شاید تعداد کسانی که به دیدن تئاتر میروند کم باشد ولی نمایشهای پرمخاطبی هستند که طرفداران خاص خود را دارند و تعداد زیادی برای دیدن آنها به سالنهای تئاتر میروند.
اجرای نمایش «ملاقات با بانوی سالخورده» به کارگردانی مرحوم حمید سمندریان پس از هفت سال دوری از تئاتر یکی از اتفاقات خوشایند سال 1386بود. این نمایش براساس نمایشنامهای از فریدریش دورنمات طراحی و اجرا شد و مخاطبان زیادی را جذب کرد.
البته این نمایش در بیستوششمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر هم به اجرا درآمد و امکان آن فراهم شد که علاقهمندان بیشتری از این نمایش دیدن کنند.
اجرای این اثر برای حمید سمندریان یادآور افتتاح سالن مولوی در سال 1351بود که پس از سالها آن را با شکلی متفاوت و این بار با حضورگوهر خیراندیش، پیام دهکردی، میرطاهر مظلومی، احمد ساعتچیان، علی رامز، هوشنگ قوانلو، مهدی بجستانی، الیکا عبدالرزاقی، فرخ نعمتی و ژاله شعاری اجرا کرد. متأسفانه اجل به استاد تئاتر ایران مهلت نداد که نمایش «دایره گچی قفقازی» را اجرا کند و البته او با افسوس از عدماجرای نمایش «گالیله» که آن را وصیتنامه هنری خود میدانست از دنیا رفت.
سال 87 علی رفیعی پس از چهار سال دوری از صحنه تئاتر با نمایش «شکار روباه» به دنیای تئاتر بازگشت. علی رفیعی آخرین بار نمایش «در مصر برف نمیبارد» نوشته محمد چرمشیر را در بیستویکمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر روی صحنه بـرده بود. رفیعی نخستین اجرای شکار روباه را در بخش چشمانداز بیست وهفتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر روی صحنه برد. اگرچه این روزها دکتر رفیعی برای اجرای نمایش «یرما» با شورای نظارت و شورای حمایت دچار مشکل شده است، اما در آن زمان که حسین پارسایی مدیریت وقت مرکز هنرهای نمایشی را برعهده داشت، اعلام کرده بود که رفیعی برای تنظیم قرارداد دچار مشکل نمیشود.
او نحوه تنظیم قرارداد این کارگردان را مانند قرارداد سایر گروهها دانسته بود اما بهدلیل بالاتر بودن سطح حرفهای این کارگردان قرارداد ویژهای با او بست؛ مسئلهای که این روزها توسط مسئولان به فراموشی سپرده شدهاست.
بهرام بیضایی، حمید سمندریان، علی رفیعی و داوود رشیدی از کارگردانانی بودند که از سوی معاون هنری سابق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مرکز هنرهای نمایشی کشور به صحنه دعوت شدند. «افرا» یا «روز میگذرد» یکی از نمایشنامههای بیضایی است که در سال 76نوشته و در سال 81توسط انتشارات روشنگران منتشر شده است. بیضایی چندبار افرا را برای اجرا به مرکز هنرهای نمایشی ارائه داده بود. یکبار نیز مقدمات اجرایی آن فراهم شد اما به دلایلی روی صحنه نرفت. این نمایشنامهنویس، کارگردان تئاتر و سینمای کشور آخرین بار مرداد سال 84«مجلس شبیه در ذکر مصایب استاد نوید ماکان و همسرش مهندس رخشید فرزین»را در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه بـرده بود. سرانجام در سال 1386این نمایش روی صحنه تالار وحدت رفت و استقبال مخاطبان از این تئاتر به اندازهای بود که بلیت آن در بازار سیاه هم به فروش رفت.
بحث رپرتوار یا اجرای مجدد با آنکه میتوانست به رونق تئاتر کمک کند، اما به دلایل مختلف ازجمله کمبود سالن چندان جدی گرفته نشد. یکی از نمایشهایی که در اجرای مجدد همچنان مورد استقبال قرار گرفت نمایش «جنگیر» بود. البته باید گفت که این نمایش در اولین دوره اجرای در پاییز 88 خود پرمخاطب بود بهطوری که در سومین اردیبهشت تئاتر ایران بهعنوان پرمخاطبترین نمایش تئاتر ایران معرفی شد.
اما نریمانی برای اجرای مجدد این نمایش به تماشاخانه ایرانشهر رفت و در زمان اجرای مجددش در سال 89 با 59 اجرا میزبان 10هزار و 250مخاطب بود و معادل یکمیلیارد و 264میلیون و 650هزار ریال فروش داشت. این نمایش اثری کمدی بود که به موضوعات اجتماعی معاصر میپرداخت. در این نمایش، سیامک صفری، هومن خدادوست، فروغ قجابگلی و ژاله صامتی بازی داشتند. نریمانی پیش از این، نمایشهای «هتل پلازا»، «والس مردهشوران» و «دنکامیلو» را کارگردانی کرده بود که در زمان خودش جزو کارهای پرمخاطب محسوب میشد.
تعجبی ندارد که نمایش پرفروش پرحاشیه هم بشود؛ شاید هم نمایش پرحاشیه پرمخاطب میشود. نمایش خشکسالی و دروغ به نویسندگی و کارگردانی محمد یعقوبی در نخستین اجرای خود در سال 1388در سالن چهارسو با 36اجرا 5468تماشاگر را جذب کرد. اجرای دوم این نمایش آذر 1390در تماشاخانه ایرانشهر با حاشیههای فراوان شروع شد. سه هفته از اجرای این نمایش نگذشته بود که شورای نظارت اجرای این نمایش را به بهانه عدمرعایت موارد تذکر داده شد، متوقف کرد. سرانجام پس از کشمکشهای فراوان و البته پس از اعمال تغییرات گسترده توسط یعقوبی اجرای این نمایش دوم دیماه پارسال از سر گرفتهشد. طنز تلخ قضیه این بود که نمایش خشکسالی و دروغ در بخش چشمانداز بیست و هفتمین جشنواره تئاتر فجر و همچنین در جشنواره «شبهای سفید» آلمان در شهر مولهایم نیز اجرا شده بود اما با این حال موارد ممیزی همچنان اعمال شد و البته به گروه نمایشی اجازه اجرای دوسانس هم ندادند.
نمایش «زمستان 66» نخستین نمایشنامهای بود که محمد یعقوبی با آن شناخته شد. اجرای این نمایش در سال 1376 نوید کارگردانی خوشفکر را به تئاتر ایران داد. او این نمایش را با بازی پانتهآ بهرام، ریما رامینفر، هومن برقنورد، رحیم نوروزی و محمدرضا حسینزاده در سالن چارسو اجرا کرد و بعد از گذشت پنج سال، یعقوبی مجددا این نمایش را با حضور بازیگرانی همچون علی سرابی، آیدا کیخانی، باران کوثری در همان سالن اجرا کرد. این نمایش در جشنواره تئاتر سال 1376، در تئاتر شهر، سالن چهارسو اجرا شد و جایزه اول کارگردانی، جایزه دوم نمایشنامهنویسی، جایزه دوم و سوم بازیگری به آن تعلق گرفت. اصولا کارهای محمد یعقوبی بهدلیل نگاهش به انسان امروزی با مخاطبان ارتباط مستحکمی برقرار میکند بهطوری که میتوان گفت که اسم محمد یعقوبی میتواند مخاطب را به سالن بکشاند. نمایشنامه زمستان 66 هم برای سومینبار و همزمان با اجرای این نمایش در سال 90منتشر شد.
یکی از نمایشهای پرمخاطب در دهه اخیر، نمایش «پنجره فولاد» به کارگردانی سیدجواد هاشمی بود که در سال 86بهعنوان نمایش پرمخاطب در تئاتر شهر معرفی شد. سال بعد این نمایش در فرهنگسرای خاوران اجرا شد که در این اجرا 23هزار نفر از این نمایش دیدن کردند. یکی از دلایل جذابیت این کار، بازی اکبرعبدی بود. مهدی توسلی در مقام نویسنده با موضوع زیارت امام رضا(ع) این نمایش را نوشته بود که تمامی اتفاقات آن در صحن حضرتامام رضا(ع) رخ میداد. حمید ابراهیمی، عطیه غبیشاوی، محمود راسخ فر، اسدالله بابایی، مهدی مهدیون، مرتضی وکیلیان به همراه محمد سراج از دیگر بازیگران این نمایش بودند. این نمایش در سال 86در سالن اصلی تئاتر شهر روی صحنه رفت و پس از گذراندن 50اجرا با جذب بالغ بر 30هزار تماشاگر، پرمخاطبترین نمایش فصل بهار تئاتر پایتخت لقب گرفت. این نمایش بهدلیل استقبال تماشاگران، تا پایان مهلت اجرا روزانه دو اجرا را تجربه کرد.
نمایش «بانوی بینشان» از سال78 تاکنون اجراشده و در تمام این سالها پرفروش بوده است. کورش زارعی بهعنوان کارگردان براساس متنی از سیدحسین فداییحسین این نمایش را بارها و بارها در تهران و شهرستانها اجرا کرد. این نمایش معمولا در زمان ایام سوگواری وفات حضرت فاطمه(س) روی صحنه میرود. در جریان این نمایش پیرزنی برای تشرف به حج تمتع به اتفاق پسرش نام نویسی میکند اما با اعزام پسر به جبهه و مفقودالاثر شدنش از رفتن به سفر حج امتناع میکند تا اینکه پسر به خواب مادر آمده و او را متقاعد میکند که به این سفر مشرف شود. در این نمایش هنرمندانی چون علی فرحناک، محمد رضا آزاد، مجید امیری، جواد پیروزی، سیدحمید لاجوردی، حسن اردستانی، سیدمهدی میرغیاثی، مهدی نیکروش، کورش زارعی، وفا طرفه، زکیه بهبهانی، زهرا محمدباقری، فاطمه صفرپور، الهامالسادات رسولی، فائزه سادات حسینی و... به هنرنمایی میپردازند.
یکی از نمایشهایی که همواره حتی در رپرتوار توانست مخاطبان زیادی را به خود جذب کند، نمایش «شعله در زمهریر» به کارگردانی محمدرضا مداحیان بود. این نمایش در سال88توانست با 22اجرا، 18986مخاطب را جذب کند. این نمایش در سالهای 88و 87بهعنوان نمایش پرمخاطب معرفی شد. شعله در زمهریر نوشته یاسین حجازی است که امسال آخرین اجرای خود را به مناسبت ایام سوگواری حضرت فاطمه زهرا(س) در سالن اصلی تئاتر شهر انجام داد. این اثر نمایشی که برای چندسال متوالی روی صحنه رفت ، پیش از این در تالار اندیشه حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و تالار وحدت و چند فرهنگسرا هم روی صحنه رفته بود. امسال اعلام شد که این نمایش برای آخرین سال اجرا میشود و پرونده نمایش شعله در زمهریر پس از چندین سال بسته خواهدشد. مداحیان این نوید را داد که از سال آینده با متن قدرتمندتری در اجرای آثار مذهبی تلاش خواهد کرد.