HAD!S
کاربر نگاه دانلود
مسجد وکیل ازلحاظ ساختمانی ،همانند دیگر عمارات کریمخانی از مستحکمترین ودر عین حال هنرمندانه ترین آثار تاریخی شیراز به شمار میرود این مسجد که مابین کاخ کریمخان وبازار وکیل واقع شده ،ازمساجدبزرگ شیراز است که هم از نظر دیوارها وستونهای سنگی یکپارچه دیدنی است وهم از جهت نما سازی وکاشیکاری آن از دیدنی ترین مساجد إیران است .
تاریخ بنای این مسجد ۱۱۸۷ هجری بوده است اما وجود کتیبه های کاشی با نام سلا طین قاجار این گمان را پیش آورده است که بعضی تزئینات مسجد که در زمان کریمخان کامل نبوده در عهد قاجاریه تکمیل شده است ویا اینکه نسبت به تعمیر یا تعویض کاشیکاریها ی عهد کریمخان زند در دوران قاجاریه اقدامی شده است.
عرض طویل صحن مسجد نیز از دیدنیهای این بنای عظیم است که بر دیگر جلوه های این بنا افزوده است .
معرفی کلی مسجد:
از بناهای کریمخان است ،گفته اند شالوده وبنیان آن را به آب رسانید واز سنگ وخاک وآهک آنرا انباشته ،دیوار وطاقها را با آجر وگچ بساخت ،ستون یکپارچه به ارتفاع قریب (۵ ذرع) در عمارت مشهور به چهل ستون افراشته وطاقهای مرتفع بر این ستونها گذاشته است و سنگهای دو وسه ذرعی در ازاره ها به کار بـرده است وسنگهای مرمر که جز با ارابه نتوان آورد از یزد آذربایجان آورده ،در ازاره های رو به قبله و پشت به قبله گذاشته اند و منبری یک پارچه از سنگ مرمر درعمارت چهل ستون به دیوار محراب نصب نموده اند و دریا چه ای در درازای مسجد ساخته است و تمام صحن این مسجد از سنگهای دو و سه ذرعی فرش نموده اند و شبستان وسیعی در جانب شرقی این مسجد ساخته اند واین مسجد در جانب غربی بازار وکیل است.
یکی از شاهکارهای هنری مسجدوکیل ،حجاری چهل وهشت ستون آن است که سقف شبستان وسیع مسجد را نگه داشته است .حجاری این ستونها ی یکپارچه بقدری ماهرانه واستادانه صورت گرفته که سر سوزنی با هم اختلاف ندارند.
وضعیت فعلی مسجد:
مسجد وکیل در زمینی به وسعت قریب یازده هزار متر مربع بنا شده است ابعاد مسجد از بیرون ۱۲۰متر طول و۸۰متر عرض است که بر آن،مساحت حیاط منجلاب و شبستان زمستانی که خارج از محدوده مسجد است باید اضافه گردد.
مساحت خود مسجد ۹۶۰۰متر مربع ومساحت حیاط منجلاب ۷۰۰ومساحت شبستان زمستانی مسجد ۵۰۰ متر مربع می باشد.
در این مسجد شریف چند نکته مهم قابل توجه است:
اول از لحاظ معماری:
اگرچه معماری تمام مسجد وکیل ،مخصوصا استحکام بی نظیر آن قابل توجه است ولی ساختمان سه طاق مجلل وبا شکوه آن (طاق سردر ورودی -طاق مرواریدوطاق ورودی به شبستان بزرگ)از شاهکارهای معماری است و چنان طاقهای با ابهتی کمتر در شیراز ساخته شده اند.
دوم از لحاظ خطوط :
خطوط کتیبه ها که به خط ثلث ونسخ ونستعلیق نوشته شده ،در نوع خود شاه کار است ،مخصو صا خطو ط ثلث کتیبه های طاق های بزرگ ومحراب آن که با قلم درشت نوشته شده است.
سوم از لحاظ کاشیکاری:
کاشی های پیشانی طاق ها وجرزها،مخصوصا کاشیهای هفت رنگ سه طاق بزرگ که با رنگهای زنده و جالب ساخته شده وروی آنها گل وبته های قشنگ وخطوط اسلیمی وترنجهای زیبا ،روی زمینه های گوناگون نقش شده و طرح لچکیهای بالای طاق نماها که به چندین قسم و طرحهای قشنگ ترسیم شده ،هر کدام از دیگری زیباتر و جالبتر است وشاهکار هنر نقاشی و کاشیکاری ومقرنس کاری می باشد .
چهارم از لحاظ حجاری :
حجاریهای این مسجد در نوع خود بی نظیر وشاهکار است .
سر در ورودی مسجد:
در ورودی به مسجد که در سمت شمال آن (پشت به قبله )واقع است در طاق مجللی می باشد که خصوصیات آن بشرح زیر است:
عرض طاقها با جرزهای آن ۱۴متر وارتفاع آن قریب ۲۰متر است .در مسجد که از تخته های چوبی بسیار کلفت به طول ۸ وعرض ۳ متر(هر لنگه ای) ساخته شده ،یکی از نفایس صنعت و هنر نجاری است.
پیشانی طاق با کاشیهای معرق و کاشیهای هفت رنگ پوشیده شده است و زیر طاق مقرنس کاری زیبائی دارد.
روی دو جرز طرفین دالان ،با کاشیهای هفت رنگ که با گل وبته های رنگارنگ زینت یافته ،پوشیده شده است. تمام دیوارها و سقف طاق جلو دالان با کاشیهای هفت رنگ که با نقوش گل و بته و خطوط اسلیمی مزین شده، پوشیده شده است.
در بالای سر در ورودی ،بالای تخته سنگی که روی چهار چوب در است ،ترنجی از کاشی است که وسط آن با خط ثلث کتیبه ای است با آب طلا و در آن نام (فتحعلی شاه )و(حسین علی میرزا ) خوانده می شود
تاریخ بنای این مسجد ۱۱۸۷ هجری بوده است اما وجود کتیبه های کاشی با نام سلا طین قاجار این گمان را پیش آورده است که بعضی تزئینات مسجد که در زمان کریمخان کامل نبوده در عهد قاجاریه تکمیل شده است ویا اینکه نسبت به تعمیر یا تعویض کاشیکاریها ی عهد کریمخان زند در دوران قاجاریه اقدامی شده است.
عرض طویل صحن مسجد نیز از دیدنیهای این بنای عظیم است که بر دیگر جلوه های این بنا افزوده است .
معرفی کلی مسجد:
از بناهای کریمخان است ،گفته اند شالوده وبنیان آن را به آب رسانید واز سنگ وخاک وآهک آنرا انباشته ،دیوار وطاقها را با آجر وگچ بساخت ،ستون یکپارچه به ارتفاع قریب (۵ ذرع) در عمارت مشهور به چهل ستون افراشته وطاقهای مرتفع بر این ستونها گذاشته است و سنگهای دو وسه ذرعی در ازاره ها به کار بـرده است وسنگهای مرمر که جز با ارابه نتوان آورد از یزد آذربایجان آورده ،در ازاره های رو به قبله و پشت به قبله گذاشته اند و منبری یک پارچه از سنگ مرمر درعمارت چهل ستون به دیوار محراب نصب نموده اند و دریا چه ای در درازای مسجد ساخته است و تمام صحن این مسجد از سنگهای دو و سه ذرعی فرش نموده اند و شبستان وسیعی در جانب شرقی این مسجد ساخته اند واین مسجد در جانب غربی بازار وکیل است.
یکی از شاهکارهای هنری مسجدوکیل ،حجاری چهل وهشت ستون آن است که سقف شبستان وسیع مسجد را نگه داشته است .حجاری این ستونها ی یکپارچه بقدری ماهرانه واستادانه صورت گرفته که سر سوزنی با هم اختلاف ندارند.
وضعیت فعلی مسجد:
مسجد وکیل در زمینی به وسعت قریب یازده هزار متر مربع بنا شده است ابعاد مسجد از بیرون ۱۲۰متر طول و۸۰متر عرض است که بر آن،مساحت حیاط منجلاب و شبستان زمستانی که خارج از محدوده مسجد است باید اضافه گردد.
مساحت خود مسجد ۹۶۰۰متر مربع ومساحت حیاط منجلاب ۷۰۰ومساحت شبستان زمستانی مسجد ۵۰۰ متر مربع می باشد.
در این مسجد شریف چند نکته مهم قابل توجه است:
اول از لحاظ معماری:
اگرچه معماری تمام مسجد وکیل ،مخصوصا استحکام بی نظیر آن قابل توجه است ولی ساختمان سه طاق مجلل وبا شکوه آن (طاق سردر ورودی -طاق مرواریدوطاق ورودی به شبستان بزرگ)از شاهکارهای معماری است و چنان طاقهای با ابهتی کمتر در شیراز ساخته شده اند.
دوم از لحاظ خطوط :
خطوط کتیبه ها که به خط ثلث ونسخ ونستعلیق نوشته شده ،در نوع خود شاه کار است ،مخصو صا خطو ط ثلث کتیبه های طاق های بزرگ ومحراب آن که با قلم درشت نوشته شده است.
سوم از لحاظ کاشیکاری:
کاشی های پیشانی طاق ها وجرزها،مخصوصا کاشیهای هفت رنگ سه طاق بزرگ که با رنگهای زنده و جالب ساخته شده وروی آنها گل وبته های قشنگ وخطوط اسلیمی وترنجهای زیبا ،روی زمینه های گوناگون نقش شده و طرح لچکیهای بالای طاق نماها که به چندین قسم و طرحهای قشنگ ترسیم شده ،هر کدام از دیگری زیباتر و جالبتر است وشاهکار هنر نقاشی و کاشیکاری ومقرنس کاری می باشد .
چهارم از لحاظ حجاری :
حجاریهای این مسجد در نوع خود بی نظیر وشاهکار است .
سر در ورودی مسجد:
در ورودی به مسجد که در سمت شمال آن (پشت به قبله )واقع است در طاق مجللی می باشد که خصوصیات آن بشرح زیر است:
عرض طاقها با جرزهای آن ۱۴متر وارتفاع آن قریب ۲۰متر است .در مسجد که از تخته های چوبی بسیار کلفت به طول ۸ وعرض ۳ متر(هر لنگه ای) ساخته شده ،یکی از نفایس صنعت و هنر نجاری است.
پیشانی طاق با کاشیهای معرق و کاشیهای هفت رنگ پوشیده شده است و زیر طاق مقرنس کاری زیبائی دارد.
روی دو جرز طرفین دالان ،با کاشیهای هفت رنگ که با گل وبته های رنگارنگ زینت یافته ،پوشیده شده است. تمام دیوارها و سقف طاق جلو دالان با کاشیهای هفت رنگ که با نقوش گل و بته و خطوط اسلیمی مزین شده، پوشیده شده است.
در بالای سر در ورودی ،بالای تخته سنگی که روی چهار چوب در است ،ترنجی از کاشی است که وسط آن با خط ثلث کتیبه ای است با آب طلا و در آن نام (فتحعلی شاه )و(حسین علی میرزا ) خوانده می شود
