نگاهی به فوبوس قمر مریخ

[آیدا.ف]

ناسا به تازگی دوربین THEMIS را که روی مدارگرد اودیسه مریخی‌ نصب شده، به سوی این قمر چرخانده تا ببیند یک روز این قمر در طیف نوری فروسرخ چه ویژگی‌هایی دارد. مدارگرد اودیسه تا سال ۲۰۱۵ توانست ۶۰ هزار بار به دور در مدار مریخ بچرخد و همچنان در مدار این سیاره در گردش است از این رو به عنوان طولانی‌ترین ماموریت در حال اجرای ناسا در سیاره مریخ شناخته می‌شود.

اگرچه این مدارگرد از سال ۲۰۰۱ تاکنون تصاویر، و داده‌های ترکیبی و حرارتی زیادی در اختیار ناسا قرار داده‌ است، تاکنون هرگز به سمت یکی از قمرهای سیاره مریخ نشانه گرفته نشده‌ بود. این شرایط در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۷ تغییر کرد و دوربین این مدارگرد که THEMIS نام دارد برای اولین‌بار به سمت فوبوس چرخید، قمری مستطیلی شکل که قطری برابر ۲۲ کیلومتر دارد. نام این دوربین که مخفف سیستم تصویربرداری حرارتی است، دوربینی است که در ۵ کانال تصویر بصری و ۱۰ کانال فروسرخ عکسبرداری می‌کند.

با ترکیب تصاویر این دو کانال محققان آزمایشگاه پیش‌ران جت ناسا توانستند تصویری از دمای سطحی قمر را ایجاد کنند. این تصویر روند تغییر دما در طول یک روز از قمر فوبوس را نمایش می‌دهد. در این تصویر می‌توان قسمت چپ قمر را در وضعیت پیش از طلوع و قسمت سمت راست قمر را در غرق در نور خورشید مشاهده کرد. به گفته دانشمندان گنجاندن منطقه پیش از طلوع در محدوده رصد از آن رو کاربردی است که تمامی گرمای ناشی از نور خورشید روز گذشته در این منطقه به حداقل خود رسیده‌ است و با حرکت از این منطقه به سمت روشنایی روز می‌توان تغییر رفتار دما در سطح قمر را به خوبی مشاهده کرد.

ناسا می‌گوید این تصویر می‌تواند به درک بهتر سرعت بالای گرم و سرد شدن قمر فوبوس کمک کند و اطلاعاتی را درباره بافت و ترکیبات قمر در اختیار دانشمندان قرار دهد. از آنجایی که ممکن است قمر فوبوس در آینده به ایستگاه توقفی کوتاه برای فضانوردانی تبدیل شود که راهی سیاره مریخ هستند، مطالعه روی آن از اهمیت بالایی برخوردار است.