کرمانشاه معبد آناهیتا(الهه ی آب)-کرمانشاه

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
3- ستونهای معبد

بالاخره به زیباترین و فریبنده ترین قسمت بنای معبد آناهیتا می رسیم. ستون هایی که بقایای آنها بر روی دیوارها هنوز از شکوه و وقار معبد می گوید و یادآور عظمت گذشته است. به نظر می رسد که این ستون ها، به سبکی که مادها از مردم اورارتو (1) آموخته بودند ساخته و جای گیری شده اند. همچنین وجود این ستون ها دلیلی برای برخی باستان شناسان است که آن را به خسرو پرویز نسبت دهند و آن را نه یک معبد، که کاخی ساسانی بدانند. ستون ها از 3 قسمت زیر ستون (پایه)، ساقه ستون (میان ستون) و سر ستون تشکیل شده اند و روی هم 354 سانتی متر ارتفاع و قطرهایی بین 135 تا 145 متر دارند. قطر ستون ها با ارتفاع شان 3 به 4 و ارتفاع سر ستون به پای ستون 1 به 3 است. این شکل از ستون سازی و نسبت بین ستون ها، تاکنون در معبد دیگری در دنیا دیده نشده و این یکی از دلایل باشکوه و جادویی بودن معبد آناهیتاست. این ستون ها در ساده ترین شکل ممکن ساخته شده اند و حتی شیارهای قاشقی که در ستون های یونانی دیده می شود بر روی این ستون ها وجود ندارد. برخی کارشناسان بر این اعتقاد هستند که شکل متفاوت و خاص این ستون ها با دیگر بناهای موجود در دنیا، به این دلیل است که در اکثر بناها ستون ها وظیفه تحمل بار و سنگینی سقف بنا را دارند؛ اما از آنجایی که در معبد آناهیتا نشانه ای از سقف پیدا نشده است به احتمال زیاد از این ستون ها تنها برای محصور کردن بنا و تعیین حریم برای صفه روباز آن استفاده کرده اند. این ستون ها همچنین به دلیل ارتفاع زیاد معبد از سطح زمین، جان پناهی برای افراد حاضر در معبد بودند.

[/HIDE-THANKS]

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
4- صفه (سکوهای) موجود در بنا

در مرکز این بنا صفه ای سنگی با جهت شرقی-غربی وجود دارد. این صفه با 94 متر طول و 9.30 متر پهنا و با ارتفاع 3 تا 4 متر از لاشه سنگ های بزرگی که حداقل یک سمت آن صاف بوده، ساخته شده است. صفه ای با نمایی از گچ که اکنون از آن به جز در قسمت دیوار، چیزی دیده نمی شود. علاوه بر این سکو آثاری از دو سکوی دیگر نیز در این معبد به چشم می خورد. سکوی دوم در زمان ساخت ابعادی در حدود 11/66 در 9/42 متر داشت که در میانه معبد قرار گرفته بود و فاصله آن از انتهای سکوی پیرامونی در ضلع جنوبی به 3/87 می رسید. سکوی سوم با ابعاد تقریبی 5/15 در 5/12 متر، در وسط معبد و با فاصله ای 2/43 متر از لبه داخلی جنبی سکوی دوم احداث شده بود. تصور بر این است بر روی این سکو بنایی چهارطاقی وجود داشت که بررسی های بیشتر می توانند وجود یا عدم وجود آن را تایید کنند.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Photo by : Bahareh Fallah | KarnavalBahareh Fallah | Karnaval

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

[/HIDE-THANKS]

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
معبد آناهیتا به کدام بناهای ایرانی و خارجی شباهت دارد؟
در باب شباهت های معبد آناهیتا و تخت جمشید پیش از این نیز صحبت کردیم. اکنون می خواهیم کمی دقیق تر تا آنجا که کشفیات و نوشته های صاحب نظران به ما کمک می کند به این شباهت ها اشاره کنیم. همچنین در مورد شباهت این بنای سنگی ستون دار با معابد و بناهای دیگر به ویژه معبد پالمیرا در سوریه صحبت کنیم.

تخت جمشید

همان گونه که قبلا نیز بیان شد، پلکان ها و ستون های معبد آناهیتا و تا حدی نوع معماری آن به تخت جمشید شباهت دارد. شکل و قرینه بودن پلکان ها و دوطرفه بودن آنها کاملا قابل مقایسه با آن چیزی است که در تخت جمشید وجود دارد.

"جیمز فرگوسن" درمورد پلکان های دوطرفه تخت جمشید می گوید:

"این پلکان ها عالی ترین نمونه پلکان هایی است که در تمام نقاط عالم ساخته شده است، همچون مدخل باشکوهی است که ما را به صفه ای می رساند که میان شش تا پانزده متر از سطح زمین بلندتر است."

در مورد بنای ناهید کنگاور نیز با آن پلکان های دوطرفه که جلوه شکوه مندی داشته و با حجاری های استادانه ای شکل گرفته است، این طور تصور می شود که سازندگان و حجاران پلکان های تخت جمشید یک نفر بوده است.

علاوه بر این، استفاده از سنگ های بزرگ و محلی، برای ساخت سازه، وجود صفه در هر دو بنای تخت جمشید و معبد آناهیتا و وجود سقف های چوبی در هر دو بنا که بر اثر آتش سوزی از بین رفته اند و اثری از آنها نیست، از دیگر شباهت های این ساختمانهای زیبا است.

با کاوش هایی که انجام شده همچنین گفته می شود که معماران این معبد از هنر هخامنشی بهره گرفته اند و کاملا از هنر معماری هخامنشی مطلع بوده و از آن در ساخت این بنا استفاده کرده اند.


معبد پالمیرا:

در ابتدا فلاندن و کست، سیاحان فرانسوی این فرضیه را مطرح کرده اند که معماری و ساخت معبد آناهیتا به معبد پالمیرا در سوریه شباهت دارد. آنها همچنین نخستین شرق شناسانی بودند که تلاش کردند تا سبک معماری و طرح کالبدی معبد را کشف کنند. این دو سیاح نخستین افرادی آنها بر این باور بودند که ردیف ستون های موجود در معبد آناهیتا به مانند پالمیرا سه ردیف است و وسط این بنا به مانند معابد یونانی سازه ای ستوندار با سقفی سرپوشیده قرار داشته است. اما بعدها با حفاری هایی که انجام شد، تنها اثری از یک ردیف از این ستون ها بر دیواره های معبد پیدا شد و نشانی از سازه‌ ستون‌دار مرکزی دیده نشد. تنها شباهتی که بین معبد آناهیتا و معبد پالمیرا وجود دارد به پلان مربع شکل آنها باز می گردد که هردو از این پلان بهره گرفته اند.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

[/HIDE-THANKS]

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]

دغدغه ها
از خیلی پیشتر، با کاوش های انجام شده و به دلیل اهمیت تاریخی و معماری معبد آناهیتا، این اثر در فهرست انتظار برای ثبت در یونسکو قرار گرفت. اما به دلیل دقیق نبودن اطلاعات به دست آمده و شفاف نشدن تاریخچه و نوع معماری بنا، وارد فهرست نهایی میراث ثبت جهانی یونسکو نشد. علاوه بر این حفاری ها و تصرف های غیرقانونی که در دوره های مختلف و به بهانه های گوناگون در این مجموعه انجام می گیرد، آن را از اینکه در فهرست آثار ملی باشد به خطر می اندازد، چه اینکه جزو میراث تاریخی یونسکو باشد. شایسته است با توجه به پیشینه تاریخی و اهمیت باستان شناسی این اثر، هرچه سریعتر کاوش هایی کامل در این بنا انجام و توافق جامعی در مورد این سازه صورت بگیرد.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

توصیه ها
برای حضور در معبد آناهیتا، چنانچه از راه دوری به این مکان سفر می کنید حتما از قبل، وضعیت آب و هوا را کنترل و محل اقامت خود را مشخص کنید تا در طول سفر به مشکل بر نخورید. لطفا در معبد آناهیتا به مانند دیگر مکان های تاریخی و طبیعی ایران از نوشتن یادگاری بر روی بناها و ریختن زباله بپرهیزید. این کار نشانه ای از بزرگی نیست و اگر به فرض محال اسم و رسمی بر سنگ ها برای آیندگان بماند از آن نام ها به طور حتم به نیکی و بزرگی یاد نمی شود.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

سخن آخر
امروز به همراه شما به معبد آناهیتا در شهر کنگاور سفر کردیم و داستان پر رمز و راز این اثر تاریخی را مرور کردیم. متوجه شدیم که آب، بین اجداد ما برای چه ارج و قربی داشت و چگونه از آن مراقبت می کردند. با کاربری های مختلف معبد بیشتر آشنا شدیم و از تلاش هایی که برای باستان شناسی این اثر انجام شده اطلاعات تازه ای به دست آوردیم.



[/HIDE-THANKS]