فرار نسل بشر از خطر انقراض

[ســ . پــــروانـہ]

در حالي كه جمعيت جهان به رقم هفت ميليارد نزديك مي شود، مشكل است تصور كنيم كه انسان هاي هوموساپينس زماني گونه هاي در حال انقراضي بوده اند. اما واقعيت اين است كه مدت كوتاهي بعد از به وجود آمدن انسان هاي هوموساپينس، نزديك بود شرايط آب و هوايي سخت و خشن نسل آنها را منقرض كند. انسان هاي هوموساپينس اجداد انسان هاي امروزي شناخته مي شوند.يافته هاي اخير نشان مي دهد جمعيت كوچكي كه موجوديت همه انسان هاي امروزي به آنها مديون است تنها به مدد بهره برداري از يك تركيب بي نظير از منابع موجود در امتداد ساحل جنوبي آفريقا توانستند به حياتشان ادامه دهند.
بين ۱۹۵ هزار تا ۱۲۳ هزار سال قبل، شرايط آب و هوايي سرد و خشك بيشتر سرزمين هاي اجداد آفريقايي ما را فراگرفت و اين سرزمين ها را غيرقابل سكونت كرد. در نتيجه ميزان جمعيت هوموساپينس ها هم روبه كاهش گذاشت. همه انسان هاي امروزي بازمانده يك گروه كوچك از هوموساپينس هاي ساكن در يك منطقه آفريقا هستند كه از اين مصيبت جان سالم به در بردند.ساحل جنوبي آفريقا از جمله چند نقطه اي است كه در طول اين بحران آب و هوايي انسان ها توانستند در آن به بقايشان ادامه دهند. به خاطر اين كه در اين منطقه صدف ها و گياهان خوراكي به وفور يافت مي شدند.
نتيجه كاوش هايي كه اخيراً در مناطق ساحلي آفريقا انجام شده، اين ايده را هم تقويت مي كند كه توانايي هاي شناختي پيشرفته زودتر از آني كه قبلاً تصور مي شد در انسان تكامل يافته و ممكن است نقشي كليدي در ادامه حيات گونه هاي انساني در شرايط سخت ايفا كرده باشد.محققان براساس مطالعه دي ان اي انسان هاي امروزي است كه به اين نتيجه رسيده اند اجداد ما زماني كاهشي در جمعيتشان را تحمل كرده اند. گرچه دانشمندان به جدول زماني دقيقي درباره انقراض گونه هاي انساني دست نيافته اند، اما با بررسي فسيل ها تخمين مي زنند كه اجداد ما اندكي پيش از ۱۹۵ هزار سال قبل در سراسر آفريقا به وجود آمدند. زماني كه اجداد ما پا به عرصه حيات گذاشتند، آب و هوا معتدل و غذا فراوان بود. به عبارتي زندگي خوب بود. اما تقريباً ۱۹۵ هزار سال قبل، اين شرايط رو به تغيير نهاد. سياره زمين وارد يك مرحله يخبندان طولاني مدت شد كه به نام مرحله ايزوتوپ مرين شش (MIS6) شناخته مي شود. اين مرحله يخبندان تا تقريباً ۱۲۳ هزار سال قبل به طول انجاميد.


هنوز نمي توان شرايط آب و هوايي آفريقا در طول اين مرحله يخبنداني را به شكل جزء به جزء تشريح كرد. اما اخيراً مراحل يخبندان بهتر شناخته شده اند. در نتيجه اقليم شناسان براساس اطلاعاتي كه به دست آورده اند حدس مي زنند در طول مرحله يخبنداني كه به كاهش جمعيت اجداد ما انجاميد، هوا مشخصاً سرد و خشك بوده. همچنين در اين مرحله يخبنداني بيابان ها در مقايسه با مقياس هاي امروزي به ميزان قابل توجهي گسترش يافته بودند. در نتيجه منطقه وسيعي از زمين غيرقابل سكونت بوده است.
به اين ترتيب درحالي كه سياره ما در چنگ يك رژيم آب و هوايي سرد و يخبندان گرفتار بوده، شمار انسان ها به ميزان خطرناكي كاهش يافته. به طوري كه از بيش از ده هزار نفر تنها صدها نفر باقي ماندند. نظرها درباره اين كه واقعاً چه موقع بشر در چنين تنگنايي گرفتار شد و چگونه است كه جمعيت كوچك بازمانده چنين تفاوت ژنتيكي گسترده اي داشته متفاوت است. اما همه در اين موضوع اشتراك نظر دارند كه انسان هاي امروزي بازمانده جمعيت كوچكي هستند كه زماني در طول فاز سرد شدن زمين در يكي از مناطق آفريقا زندگي مي كردند.