قم کاروانسرای حوض سلطان (قم)

[❤ASAL_M❤]

[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

کاروانسرای حوض سلطان یا رباط حوض سلطان در جاده تهران – قم واقع است.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

این بنای آجری در کنار یک کاروانسرای دوره صفویه در دشت‌های جنوبی کوهمره قرا ر دارد. این کاروانسرا در دوره ناصرالدین شاه قاجار احداث شد.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

طرفین دروازه این کاروانسرا اتاق‌هایی برای نگهبانان و دو قهوه‌خانه وجود دارد. حیاط اصلی با قرینه سازی کامل، شامل ایوان‌هایی است که در دیگر کاروانسراها مشاهده می‌شود.



​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

در کنار ایوان‌ها، راهروهایی وجود دارد که به اصطبل ها راه دارد. در کنار یکی از ایوان‌ها پلکانی به طرف بالاخانه می‌رود.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

پشت سر این ایوان‌ها تالاری وجود دارد که هوایش به وسیله چهارتنوره، مطبوع و خنک می‌شود.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

این کاروانسرا آب انباری دارد که محل ذخیره آب مورد استفاده روزانه بوده است.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

جلوی کاروانسرا حیاط دیگری با طاق‌نما دیده می‌شود . پیش از حیاط اصلی مکانی است که هنگام وزش غبار و بادهای سوزان، کاروانیان با اقامت درآن محفوظ می‌ماندند.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

اطراف کاروانسرا طاق نماهایی وجود دارد که اسب سواران از آن استفاده می‌کردند. در سمت جنوب نیز چند اتاق ساخته شده که دیوارشان به دیوار کاروانسرای قدیمی صفویه چسبیده است.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

در گوشه جنوب غربی پیشخوان، یک حمام مرکب از یک اتاق بزرگ و دو اتاق کوچک قرار دارد. اتاق بزرگ‌تر به عنوان رخت‌کن و سربینه به کار می‌رفته است.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

یکی از دو اتاق کوچک برای شستشو بوده و اتاق دوم حوضچه‌ای برای آ ب تنی داشته است.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

کوره حمام در زیر این مجموعه قرار دارد. این کاروانسرا مدت زیادی دایر نبود و به سبب ایجاد دریاچه حوض سلطان راه عبور از آن مسیر مسدود شد.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

کاروانسرای حوض سلطان با شماره 76950 در فهرست آثار ملی ثبت شده است.​

[/BCOLOR]

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
کاروانسری حوض سلطان
این بنای آجری در کنار یک کاروانسرای دوره صفویه در دشت‌های جنوبی کوهمره قرا ر دارد. اين كاروانسرا بنایی است آجری كه در دوره ناصرالدين شاه قاجار احداث شده است. ساختمان این كاروانسرا به سبک معمول دارای سه تالار ستون‌دار در سه گوشه بنا است. در هر یك از این تالارها، سكویی بین چهار ستون وجود دارد .

مقاله مرتبط:

• کاروانسرای دیر گچین قم؛ مجموعه‌ای با پیشینه‌ای بالغ بر۱۵۰۰ سال در حاشیه‌ی کویر

از خصوصیات كاروانسرا این است كه سردر آن به جای اینكه جلوتر از دیوارهای اطراف باشد، عقب رفته و با ازاره‌های دالبری و ستون‌های كوتاه بالای دیوارها تزیین شده است. همچنین به جای ایوان اصلی، یک عقب‌رفتگی در حیاط وجود دارد و پشت آن تالار پذیرایی ساخته شده است. این سبک ساختمانی در خانه‌های كاشان و یزد معمول بود، ولی نظیر آن در كاروانسراهای دیگر مشاهده نشده است.

تنها مدخل كاروانسرا به صورت پيش‌خوانی در برابر حياط اصلی قرار می‌گيرد. از آنجا می‌توان وارد دروازه اصلی كاروانسرا شد. در طرفين اين دروازه اتاق‌هايی برای نگهبانان و دو قهوه‌خانه وجود دارد. حياط اصلی با قرينه‌سازی كامل شامل ايوان‌هايی است كه در ديگر كاروانسراها نيز مشاهده می‌شود. در كنار ايوان‌ها راهروهايی وجود دارد كه به اصطبل‌ها راه دارد. در كنار يكی از ايوان‌ها پلكانی به طرف بالا خانه می‌رود. پشت سر اين ايوان‌ها تالاری وجود دارد كه هوايش به وسيله چهار تنوره مطبوع و خنک می‌شود. اصطبل مركب از دهليز وسيعی در گوشه شمال‌شرقی به يک تالار ستون‌دار منتهی می‌شود. مجموعه آب انباری دارد كه محل ذخيره آب مورد استفاده روزانه بود. اطراف حياط نيز اتاق‌های آجری با ازاره‌هايی از سنگ سفيد آهكی وجود دارد.
[/HIDE-THANKS]

 

[ATENA_A]

[HIDE-THANKS]
جلوی كاروانسرا حياط ديگری با طاق‌نما ديده می‌شود. پيش از حياط اصلی مكانی است كه هنگام وزش غبار و بادهای سوزان كاروانيان با اقامت در آن محفوظ می‌ماندند. اطراف كاروانسرا طاق نماهايی‌ وجود دارد كه اسب سواران از آن استفاده می‌كردند. در سمت جنوب نيز چند اتاق ساخته شده كه ديوارشان به ديوار كاروانسرای قديمی صفويه چسبيده است. در گوشه جنوب‌غربی پيش‌خوان يک حمام مركب از يک اتاق بزرگ و دو اتاق كوچک قرار دارد. اتاق بزرگ‌تر به‌عنوان رختكن و سربينه به كار می‌رفت. يكی از دو اتاق كوچک برای مشت و مال بود و اتاق دوم حوضچه‌ای برای آب‌تنی داشت. كوره حمام در زير اين مجموعه قرار دارد.


اين كاروانسرا مدت زيادی داير نبود و به سبب ايجاد درياچه حوض سلطان راه عبور از آن مسير مسدود شد.

کاروانسرای حوض سلطان با شماره ۷۶۶۵۹ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

[/HIDE-THANKS]