Forgettable
کاربر نگاه دانلود
حمید بیگلری، از چهره‌های سرشناس اقتصادی در آمریکا در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌اقتصاد» به چهار پرسش درباره برجام پاسخ داده است. او در این گفت‌وگو ریشه‌شناسی رفتار ترامپ، آینده تحریم‌ها بعد از تصمیم احتمالی ترامپ علیه برجام و روندهای اقتصادی حاکم بر این توافق را تحلیل کرده است. به گفته او، گرچه احتمال بازگشت تحریم‌ها اندک است، اما تهدید ترامپ برای ایران می‌تواند یک فرصت باشد.
ترامپ با برجام چه خواهد کرد؟ اگر ترامپ پایبندی ایران به برجام را تایید نکند تحریم‌ها باز می‌گردد؟ آیا به لحاظ اقتصادی ادامه همکاری با اروپا در قالب برجام برای ایران مزیت دارد؟ و دست آخر اینکه وقتی یک رئیس‌جمهوری غیرقابل پیش‌بینی در راس دولت آمریکا است چگونه می‌توان به مذاکره فکر کرد؟ این مجموع سوالات از سوی «دنیای اقتصاد» مطرح شده و حمید بیگلری یکی از مدیران سرشناس اقتصادی در آمریکا به آن پاسخ داده است.
حمید بیگلری به‌واسطه مشاغلی که داشته با ساختار سیـاس*ـی آمریکا آشنا است. او فرآیندهای تصمیم‌گیری را می‌شناسد و می‌تواند از روی نشانه‌ها، ریشه برخی رفتارها یا آینده برخی تصمیم‌ها را حدس بزند. به همین واسطه‌ها نیز برخی ژورنال‌های معتبر در حوزه سیاست خارجی از او درباره رابـ ـطه ایران و آمریکا کسب نظر می‌کنند. نمونه آخر آن مطلبی است که از بیگلری در نشریه معتبر فارن افرز به چاپ رسید. او در این مقاله با بررسی رابـ ـطه تهران وواشنگتن نوشت: در سال‌های پیش‌رو آمریکایی‌ها سه گزینه درباره ایران خواهند داشت: اول، تلاش برای کنترل و محدود کردن ایران با استفاده از تحریم‌های بین‌المللی گسترده و ایجاد ائتلاف با دولت‌های عرب منطقه به رهبری عربستان سعودی (و اتحادی جداگانه با اسرائیل)؛ دوم، تلاش برای به‌ثمر رساندن سیاست تغییر حکومت در ایران و سوم، ایجاد انگیزه‌هایی برای حفظ توازن قدرت در منطقه به‌واسطه تنش‌زدایی یا آشتی ملت‌ها. گزینه سوم از لحاظ سیـاس*ـی طرفداران بسیار کمی در داخل آمریکا دارد، زمان اثرگذاری این گزینه نسبت به دو گزینه دیگر بیشتر و مدیریت و اجرای آن به مراتب سخت‌تر از گزینه‌های دیگر است. اما به عقیده کارشناسان این گزینه بهترین ترکیب از ریسک‌ها و منفعت‌ها را برای آمریکا به همراه دارد. او در این گفت‌وگو نیز تاکید دارد گرچه شواهد از عدم تایید پایبندی ایران به برجام از سوی ترامپ خبر می‌دهد اما نشانه‌های دیگر نیز حکایت از آن دارد که کنگره تحریم‌های هسته‌ای را بازنمی‌گرداند.
در ایران و حتی جهان گمانه‌زنی‌ها درخصوص سرنوشت برجام داغ شده است بسیاری می‌خواهند بدانند ترامپ چه رفتاری با برجام خواهد داشت، اما قبل از این سوال دلیل این گونه موضع‌گیری ترامپ علیه برجام چیست؟
ترامپ با برجام چه می‌کند؛ اول، فهمیدن منطق اینکه چرا رئیس‌جمهور ترامپ و برخی مشاوران او می‌خواهند از «برجام» خارج شوند مهم است. در این رابـ ـطه سه دلیل وجود دارد: نخست آنها معتقدند ایران فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده در منطقه دارد. مبنای این ادعا حمایت ایران از بشار‌اسد در سوریه، حزب‌الله لبنان و انصارالله یمن است. همچنین آمریکایی‌ها از توسعه تکنولوژی موشک‌های بالستیک ایران ناراحتند، چراکه به عقیده آنها موشک‌های بالستیک ایران تهدیدی برای متحدان منطقه‌ای آمریکا همچون اسرائیل و عربستان سعودی است. به همین خاطر است که آمریکایی‌ها به‌رغم اذعان به پایبندی ایران به متن «برجام»، از نقض روح این توافق توسط ایران صحبت می‌کنند. دومین ناراحتی دیگر آمریکا از زمان انقضای «برجام» است، چراکه ایران طبق بندهای این توافق بعد از ۱۰ تا ۱۵ سال حق توسعه اورانیومغنی‌شده را دارد؛ بنابراین به اعتقاد آمریکا «برجام» تنها دسترسی ایران به تکنولوژی ساخت سلاح هسته‌ای را به تعویق می‌اندازد. در نهایت رئیس‌جمهور ترامپ به‌دنبال از بین بردن میراث باراک اوباما است. ازآنجاکه «برجام» مهم‌ترین دستاورد سیاست خارجی دولت اوباما محسوب می‌شود، از بین بردن این توافق از مقاصد ترامپ است. بیایید دلیل سوم را نادیده بگیریم، چراکه بیش از آنکه منطقی باشد، احساسی است. دو دلیل اول رئیس‌جمهور ترامپ اشتباه است، چراکه:
۱- در دیدگاه اول، فارغ از آنکه موافق یا مخالف هستم، سیاست خارجی ایران در منطقه ارتباطی با اهداف «برجام» ندارد. بنابراین با این دلایل نمی‌توان آن را از بین برد. منطقی آن است که این نگرانی‌ها در چارچوب مذاکراتی دیگر به بحث گذارده شود.
۲- درخصوص دیدگاه دوم، باید گفت که در توافق هسته‌ای برخی بندها وجود دارد که ممکن است چندان باب میل آمریکایی‌ها نباشد و به‌طور مشابه برخی بندها که برای ایران خوشایند نیست. این تعریف هر نوع توافقی است. اگر هر یک از طرف‌ها به‌طور کاملا از توافقی راضی باشند، به آن معنا است که آن طرف تمایلات خود را به طرف دیگر تحمیل کرده است. یک توافق متشکل از تقابل منافع طرفین است. بنابر تعریف توافق، تنها این تقابل منافع طرفین است که می‌تواند یک توافق رسمی ایجاد کند. به همین خاطر است که مذاکره برای رسیدن به چنین قراردادهایی سال‌ها طول می‌کشد و در آنها هیچ‌کدام از طرف‌ها به‌طور کامل راضی نیست. وقتی یک دولت از یک کشور قراردادی را امضا می‌کند، انتظار جامعه بین‌المللی آن است که به آن قرارداد پایبند باشد. بسیاری از دانشمندان شناخته‌شده در آمریکا، اعتقادی به این موضوع ندارند که خروج از «برجام» در راستای منافع آمریکاست. همان‌طور که فدریکا موگرینی، نماینده کنونی روابط خارجی اتحادیه اروپا، بارها به آن اشاره کرده است، «برجام» تنها متعلق به یک کشور خاص نیست. «برجام» یک توافق بین‌المللی است. در نشست سالانهسازمان ملل که هفته گذشته برگزار شد تمام کشورهای اروپایی امضاکننده این توافق از تمایل آشکار خود برای ماندن پای «برجام» خبر دادند. اگر رئیس‌جمهور ترامپ بخواهد از «برجام» کناره‌گیری کند وجهه آمریکا در سطح بین‌الملل خراب خواهد شد. این اتفاق اثرات بسیار مخربی بر مذاکرات آینده دارد چراکه دیگر هیچ‌کس نمی‌تواند به حرف‌های رئیس‌جمهوری آمریکا اعتماد کند.
ترامپ با برجام چه خواهد کرد؟ اگر ترامپ پایبندی ایران به برجام را تایید نکند تحریم‌ها باز می‌گردد؟ آیا به لحاظ اقتصادی ادامه همکاری با اروپا در قالب برجام برای ایران مزیت دارد؟ و دست آخر اینکه وقتی یک رئیس‌جمهوری غیرقابل پیش‌بینی در راس دولت آمریکا است چگونه می‌توان به مذاکره فکر کرد؟ این مجموع سوالات از سوی «دنیای اقتصاد» مطرح شده و حمید بیگلری یکی از مدیران سرشناس اقتصادی در آمریکا به آن پاسخ داده است.
حمید بیگلری به‌واسطه مشاغلی که داشته با ساختار سیـاس*ـی آمریکا آشنا است. او فرآیندهای تصمیم‌گیری را می‌شناسد و می‌تواند از روی نشانه‌ها، ریشه برخی رفتارها یا آینده برخی تصمیم‌ها را حدس بزند. به همین واسطه‌ها نیز برخی ژورنال‌های معتبر در حوزه سیاست خارجی از او درباره رابـ ـطه ایران و آمریکا کسب نظر می‌کنند. نمونه آخر آن مطلبی است که از بیگلری در نشریه معتبر فارن افرز به چاپ رسید. او در این مقاله با بررسی رابـ ـطه تهران وواشنگتن نوشت: در سال‌های پیش‌رو آمریکایی‌ها سه گزینه درباره ایران خواهند داشت: اول، تلاش برای کنترل و محدود کردن ایران با استفاده از تحریم‌های بین‌المللی گسترده و ایجاد ائتلاف با دولت‌های عرب منطقه به رهبری عربستان سعودی (و اتحادی جداگانه با اسرائیل)؛ دوم، تلاش برای به‌ثمر رساندن سیاست تغییر حکومت در ایران و سوم، ایجاد انگیزه‌هایی برای حفظ توازن قدرت در منطقه به‌واسطه تنش‌زدایی یا آشتی ملت‌ها. گزینه سوم از لحاظ سیـاس*ـی طرفداران بسیار کمی در داخل آمریکا دارد، زمان اثرگذاری این گزینه نسبت به دو گزینه دیگر بیشتر و مدیریت و اجرای آن به مراتب سخت‌تر از گزینه‌های دیگر است. اما به عقیده کارشناسان این گزینه بهترین ترکیب از ریسک‌ها و منفعت‌ها را برای آمریکا به همراه دارد. او در این گفت‌وگو نیز تاکید دارد گرچه شواهد از عدم تایید پایبندی ایران به برجام از سوی ترامپ خبر می‌دهد اما نشانه‌های دیگر نیز حکایت از آن دارد که کنگره تحریم‌های هسته‌ای را بازنمی‌گرداند.
در ایران و حتی جهان گمانه‌زنی‌ها درخصوص سرنوشت برجام داغ شده است بسیاری می‌خواهند بدانند ترامپ چه رفتاری با برجام خواهد داشت، اما قبل از این سوال دلیل این گونه موضع‌گیری ترامپ علیه برجام چیست؟
ترامپ با برجام چه می‌کند؛ اول، فهمیدن منطق اینکه چرا رئیس‌جمهور ترامپ و برخی مشاوران او می‌خواهند از «برجام» خارج شوند مهم است. در این رابـ ـطه سه دلیل وجود دارد: نخست آنها معتقدند ایران فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده در منطقه دارد. مبنای این ادعا حمایت ایران از بشار‌اسد در سوریه، حزب‌الله لبنان و انصارالله یمن است. همچنین آمریکایی‌ها از توسعه تکنولوژی موشک‌های بالستیک ایران ناراحتند، چراکه به عقیده آنها موشک‌های بالستیک ایران تهدیدی برای متحدان منطقه‌ای آمریکا همچون اسرائیل و عربستان سعودی است. به همین خاطر است که آمریکایی‌ها به‌رغم اذعان به پایبندی ایران به متن «برجام»، از نقض روح این توافق توسط ایران صحبت می‌کنند. دومین ناراحتی دیگر آمریکا از زمان انقضای «برجام» است، چراکه ایران طبق بندهای این توافق بعد از ۱۰ تا ۱۵ سال حق توسعه اورانیومغنی‌شده را دارد؛ بنابراین به اعتقاد آمریکا «برجام» تنها دسترسی ایران به تکنولوژی ساخت سلاح هسته‌ای را به تعویق می‌اندازد. در نهایت رئیس‌جمهور ترامپ به‌دنبال از بین بردن میراث باراک اوباما است. ازآنجاکه «برجام» مهم‌ترین دستاورد سیاست خارجی دولت اوباما محسوب می‌شود، از بین بردن این توافق از مقاصد ترامپ است. بیایید دلیل سوم را نادیده بگیریم، چراکه بیش از آنکه منطقی باشد، احساسی است. دو دلیل اول رئیس‌جمهور ترامپ اشتباه است، چراکه:
۱- در دیدگاه اول، فارغ از آنکه موافق یا مخالف هستم، سیاست خارجی ایران در منطقه ارتباطی با اهداف «برجام» ندارد. بنابراین با این دلایل نمی‌توان آن را از بین برد. منطقی آن است که این نگرانی‌ها در چارچوب مذاکراتی دیگر به بحث گذارده شود.
۲- درخصوص دیدگاه دوم، باید گفت که در توافق هسته‌ای برخی بندها وجود دارد که ممکن است چندان باب میل آمریکایی‌ها نباشد و به‌طور مشابه برخی بندها که برای ایران خوشایند نیست. این تعریف هر نوع توافقی است. اگر هر یک از طرف‌ها به‌طور کاملا از توافقی راضی باشند، به آن معنا است که آن طرف تمایلات خود را به طرف دیگر تحمیل کرده است. یک توافق متشکل از تقابل منافع طرفین است. بنابر تعریف توافق، تنها این تقابل منافع طرفین است که می‌تواند یک توافق رسمی ایجاد کند. به همین خاطر است که مذاکره برای رسیدن به چنین قراردادهایی سال‌ها طول می‌کشد و در آنها هیچ‌کدام از طرف‌ها به‌طور کامل راضی نیست. وقتی یک دولت از یک کشور قراردادی را امضا می‌کند، انتظار جامعه بین‌المللی آن است که به آن قرارداد پایبند باشد. بسیاری از دانشمندان شناخته‌شده در آمریکا، اعتقادی به این موضوع ندارند که خروج از «برجام» در راستای منافع آمریکاست. همان‌طور که فدریکا موگرینی، نماینده کنونی روابط خارجی اتحادیه اروپا، بارها به آن اشاره کرده است، «برجام» تنها متعلق به یک کشور خاص نیست. «برجام» یک توافق بین‌المللی است. در نشست سالانهسازمان ملل که هفته گذشته برگزار شد تمام کشورهای اروپایی امضاکننده این توافق از تمایل آشکار خود برای ماندن پای «برجام» خبر دادند. اگر رئیس‌جمهور ترامپ بخواهد از «برجام» کناره‌گیری کند وجهه آمریکا در سطح بین‌الملل خراب خواهد شد. این اتفاق اثرات بسیار مخربی بر مذاکرات آینده دارد چراکه دیگر هیچ‌کس نمی‌تواند به حرف‌های رئیس‌جمهوری آمریکا اعتماد کند.
