گشودگیِ فضا؛ گشودگیِ ذهن

[*بانو بهار*]

پس از 45 سال سرانجام دانشجویان معماری موسسه سلطنتی فناوری استکهلم ساختمانی مستقل دارند؛ ساختمانی گرد با نمای فولاد (استیل) زنگ زده، اثر «دفتر معماری تام و ویدگارد».

مدرسه جدید در حیاط خلوت موجود که مسیرهای مختلفی به آن منتهی می شوند، و در مجاورت ساختمان های آجری اصیل و به یادماندنی از یک لالرشتت1، ساخته شده است؛ اما برخلاف آنها با نمایی از فولاد زنگ زده در محوطه موسسه خودنمایی می کند. معماران، یول تام2 و مارتین ویدگارد3، باور داشته اند که این بهترین روش برای افزودن جلوه ای معاصر به ساختمان و در عین حال هماهنگی آن با طیف قرمز و نارنجی ساختمان های تاریخی مجاور است.

 

[*بانو بهار*]

این ساختمان شش طبقه، از بالا شبیهِ مثلثی با رأس های گرد است که مجموعه ای از مسیرهای منحنی دورادور محیط داخلی آن می چرخند. معمار پروژه که از آثار دیگرش می توان به خانه درختی آیینه پوش4 و آسمانخراش های چوبی5 ساحل استکهلم اشاره کرد، می گوید: «دیوارهای منحنی فضایی سیال در ساختمان به وجود می آورند که احساس آزادی القا می کند. نماها و راهروها بر اساس فضای ساختمانی، طوری گسترش یافته اند که بیشتر شبیه چشم انداز باشند تا یک ساختمان آموزشی سنتی

 

[*بانو بهار*]

پایین ترین طبقه ساختمان در چشم انداز به خوبی نشسته است و بالاترین طبقه آن حجم باریک تری است که در امتداد سقف کشیده شده و با پنجره های بزرگش از زوایای خاصی شبیه پریسکوپ (دوربین زیردریایی) به نظر می رسد. طراحان این بنا می گویند: «ایده ساخت این مدرسه بر اساس منطق محوطه آزاد و ترویج حرکت درون و بیرون ساختمان شکل گرفته است تا ساختمان با پیرامون خود یکپارچه و در سایت جدید خود آرام و استوار شود.»

 

[*بانو بهار*]

پنجره های بزرگ با قاب های برآمده فولادی در طبقات دوم، سوم و چهارم، نور را به داخل فضاهای کارگاهی مدرسه هدایت می کنند. پلان های باز این طبقات که با راه پله های مارپیچ چشم نوازی به هم متصل می شوند، نماهایی 360 درجه پدید می آورند؛ اما در صورت نیاز به قسمت های کوچک تری تفکیک می شوند. در ورودی ساختمان مجموعه فضاهایی با سقفی بلند (یک آتلیه و یک محوطه نمایشگاهی) در کنار هم قرار گرفته اند که این هم نشینی، ورودی بزرگ اصلی را برجسته تر می کند. امتداد این ورودی، مسیر پر پیچ و خمی است که افراد را به فضاهای مختلف ساختمان هدایت می کند

 

[*بانو بهار*]

هم سطح بودن کف طبقه همکف با محوطه بیرون، فرصت استفاده از شیشه های بزرگ برای سطوح نمای خارجی را فراهم کرده که جلوه ساختمان را بیشتر می کند، نور و شفافیت زیادی به فضای داخلی می بخشد و بهره وری انرژی ساختمان را افزایش می دهد. دفاتر اداری در طبقه اول قرار دارند و طبقه آخر یک پنت هاوس است. علاوه بر این، در این ساختمان چند کارگاه و یک آزمایشگاه کامپیوتر نیز وجود دارد.

 

[*بانو بهار*]

ساخت مدرسه معماری کی.ای.اچ در سال 2015 میلادی به پایان رسید و برنده جایزه کاسپر سالین نیز شد؛ جایزه ای که معتبرترین جایزه معماری سوئد محسوب می شود. داوران این اثر را با عنوان «یک ساختمان کاملا معاصر» توصیف کرده اند. آنها می گویند: «مدرسه معماری لایه و بیان جدیدی به منظر شهری اضافه کرد و به پیشرفت محیطی با تاریخی برجسته انجامید. این مدرسه نقطه شروع خود را در محیط یافته، با پیرامون خود ارتباط برقرار کرده، سپس هویت خود را بازگو می کند

 

[*بانو بهار*]

معماران: دفتر معماری تام و ویدگارد
گردآوری و برگردانِ محدثه عقبایی

پی نوشت:

1. Erik Lallerstedt
2. Bolle Tham
3. Martin Videgard
4. Ninor-Clad Treehouse
5. Row of Wooden Skyscrapers