گیلان روستای پالنگان

[T@NIN]

اون دسته از کسایی که به خونه های پلکانی ماسوله خیلی علاقه دارن پیشنهاد می کنم حتما یه سری هم به روستای سر سبز وزیبای «پالنگان» بزنن و مطمئن باشن از طبیعت و آب و هواش لـ*ـذت می برن. یکی از مهم ترین جاذبه های این روستا سنگچین بودن خونه هاشهکه به خاطر معماری سنگچینی، زیباترین روستای پلکانی تمام سنگی در ایرانه.
پالنگان علاوه بر داشتن معماری زیبا، دارای چشمه ها، آبشارها و طبیعتی سرشار از زیبایی منحصر به فرده و در کنار رودخانه ای قرار گرفته که به رودخانه سیروان می پیونده.
رودخانه خروشان تنگیور که از وسط آبادی می گذره اون رو به دو قسمت تقسیم کرده .
«قلعه پالنگان» هم که در مجاور روستا و در بالای کوهه بیانگره اهمیت این روستا در زمان سلجوقی بوده و با توجه به بقایای مساجد، منازل قدیمی و باغ های زیبای این روستا به نظر می رسه که شالوده ی اصلی اون به دوره سامانی بازمی گرده .
با این که پالنگان در یه منطقه کوهستانی قرار داره اما به دلیل آسفالت بودن مسیر، در تمام طول سال امکان بازدید از این روستا وجود داره.

 

[ATENA_A]

معرفی روستا
پالنگان یکی از روستاهای دهستان ژاورود از توابع شهرستان کامیاران در استان کردستان است. این روستا در ۴۷ کیلومتری شمال غرب کامیاران و در دره تنگی‌ور قرار دارد. این روستا در دامنه کوه و در دو طرف دره قرار گرفته و خانه‌های آن با سنگ و عموماً به حالت پلکانی ساخته شده است و پشت‌بام منزل پایین حیاط منزل بالا محسوب می‌شود. خانه‌های اینجا به‌طور کلی با مصالح بومی به‌ویژه سنگ بنا نهاده شده است. رسمی است که از کهن تا به امروز نسل در نسل دانش آن منتقل شده است. تمام خانه‌های این روستا به طریق سنگ‌چین ساخته شده‌اند.

وجه تسمیه
برای وجه تسمیه نامش دو معنی قائل‌اند. نخست پالنگان در ابتدا پلنگان بوده به معنی زیستگاه پلنگ و دیگر آن‌که پال در زبان کردی و محلی به معنی تکیه دادن است.

تاریخچه روستا
پالنگان تاریخی طولانی دارد، چندین بار ویران شده و دیگر بار از نو سنگ بر سنگ نهاده شده است. در حال حاضر روستای فعلی در یک یا ۲ کیلومتری پلنگان قدیم ساخته شده است و حدود ۵۰۰ سال عمر دارد.

مقاله مرتبط:

• سلسله مقالات روستاهای گردشگری ایران

این ناحیه از مراکز مهم استان کردستان در دوره سلجوقی به بعد بوده است و قلعه پالنگان که مجاور روستا و در بالای کوه قرار دارد، بیانگر این مطلب است. با توجه به بقایای مساجد، منازل قدیمی و باغ‌های

زیبای این روستا به نظر می‌رسد که شالوده اصلی روستا به دوره سامانی بازمی‌گردد. روستا گورستانی قدیمی با چند سنگ قبر با خط کوفی مربوط به سدهٔ ششم و هفتم دارد، اما از همه مهم‌تر بافت معماری پلکانی روستا است که ارزش فراوانی دارد.

زیبایی‌های روستا
این روستا علاوه بر داشتن معماری زیبا، دارای چشمه‌ها، آبشارها و طبیعتی سرشار از زیبایی منحصربه‌فرد در استان کردستان است. پالنگان در کنار رودخانه تنگی ور قرار گرفته که از میان آبادی می‌گذرد آن را به دو قسمت تقسیم کرده است.

روستای پالنگان افزون بر ۲۰ چشمه جوشان در دره تنگی‌ور دارد که آب زلال و خنک خود را به رودخانه تنگی ور می‌ریزند و آبشارهای حاصل از ریزش آب این چشمه‌ها بسیار دیدنی است.

 

[ATENA_A]

قلعه پالنگان
در فاصله ۸۰۰ متری جنوب شرقی روستای پالنگان در دره تنگیور و در محل چشمه‌های پرآب، قلعه‌ای به نام قلعه پالنگان قرار دارد که آثار و بقایای اتاق‌ها، آتشکده‌ها و پل‌های قدیمی آن نمایان است.

قدمت این قلعه با توجه به آثاری که تاکنون به دست آمده است مربوط است به دوران مادها و قبل از آن- قلعه پالنگان در دوران نوسنگی ساخته شده است و در زمان حکومت مادها به استحکام آن افزوده شده است. به‌خصوص در زمان حکمرانی «هووخشتر» علاوه بر قلعه پالنگان هفت قلعه مهم دیگر زیر مجموعه این قلعه مهم و استراتژیک بوده است تا قبل از حکومت مادها حکومت‌های دیگری در دشت‌های کامیاران و هورامانات به‌صورت پراکنده حکمرانی کرده اند- قبل از آنکه «دیاکو» توسط شورای مادها به‌عنوان حاکم انتخاب شود هر ساله «آشوریان» به این مناطق هجوم می‌آوردند و هر چه سر راه آن‌ها بود از بین می‌بردند و تخریب می‌کردند و هر چیز قیمتی و با ارزش را به‌عنوان غنیمت با خود می‌بردند. با تشکیل حکومت مادها و قدرت گرفتن آن‌ها و تشکیل حکومتی متمرکز و قوی به قلعه‌ها رونق بسیاری داده شد و آن‌ها را مستحکم‌تر و اصولی‌تر بنیان نهادند. یکی از این قلعه‌های استراتژیک و مهم قلعه پالنگان بود که طبق اسناد به دست آمده بیشترین حملات مادها به سلسله آشوریان برای به دست گرفتن قلعه‌های مهم آشوریان در «بابل»، «آشور» و «نینوا» از همین قلعه قلعه پالنگان ساماندهی می‌شد. سند تاریخی دیگری دربارهٔ این قلعه پالنگان مربوط می‌شود به دوران حمله اسکندر به ایران و طبق همین اسناد اسکندر و لشکریانش در دو مکان زمین‌گیر شدند و با مقاومت‌های سرسختانه مواجه شدند. یکی از این مکان‌ها در نزدیکی شهر «هه ولیر» و دیگری نیز در دشت «تنگی بر» که زیر مجموعه قلعه پالنگان بود. چنانچه هم‌اکنون نیز اهالی روستای تنگی برو یوزیدر این دشت را با نام دشت اسکندر می‌شناسند.

رودخانه تنگی ور که از میان آبادی می‌گذرد، بخش اعظم آب خود را از این چشمه‌ها که در فاصله ۷۰۰ تا ۸۰۰ متری جنوب شرقی آبادی قرار دارند تأمین می‌کند و از همین رو آب رودخانه بسیار گوارا و خوش طعم است. به‌واسطه خصوصیات آب رودخانه تنگی‌ور و این چشمه‌ها، بزرگ‌ترین مجتمع‌های پرورش ماهی در کنار این روستا ساخته شده است که بیشتر گردشگران به علت تازگی و نوع ماهی‌ها و همچنین قیمت مناسب آن برای غذا و همچنین دستاورد سفر به پالنگان، اقدام به طبخ ماهی در محل می‌کنند و اهالی این روستا بخشی از نیازهای خود را از این رودخانه تأمین می‌کنند.

روستای پالنگان بسیار سرسبز است و آب‌وهوای بسیار مطلوب و دل‌انگیزی در فصل‌های بهار، پاییز و زمستان دارد و از این لحاظ از دیدنی‌ترین نقاط استان کردستان به شمار می‌رود.

مردمان روستای پالنگان مذهب سنی دارند و به لهجه اورامی صحبت می‌کنند. با اینکه پالنگان در یک منطقه کوهستانی قرار دارد، اما به دلیل آسفالت بودن مسیر، در تمام طول سال امکان بازدید از این روستا وجود دارد.

عمده محصولات تولیدی مردم این روستا، گندم، جو و انواع مواد لبنی است. گیوه‌بافی، جاجیم‌بافی و موج بافی از مهم‌ترین صنایع‌دستی پالنگان محسوب می‌شود. همچنین کشک محلی، گیوه، روغن و عسل طبیعی جزو سوغات پرطرفدار پالنگانی هاست. از میان این‌ها عسل طبیعی روستا جایگاه ویژه‌ای دارد. در چند سال اخیر بخش غربی روستا که به روستای تفین منتهی می‌شود به باغستان‌هایی تبدیل شده که سرسبزی روستا را دو چندان کرده است و میوه‌هایی از جمله انار، توت‌فرنگی، هلو، زردآلو و انجیر از تولیدات این باغستان‌ها هستند. تابستان گرم و بهار معتدل پالنگان باعث شده که کوچ بهاری عشایر به ارتفاعات این روستا که با اجرای بسیاری از مراسم سنتی عشایر کرد مانند اجرای موسیقی گریان، چپله و سیاچمانه همراه است گردشگران زیادی را به این روستا جذب کند. گرچه این روستا را برای مسافرت در چهار فصل مناسب می‌دانند، اما زمستانش سخت برفی است. با وجود این گردشگران حرفه‌ای و دوستداران طبیعت زمستانش را به دیگران توصیه می‌کنند.

اسب‌سواری، گرزبازی، غل غلان، بارباران، کوشه کوشه و چاک چاک از بازی‌های محلی پالنگان است که در ایام غیر کاری مانند پاییز و زمستان در اکثر کوچه‌ها و چشم اندازهای روستا برگزار می‌شود. پالنگان یکی از ۷ روستای هدف در گردشگری استان کردستان است که پس از انجام مطالعات کارشناسی بدون هیچ تغییری در بافت خود به روستای گردشگری تبدیل شده است.