гคђค1737
کاربر نگاه دانلود
کلیه ها ارگانهای لوبیایی شکلی هستند که اندازه هرکدام به اندازه مشت بسته شما می باشد. آنها در خلف قسمت فوقانی شکم و در دو طرف ستون مهره ها قرار گرفته اند. عملکرد اصلی کلیه ها دفع آب و مواد زائد از خون می باشد. زمانیکه این عملکرد دچار اختلال می شود آب و مواد زائد در خون افزایش می یابدکه به این حالت نارسائی کلیه گفته می شود.
کلیه ها ارگانهای لوبیایی شکلی هستند که اندازه هرکدام به اندازه مشت بسته شما می باشد. آنها در خلف قسمت فوقانی شکم و در دو طرف ستون مهره ها قرار گرفته اند. عملکرد اصلی کلیه ها دفع آب و مواد زائد از خون می باشد. زمانیکه این عملکرد دچار اختلال می شود آب و مواد زائد در خون افزایش می یابدکه به این حالت نارسائی کلیه گفته می شود.
گاهی این حالت به یکباره ایجاد می شود که به آن نارسائی کلیوی حاد می گویند. این حالت بیشتر بعد از جراحیها و صدمات شدید یا زمانیکه جریان خون کلیه ها قطع می شود رخ می دهد.
از سوی دیگر نارسائی کلیوی مزمن، به آرامی رخ داده و در مراحل اولیه علائم کمی دارد. بسیاری از افراد از نارسائی کلیه خود در این حالت اطلاعی ندارند تا زمانیکه عملکرد کلیه ها به کمتر از 25 درصد حد نرمال می رسد. فشار خون بالا و مرض قند از جمله شایعترین علل بروز این حالت هستند.
در مراحل انتهایی نارسائی کلیه، عملکرد کلیه ها کمتر از 10 درصد خواهد بود. در این مرحله آنها قادر نیستند که شرایط بیولوژیکی طبیعی بدن را حفظ کنند. در این مرحله نیاز به دیالیز و یا پیوند کلیه وجود دارد. زمانیکه به هر دلیلی پیوند ممکن نباشد، دیالیز اولین اقدام درمانی خواهد بود.
- علائم و نشانه ها
نارسائی کلیوی حاد: در این حالت عملکرد کلیه ها بصورت حاد دچار اختلال می شود و
کلیه ها قادر نخواهند بود مواد زاید را از بدن دفع کنند. علائم و نشانه ها شامل احتباس مایعات ، خونریزی در معده و روده ، گیجی ، تشنج و کما می باشد.
نارسائی کلیوی مزمن : بطور کلی این حالت منجر به بروز مسائلی نظیر نارسائی احتقانی قلب ، استخوانهای ضعیف، زخمهای معده و صدمه به سیستم اعصاب مرکزی خواهد شد. متأسفانه زمانی که صدمات غیر قابل برگشت رخ ندهد، علائم ایجاد نمی شود. این علائم شامل فشار خون بالا، کاهش وزن غیر قابل توجیه، کم خونی ، تهوع و استفراغ ، ضعف و خستگی ، سردردی که هیچ علت خاصی ندارد ، کاهش عملکرد ذهنی ، انقباضات عضلانی ، خونریزی در دستگاه گوارش لکه های زرد مایل به قهوه ای بر روی پوست، خارش دائمی واختلالات خواب می باشند.
مراحل انتهایی نارسائی کلیه : در بعضی از افراد این حالت بعلت نارسائی مزمن کلیه ایجاد می شود. بعضی عوارضی که در این حالت رخ می دهد به سرعت پیشرفت، بستگی دارد و شامل کم خونی ، فشار خون بالا، نارسائی احتقانی قلب ، بیماریهای استخوانی ، مشکلات دستگاه گوارش و اختلال عملکرد ذهنی می باشد.
- علل
فاکتورهای زیادی منجر به بروز صدمه در کلیه ها می شوند که شامل : بیماریهای کلیوی، صدمات و تصادفات، فشار خون بالا، تماس با سموم، و داروهای خاص، سنگهای کلیه، سرطانها و حتی عفونت در سایر نقاط بدن می باشد. بسیاری از این موارد علائمی ایجاد نمی کند، تا زمانیکه تغییرات تخریبی غیرقابل برگشت باشند.
- نارسائی کلیوی حاد
عواملی که می توانند منجر به اختلال حاد عملکرد کلیوی شوند، شامل موارد ذیل است: جراحی های سخت و سوختگیهای شدید و تصادفات، عدم خونرسانی کافی و مناسب به کلیه ها، داروها،( مواد حاجب،بعضی از آنتی بیوتیکها نظیر استرپتومایسن ،جنتامایسین و مسکنهای نظیر آسپرین و ایبوپروفن) سموم ( فلزات سنگین ، الـ*کـل، مواد حلال)، گرمازدگی بسیار شدید، اختلالات عملکردی سایر ارگانهای بدن نظیر کبد، ریه ها، قلب و مغز، انسداد مجاری ادراری و بیماریهای خود کلیه می باشد.
- نارسائی کلیوی مزمن
برخلاف نارسائی کلیوی حاد، این فرم به تدریج سبب تخریب سلولهای کلیوی می شود. عواملی که منجر به این حالت می شوند شامل: دیابت، فشار خون بالا، بیماریهای کلیوی، تنگی شریان کلیوی و مسمومیت با سرب می باشند.
- بیماری مرحله انتهائی کلیه
دیابت شایعترین علت بروز این حالت می باشد. سایر علل بروز این حالت شامل بازگشت ادرار از مثانه به حالبها و بیماری کلیوی می باشد.
- فاکتورهای خطر
وجود دیابت اصلی ترین فاکتور خطر جهت ابتلا به نارسائی کلیه به حساب می آید. سایر مسایلی که سبب افزایش احتمال ابتلا می شوند.شامل فشار خون بالا، بیماری سلول داسی شکل، لوپوس، تصلب شرایین، گلومرولونفریت، اختلال مادرزادی حاد کلیه و بیماری های کیستی کلیه می باشد.
بعلاوه مصرف بیش از حد داروهای مخـ ـدر، الـ*کـل، مصرف طولانی مدت داروهایی نظیر آسپرین، استامینوفن و ایبوپروفن و آنتی بیوتیک هایی نظیر استرپتومایسین، جنتامایسین سبب افزایش شانس ابتلا به بروز نارسائی کلیوی خواهد شد. صدمات شدید یا سوختگیهای وسیع یا جراحی های عارضه دار نیز سبب افزایش شانس ابتلا خواهد شد.
- در چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر فردی مبتلا به بیماریهای مزمن باشد، باید در طی ویزیتهای معمول خود توسط پزشک از نظر فشار خون و عملکرد کلیوی، آزمایش ادرار و خون مورد بررسی قرار گیرد. اگر فردی دچار علائم مربوط به نارسائی مزمن کلیه نیز گردید، باید به پزشک مراجعه نماید این علائم ممکن است شامل: کاهش میزان ادرار کردن، کاهش وزن غیر قابل توجیه، تهوع و استفراغ ، خستگی ، سردرد و تغییر رنگ پوست زرد مایل به قهوه ای باشد. حتی اگر این علائم هم نباشد و بیماری مزمن نیز وجود نداشته باشد در صورت وجود ادرار بیش از حد یا کمتر از حد معمول یا وجود خون در ادرار حتماً باید به پزشک مراجعه شود.
- غربالگری و تشخیص
در صورت وجود دیابت باید محتوای ادرار مریض از نظر وجود پروتئین چک شود. این آزمایش جهت غربالگری و شناخت مراحل اولیه اختلال عملکرد کلیوی در طی دیابت می تواند مفید باشد.
اگر شک به وجود نارسائی حاد یا مزمن کلیوی داشته باشد، باید حتماً جهت اندازه گیری مواد زاید خون نظیر اوره ، کراتینین، آزمایش خون و آزمایش ادرار داده شود. بعلاوه جهت بررسی وجود مایع در ریه ها می توان از آنها عکسبرداری نمود. بعلاوه جهت تائید و یا کمک به تشخیص نارسائی کلیوی می توان از روشهای تشخیصی نظیر سونوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی و نمونه برداری از کلیه ها نیز استفاده نمود.
- عوارض جانبی
نارسائی مزمن کلیوی تقریباً هر قسمتی از بدن را تحت تأثیر قرار می دهد. عوارض جانبی بالقوه شامل احتباس مایعات است که بصورت تورم بافتها، نارسائی احتقانی قلب و وجود مایع در ریه ها خود را نشان می دهد ، افزایش یکباره در یون پتاسیم که خود قادر است منجر به اختلالات قلبی تهدید کننده حیات شود، استخونهای ضعیف که به سادگی می شکنند، کم خونی، زخم معده، تغییر رنگ پوست، صدمه به سیستم اعصاب مرکزی و بی خوابی می باشد.
- عوارض جانبی در اطفال
از جمله عوارض بسیار مهم نارسائی کلیوی مزمن در اطفال اختلال رشد می باشد. علاوه بر تنظیم آب و مایعات و مواد زاید، کلیه ها به تولید گلبولهای قرمز نیز کمک می کنند. بعلاوه سبب تنظیم عملکرد ویتامین D و کلسیم می شوندکه هر دو برای رشد لازم و ضروری هستند.
- عوارض جانبی در طی بارداری
از آنجایی که در طی حاملگی بار اضافی بر روی کلیه ها خواهد بود. لذا وجود نارسائی مزمن کلیوی مشکلات خاص خود را دراین دوران در پی خواهد داشت.
در طول زمان باید از غذاهایی که حاوی مقادیر بالایی پتاسیم و فسفر هستند نیز اجتناب نمود. در صورت بالا بودن فشار خون می توان از داروهائی استفاده نمود که سبب کاهش فشار خون و حفظ عملکرد کلیوی می شوند، نظیر انالاپریل یا کاپتوپریل یا لوسارتان
- مراحل انتهایی نارسائی کلیه
با گذشت زمان نارسائی مزمن کلیوی پیشرفت خواهد نمود تا به مراحل انتهائی برسد و هیچ اقدامی نمی تواند در دراز مدت مانع از آن شود. د راین حالت کلیه قادر به عملکرد درست خود نبوده و تنها راه درمان دیالیز یا پیوند کلیه است.
معمولاً سعی می شود تا حد ممکن بصورت محافظه کارانه عوارض جانبی و علائم درمان شود. زیرا دیالیز یا پیوند دارای عوراض خاص خود خواهند بود اما گاهی می رسد که باید سود و زیان را در نظر گرفت و از این روشهای درمانی استفاده نمود.
دیالیز خود انواع مختلف دارد که می توان بر اساس عوامل مختلفی بهترین نوع آنها را انتخاب نمود. این انتخاب باید توسط پزشک انجام شود.
- پیشگیری
معمولاً پیشگیری از بروز نارسائی کلیه غیر ممکن است اما می توان شانس بروز را کاهش داد که می توان اقدامات زیر را بدین منظور انجام داد:
- از مصرف الـ*کـل یا داروهای خاص اجتناب ورزید و سعی کنید با موادی نظیر فلزات سنگین، حلالها یا سایر مواد سمی کمتر تماس داشته باشید.
- در صورت وجود بیماری مزمن حتماً بطور دقیق به توصیه های پزشک خود عمل کنید.
- اگر مبتلا به نارسائی مزمن کلیه هستید و قصد بارداری دارید، حتماً با پزشک خود مشورت نموده و از مسائل مربوط به این دوران آگاه شوید و اگر هم حامله هستید حتماً تحت مراقبتهای ویژه پزشک خود باشید.
- مراقبت از خود
اگر مبتلا به مراحل انتهائی بیماری کلیوی هستید، از مصرف آب و مایعات زیاد پرهیز نمائید.
در صورتیکه مصرف مایعات کم شود ممکن است تحمل تشنگی سخت باشد که می توان اقدامات نظیر مکیدن یک قاچ لیمو، یا لیسیدن یک تکه یخ، خیس کردن ل*ب.ه*ا با آب، جویدن آدامس را جهت غلبه بر آن انجام داد.
کلیه ها ارگانهای لوبیایی شکلی هستند که اندازه هرکدام به اندازه مشت بسته شما می باشد. آنها در خلف قسمت فوقانی شکم و در دو طرف ستون مهره ها قرار گرفته اند. عملکرد اصلی کلیه ها دفع آب و مواد زائد از خون می باشد. زمانیکه این عملکرد دچار اختلال می شود آب و مواد زائد در خون افزایش می یابدکه به این حالت نارسائی کلیه گفته می شود.
گاهی این حالت به یکباره ایجاد می شود که به آن نارسائی کلیوی حاد می گویند. این حالت بیشتر بعد از جراحیها و صدمات شدید یا زمانیکه جریان خون کلیه ها قطع می شود رخ می دهد.
از سوی دیگر نارسائی کلیوی مزمن، به آرامی رخ داده و در مراحل اولیه علائم کمی دارد. بسیاری از افراد از نارسائی کلیه خود در این حالت اطلاعی ندارند تا زمانیکه عملکرد کلیه ها به کمتر از 25 درصد حد نرمال می رسد. فشار خون بالا و مرض قند از جمله شایعترین علل بروز این حالت هستند.
در مراحل انتهایی نارسائی کلیه، عملکرد کلیه ها کمتر از 10 درصد خواهد بود. در این مرحله آنها قادر نیستند که شرایط بیولوژیکی طبیعی بدن را حفظ کنند. در این مرحله نیاز به دیالیز و یا پیوند کلیه وجود دارد. زمانیکه به هر دلیلی پیوند ممکن نباشد، دیالیز اولین اقدام درمانی خواهد بود.
- علائم و نشانه ها
نارسائی کلیوی حاد: در این حالت عملکرد کلیه ها بصورت حاد دچار اختلال می شود و
کلیه ها قادر نخواهند بود مواد زاید را از بدن دفع کنند. علائم و نشانه ها شامل احتباس مایعات ، خونریزی در معده و روده ، گیجی ، تشنج و کما می باشد.
نارسائی کلیوی مزمن : بطور کلی این حالت منجر به بروز مسائلی نظیر نارسائی احتقانی قلب ، استخوانهای ضعیف، زخمهای معده و صدمه به سیستم اعصاب مرکزی خواهد شد. متأسفانه زمانی که صدمات غیر قابل برگشت رخ ندهد، علائم ایجاد نمی شود. این علائم شامل فشار خون بالا، کاهش وزن غیر قابل توجیه، کم خونی ، تهوع و استفراغ ، ضعف و خستگی ، سردردی که هیچ علت خاصی ندارد ، کاهش عملکرد ذهنی ، انقباضات عضلانی ، خونریزی در دستگاه گوارش لکه های زرد مایل به قهوه ای بر روی پوست، خارش دائمی واختلالات خواب می باشند.
مراحل انتهایی نارسائی کلیه : در بعضی از افراد این حالت بعلت نارسائی مزمن کلیه ایجاد می شود. بعضی عوارضی که در این حالت رخ می دهد به سرعت پیشرفت، بستگی دارد و شامل کم خونی ، فشار خون بالا، نارسائی احتقانی قلب ، بیماریهای استخوانی ، مشکلات دستگاه گوارش و اختلال عملکرد ذهنی می باشد.
- علل
فاکتورهای زیادی منجر به بروز صدمه در کلیه ها می شوند که شامل : بیماریهای کلیوی، صدمات و تصادفات، فشار خون بالا، تماس با سموم، و داروهای خاص، سنگهای کلیه، سرطانها و حتی عفونت در سایر نقاط بدن می باشد. بسیاری از این موارد علائمی ایجاد نمی کند، تا زمانیکه تغییرات تخریبی غیرقابل برگشت باشند.
- نارسائی کلیوی حاد
عواملی که می توانند منجر به اختلال حاد عملکرد کلیوی شوند، شامل موارد ذیل است: جراحی های سخت و سوختگیهای شدید و تصادفات، عدم خونرسانی کافی و مناسب به کلیه ها، داروها،( مواد حاجب،بعضی از آنتی بیوتیکها نظیر استرپتومایسن ،جنتامایسین و مسکنهای نظیر آسپرین و ایبوپروفن) سموم ( فلزات سنگین ، الـ*کـل، مواد حلال)، گرمازدگی بسیار شدید، اختلالات عملکردی سایر ارگانهای بدن نظیر کبد، ریه ها، قلب و مغز، انسداد مجاری ادراری و بیماریهای خود کلیه می باشد.
- نارسائی کلیوی مزمن
برخلاف نارسائی کلیوی حاد، این فرم به تدریج سبب تخریب سلولهای کلیوی می شود. عواملی که منجر به این حالت می شوند شامل: دیابت، فشار خون بالا، بیماریهای کلیوی، تنگی شریان کلیوی و مسمومیت با سرب می باشند.
- بیماری مرحله انتهائی کلیه
دیابت شایعترین علت بروز این حالت می باشد. سایر علل بروز این حالت شامل بازگشت ادرار از مثانه به حالبها و بیماری کلیوی می باشد.
- فاکتورهای خطر
وجود دیابت اصلی ترین فاکتور خطر جهت ابتلا به نارسائی کلیه به حساب می آید. سایر مسایلی که سبب افزایش احتمال ابتلا می شوند.شامل فشار خون بالا، بیماری سلول داسی شکل، لوپوس، تصلب شرایین، گلومرولونفریت، اختلال مادرزادی حاد کلیه و بیماری های کیستی کلیه می باشد.
بعلاوه مصرف بیش از حد داروهای مخـ ـدر، الـ*کـل، مصرف طولانی مدت داروهایی نظیر آسپرین، استامینوفن و ایبوپروفن و آنتی بیوتیک هایی نظیر استرپتومایسین، جنتامایسین سبب افزایش شانس ابتلا به بروز نارسائی کلیوی خواهد شد. صدمات شدید یا سوختگیهای وسیع یا جراحی های عارضه دار نیز سبب افزایش شانس ابتلا خواهد شد.
- در چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر فردی مبتلا به بیماریهای مزمن باشد، باید در طی ویزیتهای معمول خود توسط پزشک از نظر فشار خون و عملکرد کلیوی، آزمایش ادرار و خون مورد بررسی قرار گیرد. اگر فردی دچار علائم مربوط به نارسائی مزمن کلیه نیز گردید، باید به پزشک مراجعه نماید این علائم ممکن است شامل: کاهش میزان ادرار کردن، کاهش وزن غیر قابل توجیه، تهوع و استفراغ ، خستگی ، سردرد و تغییر رنگ پوست زرد مایل به قهوه ای باشد. حتی اگر این علائم هم نباشد و بیماری مزمن نیز وجود نداشته باشد در صورت وجود ادرار بیش از حد یا کمتر از حد معمول یا وجود خون در ادرار حتماً باید به پزشک مراجعه شود.
- غربالگری و تشخیص
در صورت وجود دیابت باید محتوای ادرار مریض از نظر وجود پروتئین چک شود. این آزمایش جهت غربالگری و شناخت مراحل اولیه اختلال عملکرد کلیوی در طی دیابت می تواند مفید باشد.
اگر شک به وجود نارسائی حاد یا مزمن کلیوی داشته باشد، باید حتماً جهت اندازه گیری مواد زاید خون نظیر اوره ، کراتینین، آزمایش خون و آزمایش ادرار داده شود. بعلاوه جهت بررسی وجود مایع در ریه ها می توان از آنها عکسبرداری نمود. بعلاوه جهت تائید و یا کمک به تشخیص نارسائی کلیوی می توان از روشهای تشخیصی نظیر سونوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی و نمونه برداری از کلیه ها نیز استفاده نمود.
- عوارض جانبی
نارسائی مزمن کلیوی تقریباً هر قسمتی از بدن را تحت تأثیر قرار می دهد. عوارض جانبی بالقوه شامل احتباس مایعات است که بصورت تورم بافتها، نارسائی احتقانی قلب و وجود مایع در ریه ها خود را نشان می دهد ، افزایش یکباره در یون پتاسیم که خود قادر است منجر به اختلالات قلبی تهدید کننده حیات شود، استخونهای ضعیف که به سادگی می شکنند، کم خونی، زخم معده، تغییر رنگ پوست، صدمه به سیستم اعصاب مرکزی و بی خوابی می باشد.
- عوارض جانبی در اطفال
از جمله عوارض بسیار مهم نارسائی کلیوی مزمن در اطفال اختلال رشد می باشد. علاوه بر تنظیم آب و مایعات و مواد زاید، کلیه ها به تولید گلبولهای قرمز نیز کمک می کنند. بعلاوه سبب تنظیم عملکرد ویتامین D و کلسیم می شوندکه هر دو برای رشد لازم و ضروری هستند.
- عوارض جانبی در طی بارداری
از آنجایی که در طی حاملگی بار اضافی بر روی کلیه ها خواهد بود. لذا وجود نارسائی مزمن کلیوی مشکلات خاص خود را دراین دوران در پی خواهد داشت.
در طول زمان باید از غذاهایی که حاوی مقادیر بالایی پتاسیم و فسفر هستند نیز اجتناب نمود. در صورت بالا بودن فشار خون می توان از داروهائی استفاده نمود که سبب کاهش فشار خون و حفظ عملکرد کلیوی می شوند، نظیر انالاپریل یا کاپتوپریل یا لوسارتان
- مراحل انتهایی نارسائی کلیه
با گذشت زمان نارسائی مزمن کلیوی پیشرفت خواهد نمود تا به مراحل انتهائی برسد و هیچ اقدامی نمی تواند در دراز مدت مانع از آن شود. د راین حالت کلیه قادر به عملکرد درست خود نبوده و تنها راه درمان دیالیز یا پیوند کلیه است.
معمولاً سعی می شود تا حد ممکن بصورت محافظه کارانه عوارض جانبی و علائم درمان شود. زیرا دیالیز یا پیوند دارای عوراض خاص خود خواهند بود اما گاهی می رسد که باید سود و زیان را در نظر گرفت و از این روشهای درمانی استفاده نمود.
دیالیز خود انواع مختلف دارد که می توان بر اساس عوامل مختلفی بهترین نوع آنها را انتخاب نمود. این انتخاب باید توسط پزشک انجام شود.
- پیشگیری
معمولاً پیشگیری از بروز نارسائی کلیه غیر ممکن است اما می توان شانس بروز را کاهش داد که می توان اقدامات زیر را بدین منظور انجام داد:
- از مصرف الـ*کـل یا داروهای خاص اجتناب ورزید و سعی کنید با موادی نظیر فلزات سنگین، حلالها یا سایر مواد سمی کمتر تماس داشته باشید.
- در صورت وجود بیماری مزمن حتماً بطور دقیق به توصیه های پزشک خود عمل کنید.
- اگر مبتلا به نارسائی مزمن کلیه هستید و قصد بارداری دارید، حتماً با پزشک خود مشورت نموده و از مسائل مربوط به این دوران آگاه شوید و اگر هم حامله هستید حتماً تحت مراقبتهای ویژه پزشک خود باشید.
- مراقبت از خود
اگر مبتلا به مراحل انتهائی بیماری کلیوی هستید، از مصرف آب و مایعات زیاد پرهیز نمائید.
در صورتیکه مصرف مایعات کم شود ممکن است تحمل تشنگی سخت باشد که می توان اقدامات نظیر مکیدن یک قاچ لیمو، یا لیسیدن یک تکه یخ، خیس کردن ل*ب.ه*ا با آب، جویدن آدامس را جهت غلبه بر آن انجام داد.
