ایلام چشمه قیر دهلران؛ پدیده ای نادر اما طبیعی

ATENA_A

کاربر نگاه دانلود
کاربر نگاه دانلود
عضویت
2018/02/17
ارسالی ها
23,992
امتیاز واکنش
29,350
امتیاز
1,104
[HIDE-THANKS]
مقاله‌های مرتبط:
  • چشمه‌های قیر جوشان ماماتین؛ خون سیاه رنگ اژدها
  • چشمه‌ های آبگرم دهلران؛ آشنایی با مقاصد تورهای طبیعت گردی ایران
در چشمه‌های قیر جوشان، قیر طبیعی همانند یک چشمه‌ی جوشان از داخلزمین به بیرون تراوش می‌کند و گاهی نیز همراه با چشمه‌ی آبی که کنار این چشمه‌ی قیر وجود دارد مخلوط شده و از بالا به طرف پایین سرازیر می‌شود. فعالیت این چشمه‌ها در فصل بهار شروع شده و در فصل تابستان به علت گرمای زیاد به حداکثر می‌رسند. قیرهای روان‌شده در مسیر خود با خاک و شن و ماسه مخلوط شده و آسفالت طبیعی را به وجود می‌آورند.

بیشتر چشمه‌های قیر طبیعی در مناطقی از بین‌النهرین و جنوب غربی ایران متمرکز شده‌اند. این معادن در سطح وسیعی از منطقه‌ی سند شروع و در امتداد هلال حاصلخیز تا نواحی مصر و صحرای سینا و دریای مرده (بحرالمیت) در اردن ادامه دارند.




هرودوت به نحوه‌ی استخراج قیر توسط ایرانیان اشاره کرده و می‌گوید ایرانیان این مایع را «رادیناس» می‌خوانند که ماده‌ای سیاه‌رنگ و دارای بویی نامطبوع است.

کتزیاس، پزشک یونانی دربار هخامنشی، از این منابع قیر طبیعی یاد کرده است: «اگرچه مناظر فراوان و شگفت‌انگیزی در این سرزمین است، اما از همه عجیب‌تر مقدار کثیری قیر است که از این سرزمین به دست می‌آید. مقدار آن به قدری زیاد است که علاوه بر آنکه در بناهای بی‌شمار از آن استفاده می‌شود، عموم مردم آن را بدون هیچ محدودیتی برمی‌دارند و می‌خشکانند و به جای هیزم به مصرف می‌رسانند.

چشمه‌های قیر طبیعی از دوران باستان مورد بهره‌برداری قرار می‌گرفته است
با وجود اینکه اشخاص بدون محدودیت از این ماده برمی‌دارند، باز چیزی از آن کم نمی‌شود و مثل آن است که اصل آن به چشمه‌ی عظیمی متصل است».

a00b3854-81cd-41af-9774-03455fba084e.jpg

[/HIDE-THANKS]
 
  • پیشنهادات
  • ATENA_A

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2018/02/17
    ارسالی ها
    23,992
    امتیاز واکنش
    29,350
    امتیاز
    1,104
    [HIDE-THANKS]
    چشمه قیر دهلران
    در منتهی‌الیه شمال سرزمین خوزستان و در دهلران ایلام نیز مقادیر زیادی چشمه و منابع قیر طبیعی وجود دارد که از جمله‌ی این منابع می‌توان به معدن عین جیر در فاصله‌ی دوازده‌متری شمال شرقی تپه‌ی باستانی فرخ‌آباد اشاره کرد. این معدن در میان دره‌ای کوچک واقع شده است و روزانه بالغ بر ده لیتر قیر مایع تراوش می‌کند که روی سطح آب ظاهر می‌شود. این لایه‌های قیر یکی پس از دیگری بر روی هم سفت می‌شوند.

    چشمه قیر دهلران روزانه ده لیتر قیر مایع تراوش می‌کند
    لازم به ذکر است که از دوره‌ی نوسنگی به بعد قیر طبیعی از عین جیر به فرخ‌آباد حمل می‌شده و مورد استفاده‌ی ساکنان فرخ‌آباد قرار می‌گرفته است. از دیگر معادن قیر این ناحیه می‌توان به معادن دال‌پیری، سبز و سه چشمه‌ی جوشان دیگر قیر طبیعی اشاره کرد که در آنها قیر طبیعی به همراه آب گرم از زیر زمین تراوش می‌کند و پس از به هم آمیختن، حوضچه‌ی طبیعی سیاهرنگی را تشکیل می‌دهند که از طریق یک راه خروجی از حوضچه‌ها جدا شده و آب گوگرد و قیر طبیعی در آن جریان می‌یابد.

    17bca201-f57c-46c7-97a3-a85c78471207.jpg


    نتایج کاوش‌های انجام گرفته توسط هنری رایت در فرخ‌آباد در کنار معدن قیر طبیعی عین‌جیر یک نوع تجارت قیر طبیعی را نشان می‌دهد. او حداقل ۴ مرحله‌ی آماده‌سازی قیر طبیعی را از مرحله‌ی تولید ماده‌ی خام تا تولید یک ماده‌ی قابل مصرف را نشان می‌دهد. در مرحله‌ی آماده‌سازی، پس از خرد و گرم کردن آن، گاهی به وسیله‌ی یک سهم از قیر خالص غنی شده و گاهی نیز توسط یک سهم از ماده‌ی معدنی دیگر مقاوم و آماده‌ی بهره‌برداری می‌شود.

    در دوران باستان، قیر چشمه‌ی دهلران به مناطق دیگر صادر می‌شده است
    اما در واقع در فرخ‌آباد مقادیر کمی از این نوع تولیدات تمام عیار یافت شده و این به معنی آن است که بخش اعظم این تولیدات صادر می‌شده‌اند. همچنین با توجه به این مطلب که قیرهای یافت شده در مکان‌های باستانی دیگر همان منشاء ارگانیکی معدنی عین‌جیر را دارند، می‌توان نوعی صادرات قیر از فرخ‌آباد را به نواحی دیگر مطرح کرد. استفاده از این چشمه تا زمان جنگ جهانی اول ادامه داشت؛ جایی که نیروهای انگلیس با استفاده از خط آهن از منابع آن بهره‌برداری می‌کردند.

    e241f746-6a72-4043-99b5-906ffc86b7c9.jpg

    [/HIDE-THANKS]
     

    ATENA_A

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2018/02/17
    ارسالی ها
    23,992
    امتیاز واکنش
    29,350
    امتیاز
    1,104
    [HIDE-THANKS]
    چشمه‌ی قیر روان دهلران از جمله پدیده‌های نادر طبیعی در استان ایلام و یکی از مقاصد گردشگران این استان به حساب می‌آید. این چشمه، که در گویش محلی به کنی گاو نیز معروف است، در مسیر یکی از راه‌های اصلی گردشگری استان، یعنی مسیر مهران به دهلران و خوزستان، قرار گرفته است. جاذبه‌های این مسیر عبارتند از: زیارتگاه سیداکبر و امامزاده عباس در دهلران، مجموعه آب‌های گرم غار خفاش و چشمه قیر روان دهلران.

    چشمه در مسیر یکی از راه‌های اصلی گردشگری استان، یعنی مسیر مهران به دهلران و خوزستان، قرار گرفته است
    مساحت این چشمه، که در هفت کیلومتری شهر دهلران قرار دارد ۸۵ هکتار است و از یک چشمه اصلی و سه چشمه فرعی تشکیل شده است.

    چشمه قیر ۹ متر دهانه دارد و راه دسترسی‌اش مسیر دهلران به سمت بوستان جنگلی آبگرم و در دامنه‌ی سیاه‌کوه قرار گرفته است. با ماشین تا حدود ۳۰۰ متری چشمه می‌توان رفت، اما از آنجا به بعد مسیر پیاده‌رو است و بهتر است از راهنما بهره بگیرید.


    دور چشمه را حصار کشیده‌اند تا جانوران به هوای آب خوردن به آنجا نیایند و گیر نکنند. همین حصار نشانی خوبی برای پیدا کردن چشمه است.

    چشمه قیر دهلران در فهرست آثار ملی ثبت شده و اداره کل میراث فرهنگی استان ایلام مسئول مراقبت و حفاظت از آن است.
    [/HIDE-THANKS]
     

    برخی موضوعات مشابه

    پاسخ ها
    0
    بازدیدها
    109
    Z
    پاسخ ها
    0
    بازدیدها
    300
    Zhinous_Sh
    Z
    بالا