گل و گیاه شب بوی معمولی:

ساینا · 2015/05/24

دانستنیهای علمی : Matthiola incana گونه ای از گیاهان گل دهنده جنس Matthiola می باشد. اسم عمومی stock عموماَ به این گونه اطلاق می شود. در آمریکای جنوبی به نام hoary stock و tenweeks stock نیز شناخته می شود.گیاهی عمومی در گیاهان باغچه ای بوده در انواع مختلف رنگ ها دیده می شود. گیاهان بسیاری از این گونه عطر بسیار قوی داشته و فضا را معطر می کنند و برای تزئیـن تپه ها، حاشیه ها، گلدان و یا به صورت دستـه گل مورد استفاده قرار می گیرد.

خصوصیات ظاهری : برخی از شب بو ها یکساله رشد می کنند. این رقم ها در بهار دیده می شوند و علاوه بر آن نمای زیبایی در تابستان با گلهای خود بر جای می گذارند. برخی ارقام شب بو دوره ی رشدی بیشتری داشته و دوساله دوره ی رشد خود را سپری می کنند. گل آن به صورت خوشه انتهایی است. دارای انواع کم پر و پرپر بوده و به خاطر گلهای معطر آن ارزشمند است. برگ باریک , بیضی تا نیزه ای شکل به طول 3-8 سانتی متر است که در حالت معمول با موم سفید رنگی پوشیده شده است.این گیاه گلدانی عالی به دلیل مقاومت بالایش در مقابل سرما یکی از بهترین گزینه ها برای فصل زمستان و بهار بوده و گلهای بریدنی خوبی تولید می کند. از نظر ارتفاع متفاوت بوده و دارای انواع پاکوتاه به ارتفاع 15-20 سانتی متر, متوسط, پابلند به ارتفاع 60-90 سانتی متر است.

شرایط محیط رشد: نیاز به خاک نسبتاً حاصلخیز و مرطوب با زهکشی کامل که خنثی تا کمی قلیایی باشد دارد. از نظر تغذیه شب بو به کمبود پتاسیم حساس می باشد و در چنین شرایطی حاشیه برگهای مسنحال سوختگی از خود نشان می دهد. باید در محل آفتابگیر کشت گردد و نیاز به هوای خنک دارد. در نقاط سرد شب بوی معمولی را در بهار نشاء می کنند که در این حالت اواخر بهار گل می دهد. اغلب نشاء آن را در گلدان کشت می کنند و در طی زمستان در گلخانه سرد در دمای 5 تا 10 درجه سانتی گراد برای آن فراهم می کنند که اسفند ماه گلدانها را در بیرون قرار می دهند.

خواص درمانی و کاربردهای صنعتی: دانه های شب بو داروی مقوی غرایز جنـ*ـسی، ادرار آور، خلط آور، محرک، اشتهاآور و مقوی می باشد و در درمان سرطان استفاده می شود و زمانی که با انگور مخلوط می گردد آن را به عنوان پادزهر نیش سمی استفاده می شود. در فضای سبز نیز بعنوان گل بريده، گلداني و گل زينتي براي كاشت در حاشيه ها و تپههاي گل و ايجاد زمينه رنگي در بهار در پاركها مورد استفاده قرار ميگيرد. معمولاً انواع كم پر براي كاشت در حاشيهها و انواع پر پر براي كاشت گلداني و گل بريده كاربرد دارند. اصولاً كاشت تودهاي گلها بهتر است بصورت تك رنگ صورت گيرد و اگر تركيب رنگها مورد نظر بود با ايجاد نوارهاي رنگين ميتوان يك هماهنگي و هارموني مناسب بوجود آورد.

آفات و نحوه مبارزه با آن : شب بوها بيش از ساير گلها در معرض حمله شته قرار ميگيرد، اين آفت با مكيدن شيره گياه باعث ضعيف شدن بوته و خراب شدن برگهاي آن ميشود. به محض مشاهده از اوايل پائيز تا موقع گل دادن بوتهها را بايد هر دو هفته يكبار با محلول يك تا يك و نيم درهزار مالاتيون سيا ناميد و يا ديازينون سمپاشي نمود و البته شستشوي برگهاي آلوده به شته توسط آب نيز موثر است. براي پيشگيري از ابتلا به بيماريهاي قارچي بايد از تداوم رطوبت بالاي خاك جلوگيري نمود. سفيدك داخلي شب بو، ساقههاي مبتلا اغلب به شدت كج شده و رشد گل ها با اشكال روبرو ميشود. لكههاي زرد روي برگها سرانجام قهوهاي رنگ ميشوند. براي مبارزه بوتهها را درچند نوبت با قارچكش سمپاشي ميكنند. اگر تعداد بوتههاي آلوده كم است آنها را از خاك خارج نموده و ميسوزانند. زنگ شب بو، ابتدا در سطح برگها لكههاي مدور يا بيضي سفيد يا زرد نمايان ميشود و برگهايي كه در حال خشك شدن هستند بيشتر مورد حمله اين قارچ قرار ميگيرند. براي مبارزه شيميايي به محض ظهور علائم بيماري بوتهها را با قارچ كش به نسبت دو در هزار سمپاشي شوند.روش ديگر مبارزه در آوردن بوتههاي آلوده و سوزاندن آنهاست.

نحوه تکثیر گیاه: به جهت کاشت شب بوی معمولی به روش خزانه کاری بذر را از اواسط تا اواخر بهار به عمق نیم سانتی متر در خزانه می کارند. دوره جوانه زدن این بذر در ۱۸ درجه سانتیگراد ۴ – ۲ هفته است. برای کشت آن بصورت نشا کاری پس سرمای زمستانه به فاصله ۴۰×۳۰ سانتی متر در زمین اصلی نشا می کنیم و برای کاشت مستقیم از اواسط تا اواخر بهار بذر این گل را ردیفی به فاصله ۴۰ سانتی متر کاشته و زمان گل دهی این گیاه در فصل بهار گل می باشد.

: منابع

http://en.wikipedia.org/wiki/Matthiola_incana

http://mrseed.ir/products/seed/147117

http://parks.tehran.ir/default.aspx?tabid=92&ArticleId=726

http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?kempercode=b757

http://www.naturalmedicinalherbs.net/herbs/m/matthiola-incana=stock.php

قاسمی قهساره، م.، م. کافی. 1384. گلکاری