پرورش کودک چرا کودکان از دکتر رفتن میترسند

[Fatemeh.~. asadi]

کودکان معمولاً نگرانی خاصی از مراجعه به پزشک دارند که این ترس وصف‏ ناپذیر است. اما باید دید آیا پزشک به کودک صدمه می‏رساند؟ آیا کودک مجبور است لباسش را در آورد؟ آیا پزشک حتما به وی آمپول می‏زند؟ اینها همه تصورات باطلی است که ممکن است در ذهن کودک وجود داشته باشد.کودکان

اسم آمپول که می آید، چشم هایش پر از اشک شده وبه دامن مادر پناه می برد و نه نه می گوید. شروع به گریه می کند و به پزشک می گوید،آمپول نه، آقای دکتر! این حالات برای پدر و مادرانی که کودکشان از آمپول می ترسند، کاملا ملموس است. نکته مهم این است که در این مواقع باید چه رفتاری داشته باشیم؟
معمولاً در میان کودکان، ترس از پزشک، ترس از آمپول و به طور کلی ترس از درمان های پزشکی اضطراب ایجاد می کند. بعضی از این ترس ها در کودکان از تجربه تلخی که از مراجعه قبلی به پزشک داشته اند ناشی می شود. اما راهکار چیست؟ چه کنیم تا بچه های ما از مراجعه به پزشک و خدمات درمانی و تزریق، ترس نداشته باشند و بتوانند با رفتاری منطقی اینها را به عنوان ابزاری درمانی بپذیرند؟ در این مطلب راهکارهایی به شما پیشنهاد می شود.

راهکارهایی برای برطرف کردن ترس کودک از تزریق و راههای درمانی

لطفا پزشک را لولو نکنید

تزریق آمپول به عنوان راهکاری برای به دست آوردن سلامت در اختیار ماست. بسیاری از والدین این راهکار نجات بخش را به عنوان ابزاری برای ترساندن و هشدار دادن به کودک استفاده می کنند، نزدیک ترین عامل ناخوشایندی که در دسترس است، یعنی آمپول زدن و دکتر بردن را به عنوان راهکاری تربیتی به کار می گیرند. «اگه نشینی آمپول می زنیما»، «اگه غذاتو نخوری می ریم دکترها»، «آقای دکتر الان میاد آمپول می زنه» و جملاتی از این دست که والدین به کار می گیرند، عاملی می شود، برای تقویت ترس کودک در هنگام مراجعه به پزشک. لطفا کمی خلاق باشید، می توانید فرصت بازی کردن او را محدود کنید یا او را از دیدن برنامه تلویزیونی که دوست دارد محروم کنید.

ریشه ترس را بخشکانید

به هر حال معمولا مراجعه به پزشک و مراکز درمانی و تزریق آمپول با درد و بیماری همراه است و خواه ناخواه تجربه ناخوشایندی برای فرزند شما ایجاد می کند. شما با کارهایی می توانید ریشه های این تجربه ناخوشایند را در فرزندتان از بین ببرید. هنگامی که کودک سالم است و نیازی به پزشک ندارد، در برنامه بازی های کودک دکتر بازی را بگنجانید و با استفاده از اسباب بازی هایی که در بازار به راحتی پیدا می شود فضای مراجعه به پزشک و تزریق آمپول را برای او شبیه سازی کنید. گاهی مریض بشوید و از او بخواهید به شما آمپول بزند و گاهی به او آمپول بزنید. دقت کنید عکس العمل شما هنگامی که فرزندتان به شما آمپول می زند، همان عکس العملی خواهد بود که کودک در مقابل آمپول خواهد داشت.

به بچه ها دروغ نگویید

اگر شما برای آنکه فرزندتان بی تابی و گریه کمتری بکند به دروغ به او بگوییدکه «دکتر آمپول ننوشته» یا «من قول می دم که دکتر آمپول نده» یا هنگام زدن آمپول به او بگویید «آمپول که درد نداره»، کودک لحظاتی بعد با واقعیت مسئله رو به رو شده و متوجه می شود که نزدیک ترین و مهم ترین اشخاص زندگی اش به او دروغ گفته اند، در این حالت او ضمن اینکه مجددا بی تابی و گریه خواهد کرد، اعتماد و تکیه ای هم که به شما به عنوان والدین داشته را از دست می دهد. در رابـ ـطه با آمپول هم به جای اینکه بگویید آمپول درد نداره» بگویید:«آمپول کمی درد داره اما من مطمئنم که تو خیلی شجاعی و می تونی این درد کوچیک رو تحمل کنی.»

کودکان

ترس کودک از آمپول

هنگام تزریق آمپول

تمام مواردی که برای کنترل ترس کودکان از دکتر اشاره کردیم در کنترل ترس آنها از آمپول هم می تواند کاربرد داشته باشد. هنگامی که کودک می خواهد آمپول بزند حتما موارد زیر را رعایت کنید:
سعی کنید شخصی وارد و توانمند را پیدا کنید تا کودک درد کمتری متحمل شود.
در لحظه تزریق با کودک صحبت کنید و سعی کنید حواس او را از تمرکز روی بحث تزریق و درد پرت کنید. می توانید از او بخواهید که از یک تا 10 بشمرد.
می توانید از شجاعت او تعریف کنید یا کلمات آرامش بخش و جرات دهنده در گوش او زمزمه کنید.
یک اسباب بازی یا عروسکی که کودک به آن علاقه دارد را همراه خود به محل تزریق ببرید و حواس کودک را در آن لحظه پرت کنید.
بیهوده سعی نکنید کودک را ساکت کنید. پرسنل درمانی به گریه بچه ها عادت دارند و گریه فرزند شما را دلیلی بر کوتاهی و بی مسئولیتی شما در تربیت فرزندتان نمی دانند.
پس از تزریق و درصورت رفتار مناسب کودک، او را با بازخورد مثبت، به صورت گفتاری یا با هدیه ای کوچک تشویق کنید.
هرگز کودک را به یکباره در موقعیت تزریق آمپول قرار ندهید و فضا را از دقایقی قبل برایش آماده کنید.
در نهایت ترس کودک را با پزشک درمیان بگذارید تا از سوزن های تزریقی نازک تر استفاده کند تا درد کمتری را احساس کند.
با کودکتان همدردی کنید. اگر قرار است از او آزمایشی گرفته شود، همراه او در اتاق بمانید، او را در آغـ*ـوش بگیرید و بگذارید حضور شما را احساس کند.
استفاده از راهکارهای مطرح شده در این نوشته تا حد زیادی برای غلبه بر ترس کودک از پزشک و تزریقات و کادر پزشکی کمک می کند. اما درصد اندکی از بچه ها هستند که ترس از عوامل درمانی و تزریق در آنها تبدیل به یک ترس خاص و ریشه دار شده. چنین بچه هایی آنچنان مقاومت و گریه می کنند که امکان تزریق آمپول یا ویزیت پزشک را از بین می برند و استفاده از همه راهکارهای ممکن هم کمکی به بهتر شدن اوضاع نمی کند. در این صورت شما باید در نخستین فرصت به سراغ یک روانشناس بالینی بروید تا او با تکنیک های خاص روانشناختی، ترس ریشه دوانده در وجود کودک را درمان کند.