جالب و دانستنی رازهای کشتیِ خوفو، ۶۵ سال بعد از کشف آن، همچنان ادامه دارد

[I.MehrDãd]

رازهای ادامه‌دار کشتی خوفو، به صدر خبرها بر گشته است. هر روز اتفاق نمی‌افتد که یکی از مخلوقات دنیای باستان، سر از فضای اینترنت و گوگل در بیاورد. اما در ۲۶ می، این اتفاق، در ابعاد گسترده‌ای رخ داد، چون قرار بود که در این روز به خصوص، شصت و پنجمین سالگرد کشف کشتی خوفو، از طریق تغییر لوگوی صفحه اصلی گوگل، جشن گرفته شود؛ لوگوی گوگل به یک تصویر پاپیروس مانندِ قهوه‌ای رنگ، که حاوی نمادهای مختلفی از مصر باستان بود، تغییر یافت؛ نمادهایی مثل هرم جیزه، کشتی و عدد ۱۹۵۴، که به سال این کشف اشاره داشت.

گوگل، در توضیح تغییر لوگوی اصلی خود به مناسبت این روز گفت: «در چنین روزی در سال ۱۹۵۴، یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین قایق/ کشتی‌های زمین، در حالی پیدا شد، که در نزدیکی بزرگ‌ترین هرمِ مصر، دفن شده بود. لوگوی امروز، کشف کشتی خوفو را جشن می‌گیرد، که بیش از ۴۶۰۰ سال دوام آورده است، اگرچه که علت اصلی آن هنوز به صورت یک راز باقی مانده است.»

همین پیشینه رازآلود کشتی خوفو است که باعث شده از تمام یادمان‌های مصری، معروف‌تر و برجسته‌تر شود. این کشتی باستانی، در نزدیکی هرم بزرگ جیزه و در یک سرداب، که نسبت به ورود هوا، عایق شده بود، توسط باستان شناسان کشف شد و همچنین، هدف اصلی از ساخت آن، مایه شگفتی و سردرگمی آنها شد.

کشتی خوفو، که در واقع، در جنوب هرم بزرگ جیزه دفن شده بود، توسط یک باستان شناس به نام کمال الملّاخ کشف شد. او در حال آزمایش ردیفی از بلوک‌های بزرگ سنگ آهک بود، که یک حفره مستطیل شکل را پوشانده بودند. او یکی از این قطعات بزرگ را شکست و در همین لحظه بود که سردابی بزرگ، در زیر پاهایش نمایان شد و برای اولین بار پس از ۴۵۰۰ سال، شعاع‌های نور خورشید، بر چوب‌های یک کشتی فوق العاده، به شکل پاپیروس، تابید؛ کشتی که ساخته شده بود، سپس قطعات آن جدا، و در نهایت در ارتفاعات قلمرو قدیم مصر، دفن شده بود.

روند سر هم کردن مجدد قطعات کشتی، که به بیش از ۱۲۰۰ قطعه می‌رسید، توسط حاج احمد یوسف، نظارت می‌شد؛ کسی که به عنوان مرمت‌کار، برای بخش عهد باستان دولت مصر کار می‌کرد. او نمونه‌هایی را که در مقبره‌های باستانی کشف شده بودند، مورد بررسی‌ قرار داد و از کارخانه‌های کشتی‌ سازیِ حاشیه رود نیل، بازدید کرد.

بیش از یک دهه بعد، کشتی، که ۴۳ متر طول و ۶ متر عرض داشت، به خلاقانه‌ترین شکل ممکن، بازسازی شد، بدون اینکه حتی از یک عدد میخ در آن استفاده شود. به گزارش Independent، گفته می‌شود که طراحی این کشتی‌، چنان کامل و دقیق، صورت گرفته، که اگر به نیل انداخته شود، هنوز هم می‌تواند به راحتی در دل آن شناور باشد و مثل یک قایق امروزی، حرکت کند.

اکثر متخصصان، بر این باورند که کشتی برای خوفو، فرعون مصر، و به این منظور ساخته شده بوده که وی را به جهان پس از مرگ ببرد. به طور کلی، مورخان،‌ در پذیرش هرم ۶ میلیون تُنی جیزه، به عنوان یکی از عجایب هفت گانه عهد باستان، متفق القول هستند. خوفو، که در بین یونانیان، به نام چئوپس یا خئوپس، شناخته می‌شود، دومین فرعون سلسله چهارم بود، که ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، بر مصر حکمرانی می‌کرد.

عده ای دیگر عقیده دارند که کشتیِ خوفو، حامل اسرار ساخت اهرام مصر است. به نظر این افراد، این کشتی نامتقارن، اساسا طراحی شده بود، تا به عنوان یک جرثقیل شناور عمل کند و بتواند قطعات بسیار بزرگ سنگی را بلند کند. آثاری که بر روی بدنه چوبی کشتی به جا مانده، نشان می‌دهد که این کشتی، فقط یک نماد مذهبی نبوده است. از سوی دیگر، کشتی خوفو، مشابه قایق خورشیدی‌ای ساخته شده است که به نام آتِت (Atet) شناخته می‌شود و به خداوند خورشید تعلق داشته است و قایق‌های خورشیدی در مصر باستان، اکثرا از چوب سدر ساخته می‌شدند و در آئین‌های مذهبی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

نانسی جنکینز، در کتابی به نام "قایق، در زیر هرم" ، می‌نویسد: «به نظر می رسد که در طول تاریخ مصر، موارد استفاده از قایق‌های پاپیروس شکل، به عنوان قایق های زیارتی،‌ محدود به وقایعی می‌شد که مفهومی مذهبی و آئینی داشتند. به عنوان مثال: برای رفتن به منطقه مهم أبیدوس و قربانی کردن برای اُسیریس (خداوندگار جهان پس از مرگ، دنیای مردگان و تولد دوباره)؛ جایی که هر فرد مصری امیدوار بود که نه هر سال، اما حداقل یک بار در عمرش، به آنجا سفر کند. یا مثلا به عنوان قایق‌های مراسم ختم،‌ و به منظور انتقال مومیایی از میان رود نیل، به سمت شهر مردگان، در کرانه غربی. یا به عنوان وسیله نقلیه افراد مهمی چون خدایان.»

در حال حاضر، کشتی خوفو در موزه قایق‌های خورشیدی در نزدیکی هرم بزرگ جیزه، نگهداری می‌شود.