است که میتوان گفت در طراحی این قلعه و تزیینات آن تلفیقی از هنر ایرانی-اروپایی دخیل بوده است. شهر چالشتر با داشتن مجموعه قلعههای تاریخی مانند خدارحم خان یا قلعه چالشتر (احداث شده در سال ۱۳۲۳ هجری قمری) و خانه ستوده، زمینهی مناسبی جهت راهاندازی موزههای مختلف در این مجموعهی تاریخی شده است،
این مجموعه تاریخی سه موزه را در دل خود جای داده است که عبارتند از:
۱. موزهی کار و زندگی (در زیرزمین قلعهی خدارحم خان)
۲. موزهی مردمشناسی چالشتر (حمام خان چالشتر)
۳. موزهی آثار سنگی (در محوطهی خانه ستوده)
در این نوشتار نگاهی اجمالی به هر یک از این موزهها خواهیم داشت.
۱. موزه کار و زندگی
با احیای قلعهی خدارحم خان در چالشتر که بازسازی آن از سال ۱۳۷۹ آغاز و در سال ۱۳۸۲ به اتمام رسید و اهدای ۶۴۰ قلم اشیای مردمشناسی باارزش از سوی یکی از فرهیختگان و علاقهمندان به میراث فرهنگی استان، طبقهی همکف قلعهی خدارحم خان به منظور چیدمان بخشی از اشیای اهدایی، به موزه تبدیل شد. این موزه در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۳ افتتاح و بر اساس هویت و معرفی اشیائ ارایه شده در آن، موزه «کار و زندگی» (موزه مردمشناسی) نامگذاری شد. این موزه در زیرزمین حیاط بیرونی قرار دارد که در آن، برشهای مختلف از زندگی مردم بومی و سنتی منطقهی چهارمحال و بختیاری و عشایر آن منطقه به نمایش گذاشته شده است، از جمله ابزار و اثاثیهای که مردم منطقه تا صدسال پیش، از آنها استفاده میکردند: مانند کرسی، وسایل نخریسی و لبنیاتسازی و همین طور مجسمهی مردمی با لباسهای محلی بختیاری و قشقایی که همگی از اشیای این موزه هستند. ضمن اینکه معماری این مکان هم جالب است به طوری که کل زیرزمین، بدون استفاده از فلز، چوب، سقف زده شده است.
۲. موزه حمام
حمام قدیمی قلعه با خزینهاش از دیگر قسمتهای دیدنی مجموعهی تاریخی و فرهنگی چالشتر است. این حمام در ضلع جنوبی منزل ستوده و ضلع شمالی قلعه خدارحم خان قرار دارد. حمام مزین به کاشیهای آبی فیروزهای و سفید سربی است. این موزه در سال ۱۳۸۵ در حمام خصوصی مجموعه تاریخی چالشتر معروف به حمام خان در کنار سایر موزههای این مجموعه راهاندازی شد. در موزهی حمام، مجسمهی خدارحم خان و محمود خان با دلاک مخصوص و همچنین دیگ هفت جوش خزینهی آب گرم جالب توجه است. در این موزه با به نمایش گذاشتن ابزار و وسایل مربوط به استحمام به روش سنتی و نیز ماکتهای انسانی در ابعاد واقعی با حالتهای مختلف استحمام، سعی شده تا آثار فرهنگی مرتبط با این موضوع به طور دقیق و ملموس به بازدیدکنندگان معرفی شوند.
۳. موزه سنگ
این موزه در محل قلعه چالشتر واقع شده و سنگهای عظیم و قطور عصاری، سنگ آسیاب، شیرهای سنگی، قوچهای سنگی در اشکال و ابعاد مختلف، سنگ قبرهای تخت و افراشته با خطوط و نقوش و ابعاد متنوع، عناصر سنگی منقوش به کار رفته در معماری مانند چهارچوبهای سنگی، ستونها، سرستونها، پاستونها، ازارهها و فوارهها، حوض یکپارچهی سنگی قاجاری، سنگ آبها، دست آسها و هاونهای مختلف و متنوع در سال ۱۳۷۹ از نقاط مختلف استان جمعآوری و با محوطهسازی حیاط قلعهی ستوده، موزهی سنگ استان به صورت بسته و باز تشکیل شد و از سال ۱۳۸۰ مورد بهرهبرداری قرار گرفت.
موزههای چالشتر فرهنگ و زندگی اجتماعی مردم این منطقه را به تصویر میکشند. این موزهها در دسترس بازدیدکنندگان مجموعه تاریخی قلعه چالشتر قرار دارند و گردشگران میتوانند در بازدید از قلعهها و خانههای تاریخی چالشتر، موزههای موجود در این قلعهها را نیز ببینند.
![2b088916-4d35-4683-8967-9b58d739f532.jpg](https://images.kojaro.com/2018/5/2b088916-4d35-4683-8967-9b58d739f532.jpg)
این مجموعه تاریخی سه موزه را در دل خود جای داده است که عبارتند از:
۱. موزهی کار و زندگی (در زیرزمین قلعهی خدارحم خان)
۲. موزهی مردمشناسی چالشتر (حمام خان چالشتر)
۳. موزهی آثار سنگی (در محوطهی خانه ستوده)
در این نوشتار نگاهی اجمالی به هر یک از این موزهها خواهیم داشت.
![7c45d532-4fc8-43cf-9d04-b415ba093617.jpg](https://images.kojaro.com/2018/5/7c45d532-4fc8-43cf-9d04-b415ba093617.jpg)
۱. موزه کار و زندگی
با احیای قلعهی خدارحم خان در چالشتر که بازسازی آن از سال ۱۳۷۹ آغاز و در سال ۱۳۸۲ به اتمام رسید و اهدای ۶۴۰ قلم اشیای مردمشناسی باارزش از سوی یکی از فرهیختگان و علاقهمندان به میراث فرهنگی استان، طبقهی همکف قلعهی خدارحم خان به منظور چیدمان بخشی از اشیای اهدایی، به موزه تبدیل شد. این موزه در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۳ افتتاح و بر اساس هویت و معرفی اشیائ ارایه شده در آن، موزه «کار و زندگی» (موزه مردمشناسی) نامگذاری شد. این موزه در زیرزمین حیاط بیرونی قرار دارد که در آن، برشهای مختلف از زندگی مردم بومی و سنتی منطقهی چهارمحال و بختیاری و عشایر آن منطقه به نمایش گذاشته شده است، از جمله ابزار و اثاثیهای که مردم منطقه تا صدسال پیش، از آنها استفاده میکردند: مانند کرسی، وسایل نخریسی و لبنیاتسازی و همین طور مجسمهی مردمی با لباسهای محلی بختیاری و قشقایی که همگی از اشیای این موزه هستند. ضمن اینکه معماری این مکان هم جالب است به طوری که کل زیرزمین، بدون استفاده از فلز، چوب، سقف زده شده است.
![dfe45500-3173-489a-bfe2-c5956b5d2547.jpg](https://images.kojaro.com/2018/5/dfe45500-3173-489a-bfe2-c5956b5d2547.jpg)
![b57ad165-eeb0-457c-a7ad-23656731006e.jpg](https://images.kojaro.com/2018/5/b57ad165-eeb0-457c-a7ad-23656731006e.jpg)
۲. موزه حمام
حمام قدیمی قلعه با خزینهاش از دیگر قسمتهای دیدنی مجموعهی تاریخی و فرهنگی چالشتر است. این حمام در ضلع جنوبی منزل ستوده و ضلع شمالی قلعه خدارحم خان قرار دارد. حمام مزین به کاشیهای آبی فیروزهای و سفید سربی است. این موزه در سال ۱۳۸۵ در حمام خصوصی مجموعه تاریخی چالشتر معروف به حمام خان در کنار سایر موزههای این مجموعه راهاندازی شد. در موزهی حمام، مجسمهی خدارحم خان و محمود خان با دلاک مخصوص و همچنین دیگ هفت جوش خزینهی آب گرم جالب توجه است. در این موزه با به نمایش گذاشتن ابزار و وسایل مربوط به استحمام به روش سنتی و نیز ماکتهای انسانی در ابعاد واقعی با حالتهای مختلف استحمام، سعی شده تا آثار فرهنگی مرتبط با این موضوع به طور دقیق و ملموس به بازدیدکنندگان معرفی شوند.
![92abae58-e8d7-4a7c-b7f9-36e6efd4151d.jpg](https://images.kojaro.com/2018/5/92abae58-e8d7-4a7c-b7f9-36e6efd4151d.jpg)
![ad1c8202-3c19-491d-be7a-288515d3df2d.jpg](https://images.kojaro.com/2018/5/ad1c8202-3c19-491d-be7a-288515d3df2d.jpg)
۳. موزه سنگ
این موزه در محل قلعه چالشتر واقع شده و سنگهای عظیم و قطور عصاری، سنگ آسیاب، شیرهای سنگی، قوچهای سنگی در اشکال و ابعاد مختلف، سنگ قبرهای تخت و افراشته با خطوط و نقوش و ابعاد متنوع، عناصر سنگی منقوش به کار رفته در معماری مانند چهارچوبهای سنگی، ستونها، سرستونها، پاستونها، ازارهها و فوارهها، حوض یکپارچهی سنگی قاجاری، سنگ آبها، دست آسها و هاونهای مختلف و متنوع در سال ۱۳۷۹ از نقاط مختلف استان جمعآوری و با محوطهسازی حیاط قلعهی ستوده، موزهی سنگ استان به صورت بسته و باز تشکیل شد و از سال ۱۳۸۰ مورد بهرهبرداری قرار گرفت.
![7c586f49-a447-4af5-b1c0-ef205c4b164e.jpg](https://images.kojaro.com/2018/5/7c586f49-a447-4af5-b1c0-ef205c4b164e.jpg)
موزههای چالشتر فرهنگ و زندگی اجتماعی مردم این منطقه را به تصویر میکشند. این موزهها در دسترس بازدیدکنندگان مجموعه تاریخی قلعه چالشتر قرار دارند و گردشگران میتوانند در بازدید از قلعهها و خانههای تاریخی چالشتر، موزههای موجود در این قلعهها را نیز ببینند.
آخرین ویرایش توسط مدیر: