سیده آمین ارمان
کاربر نگاه دانلود
از سال ۲۰۱۱ تاکنون، همه ساله سایت استک اورفلو اقدام به اجرای یک نظرسنجی در حوزهٔ برنامهٔ‌نویسی در ماه ژانویه می‌کند که سال ۲۰۱۷ هم از این قاعده مستثنی نبوده و چندی پیش نتایج این تحقیق منتشر شد. در این نظرسنجی سؤالاتی در مورد تکنولوژی‌های مورد علاقه، عادات کدنویسی و تمایلات برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان در مورد محیط کار، زبان‌های برنامه‌نویسی و غیره پرسیده می‌شود که هدف اصلی از این‌کار، بهبود زندگی توسعه‌دهندگان با ارائهٔ اطلاعاتی در مورد خودشان، رقبایشان و همچنین صنعتی که در آن مشغول به کار هستند است.
روی هم رفته، میزان مشارکت توسعه‌دهندگان ایرانی در نظرسنجی سال ۲۰۱۷ استک اورفلو برابر با ۰/۹۸۹۹ درصد بوده است که نتایج این نظرسنجی از ۶۴۲۲۷ توسعه‌دهنده از ۲۱۳ کشور دنیا به‌دست آمده است.
۷۲/6 ٪ شرکت‌کنندگان، Web developer (توسعه‌دهندهٔ وب) بودند و پس از آن، توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های دسکتاپ با ۲۸/۹ ٪ و توسعه‌دهندگان موبایل با ۲۳ ٪ به ترتیب در جایگاه‌های دوم و سوم قرار گرفتند.
برخلاف یک باور نادرست که خیلی‌ها فکر می‌کنند توسعه‌دهندگان حرفه‌ای از بچگی مشغول کدزنی بوده‌اند، مشخص شد که در میان توسعه‌دهندگان حرفه‌ای، چیزی در حدود ۱۲/۵ ٪ از ایشان، صرفاً ۴ سال است که کد می‌نویسند.
توجه داشته باشیم که در این نظرسنجی مشخص شد که ۱۶/۶٪ از آقایان و ۱۱/۳٪ از خانم‌ها بین ۱ تا ۲ سال تجربهٔ کدنویسی دارند که این میزان سابقه، بیشترین طیف را به خود اختصاص داده است؛ به عبارت دیگر، این امید را به برنامه‌نویسان تازه‌کار می‌توان داد که می‌توانند به سادگی و خیلی زود وارد بازار کار شوند.
نکتهٔ جالب دیگر این‌که توسعه‌دهندگان وب و موبایل در مقایسه با سایر توسعه‌دهندگان -همچون ادمین سیستم و برنامه‌نویسان سیستم‌های امبد- از تجربهٔ کدنویسی کمتری برخوردارند؛ برای مثال،۶۰ ٪ از برنامه‌نویسان موبایل که در شرکت‌های نرم‌افزاری مشغول به کار هستند زیر ۵ سال سابقهٔ کار دارند.
۸۸/۶٪ از شرکت‌کنندگان مرد و ۷/۶٪ زن بودند؛ اگرچه حضور بانوان خیلی کم‌رنگ دیده می‌شود، اما نسبت به نتایج سال گذشته پیشرفت چشم‌گیری داشته است. در ضمن نقش بانوان در یکسری موقعیت‌های شغلی نسبت به آقایان پررنگ‌تر بوده است که از آن جمله می‌توان به دیتا ساینتیست، موبایل و وب دولوپر، متخصص تضمین کیفیت و طراح گرافیست اشاره کرد.
۲۹/۳ ٪ از شرکت‌کنندگان اعلام کردند که هیچ‌گونه ناتوانی جسمی‌ای ندارند و این در حالی است که درصد نابینایان و ناشنوایان به ترتیب ۱٪ و ۰/۵٪ است.
حال برسیم به بحث جذاب تحصیلات آکادمیک! چیزی در حدود ۱۵/۸٪ از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی اعلام کرده‌اند که ترک‌تحصیلی دانشگاه هستند و ۴۲٪ هم دارای مدرک لیسانس می‌باشند و ۲۱/۷٪ هم فوق‌لیسانس.
در این میان، ۵۴/۲٪ از توسعه‌دهندگان حرفه‌ای در رشته‌های علوم کامپیوتری و مهندسی نرم‌افزار فارغ‌التحصیل شده و ۲۴/۹٪ هم در رشته‌هایی همچون برنامه‌نویسی کامپیوتر، مهندسی کامپیوتر و فناوری‌اطلاعات تحصیل کرده‌اند و ۲۹/۹٪ هم فارغ‌التحصیل سایر رشته‌هایی همچون علوم اجتماعی، اقتصاد، هنر و … بوده‌اند.
از سوی دیگر، ۳۲٪ از شرکت‌کنندگان اعلام کردند که تحصیلات آکادمیک نقشی در موفقیت کاری ایشان نداشته است چراکه بیش از ۹۰٪ از توسعه‌دهندگان ادعا می‌کنند که مهارت‌های برنامه‌نویسی را به صورت خودآموز یاد گرفته‌اند.
چیزی در حدود ۴۵٪ از برنامه‌نویسان شرکت‌کننده در نظرسنجی سال ۲۰۱۷ استک اورفلو اعلام کرده‌اند که از طریق دوره‌‌های آنلاین برنامه‌نویسی کسب دانش کرده و بیش از ۴۰٪ هم اعلام کرده‌اند که به صورت کارآموزی مهارت‌های کدزنی را فرا گرفته‌اند.
جالب است بدانیم تقریباً نیمی از شرکت‌کنندگانی که در رشته‌های علوم کامپیوتری و مهندسی کامپیوتر درس خوانده‌اند اعلام کرده‌اند که تحصیلات آکادمیک نقش بسزایی در موفقیت ایشان داشته اما در مقابل، اکثر کسانی که توسعه‌دهندهٔ وب بودند اعلام کرده‌اند که تحصیلات آکادمیک اصلاً نقشی در موفقیت ایشان بازی نمی‌کند.
در این میان، ۸۰٪ از افراد برای آشنایی با قابلیت‌های زبان‌های برنامه‌نویسی، فریمورک‌ها و پلتفرم‌های مختلف به مستندات رسمی آن‌ها و همچنین بخش پرسش‌و‌پاسخ استک اورفلو مراجعه نموده‌اند.
باتوجه به این که دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی توانایی پاسخگویی به نیاز رو به رشد بازار به توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویسان را ندارند (اگر هم داشته باشند از کیفیت چندانی برخوردار نیست!)، طی سال‌های گذشته شاهد ظهور بوت‌کمپ‌های برنامه‌نویسی بوده‌ایم و شاهد این ادعا هم این که ۴۵/۸٪ از افراد شرکت کننده خروجی این بوت‌کمپ‌ها هستند.
از دید میزان کاربرد زبان‌های برنامه‌نویسی، زبان‌های جاوااسکریپت، اس‌کیو‌ال و جاوا به ترتیب با ۶۲/۵٪ و ۵۱/۲٪ و ۳۹/۷٪ در جایگاهٔ‌های اول تا سوم قرار گرفتند و زبانی همچون سوئیفت اپل حتی جزو ۱۰ زبان کاربردی هم قرار نگرفت اما نکتهٔ جالب توجه که پس از ۵ سال، این برای اولین بار بود که زبان پایتون گوی سبقت را از پی‌اچ‌پی گرفته است.
علاوه بر این، لازم به ذکر است که طی مدت ۵ سال، مشخص شده که زبان‌هایی همچون پایتون و نودجی‌اس معروف‌تر شده‌اند و این در حالی است که از میزان محبوبیت زبان‌هایی همچون سی‌شارپ و سی کاسته شده است.
در بحث فریمورک‌ها نیز مقام نخست به Node.js با ۴۷/۱٪ اختصاص دارد و پس از آن، AngularJS با ۴۴/۳٪ در جایگاه دوم قرار دارد.
سیستم مدیریت دیتابیس MySQL و SQL Server هم به ترتیب با ۵۵/۶٪ و ۳۸/۶٪ به عنوان پراستفاده‌ترین دیتابیس‌ها شناخته شدند اما از لحاظ محبوبیت، Redis با ۶۴/۸٪ در جایگاه اول و از لحاظ مزخرف بودن هم Oracle با ۶۳/۱٪ جایگاه اول را به خود اختصاص دادند و MongoDB هم با ۲۰/۸٪ به عنوان پرتقاضاترین دیتابیس شناخته شد.
در رقابت بین ویندوز و لینوکس، مقام نخست به ویندوز اختصاص می‌یابد با ۴۱٪ کاربرد و پس از آن رقیب سرسخت‌اش لینوکس با ۳۲/۹٪ حرکت می‌کند و کاربران مک هم صرفاً ۱۸/۴٪ را تشکیل می‌دهند . اما فراموش نکنیم که از دید میزان محبوبیت، سیستم‌عامل گنو/لینوکس با ۶۹/۶٪ به عنوان محبوب‌ترین سیستم‌عامل شناخته شده است (محصول دیگر آقای لینوس توروالدز تحت عنوان Git هم با ۶۹/۲٪ به عنوان محبوب‌ترین سیستم ورژن کنترل انتخاب شد.)
وقتی که پای محبوب‌ترین، منفورترین و پرتقاضاترین زبان‌های برنامه‌نویسی به میان می‌آید، همچون سال گذشته لقب محبوب‌ترین زبان برنامه‌نویسی به زبان Rust با ۷۳/۱٪ و لقب منفورترین زبان برنامه‌نویسی به Visual Basic 6 با ۸۸/۳٪ و پرتقاضاترین زبان هم به Python با ۲۰/۶٪ اختصاص می‌یابد
در میان فریمورک‌ها هم React با ۶۶/۹٪ قبل از Node.js با ۶۲/۱٪ به عنوان محبوب‌ترین فریمورک شناخته شده و این در حالی است که Cordova با ۶۱/۲٪ به عنوان منفورترین فریمورک شناخته شده است. گرچه Node.js در مقایسه با React در جایگاه دوم قرار گرفته اما این فریمورک به عنوان پرتقاضاترین فریمورک سال ۲۰۱۷ شناخته شده است.
در ارتباط با محیط‌های کدنویسی هم نرم‌افزار Visual Studio با ۳۸/۸٪ به عنوان پرکاربردترین IDE در میان توسعه‌دهندگان وب و دسکتاپ انتخاب شد و Vim هم با ۴۲/۱٪ در میان ادمین‌ها منتخب شد.
در دنیا، به طور میانگین برنامه‌نویسان زبان Closure از بیشترین درآمد (۷۲۰۰۰ دلار در سال) برخوردارند و این در حالی است که علیرغم میزان محبوبیت بالای زبانی همچون جاوااسکریپت، درآمد میانگین یک برنامه‌نویس JS چیزی در حدود ۵۰۰۰۰ دلار در سال است.
در ارتباط با محیط کار هم بایستی گفت که ۴۳٪ از برنامه‌نویسان در شرکت‌های نرم‌افزاری مشغول کد زدن هستند و تنها ۹٪ از ایشان در استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا مشغول به کارند.
متخصصین DevOps و Machine Leaning به ترتیب با ۶۰۲۱۵ دلار و ۵۷۰۰۰ دلار در سال، در دنیا بیشترین حقوق را به خود اختصاص داده‌اند اما این در حالی است که اکثریت توسعه‌دهندگان (۴۴/۹٪) اعتقاد دارند که آن‌طور که باید و شاید، حقوق مکفی نمی‌گیرند.
متودولوژی‌های توسعهٔ نرم‌افزار اجایل و اسکرام به ترتیب با ۷۶/۹٪ و ۶۵/۲ بیشترین طرفدار را در میان برنامه‌نویسان دارند.
در ارتباط با محیطی هم که برنامه‌نویسان در آن کد می‌زنند، ۵۹/۶٪ به موسیقی گوش می‌دهند و ۲۴/۲٪ هم ترجیح می‌دهند کاملاً محیط ساکت و آرام باشد.
امیدواریم که نتیجهٔ این تحقیق دید نسبتا خوبی به کسانی که در صنعت توسعهٔ نرم‌افزار مشغول به کار هستند داده باشد؛
روی هم رفته، میزان مشارکت توسعه‌دهندگان ایرانی در نظرسنجی سال ۲۰۱۷ استک اورفلو برابر با ۰/۹۸۹۹ درصد بوده است که نتایج این نظرسنجی از ۶۴۲۲۷ توسعه‌دهنده از ۲۱۳ کشور دنیا به‌دست آمده است.
۷۲/6 ٪ شرکت‌کنندگان، Web developer (توسعه‌دهندهٔ وب) بودند و پس از آن، توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های دسکتاپ با ۲۸/۹ ٪ و توسعه‌دهندگان موبایل با ۲۳ ٪ به ترتیب در جایگاه‌های دوم و سوم قرار گرفتند.
برخلاف یک باور نادرست که خیلی‌ها فکر می‌کنند توسعه‌دهندگان حرفه‌ای از بچگی مشغول کدزنی بوده‌اند، مشخص شد که در میان توسعه‌دهندگان حرفه‌ای، چیزی در حدود ۱۲/۵ ٪ از ایشان، صرفاً ۴ سال است که کد می‌نویسند.
توجه داشته باشیم که در این نظرسنجی مشخص شد که ۱۶/۶٪ از آقایان و ۱۱/۳٪ از خانم‌ها بین ۱ تا ۲ سال تجربهٔ کدنویسی دارند که این میزان سابقه، بیشترین طیف را به خود اختصاص داده است؛ به عبارت دیگر، این امید را به برنامه‌نویسان تازه‌کار می‌توان داد که می‌توانند به سادگی و خیلی زود وارد بازار کار شوند.
نکتهٔ جالب دیگر این‌که توسعه‌دهندگان وب و موبایل در مقایسه با سایر توسعه‌دهندگان -همچون ادمین سیستم و برنامه‌نویسان سیستم‌های امبد- از تجربهٔ کدنویسی کمتری برخوردارند؛ برای مثال،۶۰ ٪ از برنامه‌نویسان موبایل که در شرکت‌های نرم‌افزاری مشغول به کار هستند زیر ۵ سال سابقهٔ کار دارند.
۸۸/۶٪ از شرکت‌کنندگان مرد و ۷/۶٪ زن بودند؛ اگرچه حضور بانوان خیلی کم‌رنگ دیده می‌شود، اما نسبت به نتایج سال گذشته پیشرفت چشم‌گیری داشته است. در ضمن نقش بانوان در یکسری موقعیت‌های شغلی نسبت به آقایان پررنگ‌تر بوده است که از آن جمله می‌توان به دیتا ساینتیست، موبایل و وب دولوپر، متخصص تضمین کیفیت و طراح گرافیست اشاره کرد.
۲۹/۳ ٪ از شرکت‌کنندگان اعلام کردند که هیچ‌گونه ناتوانی جسمی‌ای ندارند و این در حالی است که درصد نابینایان و ناشنوایان به ترتیب ۱٪ و ۰/۵٪ است.
حال برسیم به بحث جذاب تحصیلات آکادمیک! چیزی در حدود ۱۵/۸٪ از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی اعلام کرده‌اند که ترک‌تحصیلی دانشگاه هستند و ۴۲٪ هم دارای مدرک لیسانس می‌باشند و ۲۱/۷٪ هم فوق‌لیسانس.
در این میان، ۵۴/۲٪ از توسعه‌دهندگان حرفه‌ای در رشته‌های علوم کامپیوتری و مهندسی نرم‌افزار فارغ‌التحصیل شده و ۲۴/۹٪ هم در رشته‌هایی همچون برنامه‌نویسی کامپیوتر، مهندسی کامپیوتر و فناوری‌اطلاعات تحصیل کرده‌اند و ۲۹/۹٪ هم فارغ‌التحصیل سایر رشته‌هایی همچون علوم اجتماعی، اقتصاد، هنر و … بوده‌اند.
از سوی دیگر، ۳۲٪ از شرکت‌کنندگان اعلام کردند که تحصیلات آکادمیک نقشی در موفقیت کاری ایشان نداشته است چراکه بیش از ۹۰٪ از توسعه‌دهندگان ادعا می‌کنند که مهارت‌های برنامه‌نویسی را به صورت خودآموز یاد گرفته‌اند.
چیزی در حدود ۴۵٪ از برنامه‌نویسان شرکت‌کننده در نظرسنجی سال ۲۰۱۷ استک اورفلو اعلام کرده‌اند که از طریق دوره‌‌های آنلاین برنامه‌نویسی کسب دانش کرده و بیش از ۴۰٪ هم اعلام کرده‌اند که به صورت کارآموزی مهارت‌های کدزنی را فرا گرفته‌اند.
جالب است بدانیم تقریباً نیمی از شرکت‌کنندگانی که در رشته‌های علوم کامپیوتری و مهندسی کامپیوتر درس خوانده‌اند اعلام کرده‌اند که تحصیلات آکادمیک نقش بسزایی در موفقیت ایشان داشته اما در مقابل، اکثر کسانی که توسعه‌دهندهٔ وب بودند اعلام کرده‌اند که تحصیلات آکادمیک اصلاً نقشی در موفقیت ایشان بازی نمی‌کند.
در این میان، ۸۰٪ از افراد برای آشنایی با قابلیت‌های زبان‌های برنامه‌نویسی، فریمورک‌ها و پلتفرم‌های مختلف به مستندات رسمی آن‌ها و همچنین بخش پرسش‌و‌پاسخ استک اورفلو مراجعه نموده‌اند.
باتوجه به این که دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی توانایی پاسخگویی به نیاز رو به رشد بازار به توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویسان را ندارند (اگر هم داشته باشند از کیفیت چندانی برخوردار نیست!)، طی سال‌های گذشته شاهد ظهور بوت‌کمپ‌های برنامه‌نویسی بوده‌ایم و شاهد این ادعا هم این که ۴۵/۸٪ از افراد شرکت کننده خروجی این بوت‌کمپ‌ها هستند.
از دید میزان کاربرد زبان‌های برنامه‌نویسی، زبان‌های جاوااسکریپت، اس‌کیو‌ال و جاوا به ترتیب با ۶۲/۵٪ و ۵۱/۲٪ و ۳۹/۷٪ در جایگاهٔ‌های اول تا سوم قرار گرفتند و زبانی همچون سوئیفت اپل حتی جزو ۱۰ زبان کاربردی هم قرار نگرفت اما نکتهٔ جالب توجه که پس از ۵ سال، این برای اولین بار بود که زبان پایتون گوی سبقت را از پی‌اچ‌پی گرفته است.
علاوه بر این، لازم به ذکر است که طی مدت ۵ سال، مشخص شده که زبان‌هایی همچون پایتون و نودجی‌اس معروف‌تر شده‌اند و این در حالی است که از میزان محبوبیت زبان‌هایی همچون سی‌شارپ و سی کاسته شده است.
در بحث فریمورک‌ها نیز مقام نخست به Node.js با ۴۷/۱٪ اختصاص دارد و پس از آن، AngularJS با ۴۴/۳٪ در جایگاه دوم قرار دارد.
سیستم مدیریت دیتابیس MySQL و SQL Server هم به ترتیب با ۵۵/۶٪ و ۳۸/۶٪ به عنوان پراستفاده‌ترین دیتابیس‌ها شناخته شدند اما از لحاظ محبوبیت، Redis با ۶۴/۸٪ در جایگاه اول و از لحاظ مزخرف بودن هم Oracle با ۶۳/۱٪ جایگاه اول را به خود اختصاص دادند و MongoDB هم با ۲۰/۸٪ به عنوان پرتقاضاترین دیتابیس شناخته شد.
در رقابت بین ویندوز و لینوکس، مقام نخست به ویندوز اختصاص می‌یابد با ۴۱٪ کاربرد و پس از آن رقیب سرسخت‌اش لینوکس با ۳۲/۹٪ حرکت می‌کند و کاربران مک هم صرفاً ۱۸/۴٪ را تشکیل می‌دهند . اما فراموش نکنیم که از دید میزان محبوبیت، سیستم‌عامل گنو/لینوکس با ۶۹/۶٪ به عنوان محبوب‌ترین سیستم‌عامل شناخته شده است (محصول دیگر آقای لینوس توروالدز تحت عنوان Git هم با ۶۹/۲٪ به عنوان محبوب‌ترین سیستم ورژن کنترل انتخاب شد.)
وقتی که پای محبوب‌ترین، منفورترین و پرتقاضاترین زبان‌های برنامه‌نویسی به میان می‌آید، همچون سال گذشته لقب محبوب‌ترین زبان برنامه‌نویسی به زبان Rust با ۷۳/۱٪ و لقب منفورترین زبان برنامه‌نویسی به Visual Basic 6 با ۸۸/۳٪ و پرتقاضاترین زبان هم به Python با ۲۰/۶٪ اختصاص می‌یابد
در میان فریمورک‌ها هم React با ۶۶/۹٪ قبل از Node.js با ۶۲/۱٪ به عنوان محبوب‌ترین فریمورک شناخته شده و این در حالی است که Cordova با ۶۱/۲٪ به عنوان منفورترین فریمورک شناخته شده است. گرچه Node.js در مقایسه با React در جایگاه دوم قرار گرفته اما این فریمورک به عنوان پرتقاضاترین فریمورک سال ۲۰۱۷ شناخته شده است.
در ارتباط با محیط‌های کدنویسی هم نرم‌افزار Visual Studio با ۳۸/۸٪ به عنوان پرکاربردترین IDE در میان توسعه‌دهندگان وب و دسکتاپ انتخاب شد و Vim هم با ۴۲/۱٪ در میان ادمین‌ها منتخب شد.
در دنیا، به طور میانگین برنامه‌نویسان زبان Closure از بیشترین درآمد (۷۲۰۰۰ دلار در سال) برخوردارند و این در حالی است که علیرغم میزان محبوبیت بالای زبانی همچون جاوااسکریپت، درآمد میانگین یک برنامه‌نویس JS چیزی در حدود ۵۰۰۰۰ دلار در سال است.
در ارتباط با محیط کار هم بایستی گفت که ۴۳٪ از برنامه‌نویسان در شرکت‌های نرم‌افزاری مشغول کد زدن هستند و تنها ۹٪ از ایشان در استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا مشغول به کارند.
متخصصین DevOps و Machine Leaning به ترتیب با ۶۰۲۱۵ دلار و ۵۷۰۰۰ دلار در سال، در دنیا بیشترین حقوق را به خود اختصاص داده‌اند اما این در حالی است که اکثریت توسعه‌دهندگان (۴۴/۹٪) اعتقاد دارند که آن‌طور که باید و شاید، حقوق مکفی نمی‌گیرند.
متودولوژی‌های توسعهٔ نرم‌افزار اجایل و اسکرام به ترتیب با ۷۶/۹٪ و ۶۵/۲ بیشترین طرفدار را در میان برنامه‌نویسان دارند.
در ارتباط با محیطی هم که برنامه‌نویسان در آن کد می‌زنند، ۵۹/۶٪ به موسیقی گوش می‌دهند و ۲۴/۲٪ هم ترجیح می‌دهند کاملاً محیط ساکت و آرام باشد.
امیدواریم که نتیجهٔ این تحقیق دید نسبتا خوبی به کسانی که در صنعت توسعهٔ نرم‌افزار مشغول به کار هستند داده باشد؛
