nadiya_m
مدیر بازنشسته
شیوه دفاع:
در مواردی شخص ذینفع ، علیرغم آگاهی به وجود عیب در همسرش اقدامی در جهت فسخ نکاح نمیکند. در این حالت به علت عدم استفاده فوری از حق فسخ ، این حق فسخ ساقط میشود و خوانده دعوای فسخ میتواند به این امر استناد کند و برای اثبات تاریخ اطلاع همسر نیز میتواند به گواهی پزشک معالج نیز گواهی گواهان استناد کند.
خوانده دعوای فسخ میتواند با استناد به نظریه پزشک معالج یا درخواست معرفی به پزشکی قانونی اثبات نماید که امری که خواهان آن را موجب فسخ دانسته است بیماری قابل درمان است و عیب نیست.
خوانده دعوای فسخ با استناد به دلایلی که مهمترین آن نظر پزشک معالج است یا طلب معرفی به پزشک قانونی میتواند ثابت نماید که عیب انتسابی در وی وجود نداردیا ثابت کند عیب انتسابی در زمان عقد در وی موجود بوده و همسرش به وجود آن عالم بوده است.
لایحه دفاعیه: اطلاع خواهان از وجود عیب قبل از عقد
ریاست محترم شعبه ...
با سلام
احتراماً در پاسخ به دعوای مطروحه علیه اینجانب در پرونده شماره .... به استحضار میرسانم با توجه به این که خواهان مدعی وجود عیب ... در اینجانب شده و بر این اساس درخواست فسخ عقد نکاح را نموده است به استحضار میرسانم ایشان قبل از انعقاد عقد نکاح کاملاً به این امر آگاه بوده و با این وجود حاضر به ازدواج با اینجانب شده است و برای اثبات ادعای خود به گواهی آقایان ... استناد میکنم .لذا مستند به ماده 1126 قانون مدنی صدور حکم بر رد دعوای خواهان مورد استدعا است.
لایحه دفاعیه : بیماری
ریاست محترم شعبه ...
با سلام
احتراماً با توجه به این که خواهان در پرونده شماره ... مدعی شده است که اینجانب دارای جنون / ... هستم . به استحضار عالی میرسانم اینجانب به موجب نظریه مورخ ... پزشک معالج دارای بیماری ... هستم که نوعی بیماری اعصاب و روان است که تحت درمان قرار دارم و این بیماری به هیچ وجه جنون / ... نبوده و آثار آن را ندارد تا خواهان مستحق فسخ نکاح باشد. لذا مستند به ماده 1121 / ... قانون مدنی صدور حکم بر رد دعوای خواهان مورد استدعا است.
لایحه دفاعیه: حدوث عیب بعد از عقد
ریاست محترم شعبه...
با سلام
احتراماً در پاسخ به دعوای موضوع پرونده شماره ... که طی آن خواهان با استناد به وجود عیب ... در اینجانب درخواست فسخ عقد نکاح را نموده است به استحضار عالی میرسانم اینجانب در تاریخ ... به موجب سند نکاحیه شماره ... با خواهان ازدواج کردهام و در زمان عقد فاقد هر گونه نقص و عیبی بودهام . تا اینکه در تاریخ ... این عیب در من حادث شد . لذا با توجه به بروز عیب پس از عقد مستند به ماد ه 1124 قانون مدنی خواهان حق فسخ نکاح را نداشته ، صدور حکم به رد دعوای مذکور را خواستارم[17].
نمونه رأی کیفری
شاکیه : ...
مشتکی عنه:......
موضوع شکایت: فریب در ازدواج
سرپرست محترم دادسرای ناحیه ...
با سلام؛
احتراما به استحضار می رساند،مشتکی عنه فوق الذکر،جهت ترغیب موکله ( که فارغ التحصیل دانشگاه علوم پزشکی در رشته مامایی است) به ازدواج با خویش،خود را فردی تحصیلکرده و دارای مدرک مهندسی معرفی نموده،به طوری که این امر در سند نکاحیه نیز انعکاس یافته است.این در حالی است که وی،فاقد هر گونه مدرک دانشگاهی می باشد.بنا به مراتب و با توجه به اینکه موکله فردی با تحصیلات دانشگاهی بوده و قصد ازدواج با فردی هم کفو خود را داشته،که با فریب مشتکی عنه حاضر به نکاح با ایشان گردیده است،مستندا به ماده 647 قانون مجازات اسلامی،تعقیب و درخواست کیفر برای متهم مزبور مستدعی است.با ارجاع امر به بازپرسی،پس از تحقیقات لازمه،بازپرس عقیده بر مجرمیت متهم پیدا نمود و نتیجتا دادسرا علیه وی کیفرخواست صادر و جهت تعیین مجازات به دادگاه ارسال نمود.شعبه 1079 محاکم کیفری تهران در رسیدگی به این موضوع ، چنین انشاء رای نمود:
رای دادگاه
به موجب کیفر خواست صادره از ناحیه دادسرای عمومی ناحیه 4 تهران،آقای ..... متهم است به فریب در ازدواج.با توجه به شکایت خانم .... .....با وکالت آقای ........ و گزارش انتظامی ،شهادت شهود،اظهارات متهم و محتویات پرونده و قرائن و امارات موجود درپرونده و سند رسمی نکاحیه شماره .... که در آن شغل زوج مهندس کامپیوتر درج شده است و متهم مدرک مهندسی را ارائه ننموده است و مدارک ارائه شده بعنوان پایان تحصیلات دانشگاهی مهندسی محسوبنمی گردد.لذا بزهکاریش محرز و مسلم است.مستندا به ماده 647 قانون مجازات اسلامی با رعایت بند 5 ماده 22 همان قانون به لحاظ فقد سابقه کیفری و جهت حفظ کیان خانواده و اینکه حبس زوجه موجب انحلال نکاح خواهد شد و حبس نه تنها موجب تحکیم علقه زوجیت نمی شود بلکه باعث تقویت خصومت و کدورت شده و آثار زیانباری بر پیکره خانواده خواهد داشت،به پرداخت پانصد هزار ریال جزای نقدی در حق دولت محکوم می نماید،بدل از حبس.رای صادره حضوری و ظرف بیست روز پس از ابلاغ،قابل اعتراض در دادگاه محترم تجدیدنظراستان تهران می باشد[18].
هزينه دادرسي
هزينه‌هاي دادرسي عبارتند از:
1ـ هزينة برگه‌هايي كه به دادگاه داده مي‌شود.( پنج هزار ریال- 5000 ریال)
2ـ هزينة قرار (رأي) و احكام دادگاه، شاخص پرداخت هزينة دادرسي، خواسته دعوا (چيزي كه در مرافعه يا امور حسبي اشخاص از دادگاه بخواهند) است و در مورد دعاوی مالی و غیرمالی با هم فرق دارد. در موضوع مورد بحث که یک دعوای غیرمالی است در مرحله بدوي، 50000 ریال میباشد[19].
پیشنهادات
1 - آگاه نمودن زنان از ماده 1128 ق.م.؛ زیرا در تحقیقات انجام شده، پیرامون اینماده مشاهده گردید، اكثر مردم به خصوص زنان نسبت به این ماده قانونی آگاهی ندارند،لذا در اكثر موارد تخلف از وصف مشروط و تدلیس، زنان جهت پیگیری حقوق خویش تقاضایطلاق می دهند و سعی می كنند، از ماده 1130 ق.م. كه جواز طلاق را وابسته به اثباتعسر و حرج در دوام زوجیت می داند، بهره ببرند تا از شوهر خویش جدا شوند، اما به جهتآنكه اثبات عسر و حرج در دوام زندگی مشترك معمولاً دشوار است، نمی توانند از حقوقخویش بهره مند شوند. واضح است كه همه باید سعی كنند، این آگاهی بدین جهت باشد تاپسران و دختران، با توجه به تبعات حقوقی كتمان عیوب یا ابراز صفات كمال دروغین، ازبرخورد غیر صادقانه در امر ازدواج پرهیز كنند.
2 - بیان وصف مشروط در ضمن عقد؛ وصف مشروط از طریق ثبت قانونی یا شهادت شهود بهصراحت بیان شود. این امر از دو جهت قابل اهمیت است.
الف) امكان پیگیری این امر میسر می شود، ولی در صورتی كه بنای عقد بر وجود وصفخاصی به عرف و عادت استوار باشد، در مواردی كه قضاوت عرف در آن زمینه خاص موردابهام است، امكان اثبات شرط وصف میسرنمی باشد.
ب) عدم امكان انكار فرد خاطی در دادگاه: زمانی كه اوصاف مشروط به ثبت برسند وشاهدی بر این ثبت وجود داشته باشد، دیگر انكار آن ممكن نیست. زیرا در موارد متعددیمشاهده شده كه زن یا مردی با مراجعه به دادگاه ادعا كرده اند، طرف مقابل عیب خود رامخفی داشته، اما او فوراً ابراز می كند كه عیب خود را قبل از عقد گفته است و چونصحبت های طرفین، قبل از عقد، بدون حضور شاهد و شفاهی صورت پذیرفته است، اثبات ابرازعیب ممكن نمی باشد. در مورد ابراز صفت كمال نیز همین مشكل وجود دارد، در مواردی زنیا مرد ادعا می كنند كه طرف مقابل آنها وصفی را برای خود ابراز نموده، در حالی كهفاقد آن وصف است و طرف مقابل نیز ابراز وصف كمال را انكار می نماید، لذا اگر اینوصف به صورت مكتوب ثبت، یا در مقابل شهود ابراز نشود، اثبات آن در جلسه خصوصی دونفره معمولاً میسر نیست.
3 -اجباری شدن ثبت اوصاف مشروط توسط زوجین در فرم های مخصوص؛ لازم است قبل ازثبت ازدواج برگه هایی تهیه شود و طرفین موظف باشند تا به پرسش های آن پاسخ دهند. این برگه باید به گونه ای تنظیم شود كه لزوماً هر یك از طرفین اظهارات مكتوب طرفدیگر را مطالعه نمایند. در این پرسشنامه سئوالاتی در مورد اوصاف اساسی فرد از جملهنام و نام خانوادگی، سن، میزان تحصیلات، نوع شغل، ملیت، مذهب، سابقه ازدواج (و درمورد مردان وضعیت تأهل)، تعداد فرزندان، ابتلا به بیماری خاص و نوع آن، حتی عكس هردو نیز در آن برگه الصاق شود تا در آینده ادعایی مبنی بر فریب در موارد مربوط به مشخصات ظاهری مطرح نگردد و پس از پاسخ به سئوالات مذكور، زوج و زوجه برگه هاییكدیگر را مطالعه نمایند و در انتها آن را امضا نمایند. این امر، اقدامی عملی جهتكاهش فریب در ازدواج خواهد بود
در مواردی شخص ذینفع ، علیرغم آگاهی به وجود عیب در همسرش اقدامی در جهت فسخ نکاح نمیکند. در این حالت به علت عدم استفاده فوری از حق فسخ ، این حق فسخ ساقط میشود و خوانده دعوای فسخ میتواند به این امر استناد کند و برای اثبات تاریخ اطلاع همسر نیز میتواند به گواهی پزشک معالج نیز گواهی گواهان استناد کند.
خوانده دعوای فسخ میتواند با استناد به نظریه پزشک معالج یا درخواست معرفی به پزشکی قانونی اثبات نماید که امری که خواهان آن را موجب فسخ دانسته است بیماری قابل درمان است و عیب نیست.
خوانده دعوای فسخ با استناد به دلایلی که مهمترین آن نظر پزشک معالج است یا طلب معرفی به پزشک قانونی میتواند ثابت نماید که عیب انتسابی در وی وجود نداردیا ثابت کند عیب انتسابی در زمان عقد در وی موجود بوده و همسرش به وجود آن عالم بوده است.
لایحه دفاعیه: اطلاع خواهان از وجود عیب قبل از عقد
ریاست محترم شعبه ...
با سلام
احتراماً در پاسخ به دعوای مطروحه علیه اینجانب در پرونده شماره .... به استحضار میرسانم با توجه به این که خواهان مدعی وجود عیب ... در اینجانب شده و بر این اساس درخواست فسخ عقد نکاح را نموده است به استحضار میرسانم ایشان قبل از انعقاد عقد نکاح کاملاً به این امر آگاه بوده و با این وجود حاضر به ازدواج با اینجانب شده است و برای اثبات ادعای خود به گواهی آقایان ... استناد میکنم .لذا مستند به ماده 1126 قانون مدنی صدور حکم بر رد دعوای خواهان مورد استدعا است.
لایحه دفاعیه : بیماری
ریاست محترم شعبه ...
با سلام
احتراماً با توجه به این که خواهان در پرونده شماره ... مدعی شده است که اینجانب دارای جنون / ... هستم . به استحضار عالی میرسانم اینجانب به موجب نظریه مورخ ... پزشک معالج دارای بیماری ... هستم که نوعی بیماری اعصاب و روان است که تحت درمان قرار دارم و این بیماری به هیچ وجه جنون / ... نبوده و آثار آن را ندارد تا خواهان مستحق فسخ نکاح باشد. لذا مستند به ماده 1121 / ... قانون مدنی صدور حکم بر رد دعوای خواهان مورد استدعا است.
لایحه دفاعیه: حدوث عیب بعد از عقد
ریاست محترم شعبه...
با سلام
احتراماً در پاسخ به دعوای موضوع پرونده شماره ... که طی آن خواهان با استناد به وجود عیب ... در اینجانب درخواست فسخ عقد نکاح را نموده است به استحضار عالی میرسانم اینجانب در تاریخ ... به موجب سند نکاحیه شماره ... با خواهان ازدواج کردهام و در زمان عقد فاقد هر گونه نقص و عیبی بودهام . تا اینکه در تاریخ ... این عیب در من حادث شد . لذا با توجه به بروز عیب پس از عقد مستند به ماد ه 1124 قانون مدنی خواهان حق فسخ نکاح را نداشته ، صدور حکم به رد دعوای مذکور را خواستارم[17].
نمونه رأی کیفری
شاکیه : ...
مشتکی عنه:......
موضوع شکایت: فریب در ازدواج
سرپرست محترم دادسرای ناحیه ...
با سلام؛
احتراما به استحضار می رساند،مشتکی عنه فوق الذکر،جهت ترغیب موکله ( که فارغ التحصیل دانشگاه علوم پزشکی در رشته مامایی است) به ازدواج با خویش،خود را فردی تحصیلکرده و دارای مدرک مهندسی معرفی نموده،به طوری که این امر در سند نکاحیه نیز انعکاس یافته است.این در حالی است که وی،فاقد هر گونه مدرک دانشگاهی می باشد.بنا به مراتب و با توجه به اینکه موکله فردی با تحصیلات دانشگاهی بوده و قصد ازدواج با فردی هم کفو خود را داشته،که با فریب مشتکی عنه حاضر به نکاح با ایشان گردیده است،مستندا به ماده 647 قانون مجازات اسلامی،تعقیب و درخواست کیفر برای متهم مزبور مستدعی است.با ارجاع امر به بازپرسی،پس از تحقیقات لازمه،بازپرس عقیده بر مجرمیت متهم پیدا نمود و نتیجتا دادسرا علیه وی کیفرخواست صادر و جهت تعیین مجازات به دادگاه ارسال نمود.شعبه 1079 محاکم کیفری تهران در رسیدگی به این موضوع ، چنین انشاء رای نمود:
رای دادگاه
به موجب کیفر خواست صادره از ناحیه دادسرای عمومی ناحیه 4 تهران،آقای ..... متهم است به فریب در ازدواج.با توجه به شکایت خانم .... .....با وکالت آقای ........ و گزارش انتظامی ،شهادت شهود،اظهارات متهم و محتویات پرونده و قرائن و امارات موجود درپرونده و سند رسمی نکاحیه شماره .... که در آن شغل زوج مهندس کامپیوتر درج شده است و متهم مدرک مهندسی را ارائه ننموده است و مدارک ارائه شده بعنوان پایان تحصیلات دانشگاهی مهندسی محسوبنمی گردد.لذا بزهکاریش محرز و مسلم است.مستندا به ماده 647 قانون مجازات اسلامی با رعایت بند 5 ماده 22 همان قانون به لحاظ فقد سابقه کیفری و جهت حفظ کیان خانواده و اینکه حبس زوجه موجب انحلال نکاح خواهد شد و حبس نه تنها موجب تحکیم علقه زوجیت نمی شود بلکه باعث تقویت خصومت و کدورت شده و آثار زیانباری بر پیکره خانواده خواهد داشت،به پرداخت پانصد هزار ریال جزای نقدی در حق دولت محکوم می نماید،بدل از حبس.رای صادره حضوری و ظرف بیست روز پس از ابلاغ،قابل اعتراض در دادگاه محترم تجدیدنظراستان تهران می باشد[18].
هزينه دادرسي
هزينه‌هاي دادرسي عبارتند از:
1ـ هزينة برگه‌هايي كه به دادگاه داده مي‌شود.( پنج هزار ریال- 5000 ریال)
2ـ هزينة قرار (رأي) و احكام دادگاه، شاخص پرداخت هزينة دادرسي، خواسته دعوا (چيزي كه در مرافعه يا امور حسبي اشخاص از دادگاه بخواهند) است و در مورد دعاوی مالی و غیرمالی با هم فرق دارد. در موضوع مورد بحث که یک دعوای غیرمالی است در مرحله بدوي، 50000 ریال میباشد[19].
پیشنهادات
1 - آگاه نمودن زنان از ماده 1128 ق.م.؛ زیرا در تحقیقات انجام شده، پیرامون اینماده مشاهده گردید، اكثر مردم به خصوص زنان نسبت به این ماده قانونی آگاهی ندارند،لذا در اكثر موارد تخلف از وصف مشروط و تدلیس، زنان جهت پیگیری حقوق خویش تقاضایطلاق می دهند و سعی می كنند، از ماده 1130 ق.م. كه جواز طلاق را وابسته به اثباتعسر و حرج در دوام زوجیت می داند، بهره ببرند تا از شوهر خویش جدا شوند، اما به جهتآنكه اثبات عسر و حرج در دوام زندگی مشترك معمولاً دشوار است، نمی توانند از حقوقخویش بهره مند شوند. واضح است كه همه باید سعی كنند، این آگاهی بدین جهت باشد تاپسران و دختران، با توجه به تبعات حقوقی كتمان عیوب یا ابراز صفات كمال دروغین، ازبرخورد غیر صادقانه در امر ازدواج پرهیز كنند.
2 - بیان وصف مشروط در ضمن عقد؛ وصف مشروط از طریق ثبت قانونی یا شهادت شهود بهصراحت بیان شود. این امر از دو جهت قابل اهمیت است.
الف) امكان پیگیری این امر میسر می شود، ولی در صورتی كه بنای عقد بر وجود وصفخاصی به عرف و عادت استوار باشد، در مواردی كه قضاوت عرف در آن زمینه خاص موردابهام است، امكان اثبات شرط وصف میسرنمی باشد.
ب) عدم امكان انكار فرد خاطی در دادگاه: زمانی كه اوصاف مشروط به ثبت برسند وشاهدی بر این ثبت وجود داشته باشد، دیگر انكار آن ممكن نیست. زیرا در موارد متعددیمشاهده شده كه زن یا مردی با مراجعه به دادگاه ادعا كرده اند، طرف مقابل عیب خود رامخفی داشته، اما او فوراً ابراز می كند كه عیب خود را قبل از عقد گفته است و چونصحبت های طرفین، قبل از عقد، بدون حضور شاهد و شفاهی صورت پذیرفته است، اثبات ابرازعیب ممكن نمی باشد. در مورد ابراز صفت كمال نیز همین مشكل وجود دارد، در مواردی زنیا مرد ادعا می كنند كه طرف مقابل آنها وصفی را برای خود ابراز نموده، در حالی كهفاقد آن وصف است و طرف مقابل نیز ابراز وصف كمال را انكار می نماید، لذا اگر اینوصف به صورت مكتوب ثبت، یا در مقابل شهود ابراز نشود، اثبات آن در جلسه خصوصی دونفره معمولاً میسر نیست.
3 -اجباری شدن ثبت اوصاف مشروط توسط زوجین در فرم های مخصوص؛ لازم است قبل ازثبت ازدواج برگه هایی تهیه شود و طرفین موظف باشند تا به پرسش های آن پاسخ دهند. این برگه باید به گونه ای تنظیم شود كه لزوماً هر یك از طرفین اظهارات مكتوب طرفدیگر را مطالعه نمایند. در این پرسشنامه سئوالاتی در مورد اوصاف اساسی فرد از جملهنام و نام خانوادگی، سن، میزان تحصیلات، نوع شغل، ملیت، مذهب، سابقه ازدواج (و درمورد مردان وضعیت تأهل)، تعداد فرزندان، ابتلا به بیماری خاص و نوع آن، حتی عكس هردو نیز در آن برگه الصاق شود تا در آینده ادعایی مبنی بر فریب در موارد مربوط به مشخصات ظاهری مطرح نگردد و پس از پاسخ به سئوالات مذكور، زوج و زوجه برگه هاییكدیگر را مطالعه نمایند و در انتها آن را امضا نمایند. این امر، اقدامی عملی جهتكاهش فریب در ازدواج خواهد بود
