کودک‌یاری رابـ ـطه کودک و والدین

[mah.s.a]

10- توجه به کسب هویت نوجوانان

« توجه به کسب هویت نوجوان». هر چه که ما الان هستیم همان تصمیمی است که در سن 14 -15 سالگی گرفتیم. یعنی بازده بین 12 تا 18 سال من شما الان ما را تشکیل داده است. در همان بازده سني، من رشته تحصیليم را انتخاب کردم. در همان بازده مشخص شد که من آدم مذهبی هستم. تا قبل از 12 سالگی مادرم مرا مجبور می کرد چادر بپوشم. جملاتي که والدین به دکتر مشاور مي گويند: تا وقتی که دانشگاه نرفته بود همه چیز خوب بود. از وقتی که دانشجو شد همه چیز تغییر کرده است، اگر تا 18 سالگي فرزندم را طوری بزرگ کردم که کار خلاف شرع انجام نداد، دخترم به پسري نگاه نکرد و پسرم هم خلاف شرع انجام نداد، پس از آنکه وارد جامعه بزرگتر (دانشگاه) شد، (در 17-18 سالگی وارد رابـ ـطه شد). جوان در اين سن هویت پیدا می کند. هویت مالی، تحصیلی، شغلی پیدا می کند. نظرش نسبت به همسرآینده خود طبق آنچه که بين والدينش است، انتخاب مي کند و تصمیم می گیرد. اگر در این زمان فرزندتان احساس ارزشمندی کند، هویت مثبت از خود پیدا می کند و این مسئله به او کمک می کند که در آينده با هر فشاری و هر شرایطی که مواجه شد تصمیم به انتخاب درست با ملاک ها و معيارهاي خودش انجام دهد. نوجوان نیاز دارد هویت مشخصی از خود به دست آورد تا بتواند به عنوان فردی مستقل به زندگیاش جهت دهد، احساس ارزشمندی کند، از وابستگی ها رهایی یابد و بالاخره بتواند برای استقلال مالی، تحصیلی، شغلی، ازدواج و آینده خود برنامه ریزی کند. کسب هویت به خودی خود امر بزرگی است و نوجوان را با فشارهای گوناگونی روبرو می سازد.در این شرایط والدین وظیفه دارند با رعایت اصول برقراری رابـ ـطه انسانی، با شکیبایی و بردباری با فرزند

نوجوانشان رابـ ـطه برقرار کنند و با او مدارا نمایند تا فرزندان به سلامت این دوره را پشت سر گذراند و آنرا طی کنند.

 

[mah.s.a]

11- اصل صداقت

مهمترین اصلی که به برقراری رابـ ـطه انسانی میان والدین و فرزندان کمک می کند، اصل صداقت یا صادق بودن در گفتارورفتار است. مهمترین اصل در روابط انسانی صداقت است چون قابل درک است. زمانی که ما دروغ می‌گوییم فکر می کنیم بقیه متوجه نمی شوند زیرا فرزندان به سهولت به میزان صداقت والدین با خودشان پی می برند و میزان اعتماد خود را به والدین برحسب آن تنظیم می کنند. هر چقدر میزان صداقت بین شما و نوجوانتان بیشتر باشد. سهولت ارتباط بیشتر است. راحتتر با شما ارتباط مي گيرد راحتتر می آید دردودلش را با شما درميان مي گذارد که مثلا پسري به من پیامک داده است. این میزان اعتمادی که بین من و نوجوانم ایجاد می شود. میزان صداقت من است. بچه در رفتارهای ما چیزهایی می بیند که نمی تواند به ما اعتماد کند. یه جایی که او علیرغم میل من بوده گویا رفتاری کردم که به صداقت من شک کرده و نمی تواند اعتماد کند. باید اعتماد بین فرزندان و والدین پدر یا مادر فرق نمیکند؛ شکل بگیرد. خیلی مهم است که من و شما در حیطه نوجوانی فرزندانمان (یکی از والدين) منبع اعتماد باشیم و دیگری اقتدار یعنی به یکی اعتماد کند و از دیگری نه اینکه حساب ببرد ولی بداند که دیگری پدر احترام بیشتری برایش قائل است. جنس فرزندتان هر چه که باشد دختر یا پسر، بهتر است مادر منبع محبت باشد و پدر نشان اقتدار.

 

[mah.s.a]

12- قاطع و جدی بودن

در کنار تمام اصول برقراری رابـ ـطه انسانی با کودک و نوجوان، اصل قاطع و جدی بودن مطرح می شود، متأسفانه برخی از والدین با فرزندان یا بسیار خشک و رسمی هستند و یا بسیار مهربان و نرم. این اصل را والدین با خشک ورسمی بودن و گذاشتن قاعده های خشک نادرست است همانطور که در بحث چهاردیواری گفتیم سقف قاعده ها را پایین نزنید که بچه ها خفگي کنند، دلگیر شوند، منتظر فرصت باشند که از آن خانه بیرون بروند و هر کاری دلشون خواست انجام دهند. قاطع بودن به معنای جدی و عصبانی و خشونت و سختگیری نیست. قاطع بودن به معنای اینکه قانونی که با هم تعریف کردیم باهم به اجرا بگذاریم. اگر والدين يا فرزندان در جايي از اين قواعد خطا کردند مي توان براي بار اول دربارة دلیل خطا صحبت کنیم و بار دوم برای اینکه چرا تکرار شد صحبت کنیم و اگر بار سومی اتفاق افتاد آنجا بررسی کنیم شاید قانون ما غلط است اما بعد از بار سوم، والدین باید قاطع باشند. به َآنها بگویید گویا مشکلی وجود دارد شايد مشکل از من و ملاک من است. مشکل از قانونی است که تعریف کردیم یا مشکل از توست خوب بیا کمک کنيم و مشکل را حل کنيم؛ ممکن است در این قسمت بچه ها بگویند «اعتماد به نفس نداریم يا جرئت نداريم يا استرس باعث این میشود، خیلی راحت می توان به آنها کمک کرد.

در حالیکه معدودی از والدین به موقع مهربان و به موقع قاطع، هرگز قاطع و جدی بودن را با عصبانیت، خشونت و سخت‌گیری یکی نمی‌دانند.

 

[mah.s.a]

13- توجه به نیازهای همه جانبه

انسان موجودی چند بعدی است و سلامت روانی و جسمانی فرزندان در سایه توجه به نیازهای همه جانبه آنها تأمین می شود.

فراموش نکنید فرزند نوجوان شما دیگر کودک نیست، که نیاز به سرپناه و غذا داشته باشد واسباب بازی بخواهد، نوجوان شما برای اینکه سلامت جسمانی و روانی داشته باشد یک حیطه وسیعی از نیازها را دارد، او نمی داند آن خدایی که دربارهاش صحبت می کردم وجود دارد یا نه؟ تفکر انتزاعی در او شکل می گیرد. همه چیز را باید به او توضیح بدهیم. وقتی شما همه جانبه به نیازهایش توجه میکنید او هم همه جانبه رشد میکند. اشتباه ما این است که او را در بهترین دبیرستان شهر ثبت نام می کنیم. او در بعد تحصیلی خوب رشد می کند اما آیا از دبیرستان که بیرون آمد و دختر زيبايي را میداند با آن دختر چکار کند؟ آیا می داند با حسي که دارد چکار کند؟ آیا وقتی او را به مهمانی می بریم آداب معاشرت بلد است؟ احترام به بزرگتر بلد است. وقتي بابا بزرگش وارد میشود از جایش بلند می شود؟ آیا می داند تفریح چیست؟ چقدر از ساعت عمرش را باید با تفریح بگذراند؟ آیا می‌داند مذهب چیست؟ آیا می‌داند معنویت چیست؟ آیا برای جسمش ارزش قائل است یا فقط گیر داده پول بدهید بروم بینی ام را عمل کنم و نمی داند با جسمش چکار کند؟ و در مورد اندام نامتناسب خود چکار کند؟ والدینی که به تأمین نیازهای همه جانبه فرزندان خود می اندیشند، رشد همه جانبه آنان را موجب می شوند و افراد رشد یافته از تمامی جنبه ها را به جامعه عرضه میکنند.

 

[mah.s.a]

14- اصل مسئولیت دادن به فرزندان

فرزندان را باید به بهترین نحو به داشتن و پذیرفتن مسئولیت تشویق نماییم. به نوجوانتان مسئولیت بدهید. زمانی که به او مسئولیت می دهيد که اتاقش را مرتب کند، نبايد بگویید خوب اتاق خودش است؛ شما همین مسئولیت را به او دادید. بنابراین تحسینش کنید، از او قدردانی کنید جلو دیگران بگویید شکرخدا یاسمن کمک کارم است و اگر جدای از مسئولیتش اگر کوچکترین کاری انجام داد بگویید و به او بفهمانید و بگویید من می دانم وظیفه تو نيست، انتظاری هم از تو ندارم ولی اين کار را که انجام می دهی باعث می شود من نگاهم به تو عوض شود و حس خوبی داشته باشم و آرام باشم و انرژی داشته باشم. وقتی اعمال غیرمسئولانه از نوجوانتان سرمی زند و هر کدام از والدين که ديدند او را به محيطي خلوت و صميمي و محرمانه ترین فضا ببريد و به او بگوييد اینجا جز من و تو و خدا کسی نیست و کار یا عمل غیر مسئولانه اش را متوجه شده اید ولی مستقیم نگوييد که مال توست یه جوری ازش سوال کنيد و توضیح بخواهيد و نيز راه حل هم از او بخواهید و به او بگویید اگر لازم شد مسئله را با پدرش در میان می گذارید.(اگر مادر ديده است) اما مطمئن باشید که چون عصبانی هستید نباید فوری به پدر بگویید حداقل 24 ساعت بعد اگر خواستید با پدرش در میان بگذارید. اشتباهی که می کنیم فوري مي خواهيم پدر را هم در جريان بگذاريم؛ مطمئنا این اتفاق امروز نیفتاده بنابراین اگر یکروز دیرتر بگویيم هیچ مسئله ای پیش نمی آید. وقتي آرامتر شدم بهتر میتوانم مسئله را با پدرش در میان بگذارم و میتوان پس از شنیدن پدر، خشم او را نيز کنترل کرد.

 

[mah.s.a]

15- اصل مشورت کردن و خود تصمیم گیری

با فرزندنتان رابـ ـطه برقرار کنید و با آنها مشورت نمایید. به بچه‌ها باید تصمیم‌گرفتن را یاد بدهیم. زندگی ما با تصمیم‌هایمان می گذرد. مهمترین کاری که انجام می‌دهیم تصمیم‌گیری و انتخاب است. وقتی در کودکی بچه را به مغازه می‌برید از صد لباس که در مغازه وجود دارد؛ براي اينکه او بتواند و ياد بگيرد انتخاب کند تعدا معدودي با 3 رنگ مشخص به او نشان بدهيد تا کودک خودش بتواند انتخاب کند و تصمیم بگیرد که کدام لباس و رنگ را دوست دارد. براي اينکه تصميم گيري را به کودک ياد بدهيم از وسايل اتاق خودش شروع مي کنيم مثلا رنگ پرده اتاقش را انتخاب کند و يا اينکه گلدان را کجا قرار بدهد، نظر کودک را بخواهید او باید خودش تصمیم بگیرد اما اگر حتی تصمیم اشتباهی گرفت فوری به او نگویید اشتباه است. بلکه پس از اندکی و رفت و آمد و دلیل درست به او بفهمانید که این تصمیم اشتباه است. که خود نیز بتواند به اشتباهش پی ببرد.

در فرآیند تصمیم‌گیری اولین مرحله آن است که به بچه‌تان ارزش بدهید؛ امروزه در خانواده باید دربارة ‌حتی تلویزیون دیدن باید یاد بگیریم با هم یک فیلم مشترک ببینیم. برنامه اي را انتخاب کنيم و با هم به تماشا بنشينيم. در مورد کارهاي ديگر هم مثل ‌مهمانی رفتن، مسافرت رفتن و... مشورت کنیم و رای گیری کنیم. گاهی اگر تصمیمي را من و همسرمان گرفتیم باید در خلوت خودمان نظرمان را یکی کنیم. خیلی وقتها هم اگر تصمیم خیلی مهمی نیست، ابتدا اجازه بدهید نوجوانتان نظرش را بگوید پس از آن یکی از شما به نفع او کنار برود. که ببیند که برای همیشه هم تبانی نیست. یعنی اگر همیشه نظرات تان یکی باشد نوجوان شک می کند.

 

[mah.s.a]

در اصل مشورت کردن چند نکته هست: اینکه ما برای تو ارزشی قائل هستیم، اینکه تو را به عنوان یک شخصیت مستقل پذیرفتیم و نيز تو هم جزو افراد بالغ هستی و برای نظرت ارزش قائلیم،تو برای ما محترم هستی و مهمترین چیز این است که خود والدين به او تصمیم گیری را به آنها یاد می دهیم.

 

[mah.s.a]

سخن آخر

خانواده محیط اصلی پرورش نوجوان محسوب می شود. رفتار و کردار اخلاقی و تامین زندگی بدون اضطراب، نوجوان را به سوی تقوا و درستکاری سوق مي دهد. بی توجهی و سهل انگاری نسبت به تربیت نوجوان و تامین نکردن عشق، توجه، دلسوزی و راهنمایی از طرف والدین، نوجوان را به سوی بی بند و باری، نومیدی، عصیانگری می برد. پاسخ درست به خواهش های روانی و تمایلات درونی کودک و نوجوان از اساسی ترین مسائل تربیتی است. حضور پویای والدين در کانون خانواده از جنبه تربیتی از اهمیت زیادی برخوردار است. بی تفاوتی، خونسردی و سکوت دائمی والدين تاثیر منفی بر نوجوان دارد. رابـ ـطه پویا و فعال والدین و نوجوان موجب می شود که او بدون ترس و واهمه مسائل خود را با آنان در میان بگذارد و راهنمایی بخواهد.

دانلود رمان های عاشقانه