baten kaitos
کاربر نگاه دانلود
ستاره شناسان در دوران باستان و حتی تا همین اواخر به ستارگان ثوابت می گفتند تا فرقشان با سیاره ها معلوم باشد. اما واقعیت آن است که ستارگان هم در جنب و جوش مدام هستند هم در عالم واقع و هم در چشم ما. آسمان بالای سر ما هر روز یک بار می چرخد، چون زمین به دور خود می چرخد. ستارگان هم مثل خورشید و ماه طلوع و غروب می کنند، اما آرایش شان به هم نمی ریزد. چند تا ستاره این یا آن صورت فلکی به یک شکل دیگر تبدیل نمی شوند.
راستش ماجرا از این قرار است که اتفاقا این ستاره ها حرکت می کنند و خیلی هم تند حرکت می کنند؛ دست کم چندصد کیلومتر بر ثانیه! اما ستاره ها آن قدر از ما دور هستند که دانشمندان باید در بازه های زمانی طولانی اندازه گیری های بسیار بسیار دقیقی انجام بدهند تا متوجه این حرکت بشوند.
در این بین اخترشناسان موقعیت دقیق میلیون ها ستاره را به طور دقیق ثبت کرده اند و خیلی از آن ها را می شود در فهرستها و نمودارها و جداول دید. موقعیت ستارگان را با سامانه هایی مشخص می کنند. متشکل از بعد و میل.
بعد عبارت است از موقعیت ستاره در جهت شرقی ـ غربی در آسمان (مثل طول جغرافیایی).
میل موقعیت ستاره در جهت شمال ـ جنوب آسمان، مثل عرض جغرافیایی
اخترشناسان معمولا بعد را با واحدهای ساعت و دقیقه و ثانیه اندازه می گیرند. میل را هم با درجه و دقیقه و ثانیه قوسی. نود درجه یعنی یک زاویه قایمه و شصت دقیقه قوسی یعنی یک درجه و شصت ثانیه قوسی هم یعنی یک دقیقه قوسی.
با چند قانون ساده می توان راحت تر به خاطر سپرد که بعد و میل یعنی چه و چطور نقشه های آسمان را می توانید بخوانید.
قطب شمال آسمانی مکانی است در آسمان که محور زمین رو به آن است اگر بروید و درست در نقطه صفر قطب شمال بایستید، قطب شمال آسمانی هم درست بالای سرتان است.
قطب جنوب آسمانی هم مکانی است که محور زمین از جنوب به آسمان می رسد. اگر درست در مرکز قطب جنوب زمین بایستید، قطب جنوب آسمانی بالای سرتان خواهد بود.
خطوط فرضی بعد به شکل دایره هایی که مرکزشان مرکز زمین است از هر دو قطب جنوب و شمال آسمانی می گذرند. این خطور فرضی را روی همه نقشه های آسمان ترسیم می کنند تا ستاره ها را راحتتر بشود پیدا کرد.
خطوط فرضی میل هم به شکل دوایری موازی با هم (موازی با استوای آسمانی) در آسمان می گذرند و البته درست بالای سر عرض جغرافیایی متناظرشان هستند. برای مثال در شهر تهران که عرض جغرافیایی اش 35 درجه شمالی است (تقریبا)، بالای سرتان در آسمان همیشه میل 35 درجه شمالی است، هر چند بعد آن متغیر است.
راستش ماجرا از این قرار است که اتفاقا این ستاره ها حرکت می کنند و خیلی هم تند حرکت می کنند؛ دست کم چندصد کیلومتر بر ثانیه! اما ستاره ها آن قدر از ما دور هستند که دانشمندان باید در بازه های زمانی طولانی اندازه گیری های بسیار بسیار دقیقی انجام بدهند تا متوجه این حرکت بشوند.
در این بین اخترشناسان موقعیت دقیق میلیون ها ستاره را به طور دقیق ثبت کرده اند و خیلی از آن ها را می شود در فهرستها و نمودارها و جداول دید. موقعیت ستارگان را با سامانه هایی مشخص می کنند. متشکل از بعد و میل.
بعد عبارت است از موقعیت ستاره در جهت شرقی ـ غربی در آسمان (مثل طول جغرافیایی).
میل موقعیت ستاره در جهت شمال ـ جنوب آسمان، مثل عرض جغرافیایی
اخترشناسان معمولا بعد را با واحدهای ساعت و دقیقه و ثانیه اندازه می گیرند. میل را هم با درجه و دقیقه و ثانیه قوسی. نود درجه یعنی یک زاویه قایمه و شصت دقیقه قوسی یعنی یک درجه و شصت ثانیه قوسی هم یعنی یک دقیقه قوسی.
با چند قانون ساده می توان راحت تر به خاطر سپرد که بعد و میل یعنی چه و چطور نقشه های آسمان را می توانید بخوانید.
قطب شمال آسمانی مکانی است در آسمان که محور زمین رو به آن است اگر بروید و درست در نقطه صفر قطب شمال بایستید، قطب شمال آسمانی هم درست بالای سرتان است.
قطب جنوب آسمانی هم مکانی است که محور زمین از جنوب به آسمان می رسد. اگر درست در مرکز قطب جنوب زمین بایستید، قطب جنوب آسمانی بالای سرتان خواهد بود.
خطوط فرضی بعد به شکل دایره هایی که مرکزشان مرکز زمین است از هر دو قطب جنوب و شمال آسمانی می گذرند. این خطور فرضی را روی همه نقشه های آسمان ترسیم می کنند تا ستاره ها را راحتتر بشود پیدا کرد.
خطوط فرضی میل هم به شکل دوایری موازی با هم (موازی با استوای آسمانی) در آسمان می گذرند و البته درست بالای سر عرض جغرافیایی متناظرشان هستند. برای مثال در شهر تهران که عرض جغرافیایی اش 35 درجه شمالی است (تقریبا)، بالای سرتان در آسمان همیشه میل 35 درجه شمالی است، هر چند بعد آن متغیر است.
