°º¸кยzɠยภº°
کاربر نگاه دانلود
درباره پراکنش لاک پشت های دریایی خلیج فارس و دریای عمان توضیح دهید.
گونه هایی از لاک پشت های دریایی که در خلیج فارس وجود دارند با گونه هایی که در دریای عمان داریم، فرق نمی کنند. بنابراین، همه گونه هایی که از لاک پشت های دریایی در خلیج فارس داریم در دریای عمان هم وجود دارند. البته فقط «لاک پشت منقار عقابی» و «لاک پشت سبز» برای تولیدمثل به سواحل ایران می آیند. جمعیت تولیدمثل کننده «لاک پشت منقارعقابی» در ایران قطعاً بیشتر از کشورهای عربی است. بیشترین تخم گذاری «لاک پشت منقار عقابی» در ایران عموماً در جزایر است.
این لاک پشت ها برای تخم گذاری جزایر را به ساحل اصلی ترجیح می دهند. البته یک گروه از جمعیت «لاک پشت های منقار عقابی» در «خلیج نای بند» استان بوشهر و «شهرستان پارسیان» استان هرمزگان تخم گذاری می کنند. در استان خوزستان نیز ممکن است لاک پشت های منقاری برای تخم گذاری به «جزیره دارا» بیایند اما این اتفاق به ندرت رخ می دهد.
لاک پشت منقارعقابی در جزیره خارکو که برای تخم گذاری به خشکی آمده است )عکاس: اصغر مبارکی(
با وجود اینکه «لاک پشت منقارعقابی» بطور غالب برای تخم گذاری به سواحل ایران می آیند اما این لاک پشت ها برای تغذیه هم در آب های ایران حضور دارند. البته جمعیت تغذیه کننده «لاک پشت منقار عقابی» در آب های ایران خیلی کم است. همچنین، احتمال آمدن «لاک پشت عقابی» به «خور موسی» در خوزستان خیلی کم است. بیشترین جمعیت تغذیه کننده «لاک پشت منقار عقابی» در ناحیه شرق امارات تا غرب قطر است.
جمعیت تولید مثل کننده «لاک پشت سبز» در آب های ایران در مقایسه با جمعیت تغذیه کننده «لاک پشت سبز» خیلی کم است. تولیدمثل «لاک پشت سبز» در خلیج فارس و دریای عمان در کشورهای عمان، عربستان سعودی و ایران انجام می شود و تعداد کمی هم در امارات است. بزرگترین جمعیت تولیدمثل کننده «لاک پشت سبز» در جهان، در سواحل کشور عمان است.
همچنین، عربستان سعودی در میان کشورهای حوزه خلیج فارس بیشترین جمعیت تولیدمثل کننده لاک پشت سبز» دارد. با این وجود، جمعیت تولیدمثل کننده «لاک پشت های سبز» در عربستان سعودی به هیچ عنوان قابل مقایسه با جمعیت تولید مثل کننده «لاک پشت سبز» در کشور عمان نیست. در ایران نیز الویت اول برای تولیدمثل «لاک پشت سبز»، استان سیستان و بلوچستان است. مناطق «کرتی»، «تنگ»، «گوردیم» و «کچو» مهمترین محل هایی هستند که «لاک پشت سبز» در سیستان و بلوچستان می آید.
«لاک پشت سرخ» را در میان کشورهای عربی فقط در کشور عمان داریم و ممکن است امارات هم تعداد اندکی از این لاک پشت را داشته باشد اما کویت و بحرین و قطر این لاک پشت را ندارند. «لاک پشت سرخ» را به ندرت در آب های ایران داریم. البته کشور عمان یک مورد ردیابی «لاک پشت سرخ» را در آب های ایران در خلیج فارس گزارش کرده که این لاک پشت از آب های جزایر هندرابی، کیش و قشم عبور کرده است.
درباره ویژگی های «لاک پشت سبز» و «لاک پشت منقار عقابی» توضیح دهید.
در میان لاک پشت های دریایی فقط «لاک پشت سبز» از علف های دریایی و جلبک ها تغذیه می کند. «لاک پشت منقار عقابی» در مناطق مرجانی زندگی می کند چون تغذیه لاک پشت های منقارعقابی از اسفنج ها است و مرجان ها و اسفنج ها با هم در این مناطق وجود دارند. البته «لاک پشت سبز» را هم در مناطق مرجانی می توانیم مشاهده کنیم اما «لاک پشت سبز» برای استراحت یا تغذیه از جلبک ها به مناطق مرجانی می آیند.
جثه «لاک پشت سبز» از «لاک پشت منقار عقابی» بزرگتر است. تعداد تخم هایی که در هر لانه گذاشته می شود، در لاک پشت سبز بیشتر از لاک پشت منقار عقابی است. اما مدت زمان تفریخ تخم برای هر دو «لاک پشت سبز» و «لاک پشت منقار عقابی» حدود ۵۰ تا ۶۰ روز است. نوزاد لاک پشت منقار عقابی کوچکتر از نوزاد لاک پشت سبز است. اندازه نوزاد لاک پشت سبز از توپ پینگ پنگ کمی بزرگتر است.
تصاویر نوزاد لاک پشت منقارعقابی در جزیره شیدور )عکاس: اصغر مبارکی(
بطورکلی، بخشی از لاک پشت های دریایی در جزایر تخم گذاری کرده و و بخش دیگری آن ها در ساحل اصلی تخم گذاری می کنند. در میان لاک پشت های دریایی عمدتاً گونه لاک پشت منقارعقابی در ایران لانه سازی می کند و این لانه سازی متمرکز بر جزایر است. جزایری همچون نخیلو، ام الکرم، هندرابی، شیدور، قشم، هنگام، هرمز و کیش محل هایی هستند که لاک پشت منقارعقابی در آن ها تخم گذاری می کند.
البته در بخشی های از ساحل اصلی استان ها همچون خلیج نای بندو شهرستان پارسیان تخم گذاری جمعیت کوچکی از لاک پشت های منقار عقابی داریم. تخم گذاری لاک پشت های سبز هم عمدتا در سواحل استان سیستان و بلوچستان می باشد.
حفره تخم لاک پشت منقار عقابی بطور متوسط حدود ۳۰ سانتی متر است و اگر حدود ۱۰ سانتی متر هم حفره بدن لاک پشت مادر را در نظر بگیریم، محل قرار گرفتن تخم های لاک پشت منقار عقابی حدود ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر عمق دارد. اما برای رسیدن به تخم های لاک پشت سبز برخی اوقات لازم است تا یک نیم متر هم حفر کرد. محوطه لانه لاک پشت سبز هم بزرگ است و تا ۲ متر می رسد.
درباره مشاهده تخم گذاری «لاک پشت سبز» برای نخستین بار در جزیره شیدور توضیح دهید.
ما جزیره شیدور را چند منظوره بررسی می کنیم. هم بحث مطالعه و علامت گذاری پرندگان جزیره مطرح است و هم ردیابی و پلاک گذاری لاک پشت های دریایی. بطور مثال، امسال که به جزیره شیدور رفته بودیم، حدود ۱۳ لانه «لاک پشت منقارعقابی» را بیومتری کردیم. اما تیرماه امسال موفق به مشاهده آشیانه سازی و تخم گذاری یک «لاک پشت سبز» در ساحل شمالی جزیره شیدور هم شدیم. با وجود اینکه بیشتر از ۱۵ سال است که من و همکاران در سازمان حفاظت محیط زیست هر سال به جزیره شیدور می رویم اما این اولین بار بود که توانستم «لاک پشت سبز» را برای تخم گذاری در جزیره شیدور مشاهده کنم.
البته در سال های قبل، رد خروج «لاک پشت سبز» را در جزایر شیدور و هندرابی مشاهده کرده بودیم و حتی محل لانه لاک پشت هم مشخص بود اما بطور عینی «لاک پشت سبز» را برای تخم گذاری در این جزایر مشاهده نکرده بودیم. قطعاً «لاک پشت سبز» در جزیره شیدور چند بار لانه سازی کرده بود اما مطمئن نبودیم که تخم گذاری کرده است. پس از مشاهده تخم گذاری «لاک پشت سبز» در «منطقه تنگ» استان سیستان و بلوچستان، جزیره شیدور دومین محلی بود که توانستم «لاک پشت سبز» را برای تخم گذاری در آن مشاهده کنم.
مشاهده تخم گذاری لاک پشت سبز در جزیره شیدور برای نخستین بار در تاریخ ایران )عکاس: اصغر مبارکی ۱۳۹۴(. طول منحنی لاک پشت سبز که تیرماه امسال برای تخم گزاری به جزیره شیدور آمده بود، ۱۳۹ سانتی متر بود.
با توجه به اینکه در چرخه زندگی لاک پشت های دریایی عموماً میان دو فصل لانه سازی یک وقفه دو تا سه ساله وجود دارد. انتظار داریم هر دو تا سه سال یکبار همین «لاک پشت سبز» برای تخم گذاری به این جزیره بیاید. امیدوارم این اتفاق کمک کند که مسئولین اهمیت بیشتری برای حفاظت از زیستگاه ها قائل شوند. حفظ زیستگاه خیلی مهم است. بطور مثال، در جزایر شیدور، ام الکرم و نخیلو نیاز به دخالت انسان برای حفاظت از لاک پشت ها نیست و در این جزایر لاک پشت های دریایی بطور طبیعی حفظ می شوند؛ فقط کافی است این زیستگاه ها با ساخت هتل و انجام طرح های گردشگری یا سایر فعالیت های انسانی(برداشت تخم لاک پشت ها، تورهای ماهیگیری، زباله) تخریب نشود.
همچنین، در این سال ها ظرفیت سازی خوبی در جزیره شیدور انجام شده و حدود شش نفر از بومیان جزیره به نحوه مطالعه میدانی لاک پشت های دریایی اشراف کامل دارند. بنابراین، قطعا بومیان جزیره شیدور کمک خیلی بزرگی برای حفاظت از لاک پشت های دریایی در آینده هستند.
ورود گونه های جانوری بیگانه به جزایر محل تخم گذاری لاک پشت های دریایی در ایران چه آسیبی به بقاء این لاک پشت ها زده است؟
پستانداران کوچک جثه همچون خدنگ و پستانداران متوسط جثه همچون روباه، شغال و سگ های ولگرد شکارچیان حرفه ای تخم لاک پشت های دریایی هستند. این جانوران لانه لاک پشت ها را در ساحل اصلی منطقه نای بند، جزیره هرمز، منطقه شیب دراز جزیره قشم حفر کرده و تخم لاک پشت ها را می خورند. چون عمق لانه لاک پشت منقار عقابی خیلی زیاد نیست و فقط حدود ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر عمق دارد، این جانوران به راحتی تخم ها را پیدا می کنند.
اما عمق لانه لاک پشت سبز خیلی زیاد است و حدود یک متر عمق دارد چون جثه لاک پشت سبز بزرگ است و توده تخم آن نیز بزرگ می باشد. در جزیره هرمز که خدنگ وجود دارد، عموماً این جانور به لانه لاک پشت ها آسیب می زند. خدنگ جانور بومی جزیره نیست و به احتمال زیاد به این جزیره وارد شده است. خدنگ را معمولاً مالک لنج ها برای شکار موش های داخل کشتی نگهداری می کنند.
تردد لنج ها به جزیره باعث می شود، خدنگ داخل جزیره آمده و زاد و ولد کند. روباه و سگ ولگرد در جزیره قشم وجود دارد و به راحتی سراغ تخم لاک پشت ها می رود. به گفته محسن رضایی عطا قلی پور، در قشم خدنگ هم وجود دارد اما نه در محدوده شیب دراز؛ روباه و سگ های ولگرد در جزیره معمولا به پستانداران کوچکی همچون خدنگ فرصت نمی دهند سراغ تخم ها بروند.
البته این شکارچیان طبیعی خوش بختانه در خیلی از جزایر ایران(شیدور، لاوان، هندرابی، نخیلو، هنگام، خارکو) نیستند چون این جزایر دور بوده و ارتباطی با ساحل اصلی نداشته، این جانوران نمی توانند به آنجا بروند.
بیشترین نگرانی از آسیب تخم ها در جزیره ام الکرم است چون فاصله این جزیره با ساحل اصلی(بوشهر) خیلی کم است و حتی یک کیلومتر هم نیست. بنابراین، زمانیکه پدیده مد رخ می دهد، سطح آب پایین آمده و عمق آب طوری است که جانورانی همانند شغال می توانند خود را از ساحل اصلی به این جزیره برسانند و لانه های بسیاری را تخریب کرده و آسیب جدی به تخم ها برسانند. جزیره ام الکرم برای شکارچیان طبیعی بهشت فراوانی غذا است چون در آن علاوه بر لاک پشت های دریایی، تعداد زیادی پرنده در سطح زمین تخم گذاری می کنند.
درباره تلفات لاک پشت های دریایی در ایران توضیح دهید.
بیشتر تلفات لاک پشت های دریایی در دریا اتفاق می افتد چون لاک پشت های دریایی بیشتر عمر خود را در دریا سپری می کنند و فقط لاک پشت های ماده در «فصل تولیدمثل» برای تخم گذاری به خشکی می آیند. مهمترین عواملی که باعث تلفات لاک پشت ها در دریا می شود، برخورد با قایق های عبوری، برخورد با پروانه قایق های موتوری و به دام افتادن در تور صیادان است.
تا کنون چند مورد از تلفات «لاک پشت زیتونی» که در تورهای ماهیگیری خفه شده بودند، در ایران گزارش شده است اما بیشتر تلفات لاک پشت های دریایی در ایران مربوط به «لاک پشت سبز» است چون در آب های ایران «لاک پشت سبز» را بیشتر از سایر لاک پشت های دریایی داریم. جمعیت تغذیه کننده «لاک پشت سبز» در خلیج فارس حتی از جمعیت تولیدمثل کننده «لاک پشت منقارعقابی» بیشتر است.
لاک پشت های منقارعقابی برای مدت کمی در آب های ایران حضور دارند و تراکم آن ها محدود است و فقط در چند جزیره می باشند. اما لاک پشت های سبز در همه ماه های سال در آب های ایران هستند و در آب های ایران اکثراً در تمام مناطق پر رفت و آمد در کنار شهرهای ساحلی وجود دارند. جمعیت تغذیه کننده «لاک پشت سبز» در آب های ایران به هیچ عنوان به خشکی نمی آیند چون محل تخم گذاری آن ها در کشورهای دیگر است. بنابراین، تلفات «لاک پشت سبز» در ایران بیشتر در آب اتفاق می افتد.
لاک پشت سبز جوان و نابالغ در جزیره فارور، زنده گیری شده برای مطالعه و بررسی )عکاس: اصغر مبارکی ۱۳۹۳(. به گفته اصغر مبارکی، در فاصله بین دو چشم لاک پشت سبز دو فلس وجود دارد اما در لاک پشت منقار عقابی چهار فلس بین چشمی داریم. روی باله جلویی و عقبی در لاک پشت سبز یک ناخن و در لاک پشت منقار عقابی دو ناخن وجود دارد. این ناخن ها در باله جلویی لاک پشت های نر خیلی بزرگتر از لاک پشت ماده است و طول آن به چند سانتی متر می رسد. این ناخن در لاک پشت نر به عنوان یک قلاب عمل کرده و آن را در زمان جفت گیری، به لاک پشت ماده متصل نگه می دارد و مانع جدایی آن ها از هم می شود. در زیر لاک در ناحیه روی شانه لاک پشت های ماده که سن زیادی دارند می توان جای زخم عمیق ناخن های لاک پشت نر را مشاهد کرد که نشان می دهد که این لاک پشت ها تا به این سن، جفت گیری های زیادی داشتند.
گونه هایی از لاک پشت های دریایی که در خلیج فارس وجود دارند با گونه هایی که در دریای عمان داریم، فرق نمی کنند. بنابراین، همه گونه هایی که از لاک پشت های دریایی در خلیج فارس داریم در دریای عمان هم وجود دارند. البته فقط «لاک پشت منقار عقابی» و «لاک پشت سبز» برای تولیدمثل به سواحل ایران می آیند. جمعیت تولیدمثل کننده «لاک پشت منقارعقابی» در ایران قطعاً بیشتر از کشورهای عربی است. بیشترین تخم گذاری «لاک پشت منقار عقابی» در ایران عموماً در جزایر است.
این لاک پشت ها برای تخم گذاری جزایر را به ساحل اصلی ترجیح می دهند. البته یک گروه از جمعیت «لاک پشت های منقار عقابی» در «خلیج نای بند» استان بوشهر و «شهرستان پارسیان» استان هرمزگان تخم گذاری می کنند. در استان خوزستان نیز ممکن است لاک پشت های منقاری برای تخم گذاری به «جزیره دارا» بیایند اما این اتفاق به ندرت رخ می دهد.
لاک پشت منقارعقابی در جزیره خارکو که برای تخم گذاری به خشکی آمده است )عکاس: اصغر مبارکی(
با وجود اینکه «لاک پشت منقارعقابی» بطور غالب برای تخم گذاری به سواحل ایران می آیند اما این لاک پشت ها برای تغذیه هم در آب های ایران حضور دارند. البته جمعیت تغذیه کننده «لاک پشت منقار عقابی» در آب های ایران خیلی کم است. همچنین، احتمال آمدن «لاک پشت عقابی» به «خور موسی» در خوزستان خیلی کم است. بیشترین جمعیت تغذیه کننده «لاک پشت منقار عقابی» در ناحیه شرق امارات تا غرب قطر است.
جمعیت تولید مثل کننده «لاک پشت سبز» در آب های ایران در مقایسه با جمعیت تغذیه کننده «لاک پشت سبز» خیلی کم است. تولیدمثل «لاک پشت سبز» در خلیج فارس و دریای عمان در کشورهای عمان، عربستان سعودی و ایران انجام می شود و تعداد کمی هم در امارات است. بزرگترین جمعیت تولیدمثل کننده «لاک پشت سبز» در جهان، در سواحل کشور عمان است.
همچنین، عربستان سعودی در میان کشورهای حوزه خلیج فارس بیشترین جمعیت تولیدمثل کننده لاک پشت سبز» دارد. با این وجود، جمعیت تولیدمثل کننده «لاک پشت های سبز» در عربستان سعودی به هیچ عنوان قابل مقایسه با جمعیت تولید مثل کننده «لاک پشت سبز» در کشور عمان نیست. در ایران نیز الویت اول برای تولیدمثل «لاک پشت سبز»، استان سیستان و بلوچستان است. مناطق «کرتی»، «تنگ»، «گوردیم» و «کچو» مهمترین محل هایی هستند که «لاک پشت سبز» در سیستان و بلوچستان می آید.
«لاک پشت سرخ» را در میان کشورهای عربی فقط در کشور عمان داریم و ممکن است امارات هم تعداد اندکی از این لاک پشت را داشته باشد اما کویت و بحرین و قطر این لاک پشت را ندارند. «لاک پشت سرخ» را به ندرت در آب های ایران داریم. البته کشور عمان یک مورد ردیابی «لاک پشت سرخ» را در آب های ایران در خلیج فارس گزارش کرده که این لاک پشت از آب های جزایر هندرابی، کیش و قشم عبور کرده است.
درباره ویژگی های «لاک پشت سبز» و «لاک پشت منقار عقابی» توضیح دهید.
در میان لاک پشت های دریایی فقط «لاک پشت سبز» از علف های دریایی و جلبک ها تغذیه می کند. «لاک پشت منقار عقابی» در مناطق مرجانی زندگی می کند چون تغذیه لاک پشت های منقارعقابی از اسفنج ها است و مرجان ها و اسفنج ها با هم در این مناطق وجود دارند. البته «لاک پشت سبز» را هم در مناطق مرجانی می توانیم مشاهده کنیم اما «لاک پشت سبز» برای استراحت یا تغذیه از جلبک ها به مناطق مرجانی می آیند.
جثه «لاک پشت سبز» از «لاک پشت منقار عقابی» بزرگتر است. تعداد تخم هایی که در هر لانه گذاشته می شود، در لاک پشت سبز بیشتر از لاک پشت منقار عقابی است. اما مدت زمان تفریخ تخم برای هر دو «لاک پشت سبز» و «لاک پشت منقار عقابی» حدود ۵۰ تا ۶۰ روز است. نوزاد لاک پشت منقار عقابی کوچکتر از نوزاد لاک پشت سبز است. اندازه نوزاد لاک پشت سبز از توپ پینگ پنگ کمی بزرگتر است.
تصاویر نوزاد لاک پشت منقارعقابی در جزیره شیدور )عکاس: اصغر مبارکی(
بطورکلی، بخشی از لاک پشت های دریایی در جزایر تخم گذاری کرده و و بخش دیگری آن ها در ساحل اصلی تخم گذاری می کنند. در میان لاک پشت های دریایی عمدتاً گونه لاک پشت منقارعقابی در ایران لانه سازی می کند و این لانه سازی متمرکز بر جزایر است. جزایری همچون نخیلو، ام الکرم، هندرابی، شیدور، قشم، هنگام، هرمز و کیش محل هایی هستند که لاک پشت منقارعقابی در آن ها تخم گذاری می کند.
البته در بخشی های از ساحل اصلی استان ها همچون خلیج نای بندو شهرستان پارسیان تخم گذاری جمعیت کوچکی از لاک پشت های منقار عقابی داریم. تخم گذاری لاک پشت های سبز هم عمدتا در سواحل استان سیستان و بلوچستان می باشد.
حفره تخم لاک پشت منقار عقابی بطور متوسط حدود ۳۰ سانتی متر است و اگر حدود ۱۰ سانتی متر هم حفره بدن لاک پشت مادر را در نظر بگیریم، محل قرار گرفتن تخم های لاک پشت منقار عقابی حدود ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر عمق دارد. اما برای رسیدن به تخم های لاک پشت سبز برخی اوقات لازم است تا یک نیم متر هم حفر کرد. محوطه لانه لاک پشت سبز هم بزرگ است و تا ۲ متر می رسد.
درباره مشاهده تخم گذاری «لاک پشت سبز» برای نخستین بار در جزیره شیدور توضیح دهید.
ما جزیره شیدور را چند منظوره بررسی می کنیم. هم بحث مطالعه و علامت گذاری پرندگان جزیره مطرح است و هم ردیابی و پلاک گذاری لاک پشت های دریایی. بطور مثال، امسال که به جزیره شیدور رفته بودیم، حدود ۱۳ لانه «لاک پشت منقارعقابی» را بیومتری کردیم. اما تیرماه امسال موفق به مشاهده آشیانه سازی و تخم گذاری یک «لاک پشت سبز» در ساحل شمالی جزیره شیدور هم شدیم. با وجود اینکه بیشتر از ۱۵ سال است که من و همکاران در سازمان حفاظت محیط زیست هر سال به جزیره شیدور می رویم اما این اولین بار بود که توانستم «لاک پشت سبز» را برای تخم گذاری در جزیره شیدور مشاهده کنم.
البته در سال های قبل، رد خروج «لاک پشت سبز» را در جزایر شیدور و هندرابی مشاهده کرده بودیم و حتی محل لانه لاک پشت هم مشخص بود اما بطور عینی «لاک پشت سبز» را برای تخم گذاری در این جزایر مشاهده نکرده بودیم. قطعاً «لاک پشت سبز» در جزیره شیدور چند بار لانه سازی کرده بود اما مطمئن نبودیم که تخم گذاری کرده است. پس از مشاهده تخم گذاری «لاک پشت سبز» در «منطقه تنگ» استان سیستان و بلوچستان، جزیره شیدور دومین محلی بود که توانستم «لاک پشت سبز» را برای تخم گذاری در آن مشاهده کنم.
مشاهده تخم گذاری لاک پشت سبز در جزیره شیدور برای نخستین بار در تاریخ ایران )عکاس: اصغر مبارکی ۱۳۹۴(. طول منحنی لاک پشت سبز که تیرماه امسال برای تخم گزاری به جزیره شیدور آمده بود، ۱۳۹ سانتی متر بود.
با توجه به اینکه در چرخه زندگی لاک پشت های دریایی عموماً میان دو فصل لانه سازی یک وقفه دو تا سه ساله وجود دارد. انتظار داریم هر دو تا سه سال یکبار همین «لاک پشت سبز» برای تخم گذاری به این جزیره بیاید. امیدوارم این اتفاق کمک کند که مسئولین اهمیت بیشتری برای حفاظت از زیستگاه ها قائل شوند. حفظ زیستگاه خیلی مهم است. بطور مثال، در جزایر شیدور، ام الکرم و نخیلو نیاز به دخالت انسان برای حفاظت از لاک پشت ها نیست و در این جزایر لاک پشت های دریایی بطور طبیعی حفظ می شوند؛ فقط کافی است این زیستگاه ها با ساخت هتل و انجام طرح های گردشگری یا سایر فعالیت های انسانی(برداشت تخم لاک پشت ها، تورهای ماهیگیری، زباله) تخریب نشود.
همچنین، در این سال ها ظرفیت سازی خوبی در جزیره شیدور انجام شده و حدود شش نفر از بومیان جزیره به نحوه مطالعه میدانی لاک پشت های دریایی اشراف کامل دارند. بنابراین، قطعا بومیان جزیره شیدور کمک خیلی بزرگی برای حفاظت از لاک پشت های دریایی در آینده هستند.
ورود گونه های جانوری بیگانه به جزایر محل تخم گذاری لاک پشت های دریایی در ایران چه آسیبی به بقاء این لاک پشت ها زده است؟
پستانداران کوچک جثه همچون خدنگ و پستانداران متوسط جثه همچون روباه، شغال و سگ های ولگرد شکارچیان حرفه ای تخم لاک پشت های دریایی هستند. این جانوران لانه لاک پشت ها را در ساحل اصلی منطقه نای بند، جزیره هرمز، منطقه شیب دراز جزیره قشم حفر کرده و تخم لاک پشت ها را می خورند. چون عمق لانه لاک پشت منقار عقابی خیلی زیاد نیست و فقط حدود ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر عمق دارد، این جانوران به راحتی تخم ها را پیدا می کنند.
اما عمق لانه لاک پشت سبز خیلی زیاد است و حدود یک متر عمق دارد چون جثه لاک پشت سبز بزرگ است و توده تخم آن نیز بزرگ می باشد. در جزیره هرمز که خدنگ وجود دارد، عموماً این جانور به لانه لاک پشت ها آسیب می زند. خدنگ جانور بومی جزیره نیست و به احتمال زیاد به این جزیره وارد شده است. خدنگ را معمولاً مالک لنج ها برای شکار موش های داخل کشتی نگهداری می کنند.
تردد لنج ها به جزیره باعث می شود، خدنگ داخل جزیره آمده و زاد و ولد کند. روباه و سگ ولگرد در جزیره قشم وجود دارد و به راحتی سراغ تخم لاک پشت ها می رود. به گفته محسن رضایی عطا قلی پور، در قشم خدنگ هم وجود دارد اما نه در محدوده شیب دراز؛ روباه و سگ های ولگرد در جزیره معمولا به پستانداران کوچکی همچون خدنگ فرصت نمی دهند سراغ تخم ها بروند.
البته این شکارچیان طبیعی خوش بختانه در خیلی از جزایر ایران(شیدور، لاوان، هندرابی، نخیلو، هنگام، خارکو) نیستند چون این جزایر دور بوده و ارتباطی با ساحل اصلی نداشته، این جانوران نمی توانند به آنجا بروند.
بیشترین نگرانی از آسیب تخم ها در جزیره ام الکرم است چون فاصله این جزیره با ساحل اصلی(بوشهر) خیلی کم است و حتی یک کیلومتر هم نیست. بنابراین، زمانیکه پدیده مد رخ می دهد، سطح آب پایین آمده و عمق آب طوری است که جانورانی همانند شغال می توانند خود را از ساحل اصلی به این جزیره برسانند و لانه های بسیاری را تخریب کرده و آسیب جدی به تخم ها برسانند. جزیره ام الکرم برای شکارچیان طبیعی بهشت فراوانی غذا است چون در آن علاوه بر لاک پشت های دریایی، تعداد زیادی پرنده در سطح زمین تخم گذاری می کنند.
درباره تلفات لاک پشت های دریایی در ایران توضیح دهید.
بیشتر تلفات لاک پشت های دریایی در دریا اتفاق می افتد چون لاک پشت های دریایی بیشتر عمر خود را در دریا سپری می کنند و فقط لاک پشت های ماده در «فصل تولیدمثل» برای تخم گذاری به خشکی می آیند. مهمترین عواملی که باعث تلفات لاک پشت ها در دریا می شود، برخورد با قایق های عبوری، برخورد با پروانه قایق های موتوری و به دام افتادن در تور صیادان است.
تا کنون چند مورد از تلفات «لاک پشت زیتونی» که در تورهای ماهیگیری خفه شده بودند، در ایران گزارش شده است اما بیشتر تلفات لاک پشت های دریایی در ایران مربوط به «لاک پشت سبز» است چون در آب های ایران «لاک پشت سبز» را بیشتر از سایر لاک پشت های دریایی داریم. جمعیت تغذیه کننده «لاک پشت سبز» در خلیج فارس حتی از جمعیت تولیدمثل کننده «لاک پشت منقارعقابی» بیشتر است.
لاک پشت های منقارعقابی برای مدت کمی در آب های ایران حضور دارند و تراکم آن ها محدود است و فقط در چند جزیره می باشند. اما لاک پشت های سبز در همه ماه های سال در آب های ایران هستند و در آب های ایران اکثراً در تمام مناطق پر رفت و آمد در کنار شهرهای ساحلی وجود دارند. جمعیت تغذیه کننده «لاک پشت سبز» در آب های ایران به هیچ عنوان به خشکی نمی آیند چون محل تخم گذاری آن ها در کشورهای دیگر است. بنابراین، تلفات «لاک پشت سبز» در ایران بیشتر در آب اتفاق می افتد.
لاک پشت سبز جوان و نابالغ در جزیره فارور، زنده گیری شده برای مطالعه و بررسی )عکاس: اصغر مبارکی ۱۳۹۳(. به گفته اصغر مبارکی، در فاصله بین دو چشم لاک پشت سبز دو فلس وجود دارد اما در لاک پشت منقار عقابی چهار فلس بین چشمی داریم. روی باله جلویی و عقبی در لاک پشت سبز یک ناخن و در لاک پشت منقار عقابی دو ناخن وجود دارد. این ناخن ها در باله جلویی لاک پشت های نر خیلی بزرگتر از لاک پشت ماده است و طول آن به چند سانتی متر می رسد. این ناخن در لاک پشت نر به عنوان یک قلاب عمل کرده و آن را در زمان جفت گیری، به لاک پشت ماده متصل نگه می دارد و مانع جدایی آن ها از هم می شود. در زیر لاک در ناحیه روی شانه لاک پشت های ماده که سن زیادی دارند می توان جای زخم عمیق ناخن های لاک پشت نر را مشاهد کرد که نشان می دهد که این لاک پشت ها تا به این سن، جفت گیری های زیادی داشتند.
