سردار بی بی مریم بختیاری

A.R دختر اتش

کاربر نگاه دانلود
کاربر نگاه دانلود
عضویت
2016/11/03
ارسالی ها
1,169
امتیاز واکنش
11,186
امتیاز
696
محل سکونت
سرزمین فراموش شدگان
سردار بی بی مریم بختیاری، از زنان مبارز ایران، مادر شیرعلیمردان خان بختیاری (خواهر سردار اسعد و همسر علیقلی خان چهارلنگ) بود که در سال ۱۲۵۱ هـ.ش در سرزمین بختیاری بدنیا آمد. پدرش حسینقلی خان ایلخانی معروف بختیاری و مادرش بی بی فاطمه از طایفه چهارلنگ بود. بی بی مریم در کودکی پدر را از دست داد و زندگی دشواری را گذراند. پدرش به دست ظل السلطان حاکم اصفهان کشته شد و خانواده اش مغضوب حکومت گردیده و مدت ها آوارگی و سختی کشیدند.

در دوران نوزادی بنا بر ملاحظات ایلی و سیـاس*ـی (طبق آیین «ناف برون» در بختیاری) وی را نامزد مردی کردند که بیست سال از او بزرگتر بود و در ۱۵ سالگی با وی ازدواج نمود. همسرش علیقلی خان چهارلنگ دارای دو زن دیگر نیز بود اما بی بی مریم به دلیل لیاقت و مدیریت بسیار مورد توجه همسر و چهارلنگ ها واقع گردید. اما پس از چهار سال همسرش، در توطئه خانوادگی کشته شد. حاصل این ازدواج سه فرزند بنامهای علیمردان خان، محمدعلی خان و سهراب خان بود. با مرگ همسر به خانواده پدری برگشت و با فرزندانش اغلب نزد برادرانش بویژه علیقلی خان سردار اسعد زندگی می کرد.

چند سال پس از مرگ همسر اول، در حالیکه خواستگارانش را رد کرده بود، بنابر مصلحت
خانوادگی و در شرایطی خاص او را مجبور به ازدواج با فتح اله خان سردار ارشد (یکی از عموزادگانش) کردند که دارای چندین زن و مردی عیاش و هـ*ـر*زه بود. بی بی مریم از این ازدواج و اعمال خلاف شوهرش، سخت دلگیر و در رنج بود. این مرحله از زندگی وی بادرگیری و نزاع خانوادگی گذشت که سالها بعد بدون جدایی از شوهر دومش، با توافق ایلی، زندگی مستقلی در یکی از عمارت های خان (قلعه سورشجان بختیاری) پیدا کرد. یک پسر نیز بنام مصطفی قلی خان از این ازدواج داشت.

بی بی مریم که در میان ایل بختیاری به دلیل لیاقت و شجاعت، به «بی مریم» و سردار مریم معروف گردید. وی به ضرورت زندگی ایلیاتی در فنون تیراندازی و سوارکاری ماهر بود و چون همسر و جانشین خان بود سواران و جنگجویانی در اختیار داشت که در مواقع ضروری جهت مبارزات خود و یاری مشروطه‌خواهان اقدام می نمود.

بی بی مریم بختیاری از معدود زنان باسواد و روشنفکر عصر خود بود که به طرفداری از آزادیخواهان برخاست و در این راه از هیچ چیز دریغ نورزید. یکی از مشوقین اصلی وی در آموختن دانش و مبارزه، سردار اسعد بختیاری بود. وی طی نامه‌ها و تلگراف‌های مختلف بین سران ایل و سخنرانی‌های مهیج و گیرا، افراد ایل را جهت مبارزه با استبداد آماده می‌کرد و به عنوان یکی از شخصیت‌های ضداستعماری و استبدادی عصر قاجار و عصر پهلوی مطرح بوده است.

براساس کتاب خاطرات سردار مریم، در زمان حرکت سردار اسعد و بختیاری ها برای حمایت از مشروطه و فتح تهران وی با سخنان خود و تشویق سواران بختیاری به حمایت از مشروطیت پرداخت و سردار اسعد قبل از حرکت هماهنگی های لازم را با وی انجام داد. در روایت دیگر می نویسند: وی مخفیانه با عده‌ای سوار وارد تهران شده و در خانه پدری حسین ثقفی منزل کرد و به مجرد حمله‌ای سردار اسعد به تهران، پشت بام خانه را که مشرف به میدان بهارستان بود سنگربندی نمود و با عده ای سوار بختیاری، از پشت سر با قزاق‌ها مشغول جنگ شد و خود شخصا تفنگ به دست گرفت و با قزاقان جنگید۱ نقش او در فتح مشروطیت و مبارزات او در هنگامه جنگ جهانی اول، میزان محبوبیتش را افزایش داد و طرفداران بسیاری یافت به طوری که به لقب سرداری مفتخر شد.
 
  • پیشنهادات
  • A.R دختر اتش

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2016/11/03
    ارسالی ها
    1,169
    امتیاز واکنش
    11,186
    امتیاز
    696
    محل سکونت
    سرزمین فراموش شدگان
    سردار مریم بختیاری در هنگامه جنگ جهانی اول، سلاح بر دوش به همراه بختیاری ها با انگلیسی ها نبرد می کند و در سخت ترین شرایط به آزادی خواهان مشهور ایران زمین در خانه خود در سرزمین بختیاری پناه می دهد. در جریان جنگ جهانی اول با وجود آنکه برخی از مقامات بختیاری در تهران از انگلیسی‌ها حمایت می‌کردند، سردار مریم به همراه دیگر سران بختیاری، به مخالفت با انگلیس‌ها پرداخت و با عده ای از تفنگچیان و سرداران خود جانب متحدین را گرفت و با قوای انگلیس و روس نبرد می کند.

    %D8%B2%D9%86-%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C.jpg

    سردار مریم عده ای از خوانین جزء بختیاری چون خوانین پشتکوه را با خود یار ساخت و در یورش‌های مداوم خود به انگلیس‌ها صدماتی وارد ساخت به طوری که پلیس جنوب مبارزات دائمی و پیگیری را با او شروع کرد. وی از سربازان و افسران آلمانی و سرکوب و قلع و قمع راهزنان کهگیلویه و کنترل خوانین کوچک استفاده نمود.۲ قدرت سردار مریم در منطقه به حدی بود که روس‌ها به هنگام فتح اصفهان خصمانه به منزل او تاختند و اثاثیه او را به یغما بردند وکلیه اموال و املاک او را دراصفهان مصادره کردند۳

    رشادت و دلاوری این زن بختیاری به حدی بود که آوازه شهرت و آزادگیش در سرتاسر میهن پیچید و منزل او مأمن و پناهگاه بسیاری از آزادیخواهان عصر مشروطه شد. در هنگام فتح اصفهان توسط روس‌ها (در جنگ جهانی اول)؛ فن کاردف، شارژ دافر سابق آلمان به خانه سردار مریم بختیاری پناه برد و مدت سه ماه و نیم در پناه او بود تا اینکه پس از شکست بختیاری‌ها از روسها و کشته شدن ۵۸ نفر راهی کرمانشاه شد و از آنجا به برلن رفت. به پاس حمایت‌های سرسختانه بی بی مریم از فن کاردف و نجات جان آلمانی های مقیم ایران «ویلهلم امپراطور آلمان» ، کمان تمثال میناکاری و الماس نشان و همچنین صلیب آهنین خود را که مهمترین نشان دولت آلمان بود، برای او فرستاد. بی بی مریم بختیاری تنها زنی بود که در دنیا توانست به دریافت این نشان نائل آید. ۴

    همچنین برخی رجال سیـاس*ـی و آزادی خواهان دیگر همچون علامه دهخدا، ملک الشعرا بهار، وحید دستگردی و… که در خلال جنگ جهانی اول مورد تعقیب نیروهای متفقین بویژه انگلیسی ها بودند به خانه بی بی مریم پناه آوردند. پروفسور گارثویت می نویسد: «این پیرزن برجسته روحی سرکش و فکری مستقل داشت و در تعیین سیاست بختیاری به ویژه در جنگ جهانی اول نقش مهمی ایفا کرد» دکتر باستانی پاریزی مورخ شهیر معاصر نیز می نویسد: «در همین کوهستان زنی می زیسته که برابر صد مرد در سرنوشت تاریخ معاصر ما دخیل بوده است. مقصودم «بی بی مریم بختیاری» است که وقتی در جنگ بین الملل اول، ایرانیان وطن خواه از اولتیماتوم روس، و بعداً از هجوم انگلیسی ها ناچار به مهاجرت شدند و آواره کوهستان بختیاری، این زن نامدار، همه آنها را پناه داد، و وسائل رفتن آنها را به غرب و کرمانشاه و بلاخره عثمانی فراهم ساخت در حالی که ما همیشه خوشمان می آید که بگوییم این انگلیسی ها بودند که مشروطه دادند و سردار اسعد را حمایت کردند! و چه و چه و چه…» .۵

    جریان مبارزات سردار مریم بختیاری با انگلیس‌ها در طی قرارداد ۱۹۱۹ و کودتای ۱۲۹۹ همچنان ادامه یافت در این هنگام دکتر محمد مصدق حاکم فارس در زمان کودتای ۱۲۹۹ پس از مخالفت و عزل از اصفهان راهی بختیاری شد و مدتها مهمان سردار مریم بود. دکتر مصدق تا پایان عمر همواره از این بزرگواری و شجاعت بی بی مریم بختیاری به نیکی یاد می کرد

    بی‌بی مریم بختیاری از معدود زنان مبارز ایران و از نخستین زنان ایرانی است که خاطرات زندگی خود را نوشته بود و در آن به شرح زندگی دردآور و پر رنج خود پرداخته و از رنج و عقب ماندگی زنان و مسائل سیـاس*ـی اجتماعی ایران در آن روزگار انتقاد کرده است.

    سرانجام سردار مریم بختیاری سه سال پس از تیرباران فرزندش برومندش علیمردان خان بختیاری به دستور رضاشاه، و در حالیکه از این مصیبت بسیار غمگین و رنجور شده بود، در سال ۱۳۱۶ هـ.ش در اصفهان زندگی را بدرود گفت و در قبرستان تاریخی تخت پولاد تکیه میرفندرسکی به خاک سپرده شد.۶ عمارت او را در اصفهان که در چهار راه قصر ابتدای خیابان شیخ بهایی واقع بود بنابر وصیت خودش به اداره فرهنگ اهداء کردند که در محل آن مدرسه رودابه ساخته گردید.
     
    آخرین ویرایش توسط مدیر:
    بالا