شطرنج

[Dead Man]

شطرنج بازی دو نفره‌ای است که روی یک صفحه با ۶۴ خانه؛۳۲ خانه سیاه و ۳۲ خانه سفید به وسیله ۳۲ مهره؛۱۶ مهره سفید و ۱۶ مهره سیاه انجام می‌شود.

موفقیت در این ورزش بیش از هر چیز به توان تحلیل و فهم انتزاعی ذهن وابسته‌است.

واژه شطرنج تلفظ فارسی چاتورانگا است. کلمه‌ای که در زبان سانسکریت برای نامگذاری این بازی به کار بـرده می‌شود. از کشور هند به عنوان نخستین زادگاه این بازی یاد می‌شود.

شطرنج در زمان ساسانیان وارد ایران شد و بعد در کشورهای اسلامی، اروپا و روسیه تکامل پیدا کرد.

صفحهٔ شطرنج یک صفحهٔ مربع ۸ در ۸ خانه یکی در میان سیاه و سفید است. ستون‌های عمودی روبه‌روی شطرنجبازان با حروف الفبا از A تا H و ردیف‌های افقی با اعداد 1 تا 8 مشخص می‌شوند.

16 مهره‌ سفید در ۱۶ خانه دو ردیف یک و دو و ۱۶ مهره‌ سیاه هم در ۱۶ خانه دو ردیف 7 و 8 قرار می‌گیرند، صفحه حتما بایستی طوری قرارگیرد که اولین خانه سمت راست هر دو شطرنج‌باز سیاه باشد.

انواع مهره‌های شطرنج:

• 
  
• پیاده یا سرباز
  
• فیل
  
• اسب
  
• رخ
  
• وزیر یا فرزین
  
• شاه
  

در مسابقه شطرنج شخصی برنده‌است که بتواند شاه حریف را با خطر زدن (کیش) مواجه کند به طوری که حریف راهی برای رفع کیش نداشته باشد.

قدرت هر شطرنجباز با یک امتیازی موسوم به ریتینگ مشخص می‌شود. این عدد بر اساس بازی‌های رسمی انجام شده هر بازیکن تعیین می‌شود و هر سه ماه یکبار توسط فیده منتشر می‌شود. هر یک از فدراسیون‌های ملی نیز ممکن است درجات خاص خود را داشته باشند که در آن کشور مورد پذیرش است.

درجه‌های شطرنج‌بازان که توسط فدراسیون جهانی شطرنج اعطا می‌شود:

• 
  
  
• استاد بزرگ؛ عنوانی‌ست که فیده از سال 1950 به شطرنج‌بازی که به بالاترین سطح مهارت در بازی رسیده‌است اعطا می‌کند. شرط اصلی احراز این عنوان رسیدن به ریتینگ ۲۵۰۰ است. گرچه در سال ۱۹۵۰ تنها ۳۹ نفر به دریافت این لقب مفتخر شدند. اما بیش از ۹۰۰ استاد بزرگ در سراسر دنیا وجود دارند.
  
• استاد بین‌المللی
  
• استاد فیده
  
• استاد بزرگ زنان این عنوان برای بانوانی که در سطحی میان استاد فیده و استاد بین‌المللی قرار دارند در نظر گرفته می‌شود.
  
• استاد بین‌المللی زنان
  
• استاد فیده زنان
  

شیوه حرکت دادن مهره ها :

پیاده : پیاده ضعیف ترین مهره در بازی شطرنج در نظر گرفته شده است. و یا یک حرکت به سمت جلو در مربع می توان مهره را تکان داد همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است، ولی استثنا نیز وجود دارد. هر یک از گروه ها می تواند برای اولین بار مهره ها را دو خانه حرکت دهند . سرباز تنها می تواند در جهت رو به جلو حرکت کند. هنگامی که مهره ها به آخرین ردیف برسند، می توان آنها را به هر نوع مهره در بازی شطرنج ارتقا داد. از این رو، یک بازیکن می تواند بیش از یک وزیر یا مهره های دیگر در صفحه شطرنج داشته باشد.

فیل : فیل بر خلاف پیاده می تواند به سمت عقب یا جلو و همچنین بیش از یک مربع در یک زمان یه صورت ضرب دری در یک خط مستقیم حرکت کند. به عبارت دیگر، یک فیل می تواند در سراسر زمین شطرنج در رنگ مشخص شده خود حرکت داشته باشد همان طور که در شکل زیر مشخص است.

اسب : اسب به شیوه ای نسبتا منحصر به فرد عمل می کند، به صورتی که یک مربع به سمت چپ یا راست و سه مربع به سمت جلو یا عقب نقل مکان کرده. به صورت حرف ال در زبان لاتین (L ) همان طور که در شکل نمایان است ، و می تواند از روی یک مهره پرش داشته باشد.

رخ : رخ یا قلعه، به جلو یا عقب و یا سمت چپ یا راست حرکت می کند ، همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است.قلعه تنها می تواند در یک جهت در امتداد یک خط مستقیم حرکت کند.

وزیر : وزیر بهترین مهره در بازی شطرنج محسوب می شود ، و حرکاتش تلفیقی از مهره پیاده،فیل و رخ است. بدون محدودیت می توان این مهره را حرکت داد همان طور که در شکل زیر نمایان است.

شاه : شاه فقط کمی قوی تر از پیاده است اما با این حال مهم ترین قطعه در بازی شطرنج است. شاه تنها می تواند یک خانه یه سمت چپ یا راست و یا بالا و پایین حرکت کند. شاه نمی تواند وارد خانه ای شود که در معرض خطر است.
در شکل زیر شیوه حرکت این مهره نشان داده شده است.

منبع : Asemoni.com

 

[Dead Man]

ده اصل طلایی در بازی شطرنج


1 مهره های خود را هر چه سریعتر گسترش دهید.
هدف اصلی در شروع بازی ، گسترش مهره ها به
بهترین محل ممکن و قلعه گرفتن شاه است.
گشایش زمانی کامل می شود که...

گسترش سوارها و ارتباط بین رخ ها برقرار شود .
بازیکنی که گشایش خود را زودتر به پایان رساند از ابتکار عمل برخوردار خواهد بود. اصولی که در ابتدای بازی باید بر اساس آنها نسبت به انتخاب حرکات اقدام نمود عبارتند از : کنترل مرکز، گسترش بی درنگسوارها، هماهنگی بین سوارها و پیاده ها و قلعه گرفتن شاه.

-2 اسب را قبل از فیل گسترش دهید.
اگر پیاده ها مسیر را مسدود نکرده باشند فیل در وضعیت اولیه ی خود می تواند چندین خانه را کنترل نماید در صورتی که اسب تنها خانه های همجوار را کنترل کرده و مسیر طولانی تری تا رسیدن به مرکز میدان دارد و از پویایی کمتری برخوردار است.

-3 از حرکت دادن مجدد مهره ها در شروع بازی و گشایش اجتناب نمایید.
سعی کنید مهره هایتان را با یک حرکت در بهترین مربع ممکن قرار دهید .
حرکت دوباره ی مهره موجب از دست دادن فرصت و
ابتکارعمل خواهد شد.

-4 از حرکت دادن غیر ضروری پیاده ها پرهیز نمایید.
در شروع بازی، حرکت پیاده ها تنها برای باز شدن قطر وزیر و فیل و کنترل مرکز انجام می شود و بجز این موارد غیر ضروری میباشد.

-5 از کیش دادن غیر ضروری شاه حریف پرهیز کنید.
کیش شاه حریف که به سادگی قابل دفاع باشد ضرورتی ندارد . تنها در مواردی که این حرکت مربوط به گشایش انتخابی باشد مانعی ندارد.

-6 در صورتی که در گسترش مهره ها از حریف عقب هستید از باز کردن وضعیت پرهیز نمایید.
وضعیت باز مطلوب بازیکنی است که مهره های خود را بهتر و بیشتر گسترش داده باشد .
بنابراین بازیکنی که از برتری در گشایش برخوردار است می تواند بازی را باز نماید.

-7 در اثنای گشایش، وزیر را پشت سر خط پیاده های خودی قرار دهید.
از آنجا که وزیر مهره ای بسیار قدرتمند است بسیار آسیب پذیر نیز هست ، چرا که هر گونه تهدید و حمله از جانب سوارهای سبک حریف را باید با فرار پاسخ دهد .
به همین دلیل سفارش می شود وزیر را در عرض دوم پشت پیاده ها قرار داده تا ضمن حفظ ایمنیآن، ارتباط بین رخ ها نیز میسر گردد.

-8 از تعویض مهره ی گسترش یافته با مهره ای که هنوز گسترش ندارد پرهیز نمایید.
در کل تعویض یک مهره با موقعیت خوب با مهره ای با موقعیت بد مناسب نیست . در واقع تعویض مهره ی گسترش یافته با مهرهای که گسترش ندارد موجب از دست دادن زمان می شود ؛ در نهایت مهره ی گسترشی خود را باید با مهره ای تعویض نمایید که حداقل یک حرکت کرده است.

-9 به سرعت شاه را به قلعه ببرید.
امنیت شاه از مواردی است که در شروع یا وسط بازی باید مورد توجه قرار گیرد. شاه در مرکز بخصوص در وضعیتهای باز از حملههای حریف بسیار آسب پذیر خواهد بود . قلعه گرفتن به این معناست که شاه با خیال راحت پشت خط پیاده ای خود قرار گرفته و یکی از رخ ها نیز گسترش می یابد و می تواند به سرعت کنترل یک ستون نیمه باز یا کاملا باز را در اختیار بگیرد.

-10 قلعه در جناح شاه از امنیت بیشتری نسبت به قلعه در جناح وزیر برخوردار است.
قلعه گرفتن در جناح شاه او را بیشتر از مرکز دور کرده و پشت پیاده های خودی قرار می دهد . ضمنا این قلعه نیز زودتر از قلعه گرفتن در جناح وزیر میسر می گردد . همچنین قلعه ی مخالف قلعه ی حریف موجب می شود که حملات حریف از توانایی بیشتری برخوردار گردد.


منبع: تبیان
ویرایش وتلخیص: آکاایران