دعوای استرداد جهیزیه

[Hamraz.raz]

جهیزیه اموالی است که زن علی الرسم با خود به خانه شوهر می برد. جهیزیه ملک زوجه است و اباحه انتفاع به شوهر می دهد. (ترمینولوژی حقوق) دعوای جهیزیه راجع به اصل طلاق و نکاح نیست و مرسوم است که برای اثبات حق مالکیت زوجه بر جهیزیه از شوهر در ذیل سند یا قبضی تاییدیه و امضا می گیرند که علامت اقرار زوج به مالکیت زوجه می باشد. اما این سند یا رسید دلالت بر وجود اشیا مزبور در نزد زوجه نمی کند و او را مسئول رد آنها به زوجه نمی نماید.

استرداد جهیزیه مانند سایر دعاوی استرداد شرایط عمومی و اختصاصی دارد که گذشته از شرایط عمومی که از بدیهیات حقوقی می باشد (مانند فرم دادخواست، تعیین خواسته و تقویم آن و غیره در مواد 48 تا 53 قانون آیین دادرسی مدنی)، باید شرایط اختصاصی به شرح ذیل را نیز داشته باشد:

الف- تسلیم مال موضوع دعوا به زوج یا خوانده دعوا ب- بقاء عین (جهیزیه) ج- مالکیت خواهان (زوجه) د- تصرف گیرنده(زوج)

معمولاً جهیزیه مال و شامل اشیاء و کالاهای مادی است و در تقسیم حق به حقوق مالی و غیر مالی، جهیزیه، از حقوق مالی زوجه محسوب می شود و زوجه بر آن مالکیت دارد.

سوالی كه اكثر مردم در خصوص جهیزیه دارند این است كه آیا جهیزیه متعلق به زوج است یا زوجه ؟ و هر كدام چه سهمی در جهیزیه دارند ؟

حكم آن واضح است ولی به دلیل تصورات اشتباه مردم و عدم اطلاعات حقوقی برای استرداد جهیزیه به دادگاه ها مراجعه میكنند.

دعوای استرداد جهیزیه همانند دعاوی حقوقی دیگر نیاز به اثبات بردن و تحویل جهیزیه به منزل داماد و بقای آن از طرف مدعی دارد و باید به یكی از طرق ادله اثبات دعوا وجود حق ثابت شود.

معمولاً مشكل از آنجایی آغاز میشود كه لیست جهیزیه موسوم به "سیاهه" وجود نداشته باشد.

زیرا در نزد بیشتر خانواده ها گرفتن رسید از زوج هنگام بردن جهیزیه بی اعتمادی به وی در اوایل ازدواج تلقی می شود.

در صورت وجود نداشتن سیاهه، فاكتور اجناس خریداری شده و همچنین شهادت شهود میتواند تا اندازه ای در كشف حقیقت به زن كمك كند.

در صورت حدوث اختلاف و یا حتى مواردى كه زن و شوهر دچار اختلاف هم نباشند اگر زن بخواهد درجهیزیه خود دخل و تصرف نماید در صورت ممانعت مرد ابتدائاً موضوع را به صورت اظهار نامه به همسر خود اعلام مى نماید در صورتى كه زوج از خارج نمودن جهیزیه ممانعت نماید زن مى تواند به دادگاه مراجعه كند.

دعوای استرداد جهیزیه همانند دعاوی حقوقی دیگر نیاز به اثبات بردن و تحویل جهیزیه به منزل داماد و بقای آن از طرف مدعی دارد و باید به یكی از طرق ادله اثبات دعوا وجود حق ثابت شود

دادخواست در دو نسخه تهیه و تقدیم دادگاه خانواده شده كه یك نسخه آن توسط دفتر دادگاه برای خوانده ارسال میشود تا وی از مفاد دعوی مطروحه علیه خویش مطلع شود.

موضوع قابل ذكر این است كه در دعاوی مالی ، امكان اینكه طرف مقابل دعوی بخواهد اموال را از بین بـرده و یا به آنها خسارت بزند زیاد است.

بنابراین چنانچه خواهان همراه با دادخواست استرداد جهیزیه مطابق ماده 108 قانون آ.د.م تقاضای صدور قرار تامین نیز بنماید به محض صدور قرار، به طرف مقابل ابلاغ شده و طبق ماده 117 قانون فوق الذكر، چنانچه امكان تضییع و از بین رفتن اموال از طرف خوانده باشد، دادگاه بدون ابلاغ قرار را اجرا می كند.

در مواردی كه امكان جا به جایی و حیف و میل اموال از طرف زوج وجود دارد حكم ورود به منزلی كه جهیزیه در آن قرار دارد صادر میشود تا طرف مقابل نتواند از ورود ماموران به منزل جلوگیری نماید.

در اثبات انتقال جهیزیه به منزل شوهر و در صورت بقای وجود آنها زوجه مجاز به اخذ جهیزیه و اموال خود می باشد . البته طبق ماده 63 قانون اجرای احكام مدنی:

از اموال منقول موجود در محل سكونت زوجین آنچه معمولاً و عادتاً مورد استفاده ی اختصاصی زن باشد متعلق به زن و آنچه مورد استفاده اختصاصی مرد باشد متعلق به شوهر و بقیه از نظر مقررات این قانون مشترك بین آنان محسوب میشود مگر اینكه خلاف آن ثابت گردد.

نحوه استرداد جهیزیه

دادگاه صالح رسیدگی به خواسته‌ی استرداد جهیزیه، دادگاه خانواده می‌باشد و نحوه مطالبه آن با تنظیم دادخواست صورت می‌گیرد. به طور معمول، در عرف، هنگام تحویل جهیزیه صورتی از اموال مذکور تهیه و به امضای حاضرین به ویژه شوهر می‌رسد که این امر در سهل نمودن استرداد جهیزیه در دادگاه بسیار اهمیت می‌یابد. با ارائه صورت جهیزیه به دادگاه با توجه به امضای زوج در ذیل آن، جای شک و شبهه‌ای باقی نمانده و مانع از درگیری و یا سردرگمی طرفین در دادگاه‌ها می‌گردد. در صورتی که لیست اموال موجود نباشد زوجه که خواهان جهیزیه می‌باشد، لازم است دلایلی مبنی بر این که چه وسایلی به منزل زوج بـرده است، به دادگاه ارائه نماید. از جمله‌ی این دلایل شهادت شهود است که مسلماً شهود به جزئیات وسایل اطلاع دقیق ندارند. دلایل و مدارکی که زوجه به دادگاه ارائه می‌نماید عبارت است از لیست اموال و استشهادی که توسط افرادی که جهیزیه و انتقال آن را به منزل شوهر مشاهده نموده و حاضرند در دادگاه ادای شهادت نمایند.

طبق ماده 63 قانون اجرای احكام مدنی:

از اموال منقول موجود در محل سكونت زوجین آنچه معمولاً و عادتاً مورد استفاده ی اختصاصی زن باشد متعلق به زن و آنچه مورد استفاده اختصاصی مرد باشد متعلق به شوهر و بقیه از نظر مقررات این قانون مشترك بین آنان محسوب میشود مگر اینكه خلاف آن ثابت گردد

 

[Mona_779]

0

 

[Mona_779]

شهود را فراموش نکنیم. فامیل عزیز که اتفاقاً خیلی دوست دارند سر از ریزکاری های ما درآورند و آمار تعداد لیوان های توی کابینت عروس و فرش های کف خانه را داشته باشند. که البته چون می خواهند آن را برای دیگران تعریف کنند آن را حفظ می کنند که برای شهادت در روز مبادا خیلی به درد می خوردند.

بعضی عروس خانم ها ابتکار جالبی دارند. جهیزیه عروس را با روبان صورتی تزئین میکنند که این خودش بسیار به درد می خورد و بهتر میشود اگر به شهود یادآوری کنیم که روباندارها جهیزیه عروس خانم است.

درست است که حفظ و حراست فاکتور خرید کار سختی است اما من یک توصیه به شما دارم حتماً همانطور که از برگه های گارانتی حراست میکنید هوای فاکتورها را هم داشته باشید که بعد از ده پانزده سال همچنان به کار می آید.

در صورتی که خدای نکرده به اختلاف برخوردید و خواستید دادخواست استرداد جهیزیه بدهید حتماً در ستون خواسته علاوه بر استرداد جهیزیه ذکر کنید: صدور قرار تأمین خواسته پیش از ابلاغ که این باعث میشود پیش از اینکه شوهر شما اموال را از خانه خارج کند آنها را توقیف کنید. معمولاً دادورز اموال را در محل توقیف کرده و به خود همسرتان به عنوان امین می سپارد که در این صورت همسرتان امین اموال محسوب شده و هر اتفاقی که برای اموال بیفتد او مسئول است.

مطابق قانون زوج در صورت استفاده درست، نسبت به عین اموال مسئولیت ندارد. مثلاً اگر جهیزیه زنی بر اثر افتادن در هنگام حمل و نقل یا نوسان برق صدمه دید یا اینکه بر اثر مرور زمان مستهلک شد، زوج هیچ مسئولیتی در این خصوص ندارد و نیازی نیست غرامتی به زوجه بدهد.





البته در ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی، تهیه اثاث خانه به عهده مرد گذاشته شده و زن اساساً وظیفه ای ندارد جهیزیه ای با خود به خانه همسرش بیاورد و به عنوان اثاث خانه در اختیار مرد قرار دهد، لذا وقتی زن جهیزیه خود را مطالبه کند و بر اساس اقرار مرد، شهادت شهود یا فهرست سیاهه و دیگر دلایل محکمه پسند ثابت شود که زن مقدار و اقلام مشخصی از اثاث البیت را به عنوان جهیزیه به خانه مرد آورده و تحویل مرد داده، هر زمان اراده کند می تواند از زوج این وسایل را پس بگیرد و زوج حق مخالفت ندارد و مکلف است عین این وسایل را متناسب با شأن زوجه به عنوان نفقه برای او فراهم کند. این موضوع هم بستگی به هیچ چیز ندارد و زن حتی در زمانی که خوش و خرم با همسرش زندگی می کند هم می تواند از همسرش جهیزیه خود را مطالبه کند.

نکته جالب دیگر اینکه همسران در مسائل مالی خود استقلال دارند. به همین دلیل جهیزیه نیز مالی است که متعلق به زوجه است و اگر زمانی زن فوت کند، اموالی که از او به جا می ماند به میزان سهم الارث به ورثه تعلق می گیرد. جهیزیه نیز به چنین سرنوشتی دچار می شود. اگر زوج و زوجه صاحب فرزند باشند، یک چهارم اموال به مرد به ارث می رسد و اگر صاحب فرزندی نباشند، یک دوم اموال به مرد به ارث رسیده و بقیه اموال میان سایر وراث تقسیم می شود.







ومورد آخر اینکه اگر زمانی همسرتان بیخبر اموال شما را فروخت می توانید به جرم فروش مال غیر از او شکایت کنید به شرط اینکه اولاً بتوانید ثابت کنید اموال متعلق به خود شماست (از یکی از راههای بالا: ارائه سیاهه یا فاکتور یا شهادت شهود) دوم

اینکه ثابت کنی شوهرتان آن را فروخته و نه دیگری و نکته مهم دیگر در خصوص شکایت کیفری این است که اگر شوهر شما تبرئه شود امکان دارد علیه شما شکایت افترا کند..

 

[Mona_779]

0