خراسان شمالی معرفی شهر مانه و سملقان

[مهربانوی ایرانی]

معرفی شهر مانه و سملقان
شهرستان مانه و سملقان به مركزيت شهر آشخانه در شمال غربي استان خراسان شمالي واقع شده است. شهرستان مانه و سملقان نگین سبز انگشتری استان خراسان شمالی و قطب کشاورزی و دامداری این استان است.
​

​

نام: مانه و سملقان
وجه تسمیه: مانه در زبان فارسي معناي خانه و اثاث خانه را مي دهد كه احتمالاً بعلت ماندگاري عده اي در اين منطقه اين كلمه بر همين منطقه اطلاق شده و اقوام ماندگار معناي خانه و محل زندگيشان را از آن استنباط ‌كرده‌اند. «مان» در زبان كردي نيز همان معناي ماندن را مي دهد و احتمال قريب به يقين از قدیم كردها در این منطقه ساکن بوده اند. ظن ديگر آنست كه چون اين منطقه نقطه مرزي بين اكراد و تراكمه بوده و اكراد به نوعي نقش دفاعی در اين منطقه داشته اند و همچنين وجود موانع و گردنه هاي صعب العبور علت اطلاق اين واژه بر اين منطقه بوده است زيرا «مان» در زبان كردي معناي مانع فارسي را نيز مي دهد. سملقان بر گرفته شده از واژه اصيل فارسي سنگان مي باشد. سملقان نيز در زبان فارسي معناي سرزمين چمن و گل سرخ را مي دهد كه با توجه به دشتهاي پوشيده از شقايق و لاله هاي وحشي در منطقه میتوان درستی آنرا دریافت. اساطیر در فرهنگ ایران بر اهمیت این منطقه افزوده اند.
نام قدیمی: سمنگان، سمنجان (پس از حمله اعراب و در گویش عرب)
استان: خراسان شمالی
تاریخچه: وجود آثار تاریخی از دوران پیش از تاریخ تا دوره معاصر در بخشهای مختلف این شهرستان گویای استقرار مداوم بشر در این خطه است. بر اساس پژوهشهای باستان شناسی بخشهایی از شهرستان مانه و سملقان برای نخستین بار در حدود هشت هزار سال پیش مسکونی شده که آثار آن را میتوان در تپه قلعه خان در دشت سملقان مشاهده کرد. این شهرستان طی دوره هخامنشی به عنوان بخشی از شهربانی پارت مطرح بوده و طی دوران اشکانی و ساسانی نیز بسیار مورد توجه بوده است. پراکندگی محوطه های استقراری، قلعه های تدافعی، مراکز مذهبی و نیز کشف سکه های دورۀ ساسانی در بخشهای مختلف شهرستان گواه بر این امر است.

منبع:تریپ یار​

 

[مهربانوی ایرانی]

تقسیمات کشوری: شهرهای این شهرستان شامل آشخانه، پیش ‌قلعه و قاضی است. همچنین دهستانهای جیران سو و حومه در بخش مرکزی، دهستانهای قاضی و آلمه در بخش سملقان، دهستان اترک و شیرین سو در بخش مانه تشکیل دهنده این شهرستان هستند.

موقعیت جغرافیایی: این شهرستان در شمال غربي استان خراسان شمالي واقع شده و از شمال و شرق به شهرستان بجنورد، از جنوب به شهرستان جاجرم، از غرب به استان گلستان محدود ميگردد. فاصلۀ مركز شهرستان مانه و سملقان تا بجنورد چهل كيلومتر است.

آب و هوا: شهرستان مانه و سملقان از نظر جغرافیایی به دو قسمت کوهستانی و دشتی تقسیم میشود. اقلیم شهرستان در بخش مرکزی و سملقان از نوع آب و هوای سرد و نیمه خشک و در بخش مانه آب و هوا معتدل تر است.

مساحت: ۴۸۹۸ کیلومتر مربع

ارتفاع از سطح دریا: حدود ۸۵۰ متر

ارتفاعات و کوهها: بخش کوهستانی عمدتاً در جنوب و جنوب غربی شهرستان قرار گرفته و کوه های قورخورد و حسن بگ در این محدوده قرار گرفته اند.

رودخانه: جریان دائمی رود اترک از بخش جنوبی این شهرستان می گذرد. به طور کلی وجود منابع آب دائمی و خاک حاصلخیز این شهرستان را به یکی از مناطق عمدۀ کشاورزی استان تبدیل کرده است.

کشاورزی: وسعت زياد شهرستان با توجه به حاصلخيزي زمينهاي زراعي، كشاورزاني سخت كوش و فعال پرورش داده و موقعیت استراتژيكی شهرستان نیز بلحاظ صادرات اهمیت ویژه دارد. پنبه مرغوب، برنج اعلا و گندم و جو…از محصولات كشاورزي این شهرستان میباشند.​

 

[مهربانوی ایرانی]

فرهنگ و آداب و رسوم: وجود منابع سرشار طبیعی در شهرستان مانه و سملقان از دیرباز جمعیت انسانی را به خود جذب نموده و باعث پرورش فرهنگ های درخشان در منطقه شده است. شهرستان مانه و سملقان بعلت استعدادهاي خوب كشاورزي از ديرباز پذيراي اقوام مختلف بوده است كه از جمله مهمترين آنها كه به اين شهرستان مهاجرت نموده و ساكن شده و امروزه بصورت غالب درآمده اند مي توان به اقوام كرد، ترك، تركمن، خاوري، بلوچ، فارس، يزدي، تات اشاره کرد. كردهای خراسان نیز دیرینه دلدادگان و پرچمدار شكوه فرهنگی هستند كه به رغم دور بودن از كردستان، مام میهن، توانسته‌اند فرهنگ نیاكان خود را به زیبایی بر دوش بكشند و در این مکان هم چنان به كرد بودن خود ببالند و افتخار کنند. عروسی کردها بسیار جذاب و تماشایی است. هر از چندی، صدای سورنا و دهل در كوه و دشت می پیچد، ضرباهنگ قلبی با قلب دیگر هم نوا می شود. شور، شادمانی و عشق درهم تنیده است. بوی اسپند ، سرخی سیب و انار، لبخند بر ل*ب.ه*ا، نجابت اسب عروس، هلهله و شادی مرد و زن، پیر و جوان، دستهای به شوق بالا رفته تا در گرفتن انار از هم سبقت بگیرند، همه و همه یعنی باز عروسی كردها ست. کارشناسان عامل ماندگاری فرهنگ كردهای شمال خراسان را وجود عروسیهای سنتی و موسیقی كردی می دانند. رقـ*ـص کردی و موسیقی کرد، جزئی جدایی ناپذیر از فرهنگ کردهاست.

جمعیت: ۱۰۳،۹۴۴ نفر (۱۳۹۰)​

 

[مهربانوی ایرانی]

زبان محلی: ۷۶ درصد از ساکنان شهرستان به زبان کردی کرمانجی و سایر مردم به زبان‌های ترکی، ترکمنی و فارسی تکلم می ‌کنند.

جاذبه های گردشگری: تپه قلعۀ خان، مجموعه تاريخي اسپاخو (در مجموعۀ تاريخي اسپاخو تاکنون چهارده اثر و محوطه تاريخي شامل بناي اسپاخو، قلعه شهر سوخته، معدن تاريخي، ساختار هاي آرامگاهي، قلعه ساساني، محوطه اسپاخو، حمام، راه قديمي، محوطه ساساني، رشته قنات هاي قديمي، محوطه اسلامي و محوطه چشمه علي اصغر شناسايي شده است. مهمترين و شاخص ترين اثر اين مجموعه بناي سنگي اسپاخو است.)، آرامگاه امامزاده قاسم، آرامگاه امامزاده دلاور يا محمد ديباج و...

سوغاتی و صنایع دستی: «شیلوار مداخل دار» (نواردوزی)، جلیقه پول دوزی شده و «تاس كلاه» با آویزهای روی پیشانی، «پای تابه» و كفش های چرمی مردانه «چارخ carax» و زنانه «قنتوز» qontuz (منگوله) دار، معروف به «گرجی» (gorji) و كردی دوزی ها، منجوق دوزی ها، آویزهای اسپند، نواربافی، جاجیم، پلاس، گلیم و قالی و قالیچه و ...

غذای محلی: "دلده" نوعی غذای بومی و محلی منطقه خاوری نشین شهرستان مانه و سملقان است كه زنان روستای انصار از توابع این شهرستان در آخرین چهارشنبه ماه صفر آن را می پزند و در بین مردم توزیع می كنند.

بهترین زمان بازدید: بهار و تابستان​