اخبار موسیقی ایران سال ۹۸ بر موسیقی کشور چه گذشت؟

[=/off]

سال ۹۸ با تاثر از حوادث طبیعی و انسانی در کشور، اتفاق‌های متفاوتی را برای تمامی حوزه‌های فرهنگی هنری و به تبع آن موسیقی رقم زد؛ سالی که با لغو خودخواسته و اجباری کنسرت‌های متعدد، جریان موسیقی را تا حدودی به فضای مجازی کشاند. سالی که مصادف بود با سی‌وپنجمین جشنواره موسیقی فجری که به تاثر از همین شرایط ، چندان پررونق برگزار نشد. ۹۸ همچنین مصادف شد با درگذشت هنرمندانی که بسیاری را در همین اسفند ماه از دست دادیم و البته اتفاقات خوشایندی چون بهبود نسبی وضعیت جسمی محمدرضا شجریان و جایزه‌های جهانی که کیهان کلهر برای موسیقی کشور به ارمغان آورد.

بخش موسیقی در این گزارش نگاهی اجمالی دارد به اتفاق‌هایی که در سال ۹۸ در حوزه موسیقی گذشت.



** قانون ۱۰ درصدی کنسرت‌ها و آمد و رفت‌های دفتر موسیقی

اردیبهشت ماه ۹۸ بود که اعلام شد مجلس طرحی را به تصویب رسانده است که بر اساس آن، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید ۱۰ درصد از بهای بلیت کنسرت‌ها را در تهران و کلان‌شهرها به حساب درآمد عمومی نزد خزانه‌داری کل کشور واریز کند؛ البته این مصوبه صدای اعتراض اهالی موسیقی را درآورد.

 

[=/off]

در همان زمان خانه موسیقی متنی را در اعتراض به این قانون منتشر کرد و آن را غیرکارشناسی خواند و از وزیر ارشاد خواست که به هر شکل ممکن برای جلوگیری از اجحاف به حقوق هنرمندان و فعالان موسیقی اقدامات لازم صورت بگیرد.

پس از آن علی ترابی، مدیر وقت دفتر موسیقی، هم گفت که در این قانون ابعاد کارشناسی به خوبی در نظر گرفته نشده است و شاید بهتر بود که این قانون به سراغ ژانرها و بخش‌های خاصی از موسیقی می‌رفت؛ البته ترابی در ۳۰ اردیبهشت ماه از سمت خود استعفا کرد و برخی هم این استعفا را در راستای همین قانون دانستند. بلافاصله محمد الله‌یاری فومنی که پیش‌تر مدیر کل دفتر آموزش و توسعه فعالیت‌های فرهنگی و هنری معاونت هنری بود، با حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سمت مدیرکل دفتر موسیقی این وزارتخانه منصوب شد.

 

[=/off]

با رفتن ترابی از دفتر موسیقی، شهرام صارمی، هنرمند موسیقی و نوازنده کمانچه که پیش‌تر به‌عنوان مدیر اجرایی سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر منصوب شده بود، طی نامه‌ای سرگشاده از سمت خود استعفا کرد.

در راستای تصویب قانون ۱۰ درصد موسیقی، برخی از هنرمندان یا مسؤولان این‌گونه عنوان کردند که اگر بنا بر تصویب چنین قانونی بود، باید آن را تنها برای موسیقی پاپ در نظر می‌‎گرفتند؛ چراکه آنها درآمد بیشتری از برگزاری کنسرت به دست می‌آورند ولی هنرمندان موسیقی نواحی یا ایرانی آن‌قدر جامعه آماری بالایی در تعداد تماشاچیان ندارند که بخواهند ۱۰ درصد از درآمد خود را نیز به دولت بدهند.

 

[=/off]

عده دیگری هم معتقد بودند که این قانون نباید برای هیچ ژانری از موسیقی در نظر گرفته شود؛ زیرا در نهایت به ضرر فرهنگ و هنر کشور خواهد بود و هنرمندان در چنین شرایطی تنها هزینه کنسرت‌های خود را بالا می‌برند و افراد کمتری می‌توانند برای تماشای اجرای هنرمند مورد علاقه خود به سالن‌های کنسرت بروند.

اما با وجود کلیه اعتراض‌‍‌های و نامه نگاری‌هایی که اهالی موسیقی، خانه موسیقی و انجمن صنفی هنرمندان موسیقی در اعتراض به این قانون خواستار لغو آن شدند و قول‌های مختلفی که درباره آن داده شد، هنوز تکلیف این قانون به صورت کامل مشخص نشده است.

 

[=/off]

استعفای شهبازیان و حضور رهبران مهمان در ارکستر ملی

در اردیبهشت سال ۹۸ علی‌اکبر صفی‌پور، مدیرعامل بنیاد رودکی، از خداحافظی فریدون شهبازیان به عنوان مدیر هنری و رهبر دائم ارکستر ملی ایران خبر داد. با این حال در آن زمان صفی‌پور بر این نکته تاکید داشت که شهبازیان همچنان به عنوان مشاور هنری با بنیاد رودکی همکاری می‌کند.

 

[=/off]

پس از چند روز در ۳۱ اردیبهشت فریدون شهبازیان از سِمت مشاور هنری بنیاد رودکی هم استعفا داد. به این ترتیب شهبازیان همکاری‌اش با ارکستر ملی و بنیاد رودکی را پایان داد. البته در همان زمان مسئولان بنیاد رودکی اعلام کردند که به زودی مدیرهنری و رهبر دائم ارکستر ملی را معرفی می‌کنند ولی تا کنون رهبری برای این ارکستر معرفی نشده و تا امروز کلیه اجراهای آن با رهبران مهمان به روی صحنه رفته است.

در مصاحبه‌های متعدد تلاش کرد تا نظرات افراد مختلف فعال در حوزه موسیقی کلاسیک را درباره رهبر دائم نداشتن این ارکستر جویا شود که خیلی از آنها با رهبر مهمان داشتن این ارکستر مخالفتی نداشتند و اتفاقا روی این امر تأکید هم می‌کردند ولی با این حال اظهار داشتند که رهبر مهمان بهتر است در کنار داشتن یک رهبر ثابت حضور پیدا کند.

فریدون شهبازیان

 

[=/off]

** جشنواره‌های موسیقی در سال ۹۸

نخستین جشنواره در پنجم مرداد ماه با عنوان سیزدهمین دوره از جشنواره موسیقی جوان به دبیری هومان اسعدی آغاز شد و تا پنج شهریور هم ادامه داشت. این جشنواره که نگاه متمرکزی بر استعدادیابی چهره‌های جوان موسیقی دارد، هر سال با حضور شرکت کنندگان بیشتری برگزار می‌شود. این جشنواره در حوزه و رده‌های سنی مختلف به صورت رقابتی با داوری اساتید موسیقی برگزار می‌شود.

در نشست خبری این جشنواره حسین علیزاده - آهنگساز و نوازنده - عملکرد صدا و سیما را در جهت فعالیت موسیقایی نقد کرد و از والدینی که فرزندان آنها در برنامه‌های استعدادیابی تلویزیون مقام می‌آورند خواست که فرزندان خود را درگیر هدف‌های تبلغاتی نکنند چراکه این کار ممکن است با رها و بی‌توجهی شدن به فرزند آنها در آینده باعث سرخوردگی‌شان شود.

 

[=/off]

پس از جشنواره موسیقی جوان، نوبت به دوازدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران رسید که با موضوع منظومه‌های تغزلی و عاشقانه به دبیری احمد صدری ۱۶ تا ۱۹ آبان در کرمان برگزار شد.

در نهایت سومین و آخرین جشنواره موسیقی، جشنواره موسیقی فجر بود که زیر سایه حوادث مختلفی که در کشور اتفاق افتاد، آن‌طور که باید و شاید با استقبال مردم و هنرمندان همراه نبود تا آنجا که برخی از اجراها تقریبا با صندلی‌های خالی برگزار شد.

 

[=/off]

در جشنواره سال ۹۸ بخش بانوان بازگشت و برخی اجراهای کودک هم در سالن‌ها برگزار شد. همچنین برگزاری این جشنواره که با زمزمه‌هایی مبنی بر شیوع ویروس کرونا در جهان همراه بود، یکی از شرکت‌کنندگان بخش بین‌الملل را به انصراف واداشت.

افزایش قیمت بلیط‌ها نکته دیگری بود که از عوامل استقبال کمتر از جشنواره عنوان شد.

 

[=/off]

** نقدهایی به آلبوم مشترک شجریان و قربانی

یکی دیگر از اتفاقات موسیقی در سال ۹۸ که حاشیه‌هایی را به دنبال داشت به انتشار آلبوم مشترک همایون شجریان و علیرضا قربانی مربوط می‌شد. ۲۹ مهر ماه بود که همایون شجریان خبر انتشار آلبوم «افسانه چشم‌هایت» را به آهنگسازی مهیار علیزاده پس از تاخیری پنج سالت اعلام کرد. این آلبوم در ۱۹ آبان رونمایی و منتشر شد ولی از همان ابتدا با حواشی متعددی رو به رو شد. انتشار عکس‌های غیرمتعارف از این دو خواننده در یکی از مجتمع‌های تجاری پایتخت نقدهای زیادی را به همراه داشت تا جایی که شجریان و قربانی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام توضیحاتی را در پاسخ به این نقدها عنوان کردند.