کردستان معرفی شهر بیجار

[❤ASAL_M❤]

[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

بيجار (به کردي: بيجا، Bîcar) يکي از شهرهاي استان کردستان و مرکز شهرستان بيجار است. جمعيت اين شهر بر پايه سرشماري سال 1385 برابر با 46,156 نفر بوده است. اين شهر در طول 47 درجه و 36 دقيقه شرقي گرينويچ و عرض شمالي 35 درج و 52 دقيقه استوا قرار دارد. اين شهر داراي آب و هواي سرد و خشک مي‌باشد.بيجار منطقه اي است كوهستاني در امتداد سلسله جبال غربي ايران و يك سوم اراضي آن تقريبا كوهستاني است .نوع زمين و ساختمان آن مركب از سنگ هايي رسوبي مخصوصاً تركيبات رسي و آهكي و شني مخلوط مي باشد كه مروبط به دگرگوني هاي دوران سوم زمين شناسي است .شهر بيجار به “بام ايران” شهرت دارد چرا كه 1940 متر از سطح دريا ارتفاع دارد و 770 متر از تهران و 425 متر از سنندج بلندتر است. اين شهر بعد از شهر كرد بلندترين شهر ايران بوده و در طول 47 درجه و 36 دقيقه شرقي گرينويچ و عرض شمالي 35 درج و52 دقيقه استوا قرار دارد .بيجار در زمان قديم معروف به ( بيد زار ) بوده و برخي وجه تسميه ان را به اين دليل مي پندارند . شاه اسماعيل صفوي هنگام لشكر كشي به غرب ايران از اين منطقه عبور كرده و نيز سپاهيان چنگيز از آن گذشته اند و اثاري به نام چنگيز قلعه در بالاي كوهي به همين نام در 5 كيلومتري شهر حكايت از اين موضوع دارد.به دليل شايستگي زنان اين منطقه ، در زمان ناصرالدين شاه قاجار ، خزانه دارحكومت فردي به نام “زبيده خانم گروسي ” از اهالي حلوايي بيجار به عنوان همسر شاه و خزانه دار دربار بر گزيده شد و در حكومت وقت نفوذ زيادي پيدا كرد .قدمت تاريخي اين منطقه به هزاره سوم قبل از ميلاد مسيح مي رسد و مويد اين فرض ” دژ سترك ” يا قلعه ” قمچقاي ” است كه در عهد مادها ، پارتها و ساسانيان به عنوان پا يگاه استراتژيك از آن استفاده مي شده است.از مشاهير و نامداران گروس مي توان حسنعلي خان امير نظام گروسي را نام برد كه نوشته هايش نمونه ممتازي از نثر فارسي به شمار مي رود وي مدتي در مقام وزارت فوايد عامه وسفير وسر پرست دانشجويان اعزامي به اروپا و حكمراني ولايات و ايالات بوده و كلا” در سال هاي 1253 تا 1275 هجري قمري مراحل خدمات دولتي را از سرهنگي فوج گروس و رياست گارد مستحفظين ديوانخانه و ارگ تبريز و حفظ انتظامات كرمانشاه وخراسان و … طي كرد و مقبره ا ش اكنون در ماهان كرمان در كنار شاه نعمت الله ولي قرار دارد ايشان بسيار مورد توجه ميرزا تقي خان امير كبير بوده اند .مرحوم شيخ فاضل گروسي يكي ديگر از نامداران گروس است وي در سال 1259 شمسي در بيجار متولد شد درتحصيل علوم فقه و اصول ، فلسفه ، عرفان،علوم غريبه وزبانهاي خارجي موفق بوده اند ، مفردات قرآ ن كريم ، ورزش افكار ،رساله تغني در قرآ ن ، تجويد استدلا لي ، جنگ المهمات ، هركسي كار خودش بار خودش و … از اثار وي است .بيجار ، حضور بزرگان مذهبي چون سيد محمد امامي و حسينعلي رحماني گروسي و… را در تاريخ پر افتخار خود داراست.موسيقيدانان ، نقاشان ، خطاطان ، شعرا و اديبان ، پزشكان ، هنرمندان از رشته هاي گوناگون ، روحانيون و نظا ميان گرانقدر زيادي در بيجار بوده و خدمات زيادي را ارائه داده اند كه جهت كسب اطلاعات بيشتر مي توانيد به كتاب ” سيماي بيجار گروس و مشاهيرآن ” تاليف استاد گرامي آقاي محمد علي كوشا مراجعه فرماييد.اكثر مردم اين شهرستان مسلمان و شيعه هستند در سابق تعدادي يهودي در اين شهر ساكن بودند كه همگي مها جرت كرده اند.صنايع دستي اين منطقه را قالي ، قاليچه ، گليم ، جاجيم ، سجاده ، نمد ، توري، دستكش ، جوراب و … تشكيل مي دهند و فر ش هاي اين منطقه از شهرت جهاني برخوردار بوده و به خارج صادر مي شد ه است .شركت سيما ن كردستان ، شركت گچ كردستان ، شركت گچ شور سو ، معدن آ هن شهرك ، معدن آ هك قمشلو ، معدن گچ قره بگ ، معدن نمك ميدان ، معدن مرمر گراچقا ، با شوكي ، نوبهار ، قشلاق لو ، معدن سنگ تراورتن حسين آ باد كمر زرد و … جزو كارخانه ها ، صنايع و معادن با ارزش بيجار هستند كه ضمن ايجاد فرصتهاي شغلي بسيار ، اقدام به صدور محصولات خود به خارج استان يا كشور مي كنند.كوهها – كوههاي حمزه عرب ، نقاره كوب ، بادامستان ، زاغه ، نسار ، چنگ الماس ، پنجه علي ، شاه نشين ، سر قيصه ، شاها ، چهل تن ، سنگ پا ، زرنيخ و…در منطقه بيجار قرار دارند.
جايگاه تاريخي بيجار
اين شهر يکي از قديمي ترين شهرهاي کردستان است. قدمت تاريخي اين منطقه به هزاره سوم قبل از ميلاد مسيح مي‌رسد و مويد اين فرض «دژ سترک» يا قلعه «قمچقاي» است که در عهد مادها، پارتها و ساسانيان به عنوان پايگاه استراتژيک از آن استفاده مي‌شده است.
بيجار در دوران مغول‏ها هدف حمله قرار گرفت و چنگيز در 10 کيلومتري بيجار در جاده‌اي که اکنون به ديواندره ختم مي‏شود، اقامت گزيد و قلعه‏اي ساخت که اکنون نيز به چنگيز قلعه معروف است. غذاخانه چنگيز نيز در روستايي که اکنون به شهر پيوسته به نام حلوايي قرار داشت و سربازان غذا را دست به دست تا قلعه چنگيز منتقل مي‏کردند.
وجه تسميه بيجار
«بيجار» همان «بيدزار» است يعني محلي که درخت بيد زياد در آن مي‌رويد، (جايگاه بيد) که بر اثر کثرت تلفظ افراد مختلف با لهجه‌هاي گوناگون کلمه «بيدزار» تصحيف شده و کم کم در گفتار و نگارش به صورت «بيجار» تلفظ و مکتوب گرديده‌است. البته داستان ديگر که وجه تسميه بيجار را توجيه مي‏کند هست. ناصرالدين شاه در سفري به گروس (بيجار فعلي) شب تصميمي گرفته و به جارچيان اعلام مي‏کند تا فردا آن را براي مردم جار بزنند. صبح که جارچيان براي ابلاغ تصميم به ميدان شهر مي‏روند متوجه مي‏شوند همه مردم از آن مطلع هستند و از آن پس گروس را نام بيجار قرار مي‏دهند يعني جايي که نيازي به جارچي نيست.

جاذبه‌هاي گردشگري بيجار
از نقاط ديدني اين شهر مي‌توان به بازار بزرگ قديمي بيجار، آرامگاه شيخ فاضل گروسي، تيمچه امير تومان، تيمچه حاج شهباز، پيست اسکي بين‌المللي نسار (تنها پيست اسکي استاندارد غرب کشور داراي امکانات اسکي روي برف و چمن)اشاره نمود.منطقه حفاظت شده محيط زيست بيجارنيز از ديگر جاذبه هاي اين شهرستان ميباشد در اين منطقه انواعي از جانوران وگياهان كه برخي از آنها كمياب هستند زندگي ميكنند.قوچ و ميش ارمني -گراز-گرگ-روباه- شغال و گونه هاي ديگري از پستانداران و همينطور انواع خزندگان ومارهاوپرندگان كميابي همچون عقاب طلايي نمونه هايي از جانداران هستند كه در مراتع و حاشيه رودخانه هاي اين منطقه زيست ميكنند.رودخانه هاي اين منطقه نيز انواعي از ماهي ها و ديگر جانوران آبزي و كنار آبزي را در خود جاي داده اند.از ماهي هاي جالب اين رودخانه‌ها ميتوان اسبله(گربه ماهي)و نوعي ماهي كه در زبان محلي زرده ماهي خوانده ميشود را نام برد.
صنايع دستي و سوغات بيجار
قالي بيجار يکي از اصيل‌ترين فرش‌هاي ايراني است و زيبايي و دوام آن شهرت جهاني دارد. گليم بيجار نيز از نظر مرغوبيت شهرت دارد. از ديگر سوغاتي‌هاي اين شهر مي‌توان به حلوا سوهاني، نان شيرمال مخصوص بيجار و انواع ترشي‌هاي خوشمزه اشاره نمود.
آيين‌هاي سنتي
مراسم تاسوعا و عاشوراي بيجار در ايران کم نظير است و مردم در برگزاري آ ن مشارکت فعال دارند و هر ساله خبر نگاران داخلي و خارجي زيادي جهت تهيه گزارش در آ ن شرکت مي‌کنند. مردم منطقه مراسم عيد باستاني و ملي نوروز را هم با شکوه برگزار مي‌نمايند.
محلات قديمي
قلعه حلوايي، قلعه برجکه، قلعه تخت، پشت قلعه، تازه‌آباد، سراب، بادامستان…
محلات جديد
شهرک مهديه، شهرک آفتاب، کوي فرهنگيان، کوي کارمندان، کوي بادامستان

تفرجگاه‌ها
بلوار امام، پارک شاهد، پارک سراب، پارک 15 خرداد , قمچقاي…

دانشگاه‌ها
دانشکده مهندسي و علوم پايه بيجار (در شرف تاسيس)، دانشگاه آزاد واحد بيجار، دانشگاه پيام نور بيجار



​

​

[/BCOLOR]

 

[مهربانوی ایرانی]

معرفی شهر بیجار
بیجار یکی از شهرستان ‌های استان کردستان است که در شرق این استان واقع شده است. مرکز این شهرستان شهر بیجار است که به علت ارتفاع زیاد از سطح دریا به "بام ایران" شهرت دارد و بعد از شهرکرد دومین شهر بلند ایران است. این منطقه با انواع صنایع دستی و سوغاتی مورد توجه گردشگران است.
نام: بیجار
نام قدیمی: بید زار
وجه تسمیه: برخی را عقیده بر این است كه بیجار به معنی سبزه و گیاه است. چنانچه «هفت بیجار» از هفت سبزی درست می شود. بنابراین بیجار محل سبزه و باغ هایی بوده است كه برای جشن و شادی ایلات كرد مناسب به نظر می رسیده به ویژه این كه در دامنه كوه آن، چشمه های آب شیرین و فروان كه سبب آبادانی بوده آنان را بیشتر به سوی خود جلب می نموده است. طبق شنیده ها در رشت نیز محلی به نام «خشك بیجار» و در افغانستان هم محلی به نام «بیجار» وجود دارد. قول دیگر این است كه «بیجار» همان «بیدزار» است یعنی محلی كه درخت بید زیاد در آن می روید، (بیدزار=جایگاه بید) كه بر اثر كثرت تلفظ با لهجه های گوناگون، كلمه «بیدزار» كم كم در گفتار و نگارش به صورت «بیجار» درآمده است.

منبع:تریپ یار​

 

[مهربانوی ایرانی]

استان: کردستان

تاریخچه: دیرینگی تاریخی این منطقه به هزاره سوم قبل از میلاد مسیح می رسد و موید این فرض " دژ سترک " یا قلعه " قمچقای " است که در عهد مادها، پارتها و ساسانیان به عنوان پایگاه استراتژیک از آن استفاده می شده است. منطقه گروس این شهرستان، دارای تمدنی كهن است و كتیبه هایی كه در بعضی از نقاط (قریه قم چقا) كشف شده و به خط هیراتیك نوشته شده، ثابت میكند كه قبل از پیدایش دولت آشور(حدود سه هزار سال قبل) در این منطقه تمدنهای بزرگی وجود داشته است. شاه اسماعیل صفوی هنگام لشکر کشی به غرب ایران از این منطقه عبور کرده و نیز سپاهیان چنگیز از آن گذشته اند و اثاری به نام چنگیز قلعه در بالای کوهی به همین نام در پنج کیلومتری شهر حکایت از این موضوع دارد. به دلیل شایستگی زنان این منطقه، در زمان ناصرالدین شاه قاجار، خزانه دارحکومت فردی به نام "زبیده خانم گروسی" از اهالی حلوایی بیجار به عنوان همسر شاه و خزانه دار دربار بر گزیده شد و در حکومت وقت نفوذ زیادی پیدا کرد. در خلال جنگ جهانی اول راه بر نیروهای بیگانه در بیجار باز شد. در سال 1916 میلادی ولایت گروس توسط روس‌ ها و سپس عثمانی ‌ها مورد حمله قرار گرفت و به تصرف آنان درآمد و شهر بیجار در جریان جنگ جهانی اول بارها بین دو دولت عثمانی و روس دست به دست شد و صدمه فراوانی به شهر و مردم وارد آمد​

 

[مهربانوی ایرانی]

به طوری که بعد از جنگ حدود نیمی از جمعیت خود را از دست داد که تعدادی از آنها در اثر جنگ و قحطی بعد از جنگ کشته شدند و تعدادی نیز با وجود آمدن این شرایط سخت مجبور به مهاجرت از این ولایت شدند، نیروهای انگلیس هم بعد از روس‌ ها و عثمانی‌ ها وارد بیجار شدند، در این دوره بازار بیجار نیز به آتش کشیده شد و از این مکان که متعلق به دوران صفوی بوده جز ویرانه چیزی باقی نماند پس از جنگ جهانی اول و بیرون رفتن قوای روسی و عثمانی گروس رونق گذشته خود را از دست داد.

تقسیمات کشوری: این شهرستان دارای پنج شهر بیجار، بابارشانی، یاسوکند، پیر تاج و توپ آغاج و متشکل از سه بخش مرکزی، چنگ الماس و کرانی می باشد.

موقعیت جغرافیایی: این شهرستان از شمال شرقی به استان زنجان، از شمال غربی به شهرستان تکاب (درآذربایجان غربی)، از جنوب به شهرستان قروه، از جنوب شرقی به قسمت کوچکی از استان همدان و از غرب به سنندج و دیواندره محدود است. شهر بیجار در طول ۴۷ درجه و ۳۶ دقیقه شرقی گرینویچ و عرض شمالی ۳۵ دجه و ۵۲ دقیقه استوا واقع شده است.

آب و هوا: بیجار منطقه ای است در راستای رشته ‌کوههای غرب ایران و یک سوم اراضی آن کوهستانی است. بیجار منطقه‌ای است با آب و هوای سرد و خشک. به علت ارتفاع زیاد منطقه نسبت به سایر مناطق استان، اختلاف درجه حرارت سردترین روز سال با گرم ترین روز سال به ۷۹ درجه سانتی گراد می ‌رسد. حداقل دما در منطقه مربوط به بهمن ماه با ۳۸ درجه سانتی گراد زیر صفر و حداکثر آن مربوط به ماههای تیر و مرداد با ۴۱ درجه سانتی گراد بالای صفر بوده است.​

 

[مهربانوی ایرانی]

مساحت: ۷۷٣۰ کیلومترمربع

ارتفاع از سطح دریا: ۱۹۴۰ متر

کوهها: کوه ‌های شمالی بیجار بیشتر خاکی است و از شمال غرب به جنوب شرق کشیده شده ‌اند و خط الراس آن حد طبیعی بین شهرستان بیجار با شهرستان ‌های تکاب و ماهنشان می‌ باشد. بلندترین قلل این رشته کوهها عبارتنداز امامزاده ایوب انصار، زرنیخ، و شاه نشین. خط الراس کوههای جنوب بیجار حد طبیعی بین شهرستان بیجار و شهرستان قروه است و بلند ترین قله آن زیره با ارتفاع ۲۶۴۲ متر است. کوههای مرکزی بیجار تقریبا موازی با کوههای شمالی کشیده شده است و از نزدیکی شهر بیجار و پیرتاج گذشته و به کوههای فرقان متصل می‌ گردد. بلندترین قلل آن شامل سرقیصه، نقاره کوب، پنجه علی، تماشا، حمزه عرب و چنگ الماس است.

رودها: قمچقا، قزل اوزن، رود کولازان، اوزن دره، چم

پوشش گیاهی و زیست جانوری: داروهای گیاهی بیجار فراوان و دارای اهمیت است. ازوه (آویشن)، مرزه، گل کو، گل گاو زبان، بید، پونه، بومادران، ریواس، خاکشیر، اسپند، سیسمبر(شاه نسترن)، رازیانه، بابونه، زبان گنجشک، کنگر، شنگ و انواع گیاهان مناسب برای عر قیجات از گیاهان بومی بیجار هستند. پرندگانی چون کبک، بلدرچین، عقاب، جغد، شاهین، قرقی، نوک قرمز و... در این منطقه زیست میکنند. قمری، لک لک، مرغابی، فاخته، هما، سبز قبا، هد هد و حواصیل زرد و خاکستری از پرندگان مهاجر بیجار به شمار می آ یند و در مناطق حفاظت شده بیجار قوچ، میش، کل، بز و ... زندگی میکنند. از دیگر پستانداران نیز می توان به خرس قهوه ای، گراز، روباه، خرگوش، گرگ، گربه وحشی، راسو، کفتار، خفاش، جوجه تیغی و ... اشاره کرد. منطقه حفاظت‌شده بیجار مهمترین زیستگاه طبیعی استان کردستان است.​

 

[مهربانوی ایرانی]

اقتصاد: صادرات گروس را در درجه اول گندم و جو تشکیل میدهند، کتیرا و فراورده ‌های دامی مثل پشم و پوست و برخی غلات نیز از این دسته اند. ماشین آلات کشاورزی، صنعتی و لوازم خانگی، پوشاک و خوار و بار هم به منطقه وارد می شود. لازم به ذکر است که بیجار در کشور ایران جزو رده های اول کاشت و برداشت گندم می باشد. مردم منطقه اكثراً كشاورز بوده و سالیانه بیش از صد هزار تن گندم تولید می كنند و به این جهت است كه بیجار به انبار غله غرب كشور معروف است. دامداری نیز در كنار كشاورزی در این منطقه رونق بسزایی دارد.

فرهنگ و آداب و رسوم: ایل بایندر، سهرابی، ترکمندی، طایفه اردلان، ایل کبودوند، امیرعلایی ها، رضایی ها، خواجه وند، دارجی، حسن تیموری، گاوبازه ای، مندمی، شیخ اسماعیلی، ورمزیار، بورکه ای، الوندی، حکمت منش، کاظمی، گروسی، محمد بیگی، محمدی، جمشیدی، خدادادها، وکیلی و... از خانواده ها و ایلات سرشناس بیجار هستند.

جمعیت: جمعیت این شهرستان طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰، برابر با ۹۳٬۷۱۴ نفر بوده ‌است.

زبان محلی: اکثر مردم بیجار به زبان کردی گروسی تکلم میکنند و در این ناحیه دو گویش کردی از شاخه‌ های کرمانشاهی و گویش گورانی تشخیص داده شده است. درصد کمی از مردم شهرستان در شمال شرقی این شهرستان به زبان ترکی تکلم می‌ کنند، که قادرند به زبان کردی نیز صحبت کنند.

جاذبه های گردشگری: قلعه بزرگ قم چقا، پل تاریخی صلوات آباد، بنای سنگی اوچ گنبد، مسجد تاریخی خسروآباد، تیمچه حاج شهباز خان، تیمچه امیر تومان متعلق به دوره صفویه، زیارتگاه حمزه عرب، پنجه علی، آثار سد خاکی جعفر آباد، تپه نجف آباد،​

 

[مهربانوی ایرانی]

مقبره آیت الله فاضل گروسی و قلعه های تاریخی بسیار و مقابر و امامزاده هایی چون سید مسیب سید شکر، مقبره صاحبه، گنبد پیر صالح، مقبره سید خضر از جمله اماکن و آثار تاریخی مو جود در شهرستان بیجار هستند و جمعا" حدود شصت اثر باستانی و تاریخی در آ ن شناسایی شده اند. همچنین محدوده شهر بازی (باغ صفا) و اطراف رود خانه بیانلو و صلوات آ باد، سراب و تخت جهت تفریح و گردش در تابستان استفاده می شود.

محله های شهر بیجار: محلات عمده بیجار شامل بادامستان، تازه آ باد، ریگ سیاه، نقاره کوب، حلوایی، تخت، پشت قلعه، یارمجه، کارمندان، فر هنگیان، محمود آباد، سراب، شهرک مهدیه، شهرک آ فتاب، فرحی، عسگر آ باد، چشمه عزیز، باغ صفا و غیره می باشد.

سوغاتی و صنایع دستی: صنایع دستی این منطقه را قالی، قالیچه، گلیم، جاجیم، سجاده، نمد، توری، دستکش، جوراب و ... تشکیل می دهند و فر ش های این منطقه از شهرت جهانی برخوردار بوده و به خارج صادر می شد ه است. گلیم بیجار نیز از نظر مرغوبیت شهرت دارد. از دیگر سوغاتی ‌های این شهر می ‌توان به حلوا سوهانی، نان شیرمال مخصوص بیجار و انواع ترشی‌ های خوشمزه اشاره نمود.

غذای محلی: ترشی هفت بیجار، خوراک گوشت برَخیله، آش تُرش، حلوای پُرشِکَه و گژنیز، خورش گیلاخه، خورش کنگر، قیماغ، شَلَم (آش شلغم)، خوراک غازیاغی (نوعی تَره)، آشدو (آش دوغ)، آش پُرشکَه، کالویج (کله جوش)، سوپ غازیاغی (قازیاغَه)، حلوا سوهانی، بِرساق یا ایردک و نزیک (نان روغنی)، خورش خَلال با گوشت چرخ شده، کوکوسبزی با نوعی تره (ترگ خانه گان) و...

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان​