Elka Shine
مدیر بازنشسته
- عضویت
- 2016/07/11
- ارسالی ها
- 4,853
- امتیاز واکنش
- 14,480
- امتیاز
- 791
بلافاصله پس از پيروزي انقلاب، جريان اسلامي كه به خلاء وجود تشكيلات حزبي در پيكره خود پي بـرده بود، در تاريخ 29/11/1357، توسط 5 نفر از روحانيون مبارز پر سابقه به نامهاي، سيد محمدحسين بهشتي، محمدجواد باهنر، سيدعلي خامنه‌اي، علي‌اكبر هاشمي رفسنجاني، و عبدالكريم موسوي اردبيلي دست به تشكيل حزبي زدند كه از همان تاريخ تاكنون تأثير گذارترين حزب در تاريخ سياسي معاصر كشورمان بوده است.[1]
دكتر بهشتي، دبيركل اين حزب، زمينه تشكيل اين حزب را به انگيزهاي اين گروه از روحانيون، از مدت‌ها قبل مربوط مي‌داند و معتقد است: "از آنجا كه تشكل‌هاي ديگر مانند نهضت آزادي، سازمان مجاهدين خلق و... نتوانستند آرمان‌هاي روحانيون انقلاب را رهبري كنند و اسلام را به عنوان مكتب تمام عيار مطرح كنند و همچنين ضرورت‌هاي اجتماعي، تاريخي براي اداره جمهوري نوپاي اسلامي، اين گروه خود اقدام به تشكيل حزبي مستقل كردند."[2]
نخستين نام انتخابي براي حزب، "حزب‌الله" بود كه از قرآن گرفته شده بود اما بلافاصله پس از انقلاب، مؤسسان آن نام "حزب جمهوري اسلامي" را براي تشكل خود انتخاب كردند. دكتر بهشتي درباره علت نامگذاري حزب به "جمهوري اسلامي" مي‌گويد: "ما از همان اول به ايجاد جمهوري اسلامي مي‌انديشيديم. تغيير نام "حكومت اسلامي" به "جمهوري اسلامي" از ابتكارات حزب است. حتي شعار، "استقلال آزادي حكومت اسلامي"، كه بعداً تبديل شد به "استقلال آزادي جمهوري اسلامي"، از ابتكارات بنيان‌گذاران حزب بود كه درست هماهنگ بود با افكار امام."[3]
از نظر خواستگاه اجتماعي اعضاء مي‌توان گفت كه حزب جمهوري اسلامي در برگيرنده نيروهاي سياسي – اجتماعي مختلفي همچون، جمعي از روحانيون انقلابي، نيروهاي دانشگاهي طرفدار امام خميني، جمعيت‌هاي موتلفه اسلامي، بازاريان مرتبط با نهضت امام در دوران مبارزه، بقاياي حزب ملل اسلامي و گروهها و هيأت‌هاي پراكنده مذهبي كه عليه نظام پهلوي مبارزه مي‌كردند، بود.[4]
حزب جمهوري در بيانيه خود، "كانون توحيد" و برخي از مساجد را به عنوان محل ثبت نام افرادي كه تمايل به عضويت در حزب را داشتند معرفي نمود. به طوري كه در فرصت كوتاهي 7 ميليون نفر عضو حزب جمهوري اسلامي شدند. حزب به سرعت "انجمن‌هاي اسلامي" را براي گسترش نفوذش در سراسر كشور متحد كرد و آنها توانستند در سراسر كشور گسترده شوند؛ به طوري كه شاخه‌هايي از آنها تقريباً در تمام كارخانه‌ها، كارگاهها، نهادهاي آموزشي و ادارات ايجاد شده بود. همچنين قرار گرفتن مساجد در اختيار حزب و اعتماد امام خميني به مجموعه رهبران حزب و واگذاري مسؤليت‌هاي مختلف به آنها، همگي باعث شد، تا حزب به سرعت تا دورترين نقاط بتواند مخاطب بيابد.[5]
هدف حزب جمهوري اسلامي
هدف حزب، تداوم بخشيدن به انقلاب ملت مسلمان ايران در راه استقرار نظام عدل اسلامي در زمينه‌هاي معنوي، فرهنگي، اقتصادي، سياسي و نظامي اعلام شده بود؛ كه براساس اين اهداف، حزب برنامههای ذیل را در دستور کار خود داشت:
1. بالا بردن آگاهي اسلامي و سياسي مردم و سرعت بخشيدن به خودسازي آنها در همه ابعاد.
2. پاكسازي كشور از آثار استبداد و استعمار.
3. برقراري آزادي‌هاي اساسي از قبيل، آزادي بيان، قلم و اجتماعات.
4. تبديل نظام فاسد اداري موجود به سازمان اداري جديد براساس ايمان، صداقت و لياقت.
5. ريشه كن كردن فقر از طريق تأكيد بر ارزش كار و نفي هر نوع استثمار و ايجاد سيستم اقتصادي جديد.
6. تبديل نظام آموزشي وارداتي استعماري به نظامي اصيل و اسلامي.
7. ايجاد ارتش با ايمان و مستقل.
8. تنظيم سياست خارجي براساس دو اصل تولي و تبري با: الف) رعايت كامل استقلال سياسي، اقتصادي، فرهنگي و نظامي كشور. ب) احترام به استقلال و آزادي ملت‌هاي ديگر. ج) توسعه و تحكيم روابط برادرانه با همه مسلمانان جهان. د) كمك به محرومان و مستضعفان جهان.[6]
اصول و خط مشي حزب جمهوري اسلامي
1) تأكيد بر تداوم انقلاب و جلوگيري از هر نوع تحجر و توقف.
2) التزام به همبستگي روزافزون همه نيروهاي مبارز مسلمان در راه استقرار نظام حق و عدل اسلامي.
3) خودداري از هر نوع وابستگي به گروهها و نيروهاي مخالف با اسلام.
4) استفاده از همه شيوه‌هاي مبارزه و سازندگي كه با معيارهاي اسلامي سازگار باشد.[7]
ديدگاههاي حزب جمهوري اسلامي
1. جهان‌بيني:
از لحاظ جهان‌بيني حزب، زندگي انسان، بدون عشق به خدا و سير الي‌الله را پوچ و بي‌معني مي‌داند. احساس تجربه، انديشه، الهام، اشراق و وحي را راههاي شناخت و بدست آوردن آگاهي براي انسان دانسته و به موجب آن غرايز طبيعي نيز نقش بزرگي در زندگي انسان دارند و انگيزه او براي بسياري از تلاش‌ها هستند. آنچه مهم است، مهار كردن و تعديل كردن اين غرايز است. پيامبران، حاميان و نجات بخشان واقعي محرومان و مستضعفان جهانند و وحي، سرچشمه آگاهيهاي بس روشن براي انبياء است؛ كه بهترين الگو و سرمشق جامعه هستند. نقش انسان در تاريخ صرفاً انفعالي نيست؛ بلكه نقش فعال و سازنده‌اي دارد. امام، عينيت مكتب است و معاد، بازگشت انسان است؛ به سوي خدا.[8]
