Pari_A
کاربر اخراجی
- عضویت
- 2017/02/27
- ارسالی ها
- 2,766
- امتیاز واکنش
- 14,439
- امتیاز
- 746
در علم ژنتیک تعیین توالی تفنگ ساچمهای روشی است که برای توالی یابی رشتههای بلند DNA به کار میرود. اسم این روش از گسترش سریع و شبه تصادفی آن و تشابهاش به شلیک تفنگ ساچمهای انتخاب شده است.
روش توالییابی سنگر فقط برای برای رشتههای به نسبت کوتاه ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ جفت بازی قابل استفاده است. برای توالییابی رشتههای بلندتر آنها را به رشتههای کوتاهتر تقسیم میکنیم که میتوان هر کدام را جداگانه توالییابی کرد و سپس آنها را مونتاژ میکنیم تا رشتهٔ اصلی به دست آید. یکی از روشهای این کار روش تعیین توالی تفنگ ساچمهای است.
در روش تعیین توالی تفنگ ساچمهای DNA را به صورت تصادفی به تعداد زیادی قسمت کوتاه میشکنیم و هر کدام به روش روش توالییابی سنگر توالییابی میکنیم با اجرای مکرر این روش تعدادی جواب برای رشتهٔ اصلی به دست میآید. سپس برنامهای کامپیوتری با استفاده از مشترکات این جوابها را مونتاژ میکند تا یک رشته به دست آید.
تعیین توالی تفنگ ساچمهای یکی از فناوریهای پیشرو ای است که امکان توالییابی کلی ژنوم انسان را فراهم کردند.
مثال
برای مثال این دو اجرای از توالییابی تفنگ ساچمهای را در نظر بگیرید:
رشته Sequence
اصلی AGCATGCTGCAGTCATGCTTAGGCTA
توالییابی تفنگ ساچمهای اول AGCATGCTGCAGTCATGCT----
----TAGGCTA
توالییابی تفنگ ساچمهای دوم AGCATG----
----CTGCAGTCATGCTTAGGCTA
بازسازی AGCATGCTGCAGTCATGCTTAGGCTA
در این مثال بسیار ساده هیچکدام از جوابها تمامی رشتهٰی اصلی را پوشش نمیدهند، اما با مونتاژ این ۴ جواب و با استفاده از ناحیههای مشترک آنها میتوانیم آنها را مرتب کنیم و رشتهٔ اصلی را به دست آوریم، در واقعیت این فرایند با استفاده از مقدار عظیمی اطلاعات که مملو از ابهام و خطاهای توالییابی هستند انجام میشود و همچنین مونتاژ ژنوم'های پیچیده بر این پیچیدگی میافزاید، برای مثال جوابهای کوتاه یکسان میتوانند از قسمتهای کاملاً متفاوت رشتهٔ اصلی به دست آمده باشند.
برای حل این پیچیدگیها به جوابهای هم پوشان زیادی نیاز داریم تا بتوانیم مونتاژ را به دقت انجام دهیم. برای مثال در پروژهٔ ژنوم انسان اکثر ژنوم با ناحیهٔ پوشش ۱۲۲ (یا بیشتر) برابر توالییابی شد. با این حال در سال ۲۰۰۴۴ این روش تقریباً در ۱٪ ژنوم انسان خطا کرد.
روش توالییابی سنگر فقط برای برای رشتههای به نسبت کوتاه ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ جفت بازی قابل استفاده است. برای توالییابی رشتههای بلندتر آنها را به رشتههای کوتاهتر تقسیم میکنیم که میتوان هر کدام را جداگانه توالییابی کرد و سپس آنها را مونتاژ میکنیم تا رشتهٔ اصلی به دست آید. یکی از روشهای این کار روش تعیین توالی تفنگ ساچمهای است.
در روش تعیین توالی تفنگ ساچمهای DNA را به صورت تصادفی به تعداد زیادی قسمت کوتاه میشکنیم و هر کدام به روش روش توالییابی سنگر توالییابی میکنیم با اجرای مکرر این روش تعدادی جواب برای رشتهٔ اصلی به دست میآید. سپس برنامهای کامپیوتری با استفاده از مشترکات این جوابها را مونتاژ میکند تا یک رشته به دست آید.
تعیین توالی تفنگ ساچمهای یکی از فناوریهای پیشرو ای است که امکان توالییابی کلی ژنوم انسان را فراهم کردند.
مثال
برای مثال این دو اجرای از توالییابی تفنگ ساچمهای را در نظر بگیرید:
رشته Sequence
اصلی AGCATGCTGCAGTCATGCTTAGGCTA
توالییابی تفنگ ساچمهای اول AGCATGCTGCAGTCATGCT----
----TAGGCTA
توالییابی تفنگ ساچمهای دوم AGCATG----
----CTGCAGTCATGCTTAGGCTA
بازسازی AGCATGCTGCAGTCATGCTTAGGCTA
در این مثال بسیار ساده هیچکدام از جوابها تمامی رشتهٰی اصلی را پوشش نمیدهند، اما با مونتاژ این ۴ جواب و با استفاده از ناحیههای مشترک آنها میتوانیم آنها را مرتب کنیم و رشتهٔ اصلی را به دست آوریم، در واقعیت این فرایند با استفاده از مقدار عظیمی اطلاعات که مملو از ابهام و خطاهای توالییابی هستند انجام میشود و همچنین مونتاژ ژنوم'های پیچیده بر این پیچیدگی میافزاید، برای مثال جوابهای کوتاه یکسان میتوانند از قسمتهای کاملاً متفاوت رشتهٔ اصلی به دست آمده باشند.
برای حل این پیچیدگیها به جوابهای هم پوشان زیادی نیاز داریم تا بتوانیم مونتاژ را به دقت انجام دهیم. برای مثال در پروژهٔ ژنوم انسان اکثر ژنوم با ناحیهٔ پوشش ۱۲۲ (یا بیشتر) برابر توالییابی شد. با این حال در سال ۲۰۰۴۴ این روش تقریباً در ۱٪ ژنوم انسان خطا کرد.