Elka Shine
مدیر بازنشسته
- عضویت
- 2016/07/11
- ارسالی ها
- 4,853
- امتیاز واکنش
- 14,480
- امتیاز
- 791
دین و ایزدان، معمولاً در گستره ای پهناور پراکنده میشوند. گاه میان نام ایزدان مردمانی بس متفاوت و دور از هم، نزدیکی و یکسانی دیده میشود.
این نوشتار درباره چرایی این موضوع گفتگو نخواهد کرد بلکه نمونه ای از این نزدیکی نام سه ایزد را که دو تای آنها ایرانی، و دیگری مصری است، بررسی خواهد کرد.
موضوع نوشتار درباره فرضیۀ یکسانی بخش دوم واژه های «اهوره» و «میثره» با نام خدای باستانی مصری «رع» و یا «را» خواهد بود. بدین منظور در سه بخش به بررسی
ریشه شناختی هر سه واژه خواهیم پرداخت. رع مهمترین خدا در دوره سلطنت قدیم مصر خداوند خورشید با سرِ باز به نام «رع» بود. مصریها معتقد بودند که او هر روز در شرق
متولد میشود، در طی روز در آسمان سیر میکند و مثل پیرمردان هر شب در مغرب میمیرد. طی شب، او در زیر زمین، منطقه ای که مرده ها در آن جای گرفته اند، سفر میکرد
تا دوباره به شرق برسد. (اسمیت، ۱۳۸۰: رویه ۲۷-۲۸)
ارتباط او با خورشید از سندی مصری معلوم میشود: «بر فراز گنبد آسمان برمی آید، تا هر روز به خورشید زندگی بدهد.» (Paul William Roberts:1993) با گذشت زمان،
با افزایش پرستش خدای خورشید، تعداد و قدرت کاهنان خداوند رع افزایش یافت.(اسمیت، ۱۳۸۰: رویه ۶۵)
افزایش قدرت رع، تا جایی ادامه داشت که فرعونها برای به دست آوردن مشروعیت بیشتر، خود را به هر نحوی به او مرتبط کنند. در سندی مصری در این باره میخوانیم:
«چیست که تو ندانی؟ کیست که از تو خردمندتر باشد؟ کجاست که تو ندیده باشی؟… اگر تو به آب بگویی «بر فراز کوهها بالا برو»، نهر مطابق فرمان تو جریان می یابد،
چرا که تو «رع» هستی… توانایی و اقتدار در دهان تو و درک و دریافت در قلب توست، کلام تو کلامِ مات [Maat=] (خداوند حقیقت) است و خداوند روی لبهای تو نشسته است…
برای تو ابدیت تقدیر شده است. همه چیز مطابق خواست تو انجام میشود و هر آنچه بگویی، مطاع است» (Ceroge Stiendorff and Keith C. Seele:1947)
در دوران سلطنت جدید، آمن حوتپ به این باور رسید که خداوند برتر آتون Aten است که خودِ خورشید است نه خدای خورشید، رع. (اسمیت، ۱۳۸۰: رویه ۹۷)
نگارنده احتمال میدهد که «خداوند خورشید» بودنِ «رع» به خاطر معنای نام این خدا باشد. احتمالاً می بایست نام این خدا را به «روشنایی» ترجمه کنیم.
