گفت وگو با «مهرناز يكتا*»پيرامون اختلال اضطراب جدايي كودك
يكي از شايعترين اختلالات در كودكان، اضطراب جدايي است كه سلامتي آنها را مورد تهديد قرار ميدهد. اضطراب جدايي، نشانهاي از آگاهي كودك از جدا شدن والد (مادر – پدر)، مراقب يا پرستار است كه كودك در هنگام جدايي احساس ناراحتي و ترس ميكند. اين نوع اضطراب از 18ماهگي تا سهسالگي امري طبيعي است كه بخشي از رشد طبيعي فرد محسوب ميشود اما اگر بنا به هر دليلي اين اضطراب ادامه داشته باشد و به صورت نگراني مفرط نسبت به والد يا فردي كه كودك به شدت به آن وابسته است به وجود آيد، از آن با نام اختلال اضطراب جدايي نام ميبرند. آمارها حاكي از آن است كه چهار تا پنجدرصد كودكان از اين اختلال رنج ميبرند كه در صورت عدم پيگيري ميتواند تا بزرگسالي ادامه يابد. روانشناسان، خانوادههاي تكوالدي، محيط پر از استرس، مشكلات خانوادگي و نقل مكان را از جمله علل شايع بروز اختلال اضطراب جدايي در كودكان ميدانند.
در رابـ ـطه با عوامل و نشانههاي اختلال اضطراب جدايي كودكان، برخورد والدين با اين قضيه و نوع درمان آن با «مهرناز يكتا»، كارشناس ارشد روانشناسي باليني گفتوگو كردهايم كه در زير ميخوانيد:
علل اصلي اختلال اضطراب جدايي در كودكان را در چه ميدانيد؟
علتهاي مختلفي را براي اين اختلال ميتوان برشمرد. يكسري از علتها، بيولوژيكي و ژنتيكي هستند كه به فعاليت دستگاه عصبي كودك مرتبط ميشود، علل ديگر را ميتوان در خانوادهها جستوجو كرد مانند خانوادههاي تكوالدي، خانوادههايي كه الگوهاي ارتباطي بسيار نزديك و درهمتنيدهاي دارند و نسبت به هم شديدا وابستهاند، خانوادههايي كه محيط زندگيشان مملو از استرس است و والدين دايما در حال تنش هستند يا خانوادههايي كه يكي از افراد نزديكشان را مانند يكي از فرزندان يا پدربزرگ يا مادربزرگ را از دست دادهاند. علل ديگر مربوط به ويژگيهاي شخصيتي كودك ميشود مثلا كودكان درونگرا يا خجالتي كه مستعد اين اختلال هستند.
با توجه به عللي كه برشمرديد، به نظر ميآيد كه نقش والدين و خانواده از ساير عوامل ديگر پررنگتر است.
ميتوان گفت كه رفتار والدين به مساله اضطراب جدايي بيشتر دامن ميزند، جدا از موارد برشمرده مربوط به خانواده، برخي از والدها باعث ميشوند كه كودكشان به آنها بسيار وابسته شود يا اينكه به آنها اجازه استقلال نميدهند. بالطبع كودك وقتي بزرگ شود والدين بنا به هر دليلي حتي در مدت زمان كوتاهي مانند 30 دقيقه بخواهند از فرزندشان جدا شوند كودك دچار اضطراب ميشود. ميتوان گفت در شكلگيري اين اختلال خانواده و رفتارش بسيار مهم است.
كودك از جدا شدن كداميك از والد (پدر –مادر) خود بيشتر رنج ميبرد؟
به اين سوال دقيق نميتوان پاسخ داد چون براي هر كودكي ممكن است كه متفاوت باشد چراكه اين مساله به مراقب اصلي كودك باز ميگردد. ممكن است گاهي پدر مراقب اصلي كودك باشد و گاهي مادر يا حتي پرستار.
يكي از شايعترين اختلالات در كودكان، اضطراب جدايي است كه سلامتي آنها را مورد تهديد قرار ميدهد. اضطراب جدايي، نشانهاي از آگاهي كودك از جدا شدن والد (مادر – پدر)، مراقب يا پرستار است كه كودك در هنگام جدايي احساس ناراحتي و ترس ميكند. اين نوع اضطراب از 18ماهگي تا سهسالگي امري طبيعي است كه بخشي از رشد طبيعي فرد محسوب ميشود اما اگر بنا به هر دليلي اين اضطراب ادامه داشته باشد و به صورت نگراني مفرط نسبت به والد يا فردي كه كودك به شدت به آن وابسته است به وجود آيد، از آن با نام اختلال اضطراب جدايي نام ميبرند. آمارها حاكي از آن است كه چهار تا پنجدرصد كودكان از اين اختلال رنج ميبرند كه در صورت عدم پيگيري ميتواند تا بزرگسالي ادامه يابد. روانشناسان، خانوادههاي تكوالدي، محيط پر از استرس، مشكلات خانوادگي و نقل مكان را از جمله علل شايع بروز اختلال اضطراب جدايي در كودكان ميدانند.
در رابـ ـطه با عوامل و نشانههاي اختلال اضطراب جدايي كودكان، برخورد والدين با اين قضيه و نوع درمان آن با «مهرناز يكتا»، كارشناس ارشد روانشناسي باليني گفتوگو كردهايم كه در زير ميخوانيد:
علل اصلي اختلال اضطراب جدايي در كودكان را در چه ميدانيد؟
علتهاي مختلفي را براي اين اختلال ميتوان برشمرد. يكسري از علتها، بيولوژيكي و ژنتيكي هستند كه به فعاليت دستگاه عصبي كودك مرتبط ميشود، علل ديگر را ميتوان در خانوادهها جستوجو كرد مانند خانوادههاي تكوالدي، خانوادههايي كه الگوهاي ارتباطي بسيار نزديك و درهمتنيدهاي دارند و نسبت به هم شديدا وابستهاند، خانوادههايي كه محيط زندگيشان مملو از استرس است و والدين دايما در حال تنش هستند يا خانوادههايي كه يكي از افراد نزديكشان را مانند يكي از فرزندان يا پدربزرگ يا مادربزرگ را از دست دادهاند. علل ديگر مربوط به ويژگيهاي شخصيتي كودك ميشود مثلا كودكان درونگرا يا خجالتي كه مستعد اين اختلال هستند.
با توجه به عللي كه برشمرديد، به نظر ميآيد كه نقش والدين و خانواده از ساير عوامل ديگر پررنگتر است.
ميتوان گفت كه رفتار والدين به مساله اضطراب جدايي بيشتر دامن ميزند، جدا از موارد برشمرده مربوط به خانواده، برخي از والدها باعث ميشوند كه كودكشان به آنها بسيار وابسته شود يا اينكه به آنها اجازه استقلال نميدهند. بالطبع كودك وقتي بزرگ شود والدين بنا به هر دليلي حتي در مدت زمان كوتاهي مانند 30 دقيقه بخواهند از فرزندشان جدا شوند كودك دچار اضطراب ميشود. ميتوان گفت در شكلگيري اين اختلال خانواده و رفتارش بسيار مهم است.
كودك از جدا شدن كداميك از والد (پدر –مادر) خود بيشتر رنج ميبرد؟
به اين سوال دقيق نميتوان پاسخ داد چون براي هر كودكي ممكن است كه متفاوت باشد چراكه اين مساله به مراقب اصلي كودك باز ميگردد. ممكن است گاهي پدر مراقب اصلي كودك باشد و گاهي مادر يا حتي پرستار.