چهارمحال و بختیاری روستای شگفت انگیز سر آقا سید؛

[ABAN dokht]

روستای شگفت انگیز سر آقا سید؛سومین روستای شگفت انگیز ایران و هفتمین جهان:
وجه تسمیه این روستا بخاطر امامزاده ای است که مقبره ان در پایین روستا قرار دارد و چون این روستا بصورت پلکانی بالای این امامزاده شکل گرفته به این روستا "سر آقا سید" میگویند.
خانه های این روستا معمولا فاقد پنجره و با دیوارهای ضخیم و سقف مسطح بوده که با سنگ،گل و چوب و خشت ساخته شده اند.که بنظر میرسد علاوه بر جنبه های امنیتی (حمله حیوانات وحشی، سرقت و ...) با توجه به زمستانهای برفی و یخبندانهای منطقه اصول بهینه سازی مصرف سوخت بهتر از امروزه رعایت شده است.
-در غرب روستا منطقه زیبای بی آبی وجود دارد که گفته میشود قبل از حضور آقا سید روستا وجود داشته است.
-چشمه ای در روستا بنام خدر (خضر) در این روستاست ک اهالی معتقدند این چشمه ب حضرت خضر (ع) متعلق است.
-بافت روستا (پلکانی فشرده)
-جنگل های زاگرس موجود در منطقه
-امامزاده آقا سید عیسی

ا

 

[akbn]

كاش مي شد عكسشم بذاريد

 

[~*~havva~*~]

​

روستای سرآقاسید از روستاهای گردشگری استان چهار محال و بختیاری در مناطق مرتفع زاگرس میانی در شهرستان کوهرنگه که ساختاری مشابه روستای ماسوله داره. برای دیدن جاذبه های متعدد شهرستان کوهرنگ باید از جاده خاکی، پیچ در پیچ، باریک و ناهموار عبور کرد، اگر این گذر در اردیبهشت و خرداد باشد، کوچ عشایری که از مناطق گرمسیر خوزستان به چهارمحال و بختیاری وارد میشن، دیگر جاذبه ای ست که چشم گردشگران رو مسحور می کنه. در یکی از دور ترین نقاط این شهرستان درارتفاعات زاگرس مرکزی، پس از عبور از مسیر پر پیچ و خم کوهستانی روستای پلکانی «سرآقا سید» یا همان «ماسوله زاگرس» بر دامنه کوه خودنمایی می کنه. این روستا در شمار زیباترین روستاهای جهان قرار دارد.

 

[ATENA_A]

روستای سرآقاسید از روستاهای گردشگری استان در مناطق مرتفع زاگرس میانی در شهرستان کوهرنگ است که ساختاری مشابه روستای ماسوله دارد . روستای سر آقا سید در فاصله 140 کیلومتری شهرکردو از توابع شهرستان کوهرنگ است که برای دیدن جاذبه‌های متعدد شهرستان کوهرنگ باید از جاده خاکی، پیچ در پیچ، باریک و ناهموار عبور کرد، اگر این گذر در اردیبهشت و خرداد باشد، کوچ عشایری که از مناطق گرمسیر خوزستان به چهارمحال و بختیاری وارد می‌شوند، دیگر جاذبه‌ای است که چشم گردشگران را محسور می‌کند. در یکی از دور‌ترین نقاط این شهرستان درارتفاعات زاگرس مرکزی، پس از عبور از مسیر پر پیچ و خم کوهستانی روستای پلکانی «سرآقا سید» یا همان «ماسوله زاگرس» بر بر دامنه کوه خودنمایی می‌کند.روستای سرآقا سید، روستایی با بافت سنتی و معماری قدیمی است که درحدود ۴۵ کیلومتری شمال غرب شهر چلگرد مرکز شهرستان کوهرنگ در دره شمالی بخش شمال غرب زردکوه و در مرز استان لرستان در سراب رودخانه «زرک» یکی از شاخه‌های رودخانه «آب زالکی» از زیرحوضه‌های رودخانه «دز» واقع شده است. در پایین دست روستای سرآقا سید امامزاده‌ای با همین نام وجود دارد که وجه تسمیه نام این روستا همین امامزاده است و چون روستا بصورت پلکانی در بالای این امامزاده شکل گرفته به این روستا” سراقاسید” می‌گویند. روستای سرآقاسید با قدمت 600 سال از منظر معماری یکی از بی نظیرترین روستاهای فلات مرکزی ایران بویژه در منطقه زاگرس مرکزی است ، این روستا با توجه به بافت تاریخی اش به ماسوله دوم معروف است و دارای معماری پلکانی بسیار ارزشمندی است. خانه‌ها تماماً با خشت ساخته و معماری به صورت پلکانی فشرده می‌باشد، بطوری که پشت بام منزل پایین به منزل حیاط منزل بالایی است. این روستا علاوه بر معماری زیبا دارای چشمه سارها باغات میوه و طبیعت سرشار از زیبایی منحصر به فرد است. معماری این روستا به گونه ای است که حیاط هر خانه پشت بام خانه زیرین بوده و خانه‌ها بصورت زنجیر به هم متصل وپیوستگی ویژهای بر انها حاکم است و و خانه‌ها روستا تماما با خشت ساخته شده و معماری آن به صورت پلکانی فشرده است، به طوری که پشت بام منزل پایین حیاط منزل بالایی است.انگار زمان در ماسوله زاگرس متوقف شده چراکه روستا به شدت به اصل خود نزدیک است و معماری آن تاکنون بکر مانده و ساختار پلاکانی بناهای این روستا معماری آنرا از دیگر زیست بوم‌های بختیاری متمایز کرده است. خانه‌های ساده و گلین این روستا به صورت پلکانی متراکم و از مصالح خشت خام و چوب ساخته شده‌اند، اتاق‌های این خانه‌ها کوچک و تودرتو با دیوارهای پهن و درب‌های کوچک است، در بسیاری از قسمت‌های این روستا پشت بام خانه‌ای، حیاط خانه بالایی و یا محل گذر ساکنان قدیمی روستای سرآقاسید است که از تبار هفت لنگ و چهار لنگ بختیاری‌اند.همچنین پیرامون این روستا چند درخت گردو با قدمتی نزدیک به سیصد سال مشاهده می‌شود و از سمت شرقی روستا یک آبراهه بزرگ می‌گذرد که دارای دو چشمه است. این روستا از شمال به کوه «کنگله» و از جنوب به کوه «وند و خیمه» با شیب نسبتا تندی منتهی می‌شود در فصل بهار از زاویه بالا که به این روستا می‌نگری روی بام هر خانه پشته‌های علوفه تازه برای آذوقه زمستانی دام‌ها پهن شده است.مردمانی با گویشی ناب و پوشاکی اصیل و دست نخورده، مردمانی که صد‌ها سال به دور از دغدغه‌های زندگی شهری در این روستا زندگی می‌کنند. مردم روست از ایل چهار لنگ وزبان انها لری بختیاری بوده وفرهنگ حاکم بر روستا فرهنگ سنتی وبومی است. این روستا از معدود روستاهایی است که مردم ان به ویژه زنان ودختران از پوشاک کاملا محلی استفاده می‌کنند.هنوز زن ودختر عزم کوه وصحرا کرده وپشته‌های سنگین هیزم رابردوش گرفته وبه روستا می‌اورند تا گرما بخش خانه‌ها وکمک به پخت وپز انان باشد.این روستا دارای بیش از دو هزار نفر جمعیت در تابستان و کمتر از هزار نفر در زمستان است حفظ آداب و رسوم محلی، گویش و پوشاک مردم روستای سرآقاسید بیانگر پیشینه غنی فرهنگی و دینی مردم این روستای است که صددرصد ساکنان آن را سادات تشکیل می‌دهند.مردم سرآقاسید تنها شش ماه از سال می‌توانند با دیگر روستاها و شهرهای اطراف ارتباط داشته باشند و بقیه سال در پشت حصار بزرگی از برف که تمامی راه‌های ارتباطی این روستا را قطع می‌کند، در انتظار می‌مانند تا بهار شود و دستان طبیعت و راهداران با یکدیگر راه بر روستای سرآقاسید بگشاید. لازم به ذکر است، در غرب روستا منطقه ای به نام”بی ابه”وجود دارد که می‌گویند قبل از حضور اقا سید- روستا در محل فوق قرار داشته است . در این روستا چشمه ای به نام” خدر”وجود دارد و مردم این روستا اعتقاد دارند که این چشمه متعلق به حضرت خضر میباشد روستای سرآقا سید بعد از گذر از روستای شیخ علیخان در شمال غربی مرکز کوهرنگ و طی کردن جاده ی خاکی و پیچ در پیچ کوهستانی که خیلی هم هموار نیست به یکی از دورترین نقاط شهرستان کوهرنگ در دامنه ی قله هفت تنانِ رشته کوه زاگرس می رسیم. این منطقه از شمال به کوه کنگله و از جنوب به کوه وند و خیمه محدود است. در این زمان است که روستای سرآقا سید با آن بافت سنتی و معماری پلکانی در میان کوهستان خودنمایی می کند. روستای سرآقا سید روستایی در ۱۳۴ کیلومتری شهرکرد و در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا است که به سبب پلکانی بودن معماری اش به آن ماسوله ی زاگرس نیز می گویند. این مکان، اتراقگاه ییلاقی عشایرِ منطقه در بهار و تابستان است و اهالی آن در سایه ی رحمت امامزاده سید آقا عیسی زندگی سرشار از برکتشان را ادامه می دهند. هنوز تاریخ دقیقی از قدمت این روستا در دست نیست اما شجره ی امامزاده قدمتی برابر ۶۰۰ سال را نشان می دهد. کوه کنگله از شمال، کوه نرمه از شمال شرق و کوه وند و خیمه از جنوب، روستا را در بر گرفته اند. منطقه ارچنه در غرب روستا آب آشامیدنی روستا را تامین می کند. این روستا فقط از نعمت برق برخوردار است و خبری از امکاناتی مثل درمانگاه و جاده و … در آن نیست. دانش آموزان این روستا فقط تا مقطع راهنمایی به تحصیل مشغول هستند و برای تحصیل در مقطع دبیرستان به شهر می روند و در ۶ ماه از سال پدر و مادر را نمی بینند

 

[O_Q]

معماری روستا
روستای سرآقاسید دارای بافت و معماری قدیمی خاص و سنتی است. خانه‌های روستا به شکل پلکانی فشرده ساخته شده‌اند و معماری خانه‌ها به صورتی است که حیات هر خانه، پشت بام خانه دیگر است. در این نوع معماری، تمام خانه‌ها دارای یک چشم‌انداز هستند و به یک سمت ساخته شده‌اند. تصویری که از روی پشت بام خانه‌ها در مقابل چشمان انسان قرار دارد، طبیعتی بسیار زیبا و رویایی را نشان می‌دهد که شاید هیچ جایی را به این سادگی نتوان یافت که چنین چشم‌انداز و منظره زیبای آن را بتوان از داخل منزل، مشاهده کرد.

مصالحی که در ساخت خانه‌های روستا به کار رفته‌اند، از گل و خشت هستند که با معماری کاملا ساده ساخته شده‌اند و برای درب خانه‌ها و سقف نیز از چوب استفاده شده است. ویژگی دیگر این خانه‌ها نداشتن پنجره است. هیچ یک از خانه‌های روستا، به شکلی کاملا خاص، دارای پنجره نیستند. خانه‌ها تنها درب هایی دارند که بسیار کوچک هستند و از چوب‌های درختان همان منطقه ساخته شده‌اند. به نوعی می‌توان گفت که تمامی مصالح به کار رفته در ساخت خانه‌ها از خود روستا تهیه شده‌اند. خانه‌ها به صورت تو در تو ساخته شده و از دو بخش تشکیل شده‌اند که یک بخش آن برای اهالی خانه و بخش دیگر مخصوص دام‌ها، طیور و انبار است. معماری خانه‌های روستای سرآقاسید بسیار شبیه به روستای ماسوله در گیلان است. بنا بر همین شباهت، روستای سرآقاسید را «ماسوله زاگرس» نیز می‌نامند. این نوع معماری معمولا به دو منظور انجام می‌شده است، یکی برای صرفه‌جویی در زمین و دیگری به منظور اتحاد اهالی یک روستا در موقعیت‌های مختلف اجتماعی و اقلیمی، پیش‌بینی می‌شد که خانه‌ها نزدیک به هم ساخته شوند.

وجه تسمیه روستا
وجه تسمیه نام روستای سرآقاسید را اهالی این روستا در دو روایت خلاصه می‌کنند. یک روایت این است که چون امامزاده آقاسید عیسی که تنها امامزاده روستا است، در پایین خانه‌های روستا قرار داشته و خانه‌ها بر بالای امامزاده ساخته شده‌اند، نام این روستا سرآقاسید نامیده شده است. یعنی که روستا بالای سر امامزاده است. روایت دیگر این است که چون بسیاری برای زیارت امامزاده به این مکان می‌رفته‌اند و می‌گفتند می‌رویم سر مزار آقاسید عیسی، این مکان به نام سرآقاسید یعنی زیارتگاه آقاسید نام‌گذاری شده است. به هر روی هر روایتی که پذیرفته شود، چندان تفاوتی نمی‌کند، چرا که آنچه در این روستا دیده می‌شود، همه جاذبه است و بکر بودن آن سبب می‌شود که گردشگری که پا در این روستا می‌گذارد، احساس کند که به یک دوره دیگری از تاریخ گذشته وارد شده است.

ویژگی‌های روستا
این روستا تنها شش ماه دارای راه‌های ارتباطی است. جاده‌هایی که به روستای سراقا سید ختم می‌شوند، بسیار پرپیچ و خم و کوهستانی هستند و همین کوهستانی بودن، سبب می‌شود که با اولین برفی که در استان چهارمحال‌و‌بختیاری باریدن گرفت، راه‌های ارتباطی این روستا با سایر مراکز، قطع شود و باز کردن راه در چنین مواقعی به سختی انجام می‌شود. اهالی روستا می‌گویند تا جایی که یادشان می‌آید، همیشه همین‌گونه بوده است؛ بنابراین می‌توان گفت تا حدودی اهالی روستا به چنین شرایطی عادت کرده‌اند. با وارد شدن به این روستا آنتن‌دهی تلفن همراه نیز قطع می‌شود و همین سبب می‌شود که گردشگری که وارد این روستا می‌شود، باور کند که در این روستا همه چیز طبیعی است و هیچ خبری از تکنولوژی دیده نمی‌شود.

در این روستا زندگی به صورت کاملا طبیعی در جریان است. این روستا تنها دارای برق است که آن هم با افتادن اولین برف قطع می‌شود. اهالی روستا از آتش برای پخت و پز و سایر احتیاجات خود استفاده می‌کنند و آتش اجاق خانه‌ها روشن است. در این روستا زنان و مردان در کنار هم کارهای سختی را برای گذران روز انجام می‌دهند. زنان این روستا پشته‌هایی از سوخت را برای اجاق‌ها حمل می‌کنند و به روستا می‌آورند و کارهای سختی را انجام می‌دهند که شاید مردان شهر هرگز از عهده انجام آن‌ها برنیایند.

این روستا یک مکان کاملا بکر است و هیچ گونه امکانات رفاهی در آن دیده نمی‌شود. بنابراین گردشگرانی که از این روستا دیدن می‌کنند، می‌توانند در خانه‌های اهالی روستا بمانند و هزینه‌ای به آن‌ها بابت اقامت پرداخت کنند. اگر در فصول گرم به روستا بروند، می‌توانند در چادرهایی که روستاییان در بالای کوه برپا کرده‌اند، مهمان شوند و مورد پذیرایی قرار گیرند. راه دیگر این است که شب را در هتل‌های شهرهای اطراف مثل چلگرد بمانند و در روز از روستا دیدن کنند.

دیدن این روستای پرجاذبه و بکر احساس خاص و عجیبی در انسان به وجود می‌آورد، از یک طرف دیدن این همه بکر بودن و زندگی طبیعی، صداقت، پاکی، مهربانی و دور بودن از دغدغه سرعت شهر و تکنولوژی، نوعی احساس آرامش و شادی را برای انسان به ارمغان می‌آورد و از سوی دیگر دیدن این همه محرومیت و سختی و نبود رفاه و امکانات آموزشی و تفریحی برای اهالی روستا، بویژه کودکان و دانش‌آموزان نوعی حسرت در دل انسان پدید می‌آورد. این روستا تنها در مقطع ابتدایی و راهنمایی دارای مدرسه است و برای ادامه تحصیل، دانش‌آموزان باید به شهرهای اطراف روستا بروند.

مردم‌شناسی روستا
جمعیت مردم این روستا در طول سال متغیر است. در تابستان‌ها جمعیت روستا تا ۳ هزار نفر می‌رسد و در زمستان‌ها گاهی کمتر از هزار نفر در روستا زندگی می‌کنند. علت این امر این است که برخی خانواده‌ها در فصول درس و کار به همراه فرزندان‌شان به شهر می‌روند و در تابستان به روستا باز می‌گردند. بنابراین به دست دادن آمار مشخصی از جمعیت روستا به طور مشخص، امکان‌پذیر نیست.

مردم روستا از طوایف لر هستند که هم شامل چهارلنگ و هم هفت لنگ می‌شوند. مردم این منطقه دارای آداب و رسوم بختیاری‌ها هستند و آداب و رسوم خود را تا حدود زیادی حفظ کرده‌اند. پوشش مردم روستا دست‌نخورده است و زنان و دختران این روستا اصالت خود را حفظ کرده‌اند و با پوشش محلی خود در روستا به گشت‌و‌گذار می‌پردازند. پوشش مردان روستا از شلوار دبیت، چوقا، گیوه و شال کمر تشکیل شده است. زنان روستا نیز، لباس محلی که از مینا، لچک و جلیقه تشکیل شده است، استفاده می‌کنند. شغل مردم روستا کشاورزی و دامداری است و برخی از مردم نیز به استخراج نمک و کشت برخی غلات مشغول هستند. مردم روستای سرآقاسید بسیار به سازها و آوازها و موسیقی‌های اصیل بختیاری علاقه‌مند هستند. موسیقی‌ها و ترانه‌های کار، مثل گله‌داری و برزگری و ترانه‌های مجالس عزا و عروسی با رقـ*ـص و موسیقی‌های خاص در بین مردم این منطقه در مراسم‌های مختلف اجرا می‌شود و با زندگی مردم این منطقه عجین شده است.

مردم روستا دارای اعتقادات خاصی هستند. چشمه‌های بساری در روستا وجود دارد که یکی از آن‌ها «مراد چشمه» نام دارد و مردم روستا معتقد هستند هر کسی با نیت پاک به آن نزدیک شود و دست در آن فرو ببرد، به آرزوهایش می‌رسد. در مورد امامزاده روستا نیز بسیار معتقد هستند، به‌طوری که برای رفع برخی مشکلات طبیعی مثل خشکسالی و سایر موارد به آن رجوع می‌کنند.

طبیعت روستا
روستا دارای جاذبه‌ها و پوشش گیاهی خاصی است. درختان بسیاری در روستا قرار دارند که به زیبایی طبیعت منطقه کمک کرده‌ و بر اهمیت آن افزوده‌اند. درختان گردویی در این روستا است که به قول اهالی روستا عمرشان به ۳۰۰ سال می‌رسد. درختان بلوط نیز در روستا بسیار فراوان هستند که معمولا در ارتفاعات بیشتر دیده می‌شوند. میوه بلوط در این روستا زیاد است که اهالی، برای پخت نوعی نان از آن استفاده می‌کنند. در این منطقه، درختچه‌های کوچکی مثل گون و ارزن و سماق نیز دیده می‌شود. این روستا دارای گیاهان بسیاری است که در وعده‌های غذایی مردم روستا مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله این گیاهان می‌توان به سیر، موسیر، تره‌کوهی، کرفس‌کوهی و قارچ اشاره کرد.

این روستا دارای غذاهای خاصی نیز است. مانند سایر مناطق بختیاری‌نشین استان چهارمحال و بختیاری، غذای اصلی اهالی این روستا نیز کباب است. اما آش کاردین (کاردین نوعی سبزی کوهی است که در این مناطق به وفور یافت می‌شود و معمولا برای پختن آش به کار می‌رود) را که از سبزی و دوغ خود روستا تهیه و پخت می‌شود، می‌توان به عنوان دیگر غذای معروف و محلی این روستا نام برد.

روستای سرآقاسید دارای چشمه‌های نمک است و بسیاری از اهالی روستا از این چشمه‌های نمک برای گرفتن نمک و فروش آن استفاده می‌کنند و به نوعی می‌توان گفت شغل برخی از مردم روستا استخراج و جمع‌آوری نمک است. زنان روستا نیز در کار استخراج نمک کوشا هستند و به تولید صنایع دستی چون قالی، جاجیم، سیاه چادر و گلیم مشغول هستند. بسیاری از گردشگرانی که به روستای سرآقاسید سفر می‌کنند، نمک را از این روستا به سوغات به همراه خود می‌برند. صنایع دستی زنان روستا و محصولات لبنی این روستا شامل دوغ، کشک و ماست و کره هستند که می‌توان از این روستا به سوغات برد.

سفر به روستا
بهترین زمان سفر به این روستا سه ماه اول بهار است و شاید بتوان گفت خاص‌ترین زمان سفر، ماه اردیبهشت است. اوایل اردیبهشت کوچ عشایر به مناطق سردسیری نیز در این مسیرها دیده می‌شود که خود یکی از جاذبه‌های طبیعی منحصر به فرد این مسیرها است که زیبایی رویایی در خود نهفته دارد و صحنه‌های جذابی را در مقابل چشمان انسان به نمایش می‌گذارد. ماندن در روستا در هنگام شب و تماشای طبیعت بکر و خانه‌های رویایی روستا و دیدن آسمان روستا در شب و تماشای ستارگان، صحنه‌ای جذاب برای گردشگران رقم خواهد زد، گویی بکر و طبیعی بودن روستا روی آسمان شب و ستارگان هم تاثیر گذاشته و زیبایی طبیعی آن‌ها را چندین برابر می‌کند. در سال ۹۶ بسیاری از گردشگران خارجی از جمله گردشگرانی از سوئد، آلمان، ژاپن و... از این روستا دیدن کردند.

زیبایی‌های این روستا و طبیعت بکر و دست‌نخورده آن غیرقابل وصف است، اما هنوز هم بسیاری از گردشگران از وجود این روستا بی‌اطلاع هستند. حضور گردشگران در این شهر بکر، بدون شک سبب رونق آن و مدیریت صحیح این منابع بکر سبب تقویت گردشگری منطقه خواهد بود.