نقد و بررسی فیلم ایرانی یادداشتی بر فیلم فروشنده

[Behtina]

​

[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

مقدمه :​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

طبق معمول فیلم هایی که از شبکه ماهواره ای تبلیغ میشن و یا اونور آب ازشون تعریف و تمجید می کنن امشب هم با وجودیکه اول هفته بود صف سینمای عصر جدید شلوغ بود هرچند بعید می دونم این خانوما و آقایونی که اومده بودن ارادتی به سینمای فرهادی داشته باشن و یا اساساً از سبک فیلمسازی اون و دست کم این فیلم آخرش چیزی دستگیرشون شده باشه ... اینا رو باید جو گیر شدن های ماهواره ای به حساب آورد . تبلیغات خیلی مهمه ... اگه همین تبلیغات نبود فیلم قبلی فرهادی ‹ جدایی نادر از سیمین› این همه معروف نمیشد و جایزه نمی گرفت ... ( چون واقعا فیلم خاصی که سزاوار این همه تعریف و تمجید باشه نبود ) و بنظرم بین فیلم هایی که اصغر فرهادی ساخته بهترینش هنوز هم فیلم ‹ در باره الی › است . که واقعا حرفی برای گفتن داشت و جذابیت های بصری درش بود و بازی های خوبی داشت ...​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

وقتی برای دیدن فیلمی میری که پیش زمینه قبلی داری یعنی این فیلم تو جشنواره هایی مثه کن ، جایزه بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر مرد رو گرفته ... خیلی باید دقت کنی که تحت تاثیر این توجه ها قرار نگیری و چیزی که نظر خودته رو بنویسی ... ( نه اینکه همین جوری طوطی وار چون دیگران تمجید کردن شما هم تعریف و تمجید کنی ) و من همین کار رو کردم فیلم رو دیدم بدون اینکه اصلا برام مهم باشه که در جشنواره کن جایزه گرفته ( البته گرفتن جایزه از جشنواره های بین المللی باعث افتخاره و من هیچ ایرادی در این نمی بینم بلکه مایه خوشحالی هم هست )​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

فیلم نامه :​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

بنظرمن فیلمنامه اصلا خوب نیست یه داستان ساده رو بقدری پیچیده و در هم بیان کرده که شما تا دو سوم فیلم اصلا نمی دونی موضوع چیه ؛ فیلم چی می خواد بگه ... ؟ ​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

حالا اینکه جایزه بهترین فیلمنامه رو گرفته باشه شاید چیزی داشته که به عقل ناقص ما نرسیده !​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

تازه همین قصه هم گرته برداری از نمایشنامه فروشنده اثر آرتور میلر است . البته فرهادی اونطور که خودش گفته خواسته است نسخه سینمایی از این نمایشنامه پیچیدگی روابط اجتماعی درون خانواده رو بسازه .... ولی حاصل کار اثری درخشان نشده ...​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

داستان فیلم حول چند موضوع دور میزنه وجود خــ ـیانـت و دروغ و ترس یا حس شرم و گـ ـناه ... و نیز انتقام گیری اونم به شیوه ای که فارغ از سازوکارهای رسمی و فضایی ، شخصیت اول مرد فیلم خودش یک تنه نقش کلانتر و دادگاه و مجری قانون رو ایفا می کته​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

نمایش موازی صحنه‌های پیچیده و تیره زندگی «عماد» و «رعنا»با نمایش نامه «مرگ فروشنده» برخلاف اون جیزی که فیلمساز تضور کرده کمکی به پیشبرد داستان نمی کنه و گاهی باعث سردرگمی تماشاگر عامی هم میشه ....​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

مخاطب این جور فیلم های گنگ که در ارائه اطلاعات از کاراکترهای خود خیلی بسته عمل می کنن چه کسانی هستن . این روزها ما با فیلم هایی روبرو هستیم که یا خیلی سطحی و سرراست هستن و یا بقدری گنگ و الکن حرف می زنن که همه کس زبون اونا رو نمی فهمن . فیلم فاخر باید به گونه ای باشه که هم مردم عادی درک درستی از اون داشته باشن و هم خواص رو به اصطلاح خوشایند باشه ... ( شبیه کمدی چارلی چاپلین که هم بچه ها و توده مردم رو وادار به خنده میکنه و هم برای اونایی که دیدی عمیق دارند حرفی برای گفتن و تامل کردن )​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

حالا تماشاگر عوام ما از کجا باید بتونه ارتباط بین حرفها و بازی های «ویلی لومن» قهرمان نمایشنامه «مرگ فروشنده» را با رعنا و عماد پیدا کنه و در مورد داستان کارگردان فیلم گمانه زنی کنه ؟!​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

تمام فیلم در مورد تعـ*رض به رعناست ولی همین رعنا بتدریج که جلو میریم نقشش کم رنگ تر میشه .یا مثلا بعد از صحنه تاکسی توضیحاتی که شاگرد در مورد رفتار اون زن به معلم میده دیگه واقعا توضیح واضحاته و بدتر از اون توضیحات عماد که شاید اون زن قبلا یه اتفاق تلخی رو توی تاکسی تجربه کرده ...!​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

این حرفهای نصیحت گونه اونم در حد درک و فهم بچه ها برای یه فیلمی که ادعای بین المللی بودن داره قابل پذیرش نیست​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

تمام داستان فیلم این است که جریان معمولی زندگی زوجی جوان و دست تنگ را با یک اتفاق نه چندان عجیب و غریب از روند خودش خارج میشه وبا اغراق تمایی تبدیل به یه بحران‌ احساسی ، میشه و کارگردان سعی داره که مسئله رو به سمت پیچیدگی‌های اخلاقی ببره​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

اینکه آیا عماد حق داره که چنین رفتاری رو با پیرمرد داشته باشه و با وجودیکه زنش به او توصیه می کنه که پیرمرد رو رها کنه ... و حتی به عماد میگه که اگه پیرمرد رو رها نکنه میذاره میره ...​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

حالا این کشیده آخر به صورت پیرمرد که باعث میشه تا آستانه مرگ پیش بره ... نشونه پای بندی به ارزش های اخلافی و غیرت و تعصبه ؟!​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

این بیشتر نفرت آفرینه ...​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

صحنه های در هم و برهم و آدمهایی که این ور و اون ور میرن آدم رو یاد این گزارش های خبری میندازه ...​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

تا برسیم به داستان و جان مایه فیلم که موضوع رفتار زن و مرد و ارتباطات اجتماعی و نهایتا بیان مسائلیه که عوام به اون ناموس پرستی و اینجور چیزها میگن​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

از صحنه ای که معلم ( عماد با بازی شهاب حسینی) موبایل شاگردش رو می گیره که ظاهرا عکس های ناجوری داره تا نشستن در تاکسی کنار یه خانم که خانومه به اعتراض جاشو با شاگرد آقا معلم عوض می کنه تا اوج داستان و هسته اصلی اون که دست اندازی یه پیرمرد راننده وانت به رعنا ( زن عماد ) در حمام بوده همه این طرح و توطئه هایی است که برای جفت و جور کردن قصه فیلم سرهم شده است .​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

خب اگه نگاه زنان به مردان بدبینانه است علتش اینه که اغلب مردهای جامعه امروزی ما از هر راهی برای سواستفاده از زنها استفاده می کنن ... ( شاید که نه به نظرم بطور قطع علتش این همه محرومیت هایی است که مرد و زن تحمل می کنن)​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

اینکه یه پیرمردی با این سن و سال و اونم با داشتن بیماری قلبی بخواد به یه خانوم جوون دست اندازی کنه و باقی قضایا ... خیلی دور از ذهن و غیر قابل باوره و اینجور چیزها تو جامعه ما مرسوم نیست . چون معمولا جوونها اونم کسایی که مجردن اغلب چنین خطاهایی رو مرتکب میشن ( حالا اگه باز دامادش چنین خطایی کرده بود باور پذیر تر بود بنظرم باید بجای پیرمرد ؛ دامادش قرار داده می شد ... اینم یکی از ضعف های عمده فیلم نامه )​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

دو سوم اول فیلم به غایت خسته کننده است و بخصوص یک سوم ابتدای آن ( بطوریکه این دوست ما که زیاد هم اهل سینما نیست حوصله اش سر رفته بود و می خواست از سالن سینما بیرون بره !) ​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

تنها بخش اخر فیلمه که تازه داستان به اصطلاح جون میگیره اونم از جایی که شوهر رعنا ( شهاب حسینی ) از طریق یکی از شاگردهاش که پدرش تو راهنمایی و رانندگی بوده آدرس وانت رو پیدا می کنه و دنبال مغازه نون فانتازی می ره و باقی قضایا ..​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

در واقع داستان خیلی دیر شروع میشه و این اطناب مخل ؛ توام با روند کند فیلم واقعا خسته کننده است . با این اوصاف باید پرسید آقای فرهادی چه لزومی داره که فیلم رو از ساعت استاندارد اون یعنی 90 دقیقه تا 120 دقیقه کش بدین ... ؟!​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

یه تدوین خوب یه شروع محکم و توفانی ... اگه توام با پایان غم انگیز فیلم میشد سطح کیفی فیلم رو بالا می برد .​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

با همه این معایبی که در فیلمنامه و طرز پرداخت فیلم وجود داره فروشنده اثری متوسط و البته متفاوت در کارنامه اصغر فرهادی است.​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

بازی ها​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

فیلم بازیهای خیلی درخشانی نداره ... البته شهاب حسینی و ترانه علیدوستی از پس نقش هایی که به اونا داده شده خوب براومدن ولی بازیهایی که خیلی خاص و ویژه باشن ندیدم ...​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

بنظرمن بازی پیرمرد (فرید سجادی حسینی ) در نقش راننده وانت که بقول خودش وسوسه شده بود و وارد خانه عماد میشه حیلی طبیعی تر از اون هنرپیشه های معروف و نامدار بود ...​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

چون میشد به روشنی حالت گـ ـناه و شرمساری، و صد البته استیصال را در چهره و رفتارش دید .... که از بخش های تاثیر گذار فیلم است .​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

«فروشنده» آغازی ضعیف و و پایان‌بندی نا امید کننده داره ناتأثیرگذاری دارد.
پایان فیلم به غایت غیر انسانی و خشنه و اصلا نمی پسندم در سکانسی آزاردهنده پیرمرد با سیلی محکمی مجازات میشه که فقط باعث بر انگیختن جس ترحم بخاطر پیرمردی میشه که این همه تحقیر شده و تماشاگر از سنگدلی عماد متنفر و منزجر میشه و این دقیقا نقض غرضه​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

سکانس پایانی فیلم که در آن عماد و رعنا در حال گریم شدن هستن بیش از اندازه بالماسکه ای و حال به هم زن شده مثلا فیلمساز می خواد بگه که اینا برای ادامه زندگی باید اینجوری تغییر قیافه بدن تا بتونن وضع رو تحمل کنن ... این زیاده گویی و صحنه ای زائده و بشدت به پایان بندی فیلم صدمه زده در صورتیکه اگه حذف می شد فیلم پایانی بهتر پیدا می کرد​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

فیلم شروعی ضعیف و نا امید کننده ای داره ... صحنه های اثاث کشی و لول خوردن آدمها تو همدیگه باعث میشه که شک کنیم این فرهادی اصلا چیزی به اسم چیدن صحنه و کاشتن دوربین و میزانسن رو رعایت می کنه یا نه ؟ شنیدم که خیلی ها از این چیزها تعریف کردن که بنظرم گزافه گوییه​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

سینمای امروز ایران بسیار گرفتاری داره ... و مثه بسیاری از زمینه های دیگه از دانش روز دنیا بشدت عقبه ... همین عقب موندگی و سادگی فیلم هایی که قصه ای متفاوت رو تعریف می کنن و نه جلوه های مخصوصی قابل توجهی دارند نه موزیک فاخری در اونا استفاده شده و نه فیلمبرداری و صدابرداری خاصی دارند ... شاید همین سادگی ها باعث شده که این همه مورد توجه غربی ها قرار بگیرند .​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

................محمد توکلی – یکشنبه 23 آبان ماه 1395 – ممکو​

[/BCOLOR]

 

[Behtina]

عطش دوباره دیدن فروشنده تنها چند ساعت پس از تماشای فیلم از آن حس‌هایی نیست که بعد از دیدن هر فیلمی به شما دست دهد. اینکه تا آخرین اسم تیتراژ پایانی روی صندلی بنشینید و فریم به فریم فیلم را در ذهنتان مرور کنید کار هر فیلمی حداقل در سینمای ایران نیست. فرهادی فیلمی ساخته که با کارهای گذشته‌اش فرق دارد چون در سکانس‌های پایانی‌اش تعلیقی خلق می‌کند که ناخودآگاه به تک تک حرکات کاراکترها واکنش نشان می‌دهید و تپش قلبتان را محکم‌تر از حالت طبیعی حس می‌کنید. فروشنده تلاش فرهادی برای ساخت فیلمی در فضای تنش‌زا، رازآلود و نامطمئن است؛ از همان سکانس افتتاحیه که طولانی‌ترین تک‌پلان فرهادی در فیلموگرافی‌اش است گرفته تا سکانس‌های پایانی که به رسم سبک او بدون یک نت موسیقی چنان فضایی به وجود می‌آورد که چشم به پرده می‌دوزید و منتظرید انفجاری رخ دهد نشان از تجربه‌ای متفاوت می‌دهد. فیلم اما همان مضامین آثار گذشته را در خود دارد و باز هم با شخصیت‌های مرددی طرف هستیم که باید در سخت‌ترین لحظات تصمیم بگیرند، به ارزش‌های اخلاقی پایبند باشند و راهی برای رهایی بیابند.

فروشنده فیلم شسته‌رفته و ساختارمندی است که کوبنده شروع می‌شود و تأثیرگذار به اتمام می‌رسد. یک پایان‌بندی خوب به معنای حک شدن تمام فیلم در ذهن تماشاگر است و فرهادی هم نشان داده پایان‌بندی را می‌فهمد. هل دادن ماشینِ گیر کرده در گل و راهروی دادگاه هیچوقت از ذهنمان پاک نخواهد شد اما به طبع آن، جیغ و دادهای داخل تونل و جر و بحث‌های نادر و سیمین هم از یادمان نخواهد رفت. فرهادی همانقدر که به یک پایان‌بندی قوی اهمیت می‌دهد، آغاز فیلمش را نیز به دقت طراحی می‌کند. ساختمانی که در شرف ریختن است و عماد که به همسایه‌ها برای تخلیه‌ی خانه کمک می‌کند، همراه یک دوربین مشوش بدون‌کات شده که به ترک روی شیشه و بولدوزر گودبرداری ختم می‌شود. بعد از این اوج ناگهانی نوبت به مقدمه‌چینی‌ها می‌رسد. با شخصیت‌ها آشنا می‌شویم، با روابط آن‌ها و راست و دروغ‌هایشان.
رعنا (ترانه علیدوستی) و عماد (شهاب حسینی) بازیگران تئاتر مرگ فروشنده هستند، تئاتری که بسیار بیشتر از‌ یک داستان فرعی است و در حد یک کاراکتر به آن پرداخته می‌شود. فروشنده بسیار پرجزئیات است و شاید همین ریزه‌کاری‌ها باشد که چندبار دیدنش را می‌طلبد. هر شخصیتی، هر دیالوگی، هر لوکیشنی و هر قابی با طرح و نقشه‌ی قبلی و در ارتباط با یکدیگر طراحی شده‌اند. فیلم را نمی‌توانید به عناصر سازنده‌اش تجزیه کنید؛ نمی‌توان فیلمبرداری را از طراحی صحنه جدا کرد، بازیگری بازیگران را جداجدا مورد بررسی قرار داد و کارگردانی و تدوین را بدون توجه به هم قضاوت کرد. نیروی محکمی همه‌ی این عوامل را در کنار یکدیگر قرار داده و یک ساعت سوئیسی ساخته که دو ساعت و پنج دقیقه بدون یک ثانیه اشتباه کار می‌کند. موشکافی جزئیات فروشنده از حوصله‌ی این نقد خارج است و فرصت دیگری می‌طلبد اما شاید اشاره به یکی از مواردی که در فیلم‌های قبلی فرهادی هم سابقه دارد به درک بیشتر فروشنده کمک کند. خانه و ساختمان همیشه در فیلم‌های فرهادی جایگاه مهم و نقشی پررنگ داشته‌اند. از آپارتمان مژده در چهارشنبه‌سوری گرفته تا ویلایی که سپیده در درباره‌ی الی پیدا می‌کند و خانه‌ی نادر در جدایی، خانه‌ها همیشه هویت داشته‌اند و نقشی اساسی ایفا می‌کردند. آپارتمان نیمه‌مخروبه‌ی عماد و رعنا و خانه‌ی جدیدشان که آغازگر همه‌ی دردسرها است، نشانی دیگر از تأکید فرهادی روی خانه‌ها است. ترک‌های روی دیوار خانه‌ی قبلی و نقاشی‌های کودکانه‌ای که در خانه‌ی جدید می‌بینیم تنها یکی از نشانه‌های تضاد بین این دو است. حتی قاب‌بندی‌ها از درون فریم پنجره‌ها و راه‌پله‌ها که گویی به امضای فرهادی بدل شده‌اند، در فروشنده نیز مشهود هستند.​

فروشنده تلاش فرهادی برای ساخت فیلمی در فضای تنش‌زا، رازآلود و نامطمئن است​

فروشنده از لحاظ تعدد شخصیت‌ها فیلم جمع و جورتری است که بیشتر از همه روی عماد تمرکز می‌کند، شخصیتی که یک معلم ادبیات و بازیگر تئاتر است و قرار نیست ویژگی‌ منحصر به فرد یا فوق‌العاده‌ای داشته باشد. شهاب حسینی با درک بالایی از شخصیت عماد، یک بازی راحت و بی غل و غش ارائه داده که به موقعش ویلی لومانِ تئاتر مرگ فروشنده است و از وضع کساد زندگی‌اش گله می‌کند و به موقع هم در قالب همسری مهربان که دنبال حقیقت است فرو می‌رود. او در فروشنده بیش از یک نقش بازی می‌کند، چون عماد موقعیت‌های بسیار متفاوتی را تجربه می‌کند. روی سن نمایش باید حواسش به اشک‌های همسرش باشد، در کلاس مدرسه اعصابش از شاگردهای بازیگوش خرد می‌شود، با دوستی که خانه‌ی جدید را برایشان جور کرده دعوا می‌کند و برای پسربچه‌ی همکارش ادای باب اسفنجی در می‌آورد. شهاب حسینی سعی نکرده با اغراق وجوه مختلف این کاراکتر را از یکدیگر جدا کند، بلکه با یک بازی یکنواخت واکنش‌های متفاوت به موقعیت‌های متفاوت را به نمایش گذاشته است.

از طرفی ترانه علیدوستی برای رعنا بازی‌های متفاوتی ارائه می‌دهد که مرز بین آن‌ها همان اتفاقی است که برای این شخصیت می‌افتد. رعنای اول را کمتر می‌بینیم اما از همان سیگنال‌های خفیفی که از او می‌گیریم درمی‌یابیم که شیطنت‌های خودش را دارد و چندان هم برایش مهم نیست که دست به لوازم صاحب قبلی خانه بزند و آن‌ها را جابه‌جا کند. رعنا پس از حادثه اما به درون لاک خودش می‌رود، کم‌حرف‌تر می‌شود و حتی دنبال مقصر قضیه نیست و فقط می‌خواهد اتفاقی را که برایش افتاده فراموش کند. کم‌حرفی و عکس‌العمل‌های خفیف فیزیکیِ رعنا در نیمه‌ی دوم فیلم برای ترانه علیدوستی به معنای ارائه‌ی یک بازی ظریف‌تر و مبتنی بر نگاه‌ها و حالات صورت است. فلفل تیز فروشنده اما بابک کریمی است، کسی که به خاطر بازی گنگ‌اش هیچوقت نمی‌توانیم قضاوتی در موردش داشته باشیم. گاهی در شمایل یک دوست ظاهر می‌شود و جایی فکر می‌کنیم کاسه‌ای زیر نیم‌کاسه‌اش است. وسعت کم تیم بازیگران اصلی فروشنده کفه‌ی ترازو را به سمت شهاب حسینی سنگین کرده و فضای بیشتری به او برای نمایش یک بازی راحت اما دقیق می‌دهد.​

فروشنده همچنان کاملاً یک فیلم از دنیای فرهادی است که رنگ و بوی تازه‌ای گرفته اما شاید به اندازه‌ی کارهای قبلی، پخته نباشد​

تئاتر مرگ فروشنده‌ی آرتور میلر، شغل معلمی عماد و اشاره به فیلم گاو، نقاشی‌های کودکانه‌ی روی دیوار خانه‌ی جدید و آهنگ پیش‌درآمد علی عظیمی تنها چند مورد واضح از وسایلی هستند که فرهادی از آن‌ها برای روایت داستانش استفاده می‌کند. او بدون دیالوگ‌نویسی بیش از حد و بازی‌های اغراق‌آمیز داستان تعریف می‌کند. پربیراه نیست اگر بگوییم اصغر فرهادی بهترین روایت‌گر سینمای ایران است، چرا که بدون توضیح واضحات و حساب کردن روی آگاهی بیننده، تکه‌های پازل داستانش را کنار هم می‌چیند و تصویر نهایی را که شاید برای هرکس متفاوت باشد شکل می‌دهد. فروشنده داستانی درباره‌ی انتقام است که روی پایه‌های دروغ، خــ ـیانـت و ترس ایستاده است. فیلم حرفش را لحظه‌ای و با تعلیقی که ایجاد می‌کند می‌زند و دیگر مثل جدایی اتمسفری پیوسته ندارد. این همان تفاوتی است که فرهادی در کارش ایجاد کرده و تجربه‌ی تازه‌ای برای آشنایان به آثار او ایجاد کرده است. لحظاتی که عماد از رعنا سؤال می‌پرسد و او به خاطر ترسش جوابی مطابق واقعیت نمی‌دهد ما را یاد آشفتگی‌های سپیده در درباره‌ی الی و تردیدهای راضیه در جدایی می‌اندازد. آن فیلم‌ها بعد از نقطه‌ی اوجشان به چیزی شبیه نتیجه‌گیری و ثبات می‌رسیدند اما پس از اتفاق فروشنده، داستان همچنان صعود می‌کند و به مرز انفجار می‌رسد. شاید همین است که باعث می‌شود فروشنده در لیست آثار فرهادی در رتبه‌ی اول قرار نگیرد.

پایان‌بندی‌های بقیه‌ی فیلم‌های فرهادی با اینکه صفر و یک نبودند اما «پایان» بودند، جایی که قصه تمام می‌شد و درگیری‌ها به خاتمه می‌رسید و چیزی که می‌ماند تصمیم ما بر چگونگی این پایان بود. اما فروشنده با اینکه پایان‌بندی به یاد ماندنی‌ای دارد، قصه را تمام نمی‌کند و حتی با تکیه‌ی زیاد بر تعلیق می‌خواهد کوبنده‌تر از چیزی که هست جلوه کند. قصه در فیلم‌های قبلی پیش از اینکه به مرحله‌ی تصمیم‌گیری تماشاگر برسد تمام می‌شد (اینکه ترمه مادرش را انتخاب می‌کند یا پدرش را چیزی را تغییر نمی‌دهد) اما در فروشنده گره داستان هنوز سرجایش است و ما فقط یک سکانس پر از تعلیق و استرس عالی را تماشا کردیم. شاید فرهادی در روایت این نوع داستان‌ها تازه‌کار باشد و در فیلم‌های قبلی‌اش روایتی یکنواخت‌تر را انتخاب کرده باشد، اما در فروشنده لحظه را به بازه ترجیح می‌دهد و این پیام را هم با سکانس افتتاحیه و پایان‌بندی به مخاطب می‌رساند. فروشنده همچنان کاملاً یک فیلم از دنیای فرهادی است که رنگ و بوی تازه‌ای گرفته اما شاید به اندازه‌ی کارهای قبلی، پخته نباشد.
فروشنده خوش‌ساخت است و بیننده را همراه می‌کند، گاهی از سرعتش کاسته می‌شود اما وقتی تمام می‌شود دیگر کسی به سکانس‌های متوسطش فکر نمی‌کند چون پایانی دارد که مانند چکش قاضی در دادگاه باعث سکوت همه می‌شود. این تأثیر اما لحظه‌ای است و چند روز بعد که از فضای فیلم خارج شدید با اینکه لـ*ـذت آن هیجان زیر زبانتان مانده، طولانی‌مدت نخواهد بود. جای تحسین بسیار دارد که اصغر فرهادی با موفقیت‌های بزرگی که با دو سه فیلم آخرش کسب کرده، همان راه را در پیش نگرفته و از منطقه‌ی راحتی‌اش فاصله گرفته است. فیلم بدون شک وام‌دار تجربه‌های گذشته‌ی او است اما روایت قصه‌اش جنس دیگری دارد و البته تأثیرگذاری‌اش تاریخ انقضای کوتاه‌تری. فرهادی همچنان در بالاترین کیفیت خودش کار می‌کند و راه‌های جدید را امتحان می‌کند، کاری که شاید هر کارگردانی بعد از چند فیلم موفق هیچوقت انجام ندهد.​

[BCOLOR=rgb(238, 45, 88)]

منبع​

[/BCOLOR] زومجی