*بانو بهار*
کاربر نگاه دانلود
تردیدی نیست که احکام الهی، همه در جهت مصالح و نیازهای آدمی صادر شده و با فطرت انسان ها سازگارند. لذا قانون مدیریت نیز از این اصل مستثنا نیست و حکمت و مصلحت آن نزد صاحبان خرد و نکته بینان پوشیده نیست.
عمق نیاز به مدیریت مرد را باید در خانواده هایی که در اثر بی کفایتی و عدم مسئولیت پذیری مرد، یا سلطه گری در جوامعی که از فرهنگ درست اسلامی برخوردار نیستند همین مسئله یکی از دلایل مشکلات فراوان آنها مانند طلاق های بی رویه، بی عفتی و ... گشته است. و استبداد زن متلاشی شده، جستجو کرد.
از پای درآمدن مادر و مبتلا شدن او به بیماری های روحی و عصبی، به فساد کشیده شدن فرزندان یا لااقل سرپیچی ایشان از والدین و عدم پاسخگویی به آنها و انزوای پدر از جمله مشکلات این گونه خانواده هاست.
آنچه در این دسته از خانواده ها اتفاق می افتد این است که چون مسئولیت مرد نیز به دوش زن افتاده است، فرزندان به ناچار به سمت رابـ ـطه یک طرفه با مادر سوق داده می شوند. به مرور پدر شخصی تسلیم شده و رها از دغدغه های خانواده گشته و به گرفتاری های مادر افزوده می شود و این چنین وضعی دلیل بروز رفتارهای نابهنجار از سوی فرزندان خواهد شد. «به عبارت دیگر خاستگاه و ریشه مشکلات را باید در وابستگی یک طرفه و بیش از حد فرزندان به مادر و دوری آنها از پدر جستجو کرد.»18 و در این میان فرقی نمی کند که علت مادرسالاری استبداد و خودرأیی زن باشد یا ناشایستگی مرد.
در هر دو صورت رابـ ـطه پدر و فرزندی تضعیف می شود و دیگر نیرویی قدرتمند جهت حمایت از خانواده و کنترل فرزندان وجود ندارد. آنگاه مادر مجبور می شود برای آن که این خلأ را پر کند، از خود قاطعیت و اقتدار پدرانه نشان دهد تا جلوی کجروی و سوء رفتارهای فرزندان را بگیرد. همین امر ممکن است باعث ایجاد مشکل در روابط عاطفی بین مادر و فرزندان شود. ضمن آن که قاطعیت و اقتدار او مانند قاطعیت و اقتدار مردان کارساز نیست.
برخی روانشناسان معتقدند: اگر پدر نقش قوی و فعال در مدیریت خانواده نداشته باشد و از اداره خانواده بر کنار باشد، پسرش فاقد روحیه مردانه و قوی خواهد شد و این امر در رفتار اجتماعی او اثرات بدی باقی می گذارد. چنین افرادی معمولاً از استقلال، قدرت و مدیریت کافی برخوردار نیستند. همچنین اگر مادر در خانواده نقش چیره و مسلط را ایفاء کند، دختر الگویی صحیح و مناسب که بتواند نقش ویژه او را بیاموزد نخواهد داشت.19
این فقط پاره ای از خطراتی است که اینگونه خانواده ها را تهدید می کند. برخی روانشناسان مشکلات بسیار بزرگی چون هستیری، می خوارگی، عدم توانایی ابراز وجود، ناتوانی در سازش با زندگی و افسردگی را نتیجة وابستگی یک طرفه به مادر و تضعیف پدر در خانواده می دانند.20 همچنین ثابت شده است که خیره سری و خورایی بسیاری از نوجوانان، ناشی از ضعف مدیریت در محیط خانواده است.21
همة این مشکلات و صدها نکتة ناگفتة دیگر شاهد این حقیقت اند که فطرت و طبیعت فرزندان خواهان مدیریت و نظارت پدر است. «رویة پدر و مادر نسبت به فرزند با نیازهای فطری او مطابقت دارد، او هم نیاز به عشق بی قید و شرط مادر دارد و هم به عشق پدر و حکمروایی او.»22
پی نوشت ها:
1- نساء، ایه 34.
2- مهریزی، مهدی؛ شخصیت و حقوق زن در اسلام، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران 1382: غیرمستقیم؛ ص 232.
3- النوری الطبرسی، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، مؤسسه آل البیت، بیروت 1407؛ ج 14، ص 268.
4- حرّ عاملی؛ همان، ج 51، ص 251.
5- مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ قدس: قم 1372، ج 3، ص 412.
6- میرخانی، عزت السادات، رویکردی نوین در روابط خانواده نشر سفیر صبح، تهران، 1379، غیرمستقیم ص 161.
7- نساء، 135.
8- همان، 19.
9- طلاق، 6.
10-اعراف، 29.
11-میرخانی، همان، غیرمستقیم، ص 78.
12-بقره، 237.
13-همان.
14-همان، ص 79.
15-نهج البلاغه، خطبه 27/3، ص 77.
16-نساء، 34.
17-رویکردی نوین، اقتباس، ص 145.
18-فروم اریک، هنر عشق ورزیدن، پوری سلطانی، نشر مروارید، تهران 1346، اقتباس ص 42.
19-سادات، محمد علی، رفتار والدین با فرزندان، نشر انجمن اولیاء و مربیان، تهران 72، غیرمستقیم، ص 83.
20-فروم اریک، همان، غیرمستقیم، ص 44.
21-سادات، همان، ص 55.
22-فروم، همان، غیرمستقیم، ص 42.
عمق نیاز به مدیریت مرد را باید در خانواده هایی که در اثر بی کفایتی و عدم مسئولیت پذیری مرد، یا سلطه گری در جوامعی که از فرهنگ درست اسلامی برخوردار نیستند همین مسئله یکی از دلایل مشکلات فراوان آنها مانند طلاق های بی رویه، بی عفتی و ... گشته است. و استبداد زن متلاشی شده، جستجو کرد.
از پای درآمدن مادر و مبتلا شدن او به بیماری های روحی و عصبی، به فساد کشیده شدن فرزندان یا لااقل سرپیچی ایشان از والدین و عدم پاسخگویی به آنها و انزوای پدر از جمله مشکلات این گونه خانواده هاست.
آنچه در این دسته از خانواده ها اتفاق می افتد این است که چون مسئولیت مرد نیز به دوش زن افتاده است، فرزندان به ناچار به سمت رابـ ـطه یک طرفه با مادر سوق داده می شوند. به مرور پدر شخصی تسلیم شده و رها از دغدغه های خانواده گشته و به گرفتاری های مادر افزوده می شود و این چنین وضعی دلیل بروز رفتارهای نابهنجار از سوی فرزندان خواهد شد. «به عبارت دیگر خاستگاه و ریشه مشکلات را باید در وابستگی یک طرفه و بیش از حد فرزندان به مادر و دوری آنها از پدر جستجو کرد.»18 و در این میان فرقی نمی کند که علت مادرسالاری استبداد و خودرأیی زن باشد یا ناشایستگی مرد.
در هر دو صورت رابـ ـطه پدر و فرزندی تضعیف می شود و دیگر نیرویی قدرتمند جهت حمایت از خانواده و کنترل فرزندان وجود ندارد. آنگاه مادر مجبور می شود برای آن که این خلأ را پر کند، از خود قاطعیت و اقتدار پدرانه نشان دهد تا جلوی کجروی و سوء رفتارهای فرزندان را بگیرد. همین امر ممکن است باعث ایجاد مشکل در روابط عاطفی بین مادر و فرزندان شود. ضمن آن که قاطعیت و اقتدار او مانند قاطعیت و اقتدار مردان کارساز نیست.
برخی روانشناسان معتقدند: اگر پدر نقش قوی و فعال در مدیریت خانواده نداشته باشد و از اداره خانواده بر کنار باشد، پسرش فاقد روحیه مردانه و قوی خواهد شد و این امر در رفتار اجتماعی او اثرات بدی باقی می گذارد. چنین افرادی معمولاً از استقلال، قدرت و مدیریت کافی برخوردار نیستند. همچنین اگر مادر در خانواده نقش چیره و مسلط را ایفاء کند، دختر الگویی صحیح و مناسب که بتواند نقش ویژه او را بیاموزد نخواهد داشت.19
این فقط پاره ای از خطراتی است که اینگونه خانواده ها را تهدید می کند. برخی روانشناسان مشکلات بسیار بزرگی چون هستیری، می خوارگی، عدم توانایی ابراز وجود، ناتوانی در سازش با زندگی و افسردگی را نتیجة وابستگی یک طرفه به مادر و تضعیف پدر در خانواده می دانند.20 همچنین ثابت شده است که خیره سری و خورایی بسیاری از نوجوانان، ناشی از ضعف مدیریت در محیط خانواده است.21
همة این مشکلات و صدها نکتة ناگفتة دیگر شاهد این حقیقت اند که فطرت و طبیعت فرزندان خواهان مدیریت و نظارت پدر است. «رویة پدر و مادر نسبت به فرزند با نیازهای فطری او مطابقت دارد، او هم نیاز به عشق بی قید و شرط مادر دارد و هم به عشق پدر و حکمروایی او.»22
پی نوشت ها:
1- نساء، ایه 34.
2- مهریزی، مهدی؛ شخصیت و حقوق زن در اسلام، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران 1382: غیرمستقیم؛ ص 232.
3- النوری الطبرسی، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، مؤسسه آل البیت، بیروت 1407؛ ج 14، ص 268.
4- حرّ عاملی؛ همان، ج 51، ص 251.
5- مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ قدس: قم 1372، ج 3، ص 412.
6- میرخانی، عزت السادات، رویکردی نوین در روابط خانواده نشر سفیر صبح، تهران، 1379، غیرمستقیم ص 161.
7- نساء، 135.
8- همان، 19.
9- طلاق، 6.
10-اعراف، 29.
11-میرخانی، همان، غیرمستقیم، ص 78.
12-بقره، 237.
13-همان.
14-همان، ص 79.
15-نهج البلاغه، خطبه 27/3، ص 77.
16-نساء، 34.
17-رویکردی نوین، اقتباس، ص 145.
18-فروم اریک، هنر عشق ورزیدن، پوری سلطانی، نشر مروارید، تهران 1346، اقتباس ص 42.
19-سادات، محمد علی، رفتار والدین با فرزندان، نشر انجمن اولیاء و مربیان، تهران 72، غیرمستقیم، ص 83.
20-فروم اریک، همان، غیرمستقیم، ص 44.
21-سادات، همان، ص 55.
22-فروم، همان، غیرمستقیم، ص 42.
