایی بودیم و بس، کاری که در لحظاتی هم زیبا نشان می‌داد اما یادمان باشد که تکنولوژی در نهایت یک ابزار است که باید به شکل درست و صحیح در خدمت کارگردان، بازیگر و دیگر عوامل اجرایی باشد نه این‌که خود، نقش اصلی را به‌جای بازیگر در یک اثر نمایشی بر عهده بگیرد.
استفاده از تکنولوژی در صحنه هنر کشورمان به‌تازگی جدی شده و تلاش‌هایی به‌خصوص از سوی کارگردانان جوان در این راستا شکل می‌گیرد اما یادمان باشد که الگوهای تئاتری کشورمان مانند سمندریان‌ها، رکن‌الدین خسروی‌ها، دکتر رفیعی‌ها، اسماعیل شنگله‌ها در عصری می‌زیستند که از این ابزار تکنیکال خبری نبود اما با تکیه بر ارکان اصلی و واقعی هنر اصیل و ناب تئاتر همچون بازیگرانی متبحر و آزموده، موفق شدند بر قله‌های رفیع این رشته هنری دست یابند. پس در استفاده از این ابزار جدید تکنولوژیکی عجله نکنیم و تلاش کنیم تا در تولید آثار نمایشی‌مان، با شناخت کافی از نحوه کاربرد و عملکرد این ابزار، آن‌هم به صورت عناصر تکمیلی در کنار سه ضلع اصلی و اصیل تئاتر، بهره ببریم.
تئاتر و سینما همواره گاه در کنار هم و گاه در تقابل و رقابت تنگاتنگ با هم قرار داشته و هرکدام به‌نوعی تلاش کرده‌اند تا مخاطبان بیش‌تری از علاقه‌مندان هنرهای تصویری را به خود جذب کنند. در این رقابت هنری، گاه سینما با بهره‌برداری از تکنولوژی بسیار پیش رفته‌ای که در اختیار دارد موفق شده است تا از تئاتر پیشی بگیرد و به آمار بیش‌تری از نظر جذب تماشاگر دست یابد و از سوی دیگر گاه این تئاتر و دست‌اندرکاران و هنرمندان این عرصه بوده‌اند تا بر تکیه بر ارتباطی زنده، پویا، فراگیر و مستقیم توانسته‌اند در مقابل پرده جادویی سینما قد علم کنند و تازگی و اصالت خود را به رخ بکشند. در این میان هنرمندانی هم بوده و هستند که با ارزیابی و شناخت کامل، از ویژگی‌ها و امتیازات هر دو هنر در کنار هم بهره بـرده و با تلفیق درست، صحیح و خلاقانه از تئاتر و سینما آثار زیبایی را خلق کرده‌اند که از جمله این افراد می‌توان از بهرام بیضایی در عرصه هر دو هنر تئاتر و سینما نام برد که از آن دسته کارگردانانی است که در بعضی از آثار سینمایی او از جمله فیلم «مسافران» شاهد استفاده از تکنیک‌های تئاتری هستیم و در سوی دیگر کارگردانانی در زمینه هنر تئاتر در کشورمان هستند که تلاش کرده‌اند تا در آثار نمایشی خود از تکنیک‌ها و تکنولوژی تصویری بهره ببرند که از جمله این کارگردانان می‌توان از محمد عاقبتی در کارگردانی نمایش «من شاه ریچارد بودم» نام برد که اتفاقاً در همین دوره جشنواره فجر نیز حضور داشت.
شیوه تئاتر تکنیکال، سال‌های متمادی است که در کشورهای صاحب سبک در زمینه هنر تئاتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌خصوص از زمانی که دیالوگ کم‌کم از آثار نمایشی حذف شد و زبان بدن و فرم جای آن را گرفت و در این زمان، تکنولوژی تئاتری توانست به یاری بیاید و در زمینه تفهیم معانی موجود در متن و بحث زیباشناسانه آن کمک شایانی به کارگردان کند. اما یادمان باشد تئاتر تکنولوژیک یک سبک نمایشی نیست بلکه یک ابزار اجرایی محسوب می‌شود به شرطی که در ادامه بحث و نقد نمایش «فاجعه» از کشور اسپانیا که در سی‌و‌چهارمین دوره جشنواره فجر در سالن حافظ به اجرا در آمد به آن خواهیم پرداخت.
نمایش «فاجعه» نوشته سرانو پالاسیوس دوردال و به کارگردانی اگرو یاسیون سنور سرانو، موضوع درگیری ابرقدرت‌های جهان برای رسیدن به منافع بیش‌تر که منجر به نابودی زندگی انسان‌ها و محیط زیست‌شان شده است را دست‌مایه قرار داده و با بهره‌برداری از مجهزترین ابزار تکنولوژیک تلاش کرده است تا این چالش بین ادعا و عملکرد مدعیان دنیا را در زمینه ایجاد بحران در جهان در پنج قاره جهان و در اصل کل کره زمین به تصویر بکشد. این اثر اجرایی در این راستا به افرادی اشاره دارد که مدام در رابـ ـطه با خطر نابود کردن منابع انسانی و طبیعی سخنرانی کرده و از این بابت ابراز تأسف می‌کنند اما خودشان نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای را در ایجاد این شرایط بحرانی ایفا می‌کنند.
کارگردان این اثر با تلفیق فیلم بخش‌هایی از عملکرد مستندگونه رهبران پنج کشور در ایجاد شرایط بحرانی محیط زیستی در جهان، بخشی از سخنرانی‌های آن‌ها را نیز پخش می‌کند که در مذمت این گونه فعالیت‌ها سخنرانی کرده و هیچ‌کدام حاضر نیستند نقش مهم خودشان را در بروز این فاجعه‌های انسانی و محیط زیستی قبول کنند. در نمایش فاجعه، با وجود لحظات زیبا و خلاقانه بصری، اما بازیگری وجود ندارد هر چند که چهار عوامل فنی و اجرایی تلاش می‌کنند که با ترفندهایی خود را بازیگر معرفی کنند.
همچنین در پایان نمایش تشویق تماشاگران به دلیل بازی تکنیکی، خلاقانه و احیاناً احساسی و جذاب بازیگری نیست چون چنین چیزی اصولاً در اجرا وجود ندارد بلکه برای بهره‌برداری خلاقانه کارگردان از ابزاری تکنیکال برای القا مفاهیم مورد نظرش است و از نظر نگارنده این سطور این اثر هنری تئاتر نبوده و نمی‌توان بر آن واژه تئاتر را گذاشت، به این دلیل که بازیگر و بازیگری یکی از سه ضلع هویت‌دهنده به هنری تحت عنوان تئاتر است و در صورت نبود هر یک از سه ضلع اصلی بازیگر، تماشاگر و متن اصولاً دیگر تئاتری وجود ندارد که بشود پیرامون آن بحث کرد و اندیشید.
در اثر اجرایی کارگردان اسپانیایی، ما فقط و فقط شاهد یک کار زیبای تکنولوژیک در عرصه هنرهای تصویری با استفاده حساب‌شده از مواد شیمیایی بودیم و بس، کاری که در لحظاتی هم زیبا نشان می‌داد اما یادمان باشد که تکنولوژی در نهایت یک ابزار است که باید به شکل درست و صحیح در خدمت کارگردان، بازیگر و دیگر عوامل اجرایی باشد نه این‌که خود، نقش اصلی را به‌جای بازیگر در یک اثر نمایشی بر عهده بگیرد.
استفاده از تکنولوژی در صحنه هنر کشورمان به‌تازگی جدی شده و تلاش‌هایی به‌خصوص از سوی کارگردانان جوان در این راستا شکل می‌گیرد اما یادمان باشد که الگوهای تئاتری کشورمان مانند سمندریان‌ها، رکن‌الدین خسروی‌ها، دکتر رفیعی‌ها، اسماعیل شنگله‌ها در عصری می‌زیستند که از این ابزار تکنیکال خبری نبود اما با تکیه بر ارکان اصلی و واقعی هنر اصیل و ناب تئاتر همچون بازیگرانی متبحر و آزموده، موفق شدند بر قله‌های رفیع این رشته هنری دست یابند. پس در استفاده از این ابزار جدید تکنولوژیکی عجله نکنیم و تلاش کنیم تا در تولید آثار نمایشی‌مان، با شناخت کافی از نحوه کاربرد و عملکرد این ابزار، آن‌هم به صورت عناصر تکمیلی در کنار سه ضلع اصلی و اصیل تئاتر، بهره ببریم.
