خراسان رضوی جنگل ابر شاهرود

[O_Q]

معرفی
جنگل ابر در ۵۰ کیلومتری شمال‌شرق شاهرود، در مسیر جاده شاهرود به آزادشهر، استان گلستان و در روستای ابر قرار دارد. در این جنگل ابرها آن‌قدر به درخت‌ها نزدیک‌اند که به نظر می‌رسد جنگل روی ابرها سوار است. می‌توان خیال را میان ابرها پرواز داد و تا چشم یاری می‌دهد به مناظر سرسبز آن خیره شد. به باور بسیاری از گردشگران این جنگل یکی از زیباترین چشم‌اندازهای طبیعت ایران محسوب می‌شود.

جنگل‌های هیرکانی یکی از منحصربه‌فردترین نوع جنگل‌ها در دنیا هستند که همچون نوار سبزی بر شیب‌های شمالی جبال البرز قرار گرفته و سواحل جنوبی دریای خزر را می‌پوشانند. این ناحیه از حوالی آستارا در شمال‌غرب تا حوالی جنگل ابر در شرق ایران ادامه می‌یابد.

جنگل‌های هیرکانی که از دوران ژوراسیک به جای مانده‌اند، ۳٫۷ میلیون هکتار پوشش جنگلی ایران را تشکیل می‌دادند که هم اکنون این مقدار به ۱٫۸ میلیون هکتار تقلیل یافته است. قدمت این جنگل‌ها که جزو بقایای دوران سوم زمین‌شناسی هستند، از یک سو و وجود ۸۰ گونه گیاهان چوبی به همراه گونه‌های گیاهی بسیار نادری مانند راش، بلوط، توسکا، نارون، گیلاس وحشی، بارانک، سرخدار، نمدار و... سفر به ناحیه‌ای شگفت‌انگیز را نوید می‌دهند. درختان سوزنی برگ در جنگل‌های این ناحیه در کنار درختان پهن‌برگ قد برافراشته‌اند که این امر در تنوع گونه‌های جانوری جنگل ابر تأثیر گذاشته است.

می‌توان گفت ارتفاع زیاد جنگل از سطح دریا، پایین بودن درجه حرارت در فصل گرما و وجود چشمه‌سارهای فراوان و پوشش جنگلی متنوع از شاخصه‌های این جنگل است. میزان نزولات جوی در این منطقه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌متر و متوسط حداکثر دما ۲۰ و حداقل دما شش درجه سانتی‌گراد است. این ترکیب اکوزیستی بی‌نظیر طی میلیون‌ها سال، ذره‌ذره و به زحمت توانسته زیست‌بومی بیافریند، که امروزه غنای آن، این جنگل را در شمار ذخایر زیستی ارزشمند کره زمین قرار دهد.

جنگل ابر از سه نظرگاه برای جهانیان اهمیت دارد، نخست آنکه این جنگل قسمتی از جنگل‌های باستانی هیرکانی است و گیاهان دارویی کم‌نظیری دارد، دوم آنکه اکوتن این ناحیه دارای اهمیت است؛ یعنی جنگل ابر مرز میان‌ دو اکوسیستم منطقه نیمه‌بیابانی و جنگلی است؛ به‌طوری که می‌توان در جنگل‌های این ناحیه درختان سوزنی‌برگ را در کنار درختان پهن‌برگ دید که این امر در گونه‌های جانوری هم تأثیرگذار بوده است و سومین دلیل جغرافیای خاص منطقه است که دو منطقه کم ارتفاع و بلند را در کنار هم قرار داده است، به‌طوری که شاهد تشکیل اقیانوس ابر در این منطقه هستیم که پدیده کم‌نظیری در دنیا محسوب می‌شود.

افزون بر زیبایی طبیعی، مشخصات کم‌نظیری مانند وجود گونه‌های متفاوت گیاهان چوبی به همراه گونه‌های گیاهی بسیار نادری مانند راش، بلوط، توسکا، نارون، گیلاس وحشی، بارانک، سرخدار، نمدار و مانند آن‌ها این قابلیت را پدید آورده که این اراضی همچون موزه‌ای زنده برای جذب گردشگران داخلی و خارجی مورد استفاده قرار بگیرد. بخشی از گردشگران خارجی این منطقه، گیاه‌شناسانی هستند که برای دیدن گونه‌های نادر گیاهی موجود در جنگل‌های هیرکانی به ایران می‌آیند و دسته دوم، گردشگران عمومی هستند که اغلب از کشورهای آسیای میانه و خاورمیانه می‌آیند.

شرایط اقلیمی جنگل ابر
جنگل ابر در محلی واقع است که از ضخامت کوه‌های البرز کاسته می‌شود و ابرهای گرفتار در پشت این دیواره از لابه‌لای دره‌ها به سمت جنوب سرازیر می‌شوند؛ به همین خاطر تقریبا از بعدازظهر تا نیمه‌های شب با سرد شدن هوا چنان می‌نماید که جنگل روی ابرها سوار شده است. مجاورت دو ناحیه کم فشار و پرفشار (دشت گرگان و منطقه ابر) باعث شده هر وقت زمین انرژی می‌گیرد ابرها جابه‌جا شوند و چنین به نظر می‌رسد که ابرها از آسمان به زمین می‌آیند. این اتفاق منطقه ابر را دگرگون کرده است.

 

[O_Q]

گونه‌های جانوری جنگل ابر
از گونه‌های جانوری این منطقه می‌توان خرس قهوه‌ای، گرگ، پلنگ، خوک وحشی، شغال، روباه، خرگوش کل و بز، شوکا و مار و از پرندگان کبک، کبوتر جنگلی، بلدرچین، عقاب جنگلی، کرکس، شاهین، فاخته و قرقاول را نام برد.

بهترین فصل برای بازدید از جنگل ابر
بهترین زمان برای بازدید از جنگل ابر از اواخر فروردین ماه تا مهرماه است، اگرچه این جنگل زیبا و منحصربه‌فرد در همه اوقات سال دیدنی و فرح‌بخش است.

مسیر دسترسی به جنگل ابر برای رسیدن به جنگل ابر باید از شاهرود یا شهر بسطام وارد جاده شاهرود-آزادشهر شده و از آنجا وارد راه فرعی شوید که به سمت روستای ابر میآید. از آنجا تا جنگل ابر نیز راه زیادی نیست. ضمن اینکه راه دسترسی دیگری از استان گلستان نیز وجود دارد. برای سفر به جنگل ابر میتوانید از تورهای معمولا دو روزه داخلی که تقریبا هر هفته گردشگران را برای سفر روی ابرها به این منطقه میبرند، استفاده کنید.

نکته‌ها
اگر تنها به جنگل سفر کردید، نکات زیر را به خاطر داشته باشید:

• مناطق جنگلی به قدر زیباییشان میتوانند خطرناک هم باشد. وجود حیوانات وحشی، دید کم در صورت وجود مه و ابر در منطقه، مناطق صخرهای و صعبالعبور که در جنگلها به وفور یافت میشوند و تنگه‌ها و آبشارهای بلند، لزوم وجود یک برنامهریزی دقیق را تأیید میکند.
• درست کردن آتش در جنگل برای دور کردن حیوانات وحشی کار مناسبی است، ولی هیچ گاه خاموش کردن کامل آتش را از یاد نبرید.
• استفاده از امکانات مناسب جهتیابی مانند نقشه با اشل مناسب، قطبنما و به ویژه دستگاه جیپیاس مانع از سردرگمی شما در میان جنگل میشود.
• اگرچه پیمودن مسیر بدون راهنما، امروزه تفریح مورد علاقه بسیاری از گردشگران و کوهنوردان است، حتیالامکان این نکته را در نظر داشته باشید که گرفتن اطلاعات از محلیها میتواند کمک بزرگی باشد.