هروئین|مترادف با=نابودی

[Alastor]

هروئین یا دی‌استیل مرفین ماده مخدری از مشتقات مرفین و شدیداً اعتیادآور است که معمولاً به شکل پودری سفید رنگ و قهوه‌ای روشن یا تیره دیده می‌شود. این مادهٔ مخـ ـدر اغلب با اهداف تفریحی و گاهی نیز در پزشکی برای اهداف درمانی و کاهش درد مورد استفاده قرار می‌گیرد و خرید، فروش، و تملک این ماده تقریباً در همه کشورهای جهان غیرقانونی و دارای مجازات است.[۴]

 

[Alastor]

هروئین یکی از مشتقات نیمه‌صناعی مرفین می‌باشد که با عمل تقطیر از مرفین تهیه می‌گردد و از یک کیلوگرم مرفین حدود ۹۰۰ گرم هرویین به دست می‌آید. نام این ماده از واژه یونانی هیرو به معنی قهرمان اقتباس شده‌است که در ایران به اسامی عامیانهٔ گرد و دَوا هم خوانده می‌شود.

از هروئین به شیوه‌های تزریق، تدخین، و استنشاق کردن استفاده می‌شود. مصرف هروئین با اثر بر گیرنده‌های اوپیوئیدی مغز در مدت کمی موجب بیماری اعتیاد و تحمل دارویی به این ماده می‌شود. اعتیاد به هروئین در دراز مدت به‌طور گسترده بدن و زندگی فرد مصرف‌کننده را درگیر می‌کند و دارای عوارض بسیاری از جمله اختلالات مختلف جنـ*ـسی و روانی، مشکلات گوارشی، کبدی و کلیوی، و آسیب به قلب و عروق، و مغز است. مصرف میزان زیاد آن می‌تواند موجب کما و ایست قلبی و تنفسی شود و برای درمان اوردوز از نالوکسان استفاده می‌گردد. تنها در سال ۲۰۱۵ مخدرهای قوی رایج و در صدر آن هروئین، موجب مرگ ۱۲۲۰۰۰ نفر در جهان شده‌اند.[۵] دی‌استیل مورفین در برخی کشورها برای رفع سرفه و دردهای شدید تجویز می‌شود.

 

[Alastor]

مکانیسم اثر
ویرایش

هروئین آگونیستی را بر روی گیرنده‌های دستگاه عصبی مرکزی (CNS) شامل مو (μ)، کاپا (κ) و دلتا (δ) اعمال می‌کند. اثرات هردو گیرندهٔ مو (μ۱ و μ۲) اثرات ضد درد، μ۲ اختلال تنفسی و μ۱ سرخوشی است. فعال شدن گیرندهٔ μ۲ علاوه بر این موجب تنگ شدن مردمک چشم، کاهش تحرک دستگاه گوارش (GI) (و در نتیجه آن یبوست) و وابستگی فیزیولوژیکی می‌شود. فعال شدن گیرندهٔ کاپا (κ) نیز به خوبی باعث آرام‌بخشی و تخفیف درد شدید شده و گیرندهٔ دلتا (δ) بیشتر درگیر درد در ستون فقرات است.

در CNS بافت‌های محیطی هروئین را به ۶-مونوآستیل مرفین و سپس به مورفین متابولیزه می‌کنند. هنگامی که به صورت خوراکی مصرف می‌شود، هروئین به وسیله دی-اسلیتیل شدن در متابولیز اولیه به مورفین متابولیزه می‌شود؛ بنابراین برخلاف تزریق وریدی، مصرف خوراکی باعث شروع سریع اثرات نمی‌شود و برای مصرف‌کنندگان نیز مطلوب نیست. فرآورده‌های مرفین در بدن (۶-مونوآستیل مرفین و مرفین) گیرنده‌های اوپیوئید را فعال می‌کنند، به ویژه گیرندهٔ μ۲.[۶] هروئین در بدن سریع متابولیزه شده و متابولیت‌های آن به‌سرعت از طریق ادرار دفع می‌شود.[۷] نیمهٔ عمر آن بستگی به عوامل مختلفی دارد و معمولاً کمتر از نیم‌ساعت است؛ اگرچه برخی مطالعات نیز نیمهٔ عمر هروئین را ۳ تا ۸ دقیقه نشان می‌دهند.[۸]

 

[Alastor]

شیوهٔ مصرف
ویرایش

از هروئین معمولاً به سه شیوهٔ تدخین کردن، تزریق کردن و بالاکشیدن از سوراخ بینی یا استنشاق کردن (Sniffing) استفاده می‌شود. تزریق داخل وریدی هروئین با شروع اثر ۷ یا ۸ ثانیه پس از تزریق، شدیدترین و سریع‌ترین اثر را از میان شیوه‌های مصرف داراست، به همین دلیل در معتادان مزمن هروئینی شایع است. درحالیکه تأثیر تزریق ماهیچه‌ای پس از ۵ تا ۸ دقیقه نسبتاً آرام شروع می‌شود. هنگامی‌که هروئین تدخین یا استنشاق می‌شود، اثرات آن به‌طور معمول در عرض ۱۰ الی ۱۵ دقیقه احساس می‌شود. اگرچه تدخین و استنشاق‌کردن به سرعت و شدتِ تزریق داخل وریدی اثربخشی ندارند اما پژوهشگران «مٶسسه ملی سوءاستفاده از دارو» آمریکا تأیید کرده‌اند که هر سه نوع روش مصرف هروئین اعتیادآور است.[۹]

 

[Alastor]

عوارض و تأثیرات
ویرایش

اولین نوبت مصرف هروئین باعث ایجاد حالت تهوع یا استفراغ می‌شود؛ ولی به تدریج و با مصرف بیشتر، این عوارض از بین می‌روند. مصرف میزان زیاد هروئین (اوردوز) باعث بروز بی‌حسی شدید، کما، و ایست قلبی یا تنفسی می‌شود که برای درمان آن از نالوکسان استفاده می‌کنند.[۱۰]

 

[Alastor]

اثرات کوتاه مدت
ویرایش
پس از مصرف هروئین، حالتی به نام راش (Rush) در فرد مصرف‌کننده به وجود می‌آید، که به مقدار هروئین بستگی دارد و به گیرنده‌های اوپیوئید مربوط می‌شود. راش معمولاً خشکی دهان، سرخوشی (نشئگی)، احساس کوفتگی و کرختی در اندام‌های بدن، تهوع و خارش را به‌همراه دارد. پس از اثرات اولیه مصرف‌کننده به‌طور معمول چندساعت به خواب فرومی‌رود. عملکرد ذهنی مختل شده، ضربان قلب کند و تنفس به‌شدت کاهش می‌یابد، به گونه‌ای که برای زندگی فرد تهدیدکننده است و می‌تواند به کم‌کاری و آسیب دائمی مغز منجر شود. هروئین از طریق متوقف کردن پیام‌های درد که از طناب نخاعی به بدن منتقل می‌شود، موجب تسکین درد می‌شود.[۱۱]

 

[Alastor]

اثرات بلند مدت
ویرایش
یبوست ناشی از مصرف هروئین اغلب با تداوم مصرف در معتادان هروئین منجر به بواسیر می‌شود. مصرف هروئین می‌تواند موجب بی‌خوابی، اختلال‌های جنـ*ـسی زودانزالی یا کاهش میل جنـ*ـسی در مردان، عفونت دریچه‌های قلب، عفونت شش‌ها و آسیب‌های کبدی و کلیوی شود. مصرف دراز مدت هروئین باعث ابتلا به اختلالات روانی افسردگی و اختلال شخصیت می‌شود. بروز اختلال و بی‌نظمی در عادت‌های ماهانه زنان از دیگر عوارض آن است. در افرادی که آن را تدخین کنند، می‌تواند مشکلات ریوی نظیر برونشیت مزمن را به‌وجود آورد و متعاقب آن افرادی که هروئین را استنشاق کنند، باعث آسیب به بافت داخل بینی و تیغهٔ بینی آنان می‌شود.[۱۲][۱۳][۱۴]

هروئین خیابانی اغلب حاوی مواد افزودنی مانند شکر، نشاسته یا شیرِ پودری است که احتمال دارد رگ‌های خونی را که منتهی به ریه‌ها، کبد، کلیه‌ها یا مغز می‌شود، ببندد و باعث بیماری‌های مختلف و آسیب دائمی شود.[۱۵]

پژوهش‌ها با استفاده از اسکن‌های مغزی نشان داده‌اند که مصرف دراز مدت و مداوم هروئین به تغییراتی در ساختار فیزیولوژیکی و عملکرد مغز می‌انجامد و باعث ایجاد عدم تعادل در سیستم‌های نورونی و هورمونی می‌شود که به آسانی قابل برگشت نیست. مطالعات نشان داده‌اند کهسوءمصرف طولانی مدت هروئین موجب کاهش ماده سفید مغز می‌گردد که این ماده در توانایی تصمیم‌گیری، توانایی تنظیم رفتار و پاسخ به شرایط استرس‌زا نقش دارد.[۱۶] با این وجود پژوهشی نشان داده که ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها پس از قطع مصرف هروئین به طول بینجامد تا مغز به کارکرد طبیعی‌اش بازگردد.[۱۷]

بسیاری از ناراحتی‌های دیگر ناشی از هروئین در واقع به دلیل آلودگی‌های موجود در منابع غیرمجاز یا روش‌های استفاده از این ماده است؛ همچون زمانی‌که معتادان به صورت مشترک، همگی برای تزریق از یک سرنگ استفاده می‌کنند. این عادت در میان معتادان بیماری‌های گوناگونی را ایجاد می‌کند که دامنه آن از هپاتیت تا ایدز (سندرُم نقص ایمنی بدن) کشیده می‌شود. با این حال محققان دریافته‌اند که در تزریق کنندگان نوعی از هروئین که «قیر سیاه» (Black tar) نام دارد خطر ابتلا به عفونت بوتولیسم (Botulism) در محل تزریق افزایش می‌یابد و در این مورد میزان بهداشتی بودن وسایل و روش‌های مورد استفاده اهمیتی ندارد. تزریق کنندگان هر نوعی از هروئین بسیار مستعد آلودگی به همه نوع از انواع عفونت‌ها هستند. بعضی از محققان معتقدند هروئین سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند. استنشاق بخارات حاصل از هروئین در معرض حرارت به سرعت و به اندازه‌ای که برای فلج کردن یک فرد کافی باشد می‌تواند صدمه مغزی ایجاد کند، هرچند، چندین گزارش موردی نشان می‌دهد که دست‌یابی یه بهبودی نسبی امکان‌پذیر است. استنشاق بخارات ذکر شده یا استنشاق پودر هروئین، هردو روش باعث بروز مشکلات تنفسی می‌شود و تزریق هروئین می‌تواند باعث تجمع سریع مایع در ریه‌ها گردد. یک مطالعه نشان می‌دهد که در مصرف‌کنندگان مردی که مدت‌های طولانی هروئین مصرف کرده‌اند، تراکم استخوان کاهش می‌یابد و به این ترتیب احتمال شکستگی استخوان در این افراد افزایش پیدا می‌کند. محققان گمان می‌کنند که این مشکل ناشی از پایین بودن سطح تستوسترون در بدن این افراد است که در نتیجهٔ مصرف هروئین به‌وجود می‌آید (پایین بودن تستوسترون از تأثیرات هروئین است که باعث کاهش میل جنـ*ـسی در مردان می‌شود). ظاهراً مشکلات مربوط به تراکم استخوان و تستوسترون پس از قطع مصرف هروئین برطرف می‌شوند. با اینکه بروز سکته مغزی از نتایج غیرمعمول استفاده از هروئین محسوب می‌شود، بررسی‌های انجام شده از کالبدشکافی مغز صد نفر از معتادان به هروئین نشان می‌دهد که ۵٪ تا ۱۰٪ از معتادان تزریقی به سکته‌های مغزی کوچکی دچار می‌شوند که ممکن است نیازی به درمان پزشکی نداشته باشند، اما پس از آن ممکن است بر رفتار این افراد اثر بگذارند. آزمایش دیگری بر روی معتادان، اثر ناخواسته دیگری را نشان داد: بیشتر این افراد رنگ‌ها را تا حدودی متفاوت از افرادی می‌بینند که هروئین مصرف نمی‌کنند.[۱۸]

 

[Alastor]

مصرف هروئین در دوران بارداری
ویرایش
تحقیقات نشان می‌دهند مصرف هروئین توسط زنان در زمان بارداری خطر بروز عفونت‌های حاد، اعتیاد، سندرم اختلال و علائمی از قبیل تحـریـ*ک پذیری، کمبود وزن، تب، لرزش، اسهال، استفراغ و تشنج در نوزادان را به طرز قابل توجهی افزایش می‌دهد.[۱۹][۲۰][۲۱]

 

[Alastor]

اعتیاد
ویرایش

هروئین بر گیرنده‌های اپیوئیدی مغز تأثیر می‌گذارد و باعث آزاد شدن زیاد واسطهٔ شیمیایی دوپامین می‌شود که مهم‌ترین نقش را در سیستم لـ*ـذت و پاداش مغز دارد،[۲۲] بنابراین معمولاً احساسات خوشایندی همچون آرامش جسمی و روانی، سرخوشی و تسکین را در بدن پدیدمی‌آورد و فرد را پس از مصرف اولیه، به مصرف مجدد آن ترغیب می‌کند. فرد مصرف‌کننده برای دست‌یابی به این حالت ممکن است به‌طور مکرر و بی‌اختیار به مصرف آن روی بیاورد که پس از مدت کوتاهی (در کمتر از ۲۱ روز) به دلیل اثرات سریع و قوی هرویین بر روی مغز، وابستگی شدید و تحمل دارویی (tolerance) ایجاد می‌شود. در این صورت مصرف‌کننده به دلیل عدم مواجهه با علائم ناخوشایند قطع مصرف مجبور است به مصرف مجدد این مخـ ـدر روی بیاورد و برای دست‌یابی به حالت سرخوشی اولیه، به تدریج دوز مصرفی خود را افزایش دهد.[۲۳][۲۴]

تحقیقات حاکی از آن است که عمدتاً دلایل گرایش افراد به هروئین با عدم سلامت روانی آنان در ارتباط است. تحقیقی در دانشگاه ایلینوی نشان می‌دهد که حدود ۷۵ درصد مصرف‌کنندگان هروئین بر اثر اختلالات اضطراب، افسردگی، اختلال دوقطبی و اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی به مصرف آن روی آورده بودند.[۲۵]

 

[Alastor]

علائم قطع مصرف
ویرایش
اغلب علائم فیزیکی و روانی قطع مصرف (سندرُم ترک) هروئین عبارتند از:

تعریق زیاد، آبریزش بینی و اشک‌ریزش، احساس سرما و لرز، دانه‌دانه شدن سطح پوست و سیخ شدن موها، خمیازه کشیدن شدید و مداوم، تحـریـ*ک‌پذیری، افسردگی، وسوسهٔ مصرف مواد، دردهای عضلانی و استخوانی، از دست‌دادن اشتها، بی‌خوابی، بی‌قراری و اضطراب، استفراغ و اسهال

اوج سندرم ترک بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از آخرین مصرف می‌باشد، با این وجود در بعضی معتادان هروئین، مواردی از این علائم تا چندماه پس از ترک مصرف ادامه می‌یابد.[۲۶][۲۷][۲۸]