عجایب کاخ چرخاب

...zαнrα...*

کاربر نگاه دانلود
کاربر نگاه دانلود
عضویت
2016/09/16
ارسالی ها
3,488
امتیاز واکنش
30,283
امتیاز
913
محل سکونت
تبــــ❤️ـــریز
کاخ چرخاب اثری باستانی از دوره هخامنشیان در یک کیلومتری جنوب غرب برازجان و 65 کیلومتری شهر بوشهر است. كاخ چرخاب از کاخ‌های زمستانی کوروش بزرگ بوده است و همراه کاخ سنگ سیاه و کاخ بردک سیاه کاخ‌های سه‌گانهٔ هخامنشی این منظقه را تشکیل می‌دهند. این کاخ را که در فاصله 70 کیلومتری خلیج فارس قرار دارد به عنوان اصلی‌ترین سند معماری برای اثبات اینکه خلیج فارس از دوران باستان متعلق به ایرانیان بوده‌است می‌شناسند. در این محوطه باستانی یک لوح تاریخی به خط پارسی باستان در رابـ ـطه با کنترل هخامنشیان بر خلیج فارس کشف شده است. در اطراف اين اثر تاريخي فنس كشي انجام گرفته و جهت مواظبت از آفتاب و بارانهاي شديد پاييزي منطقه،به وسيله ورقهاي پليتي تا حدودي مسقف شده است.با اين وجد در هنگام فصل پاييز و زمستان و بارشهاي شديد باران محوطه اين كاخ به زير سيل مي رود و همين امر باعث آسيب به اين اثر ارزشمند ملي شده است. .

باستان‌شناسان معتقدند کاخ چرخاب اثر ناقصی است که هرگز مسکونی نشد. ساخت این کاخ به فرمان کورش بزرگ آغاز شد و احتمالا با مرگ او ناتمام ماند. بخشی از دروازه شاهی این کاخ که ناتمام مانده برخلاف تالار اصلی با لعابی از جنس سیلیس کف‌سازی شده است. 10 پایه ستون کوچک در تالار اصلی کاخ پیدا شده است که شبیه پایه ستون‌های پاسارگاد هستند.

كاخ هخامنشي چرخاب و شهر تائوكه{توكا}

والترهینتس، ایران شناس آلمانی در کتاب خود به نام داریوش و ایرانیان (تاریخ فرهنگ و تمدن هخامنشیان) درباره اين كاخ مي گويد:«در ماه مه ی 1971 میلادی در اثر سیلی ناگهانی در نزدیکی برازجان امروزی در نخلستانی ستون پایه هایی از مرمر روشن و تیره به سطح زمین آمدند. باستان شناسان ایرانی به سرپرستی علی اکبر سرافراز بی درنگ 12 ستون پایه ی کاخ اختصاصی ِ را از زیر خاک بیرون آوردند، که روزگاری بر رویشان ستون هایی چوبی قرار داشته اند. دیوارهای گلی کلفت و همچنین کفِ کاخ سفیدکاری شده بودند. استفاده از مرمر روشن و تیره و سطح چهارگوش نشان می دهند که این ساختمان از زیر خاک بیرون آمده، کار کوروش بزرگ است. استرابون جغرافیدان دوران باستان، از کاخ هخامنشی در تااوکه یاد می کند. این آبادی را که در الواح خزانه ی دربار داریوش به صورت توکا آمده است، سِرماکس مالوان تیزبینانه با برازجان امروزی یکی دانسته است.»

این کاخ که در اواخر سلطنت کوروش ساخته شده، از نظر حجاری و هنر معماری آن، چنان که از پایه ستون ها و اشیاء کشف شده برمی آید، قدیمی تر از بنای هخامنشی پاسارگاد است. با کشف این کاخ، پرده از رازی بزرگ در تاریخ سیـاس*ـی ـ اجتماعی و هنر معماری عصرِ هخامنشیان برداشته شده است. وجود این کاخ در جلگه ی برازجان که فاصله ی چندانی با خلیج فارس ندارد، نشان دهنده ی سیادت ایرانیان در دریا و اثبات حاکمیت ایرانیان بر پهنه ی نیلگون خلیج فارس می باشد. فاصله ی نزدیک این محوطه باستانی به تپه ی باستانی «تُل مر» که باستان شناسان قدمت تاریخی آن را حتی تا دوران ایلامی می دانند؛ برخی از کارشناسان را بر این امر متقاعد کرده که فاصله ی سایت باستانی کاخ چرخاب تا تپه ی باستانی تُل مر می تواند یک محوطه عظیم باستانی را در خود جای داده باشد. محوطه ای که اکنون پوشیده از نخلستان و زمین های کشاورزی می باشد. نکته ی دیگری که با کشف این کاخ، همه ی کارشناسان و به خصوص معماران را به شگفتی واداشته است، هنر معماری به کار رفته در این کاخ است.

شگفتيهاي كاخ هخامنشي چرخاب

« با ادامه برنامه های کاوش و پژوهش در کاخ هخامنشی چرخاب برازجان، کارشناسان موفق به کشف آجرهای دو لایه ای شدند که در برابر رطوبت ناشی از عوارض اقلیمی در مناطق ساحلی از مقاومت خوبی برخوردارند. با کشف سازه ها و آثار تازه ای در محوطه ی باستانی چرخاب برازجان که اخیرا توجه بسیاری از کارشناسان باستان شناسی و معماری را به خود جلب کرده است، جزییات تازه تری از سبک معماری ناشناخته عصرِ کوروش هخامنشی آشکار می شود. علی اکبر سرافراز سرپرست تیم کاوش در چرخاب برازجان درباره ی ویژگی آجرهای دو لایه و کاربرد آن در بنای مورد نظر گفت: این نوع آجرها، متشکل از محفظه هایی از گِل پخته با قطر 1/5 تا 2 سانتی متر است که با مقادیر زیادی گِل فشرده خام انباشته شده است. به اعتقاد سرافراز، تکنیک ساخت این آجرها امروزه شگفتی باستان شناسان را برانگیخته است. وی گفت: نکته جالب توجه در تکنیک ساخت آجرهای دو لایه که توجه مهندسان و معماران عصر هخامنشی را موجب شده است، خواص شیمیایی خاک و بهره برداری هوشمندانه از آن برای ایجاد مقاومت مصالح در برابر عوارض طبیعی و اقلیمی منطقه است. به گفته ی سرپرست تیم کاوش در چرخاب برازجان، از آن جا که جلگه ی برازجان به دلیل نزدیکی به دریا، منطقه ای مرطوب و پرباران است، معماران و سازندگان کاخ کوروش برای حذف رطوبت از مصالح و افزایش مقاومت مصالح در برابر فشار و رطوبت شدید منطقه که سبب متلاشی شدن تدریجی بنا می شده است، از خاصیت گل خام فشرده در محفظه ای از گِل پخته استفاده می کردند. این توده گِلی در برابر فشار، از سیمان هم مقاوم تر است. معماران هخامنشی همچنین برای ایجاد عایق رطوبتی و حذف compact پس از خشک شدن خاصیت کمپکت رطوبتی شدید اقلیمی در بنا، با روکش از گِل پخته یا آجر مصالحی می ساختند که دارای مقاومت بالا هم در برابر فشار و هم در برابر رطوبت بوده است. معماران کاخ کوروش در چرخاب برازجان، از این نوع آجر، عمدتا در یک سازه ی آبی که هنوز عملکرد آن برای کارشناسان مشخص نشده، استفاده کرده اند.»

معماران کاخ کوروش، 2500 سال پیش تکنولوژی تراش سنگ داشتند

اتصال سنگ ها بدون استفاده از هر گونه ملاط، در معماری مدرن دنیا، تنها با کاربرد دستگاه های تراش صنعتی امکان پذیر است. صیقل سنگ های به کار رفته در ستون های کاخ کوروش هخامنشی در چرخاب برازجان، تنها با تکنولوژی پیشرفته ی تراش سنگ امکان پذیر است. به عقیده ی کارشناسان روش صیقل سنگ و اتصال آن ها و نحوه ی استفاده از ترکیب رنگ، عایق بندی و مقاوم سازی در این سازه ی هخامنشی، حتی در تخت جمشید و پاسارگاد هم مشاهده نشده است. بقایای کاخ کوروش هخامنشی، اگر چه اندک و محدود است، اما جایگاهی منحصر به فرد در تاریخ معماری ایران دارد. «پژوهش های اخیر که طی سالیان قبل در محوطه ی باستانی کاخ کوروش هخامنشی در چرخاب برازجان صورت گرفته است از نظر زیبایی شناسی و تکنیک پیشرفته ی معماری، علاوه بر باستان شناسان، متخصصان معماری را نیز به شگفتی واداشته است. یکی از این متخصصان، دکتر سید امیر منصوری متخصص معماری و استاد رشته معماری دانشگاه تهران است که درباره ی ویژگی های انحصاری این کاخ می گوید: «مهم ترین ویژگی این کاخ ساخت پایه ستون های سنگی مکعب شکلی است که به طریق دقیق و ظریفی تراش و صیقل داده شده؛ به گونه ای که در اتصال سنگ ها از هیچ نوع ملاط یا وسیله ی دیگر استفاده نشده است. وی می افزاید: نکته ی شگفت آور آنجاست که اتصال این سنگ ها با این روش بدون استفاده از هر گونه ملاط، امروزه در معماری مدرن دنیا، تنها با کاربرد دستگاه های مجهز تراش صنعتی امکان پذیر است و هنرمندان عصر کوروش هخامنشی چنان هنرمندانه و ظریف از عهده ی این کار برآمده اند، که گویی این ستون ها، نه قطعات به هم متصل شده ای از سنگ ها، بلکه قطعه ی سنگی یکپارچه بوده اند. یک پرسش مهم اکنون فرا روی پژوهش گران است که امکانات یا تکنیک خلق چنین آثاری در 2500 سال پیش چه بوده است. موضوع مهم دیگر در معماری و زیبایی شناسی در این کاخ، انتخاب و تنوع رنگ در ستون ها است که برای اولین بار در محوطه های سنگی هخامنشی دیده می شود. در دو اثر تخت جمشید و پاسارگاد، در تراش ستون ها، به رنگ سنگی که ستون از آن تراش خورده اکتفا شده است، در حالی که در کاخ کوروش هخامنشی، تکنیک صیقل و تراش سنگ ها این امکان را به هنرمند داده است که از سنگ هایی با دو رنگ متفاوتِ سیاه و سفید استفاده کند. مهم ترین ویژگی در تمام محوطه ها و کاخ های هخامنشی در این آثار، استفاده از سنگ است، اما کاخ کوروش هخامنشی در چرخاب برازجان تنها نمونه ی از معماری این عصر است که در بنای آن، هم از سنگ استفاده شده است و هم از آجر. استفاده از لعاب سیلیس روی کف بنا، نیز از دیگر موضوع هاي جالب توجه در این کاخ است که به عنوان اندود کف به کار گرفته شده و از نظر رنگ و جنس و روش ساخت، موضوع قابل تامل است.» بیان این نکات کافی است بدانیم که چه اثر فاخر و منحصر به فردی در این منطقه از ایران وجود دارد.

کشف سقف یکپارچه نانو تکنولوژی در کاخ کوروش

آن‌چه در مـورد اهمیت این اثر در حاشیه‌ خلیج فارس نوشته شود،دال بر سیادت دریایی‌ ایرانیان و سـند‌ مـهم‌ خـلیج فارس است،مضافا به این‌ که‌ شکوه‌ و جلال و نقشه و پلان این قصر در این‌ مکان،از ویژگی‌های خاصی برخوردار است که در سایر کـاخهای ‌ ‌هـمزمان دیده نمی‌شود و این‌ مهم‌ را مخصوصا‌ در پوشش سقف سطح 40*10متری‌ جنوبی کاخ به‌ عینه‌ مـی‌توان مـشاهده کـرد،که از بزرگترین ابتکارهاي معماری و ابداع هاي ساختمانی‌ در 2500 سال پیش است که ارزش معنوی آن پس از گذشت‌ قرن‌ها‌ اینک‌ به صـورت شفاف و مستند آشکار شده که از یک نوع‌ نانو تکنولوژی خاصی‌ برخوردار است و دنیای به اصـطلاح مترقی و متمدن‌ امروزی در پی‌ساخت و سـاز آن اسـت.ساختن بتن‌ سبک‌ برای‌ پوشش‌ سقف مسطح در 2500 سال‌ پیش،یعنی امی باور نکردنی و معجزه‌آسا که‌ آزمایش هاي لابراتوری‌ به آن جواب مثبت داده و غرور و افتخار هر ایرانی را در معرفی آن بر می‌انگیزد‌ و توجه‌ به‌ پیشینه تاریخی بسیار کهن برازجان را نزدیک‌ می‌کند.در سقف این کاخ که خود،نمونه عـجیب مـعماری‌ و مهندسی است،توانسته‌اند‌ یک‌ سقف‌ با طول 40 متر و عرض 10 متر به صورت یـکپارچه و صـاف با ضخامت حدودا 56‌ سانتیمتر‌ بسازند.می‌توانیم‌ این سقف را بـه‌عنوان یکی از عجایب جهان‌ محسوب بنماییم.

ساخت بتن سبک 2500 سال پيش در ایران

بتن سـبک بـرای اولین بار در جهان توسط کشور ما ساخته‌ و در 2500 سال پيش در زمان هخامنشیان‌ در کاخ کـوروش در اسـتان بوشهر در شهر برازجان‌ مورد استفاده‌ قرار‌ گرفت.برای ساخت این نوع بتن،محصول از پیش‌ ساخته شده را که با صمغ ترکیب‌ نـموده‌ بـودند،با استفاده‌ از موادی مانند خون حیوانات و شاخ بز و گوسفند که از قبل ساییده شده‌ بـود‌ تـرکیب‌ نموده و با کف حاصل بتن سبک را تولید می‌کردند.همچنین بـا کـشف ایـن اثر ملی‌ که‌ برای اولین بار توسط آقـای دکـتر علی اکبر سرفراز پدر باستان‌شناسی ایران کشف گردید می‌تان‌ به‌ صورت‌ یقین‌ اعلام داشت مـخترع سـیمان نیز، کشور ایران بوده و برای اولیـن بـار در همان کـاخ‌ کوروش‌ از‌ آن اسـتفاده گـردیده است
 
آخرین ویرایش:
بالا