خراسان جنوبی روستای گستج

[ATENA_A]

روستای گستج یکی از روستاهای استان خراسان جنوبی است که در دهستان باغستان از توابع بخش مرکزی شهرستان فردوس واقع شده‌است. این روستا در فاصله ۳۰ کیلومتری شمال شرقی شهر فردوس واقع شده‌ و آب و هوایی ییلاقی دارد. در فرهنگ بزرگ سخن دكتر حسن انوری درباره معنای لغوی گستج آمده است: از خطوط رایج در ایران پیش از اسلام كه با آن عهدنامه ها و واژه های رمز را بر انگشتر و سكه می نوشتند؛كستج؛ گشته: “چون مازیاربن قارن سورهای آمل خراب می كرد … لوحی بیرون افتاد كوچك از مس، بر او سطرها به خط گستج … نبشته”. آب روستا از قنات تامین می شود.شغل اکثر مردم کشاورزی و در کنار آن دامداری است. زنان روستا نیز در کنار مردان علاوه بر کار خانه داری و تربیت فرزندان، در کار قالی بافی و کشاورزی، مردان را یاری می رسانند. محصول عمده روستای گستج زعفران و محصولات باغی از قبیل: بادام، گردو، زردالو … می باشد که به دلیل آب و هوا و خاک غنی، این محصولات از کیفیت مطلوبی برخوردار است. مزارع حاجی آباد، عبدل آباد، شیر آباد، كریم آباد، عباس آباد، اهنگران، علی آباد، نوش آباد، بگرج، گاو گوزن و … جزو این روستا می باشد كه به جز حاجی آباد و عبدل آباد سایر مزارع آن از رونق افتاده است. طبق سرشماری دهه 1320 (زمانی كه مرحوم دهخدا اسم این روستا را در فهرست لغت نامه خود درج كرده) گستج 945 نفر جمعیت داشت كه به دلیل رشد بی رویه مهاجرت، این میزان كاهش یافته است؛ به طوری که بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵، جمعیت این روستا تعداد ۳۵۳ نفر بوده‌است. از ابنیه تاریخی موجود در روستای گستج «کوشک باغ حاجی آباد» است که با نمایی زیبا و جذاب و معماری فوق العاده خودنمایی می کند. این بنا با توجه به سبک معماری و اظهارات شفاهی بزرگان روستا مربوط به دوره قاجاریه می باشد که در دوره پهلوی اول تعمیرات و الحاقاتی شامل طبقه اول بنا در آن صورت گرفته است. مصالح به کار رفته در طبقه همکف خشت خام و ملات گل و قاب های گچی به شیوه بناهای اواسط تا اواخر دوره قاجاریه می باشد و مصالح به کار رفته در طبقه اول بنا آجرهای مربع شکل ۲۰*۲۰ سانتی متر که بصورت نماکاری در بنا اجرا شده است و مربوط به دوره پهلوی اول می باشد.