...zαнrα...*
کاربر نگاه دانلود
از دوره باستان تا معاصر، تمدنهای بشری تلاش نموده اند تا از طریق ساخت خطوط محکم مرزی، خود را از هجوم دشمنان در امان نگه دارند. گاهی نیز ساخت این خطوط برای ممانعت از خروج شهروندان از کشور بوده است همچون دیوار برلین. اینک به بررسی هفت خط مرزی مهم تاریخ می پردازیم:
۱-دیوار مرزی سومریان
غالباً تمدن سومر را کهن ترین تمدن بشری می دانند. در قرن ۲۱ قبل از میلاد دو تن از پادشاهان سومری به نام های شولگی و شوسین، اقدام به ساخت دیوار مرزی نمودند تا مانع از حملات قوم جنگجوی آموری به داخل بین النهرین شوند. به گمان باستان شناسان، طول این خط مرزی بالغ بر صدها کیلومتر بوده است. این دیوار مستحکم تنها برای چند سال مانع از تداوم حملات آموری ها شد. در زمان جانشین شوسین، ایبی-سین، آموری ها حملات خود را از سر گرفتند. این بار، آنها تنها نبودند. دولت عیلام نیز – که در جنوب و جنوب غربی ایران قرار داشت- حملات تازه ای را به داخل قلمرو سومر سازماندهی نمود. با سقوط و نابودی شهر استراتژیک اور در سال ۲۰۰۰ قبل از میلاد، تمدن سومر و برساخته های تمدنی آن به تاریخ پیوست.
۲-دیوارهای شهر آتن
آتن یکی از قدرتمندترین دولت-شهرهای یونان باستان بود اما به دلیل موقعیت جغرافیایی نامناسب خود، دائماً در معرض خطر بود. این شهر حدود پنج کیلومتر از دریا فاصله داشت. در حدود سال ۴۶۱ قبل از میلاد، آتنی ها کوشیدند برای همیشه از این معضل رهایی یابند. آنها به ساخت دیواری طولانی مبادرت ورزیدند که مرکز آتن را به نزدیک ترین بنادر همسایه متصل می ساخت. از طریق این خطوط، آتنی ها می توانستند با پشتیبانی نیروی دریایی قدرتمندشان، ملزومات و مواد غذایی را از دریا تأمین کنند تا در صورتی که توسط دشمن محاصره شدند، قدرت مقاومت خود را بالا ببرند. بدین سان، آتن در زمان جنگ های موسوم به پلوپونزی، به شهری غیرقابل نفوذ تبدیل شد اما هنگامیکه نیروی دریایی آتن مغلوب ناوگان اسپارت شد، شهر نیز مجبور به تسلیم شد. اسپارتی های پیروز دیوار آتن را برچیدند. این خطوط بعدها بازسازی شد اما سرانجام در سال ۸۶ قبل از میلاد، توسط ژنرال رومی سولا، برای همیشه تخریب گردید.
۳-دیوار بزرگ گرگان
این دیوار را مار سرخ نیز نامیده اند. وجه تسمیه آن، آجرهای سرخ رنگی بود که در ساخت آن به کار رفته بود. طول این خط مرزی مستحکم، به حدود ۲۰۰ کیلومتر می رسید. در گذشته تصور بر این بود که این دیوار به دستور اسکندر مقدونی ساخته شده بود اما تحقیقات جدیدتر نشان داد که ساخت این خط مرزی در قرن ۵ میلادی توسط ساسانیان انجام شده بود. این مجموعه عظیم شامل ۳۰ برج و بارو و شبکه آبرسانی وسیع برای انتقال آب و غذا به جبهه جنگ بود و سی هزار سرباز به محافظت از آن، گماشته شده بودند. به نظر می رسد که ساخت این دیوار مرزی، برای مقابله با حملات مداوم هون ها (قومی جنگجو در همسایگی شمال فلات ایران) بوده است.
۴- دیوار هادریان
در سال ۱۲۲ میلادی امپراتور روم ،هادریان، فرمان ساخت دیواری مرزی را در ایالت بریتانیا صادر کرد تا این ایالت رومی را از هجوم اقوام بربر که آن زمان در اسکاتلند و شمال بریتانیا ساکن بودند، در امان نگه دارد. این خط مستحکم به طول ۱۲۰ کیلومتر، سواحل غرب و شرق انگلستان کنونی را به یکدیگر متصل می ساخت. اگرچه بعدها دیوار دیگری موسوم به دیوار آنتونی در بریتانیا ساخته شد اما دیوار هادریان همچنان به عنوان سمبل حاکمیت روم بر بریتانیا، باقی ماند تا آنکه رومی ها در اوایل قرن پنجم میلادی، این منطقه را ترک کردند. امروزه دیوار هادریان با گذشت ۱۶۰۰ سال از خروج آخرین سربازان روم از بریتانیا، همچنان پابرجا مانده و یکی از مهم ترین آثار گردشگری این کشور محسوب می شود.
۵-دیوار بزرگ چین
دیوار افسانه ای چین پس از گذشت نزدیک به دو هزار سال، همچنان یکی از عجایب دنیای متمدن و شاهکار به یاد ماندنی معماری دوره باستان است. این خط مرزی از صحرای گوبی آغاز شده و در مرزهای کنونی کره شمالی به اتمام می رسد. نخستین بخش های این دیوار در قرن سوم پیش از میلاد توسط امپراتور شی هوانگ دی ساخته شد و بخشهای دیگر نیز توسط سلسله های بعد بدان افزوده شد. مهم ترین بخش های این دیوار در میانه قرون ۱۴ تا ۱۷ میلادی توسط سلسله مینگ ساخته شد. برج و باروهای متعددی در نقاط حیاتی این دیوار احداث گردید. از طریق علامت دهی با آتش و دود، نیروهای مدافع دیوار به مقابله با مهاجمان می شتافتند. دیوار بزرگ چین در راستای دفاع از مناطق شمالی چین در برابر مهاجمان بیابان نشین ایجاد شد. البته با گذشت زمان، قدرت دفاعی این خطوط نیز به تدریج تنزل یافت. در سال ۱۵۵۰ میلادی نیروهای مغول تحت فرماندهی آلتان خان، از این دیوار گذشتند و پکن -پایتخت چین- را تصرف کردند. همچنین در سال ۱۶۴۴ نیز قبایل منچو توانستند با عبور از این دیوار، سلطنت خاندان مینگ را سرنگون سازند.
۶-دیوارهای کنستانتینوپل (قسطنطنیه)
کنستانتینوپل -پایتخت امپراتوری روم شرقی- یکی از بزرگترین شهرهای جهان به حساب می آمد. این شهر به مدت هزار سال در برابر مهاجمان مختلف (اسلاوها، اعراب، آوارها، هون ها و…) مقاومت کرد. این تسخیرناپذیری مدیون خطوط دفاعی مستحکم این شهر بود. ۲۲ کیلومتر دیوار دفاعی دور تا دور شهر را فرا می گرفت و هزاران سرباز مامور به حفاظت از خطوط حساس شهری بودند. به لطف این دیوارها، امپراتوری بیزانس، حیاتِ هزار ساله یافت و از دسترس مهاجمان در امان ماند اما سرانجام در سال ۱۴۵۳ ارتش عثمانی با بهره گیری از سلاحی مدرن، دیوارهای شهر را کنار زدند: توپ. هزاران سرباز ترک با ایجاد شکاف در خطوط دفاعی قسطنطنیه، این شهر را تسخیر کردند و به عمر امپراتوری بیزانس خاتمه بخشیدند.
۷- دیوار برلین
در سال ۱۹۶۱ نیروهای نظامی شوروی و آلمان شرقی، اقدام به ساخت دیواری نمودند که برلین را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم نمود. این اقدام برای جلوگیری از فرار اتباع آلمان شرقی به سوی آلمان غربی انجام شد. بیش از ۱۰۰ نفر در تلاش برای گریز به سوی برلین غربی، بدست نیروهای مرزی آلمان شرقی کشته شدند. علیرغم ناخشنودی ملت آلمان، این دیوار تا ۲۸ سال پابرجا ماند تا آنکه سرانجام در ۹ نوامبر ۱۹۸۹ مسئولین آلمان شرقی اجازه گشایش آن را دادند. در میان شور و هیجان مردم برلین، بخش هایی از این دیوار تخریب شد تا نماد آغاز عصری جدید باشد. کمتر از یکسال بعد در اکتبر ۱۹۹۰، وحدت دو آلمان به ثمر رسید.
۱-دیوار مرزی سومریان
غالباً تمدن سومر را کهن ترین تمدن بشری می دانند. در قرن ۲۱ قبل از میلاد دو تن از پادشاهان سومری به نام های شولگی و شوسین، اقدام به ساخت دیوار مرزی نمودند تا مانع از حملات قوم جنگجوی آموری به داخل بین النهرین شوند. به گمان باستان شناسان، طول این خط مرزی بالغ بر صدها کیلومتر بوده است. این دیوار مستحکم تنها برای چند سال مانع از تداوم حملات آموری ها شد. در زمان جانشین شوسین، ایبی-سین، آموری ها حملات خود را از سر گرفتند. این بار، آنها تنها نبودند. دولت عیلام نیز – که در جنوب و جنوب غربی ایران قرار داشت- حملات تازه ای را به داخل قلمرو سومر سازماندهی نمود. با سقوط و نابودی شهر استراتژیک اور در سال ۲۰۰۰ قبل از میلاد، تمدن سومر و برساخته های تمدنی آن به تاریخ پیوست.
۲-دیوارهای شهر آتن
آتن یکی از قدرتمندترین دولت-شهرهای یونان باستان بود اما به دلیل موقعیت جغرافیایی نامناسب خود، دائماً در معرض خطر بود. این شهر حدود پنج کیلومتر از دریا فاصله داشت. در حدود سال ۴۶۱ قبل از میلاد، آتنی ها کوشیدند برای همیشه از این معضل رهایی یابند. آنها به ساخت دیواری طولانی مبادرت ورزیدند که مرکز آتن را به نزدیک ترین بنادر همسایه متصل می ساخت. از طریق این خطوط، آتنی ها می توانستند با پشتیبانی نیروی دریایی قدرتمندشان، ملزومات و مواد غذایی را از دریا تأمین کنند تا در صورتی که توسط دشمن محاصره شدند، قدرت مقاومت خود را بالا ببرند. بدین سان، آتن در زمان جنگ های موسوم به پلوپونزی، به شهری غیرقابل نفوذ تبدیل شد اما هنگامیکه نیروی دریایی آتن مغلوب ناوگان اسپارت شد، شهر نیز مجبور به تسلیم شد. اسپارتی های پیروز دیوار آتن را برچیدند. این خطوط بعدها بازسازی شد اما سرانجام در سال ۸۶ قبل از میلاد، توسط ژنرال رومی سولا، برای همیشه تخریب گردید.
۳-دیوار بزرگ گرگان
این دیوار را مار سرخ نیز نامیده اند. وجه تسمیه آن، آجرهای سرخ رنگی بود که در ساخت آن به کار رفته بود. طول این خط مرزی مستحکم، به حدود ۲۰۰ کیلومتر می رسید. در گذشته تصور بر این بود که این دیوار به دستور اسکندر مقدونی ساخته شده بود اما تحقیقات جدیدتر نشان داد که ساخت این خط مرزی در قرن ۵ میلادی توسط ساسانیان انجام شده بود. این مجموعه عظیم شامل ۳۰ برج و بارو و شبکه آبرسانی وسیع برای انتقال آب و غذا به جبهه جنگ بود و سی هزار سرباز به محافظت از آن، گماشته شده بودند. به نظر می رسد که ساخت این دیوار مرزی، برای مقابله با حملات مداوم هون ها (قومی جنگجو در همسایگی شمال فلات ایران) بوده است.
۴- دیوار هادریان
در سال ۱۲۲ میلادی امپراتور روم ،هادریان، فرمان ساخت دیواری مرزی را در ایالت بریتانیا صادر کرد تا این ایالت رومی را از هجوم اقوام بربر که آن زمان در اسکاتلند و شمال بریتانیا ساکن بودند، در امان نگه دارد. این خط مستحکم به طول ۱۲۰ کیلومتر، سواحل غرب و شرق انگلستان کنونی را به یکدیگر متصل می ساخت. اگرچه بعدها دیوار دیگری موسوم به دیوار آنتونی در بریتانیا ساخته شد اما دیوار هادریان همچنان به عنوان سمبل حاکمیت روم بر بریتانیا، باقی ماند تا آنکه رومی ها در اوایل قرن پنجم میلادی، این منطقه را ترک کردند. امروزه دیوار هادریان با گذشت ۱۶۰۰ سال از خروج آخرین سربازان روم از بریتانیا، همچنان پابرجا مانده و یکی از مهم ترین آثار گردشگری این کشور محسوب می شود.
۵-دیوار بزرگ چین
دیوار افسانه ای چین پس از گذشت نزدیک به دو هزار سال، همچنان یکی از عجایب دنیای متمدن و شاهکار به یاد ماندنی معماری دوره باستان است. این خط مرزی از صحرای گوبی آغاز شده و در مرزهای کنونی کره شمالی به اتمام می رسد. نخستین بخش های این دیوار در قرن سوم پیش از میلاد توسط امپراتور شی هوانگ دی ساخته شد و بخشهای دیگر نیز توسط سلسله های بعد بدان افزوده شد. مهم ترین بخش های این دیوار در میانه قرون ۱۴ تا ۱۷ میلادی توسط سلسله مینگ ساخته شد. برج و باروهای متعددی در نقاط حیاتی این دیوار احداث گردید. از طریق علامت دهی با آتش و دود، نیروهای مدافع دیوار به مقابله با مهاجمان می شتافتند. دیوار بزرگ چین در راستای دفاع از مناطق شمالی چین در برابر مهاجمان بیابان نشین ایجاد شد. البته با گذشت زمان، قدرت دفاعی این خطوط نیز به تدریج تنزل یافت. در سال ۱۵۵۰ میلادی نیروهای مغول تحت فرماندهی آلتان خان، از این دیوار گذشتند و پکن -پایتخت چین- را تصرف کردند. همچنین در سال ۱۶۴۴ نیز قبایل منچو توانستند با عبور از این دیوار، سلطنت خاندان مینگ را سرنگون سازند.
۶-دیوارهای کنستانتینوپل (قسطنطنیه)
کنستانتینوپل -پایتخت امپراتوری روم شرقی- یکی از بزرگترین شهرهای جهان به حساب می آمد. این شهر به مدت هزار سال در برابر مهاجمان مختلف (اسلاوها، اعراب، آوارها، هون ها و…) مقاومت کرد. این تسخیرناپذیری مدیون خطوط دفاعی مستحکم این شهر بود. ۲۲ کیلومتر دیوار دفاعی دور تا دور شهر را فرا می گرفت و هزاران سرباز مامور به حفاظت از خطوط حساس شهری بودند. به لطف این دیوارها، امپراتوری بیزانس، حیاتِ هزار ساله یافت و از دسترس مهاجمان در امان ماند اما سرانجام در سال ۱۴۵۳ ارتش عثمانی با بهره گیری از سلاحی مدرن، دیوارهای شهر را کنار زدند: توپ. هزاران سرباز ترک با ایجاد شکاف در خطوط دفاعی قسطنطنیه، این شهر را تسخیر کردند و به عمر امپراتوری بیزانس خاتمه بخشیدند.
۷- دیوار برلین
در سال ۱۹۶۱ نیروهای نظامی شوروی و آلمان شرقی، اقدام به ساخت دیواری نمودند که برلین را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم نمود. این اقدام برای جلوگیری از فرار اتباع آلمان شرقی به سوی آلمان غربی انجام شد. بیش از ۱۰۰ نفر در تلاش برای گریز به سوی برلین غربی، بدست نیروهای مرزی آلمان شرقی کشته شدند. علیرغم ناخشنودی ملت آلمان، این دیوار تا ۲۸ سال پابرجا ماند تا آنکه سرانجام در ۹ نوامبر ۱۹۸۹ مسئولین آلمان شرقی اجازه گشایش آن را دادند. در میان شور و هیجان مردم برلین، بخش هایی از این دیوار تخریب شد تا نماد آغاز عصری جدید باشد. کمتر از یکسال بعد در اکتبر ۱۹۹۰، وحدت دو آلمان به ثمر رسید.
