...zαнrα...*
کاربر نگاه دانلود
امپراتوری روم شرقی در قرن ۶ میلادی توانست به قدرتی فزاینده دست یابد که به او امکان داد بخش هایی از قلمرو روم غربی را دوباره پس بگیرد و تحت رهبری یوستی نیانوس اول به شکلی بنیادین تغییر کند.
در سال ۵۱۸ میلادی یوستینوس ،که فرمانده ی نگهبانان کاخ سلطنتی بیزانس بود ، پس از مرگ امپراتور آناستاسیوس ، قدرت را از طریق کودتا به دست گرفت. او مدتی بعد در سال ۵۲۷ درگذشت و قدرت را به برادرزاده اش ، یوستی نیانوس ، سپرد.
یوستی نیانوس اول
یوستی نیانوس برخلاف دیگر امپراتوران بیزانس ، فردی اشرافی نبود. او از خانواده ای دهقانی در ساردیکا ، واقع در چندصد مایلی کنستانتینوپل ، برخاسته بود. همسرش ، تئودورا ، نیز پیشینه ی اشرافی نداشت.
البته این سابقه مانع از آن نشد که آنها امپراتوری را به خوبی اداره نکنند. بیزانس در دوره ی حاکمیت آنان به اوج قدرت و نفوذ رسید. تئودورا در اغلب امور به یوستی نیانوس مشورت می داد و او را در اداره ی امپراتوری یاری می کرد.
ملکه تئودورا
شورش نیکا
کمک و یاری تئودورا سبب شد تا یوستی نیانوس تاج و تختش را در جریان بحرانی بی سابقه حفظ کند. در سال ۵۳۲ میلادی ، احزاب سبزها و آبی ها در اعتراض به یوستی نیانوس و در اقدامی بی سابقه با یکدیگر متحد شدند. آنان خیابان ها را به آشوب کشیدند ؛ در حالی که ، فریاد می زدند :(( نیکا ، نیکا .)) یعنی پیروزی.
یوستی نیانوس کشتی ها را آماده کرد تا از شهر بگریزد ولی تئودورا که حاضر به ترک پایتخت نبود ، او را راضی کرد تا بماند و با شورش مقابله کند. یوستی نیانوس به حرف های تئودورا گوش کرد و برای جدایی سبزها از آبی ها ، به رهبران آبی ها رشوه داد.
سپس سردار بزرگ بیزانسی ، بلیزاریوس ، سی هزار شورشی سبز را در ورزشگاه قسطنطنیه قتل‌عام کرد. یوستی نیانوس پس از فرونشاندن آتش شورش ، دستور بازسازی کنستانتینوپل (قسطنطنیه) را صادر کرد. او در حین این کار ، یکی از شاهکارهای تمدن رومی را خلق کرد.
بنای سانتا سوفیا
یوستی نیانوس با استخدام دو معمار زبردست کوشید تا شهری زیبا بر ویرانه های کنستانتینوپل بنا کند. این دو معمار آنتمیوس ترالسی و ایزیدوروس میلتوسی بودند. آنها طرح های رومی قدیم را با طرح های خاورمیانه درآمیختند و پس از ۵ سال کار ، کلیسای سانتاسوفیا را به وجود آوردند.
این بنا مایه شگفتی خارجیان و بیزانسی ها بود. بنایی شگرف که ۱۵۰۰ سال در مقابل جنگ ها ، زلزله ها و آتش سوزی ها مقاومت کرد و عاقبت تا امروز به جای مانده است. این کلیسا پس از ۱۴۵۳ میلادی که قسطنطنیه به دست ترک های عثمانی افتاد ، به مسجد ایاصوفیه تبدیل شد.
اصلاح قوانین
یوستی نیانوس به خاطر اقدامات دیگر نیز در تاریخ جاودان شده است. در آن زمان ، قوانین هر منطقه ی امپراتوری مجزا و برگرفته از قوانین روم قدیم بود و در ضمن ، نظم و ترتیبی نیز نداشت ؛ به همین دلیل ، یوستی نیانوس حقوقدانی مشهور به نام تریبونیانوس را در راس هیئتی ده نفره برای اصلاح قوانین آشفته ی بیزانس جمع کرد. آنان در ۵۲۹ میلادی قوانین جدید امپراتوری را کامل کردند. این قوانین جدید تبدیل به پایه قوانین حقوقی دولت های اروپاییِ دوره رنسانس شده و شالوده برخی از قوانین امروزی را نیز تشکیل دادند.
لشکرکشی‌های امپراتور
یوستی نیانوس علاوه بر اقدامات داخلی ، دست به یک رشته جنگ های طولانی زد که قلمرو را بیزانس را به بیش ترین وسعتش رساند. البته جنگ های پرهزینه اش ، خزانه ی کشور را تهی کرد و پس از مرگ یوستی نیانوس ، بیزانس را با مشکلات فراوانی رو به رو کرد.
بلیزاریوس
بلیزاریوس
سردار باکفایت بیزانس در جنگ های دوره یوستی نیانوس ، بلیزاریوس بود. او که شورش نیکا را سرکوب کرده بود ، اعتبار زیادی نزد امپراتور داشت. وی نیز مانند یوستی نیانوس از تبار دهقانی و اهل بلغارستان غربی بود.
جنگ با ایران
در سال ۵۲۷ میلادی ، بیزانس وارد جنگ با همسایه اش ، امپراتوری ساسانی شد. این دو روابط شکننده ای داشتند که اکثر اوقات به جنگ منجر می شد.این بار جنگ به مدت ۵ سال طول کشید. یوستی نیانوس صبرش را از دست داد ؛ زیرا ، او به واحدهای نظامی اش برای لشکرکشی در اروپا نیاز داشت. سرانجام ، یوستی نیانوس به ساسانیان وعده داد که در عوض صلح، سالانه ۱۱ هزار پوند به آنان بپردازد.
جنگ در شمال آفریقا
جنگ با ساسانیان ، در سال های ۵۴۰ و ۵۴۹ میلادی نیز یوستی نیانوس را مشغول کرد اما او در طی دوره ی صلح با ایران ، موفق شد به عملیات موفقیت آمیزی بر ضد واندال ها دست بزند.
این قوم که با شکست روم غربی، آفریقای شمالی را متصرف شده بود، با گذشت یک قرن از آن زمان بسیار آشفته و آشوب زده بود. سپاه ۱۸ هزار نفری بلیزاریوس در دو نبرد بزرگ بر واندال ها چیره شد و به آسانی بر آفریقای شمالی مسلط گشت.
هجوم به ایتالیا
پس از تصرف آفریقای شمالی ، نوبت به پادشاهی استروگوتی در ایتالیا رسید. بهانه ی بیزانس برای حمله به ایتالیا این بود که ملکه ی استروگوتی ، آمالاسونتا متحد بیزانس بود ، توسط یکی از اشراف گوت کشته شد.
حمله به ایتالیا در ۵۳۶ میلادی آغاز شد. سپاه مجهز و تعلیم دیده ی بیزانس به سرعت سیسیل را تسخیر کرد و به سوی رم عزیمت کرد. استروگوت ها ، که دچار تفرقه بودند ، به راحتی شکست خوردند. بلیزاریوس بدون درگیری چندانی وارد رم شد.
نقشه ی جنگ بیزانس-استروگوت ها
اما گوت ها به رهبری شاه جدید خود به نام ویتیگیس ، رم را محاصره کردند. بلیزاریوس به سختی با ۵ هزار سرباز در مقابل ۱۵۰ هزار گوت ایستادگی کرد. گوت ها که در فتح شهر ناکام بودند ، پس از یکسال به پایتخت خویش ، راونا ، بازگشتند.
تا سه سال دیگر نبرد ادامه یافت و سرانجام بلیزاریوس راونا را تصرف کرد و به کنستانتینوپل بازگشت. اما گوت ها دوباره به فرماندهی شاهی جدید رم و سایر شهرهای ایتالیا را پس گرفتند. بلیزاریوس به ایتالیا برگشت و رم را بازپس گرفت. اگرچه رم دو بار دیگر دست به دست شد.
عاقبت در ۵۵۲ میلادی نارسس ، سردار برجسته ی بیزانسی ، پس از مدت ها جنگ بر گوت چیره شد. پس از این پیروزی ، برای دولت بیزانس امکانات مالی باقی نمانده بود تا گل و اسپانیا را فتح کند.
امپراتوری بیزانس در ۵۵۵ میلادی
بلیزاریوس که موفقیت هایش ،او را در میان مردم محبوب کرده بود، مورد حسادت یوستی نیانوس قرار گرفت. در سال ۵۴۸ میلادی ، که تئودورا درگذشت ، یوستی نیانوس بلیزاریوس را وارد به کناره گیری کرد.
ترس یوستی نیانوس بازهم برطرف نشد. او نگران این بود که بلیزاریوس فکر تصاحب تاج و تخت را در سر داشته باشد ؛ اگرچه ، بلیزاریوس هرگز چنین قصدی از خود نشان نداد. در ۵۵۹ میلادی که کنستانتینوپل توسط ۷ هزار سرباز هون محاصره شد ، بلیزاریوس بر این نیروی مهاجم پیروز شد.
اما به بهانه این که این قوم را تعقیب نکرده بود ، متهم به خــ ـیانـت شد. هنگامی که بلیزاریوس در سال ۵۶۵ میلادی درگذشت ، امپراتور نیمی از دارایی اش را مصادره کرد. چند ماه بعد ، یوستی نیانوس به دلیل کهولت سن درگذشت.
یوستی نیانوس در دوره ی حکومتش ، پا از قلمرو بیزانس فراتر گذاشت و مجموعه ی قوانین تازه ای به همراه شاهکارهای معماری زیادی برجای گذاشت اما میراث او ، ارتشی خسته و خزانه ای فرسوده بود که کار را برای امپراتوران پس از وی دشوار ساخت.
در سال ۵۱۸ میلادی یوستینوس ،که فرمانده ی نگهبانان کاخ سلطنتی بیزانس بود ، پس از مرگ امپراتور آناستاسیوس ، قدرت را از طریق کودتا به دست گرفت. او مدتی بعد در سال ۵۲۷ درگذشت و قدرت را به برادرزاده اش ، یوستی نیانوس ، سپرد.
یوستی نیانوس اول
یوستی نیانوس برخلاف دیگر امپراتوران بیزانس ، فردی اشرافی نبود. او از خانواده ای دهقانی در ساردیکا ، واقع در چندصد مایلی کنستانتینوپل ، برخاسته بود. همسرش ، تئودورا ، نیز پیشینه ی اشرافی نداشت.
البته این سابقه مانع از آن نشد که آنها امپراتوری را به خوبی اداره نکنند. بیزانس در دوره ی حاکمیت آنان به اوج قدرت و نفوذ رسید. تئودورا در اغلب امور به یوستی نیانوس مشورت می داد و او را در اداره ی امپراتوری یاری می کرد.
ملکه تئودورا
شورش نیکا
کمک و یاری تئودورا سبب شد تا یوستی نیانوس تاج و تختش را در جریان بحرانی بی سابقه حفظ کند. در سال ۵۳۲ میلادی ، احزاب سبزها و آبی ها در اعتراض به یوستی نیانوس و در اقدامی بی سابقه با یکدیگر متحد شدند. آنان خیابان ها را به آشوب کشیدند ؛ در حالی که ، فریاد می زدند :(( نیکا ، نیکا .)) یعنی پیروزی.
یوستی نیانوس کشتی ها را آماده کرد تا از شهر بگریزد ولی تئودورا که حاضر به ترک پایتخت نبود ، او را راضی کرد تا بماند و با شورش مقابله کند. یوستی نیانوس به حرف های تئودورا گوش کرد و برای جدایی سبزها از آبی ها ، به رهبران آبی ها رشوه داد.
سپس سردار بزرگ بیزانسی ، بلیزاریوس ، سی هزار شورشی سبز را در ورزشگاه قسطنطنیه قتل‌عام کرد. یوستی نیانوس پس از فرونشاندن آتش شورش ، دستور بازسازی کنستانتینوپل (قسطنطنیه) را صادر کرد. او در حین این کار ، یکی از شاهکارهای تمدن رومی را خلق کرد.
بنای سانتا سوفیا
یوستی نیانوس با استخدام دو معمار زبردست کوشید تا شهری زیبا بر ویرانه های کنستانتینوپل بنا کند. این دو معمار آنتمیوس ترالسی و ایزیدوروس میلتوسی بودند. آنها طرح های رومی قدیم را با طرح های خاورمیانه درآمیختند و پس از ۵ سال کار ، کلیسای سانتاسوفیا را به وجود آوردند.
این بنا مایه شگفتی خارجیان و بیزانسی ها بود. بنایی شگرف که ۱۵۰۰ سال در مقابل جنگ ها ، زلزله ها و آتش سوزی ها مقاومت کرد و عاقبت تا امروز به جای مانده است. این کلیسا پس از ۱۴۵۳ میلادی که قسطنطنیه به دست ترک های عثمانی افتاد ، به مسجد ایاصوفیه تبدیل شد.
اصلاح قوانین
یوستی نیانوس به خاطر اقدامات دیگر نیز در تاریخ جاودان شده است. در آن زمان ، قوانین هر منطقه ی امپراتوری مجزا و برگرفته از قوانین روم قدیم بود و در ضمن ، نظم و ترتیبی نیز نداشت ؛ به همین دلیل ، یوستی نیانوس حقوقدانی مشهور به نام تریبونیانوس را در راس هیئتی ده نفره برای اصلاح قوانین آشفته ی بیزانس جمع کرد. آنان در ۵۲۹ میلادی قوانین جدید امپراتوری را کامل کردند. این قوانین جدید تبدیل به پایه قوانین حقوقی دولت های اروپاییِ دوره رنسانس شده و شالوده برخی از قوانین امروزی را نیز تشکیل دادند.
لشکرکشی‌های امپراتور
یوستی نیانوس علاوه بر اقدامات داخلی ، دست به یک رشته جنگ های طولانی زد که قلمرو را بیزانس را به بیش ترین وسعتش رساند. البته جنگ های پرهزینه اش ، خزانه ی کشور را تهی کرد و پس از مرگ یوستی نیانوس ، بیزانس را با مشکلات فراوانی رو به رو کرد.
بلیزاریوس
بلیزاریوس
سردار باکفایت بیزانس در جنگ های دوره یوستی نیانوس ، بلیزاریوس بود. او که شورش نیکا را سرکوب کرده بود ، اعتبار زیادی نزد امپراتور داشت. وی نیز مانند یوستی نیانوس از تبار دهقانی و اهل بلغارستان غربی بود.
جنگ با ایران
در سال ۵۲۷ میلادی ، بیزانس وارد جنگ با همسایه اش ، امپراتوری ساسانی شد. این دو روابط شکننده ای داشتند که اکثر اوقات به جنگ منجر می شد.این بار جنگ به مدت ۵ سال طول کشید. یوستی نیانوس صبرش را از دست داد ؛ زیرا ، او به واحدهای نظامی اش برای لشکرکشی در اروپا نیاز داشت. سرانجام ، یوستی نیانوس به ساسانیان وعده داد که در عوض صلح، سالانه ۱۱ هزار پوند به آنان بپردازد.
جنگ در شمال آفریقا
جنگ با ساسانیان ، در سال های ۵۴۰ و ۵۴۹ میلادی نیز یوستی نیانوس را مشغول کرد اما او در طی دوره ی صلح با ایران ، موفق شد به عملیات موفقیت آمیزی بر ضد واندال ها دست بزند.
این قوم که با شکست روم غربی، آفریقای شمالی را متصرف شده بود، با گذشت یک قرن از آن زمان بسیار آشفته و آشوب زده بود. سپاه ۱۸ هزار نفری بلیزاریوس در دو نبرد بزرگ بر واندال ها چیره شد و به آسانی بر آفریقای شمالی مسلط گشت.
هجوم به ایتالیا
پس از تصرف آفریقای شمالی ، نوبت به پادشاهی استروگوتی در ایتالیا رسید. بهانه ی بیزانس برای حمله به ایتالیا این بود که ملکه ی استروگوتی ، آمالاسونتا متحد بیزانس بود ، توسط یکی از اشراف گوت کشته شد.
حمله به ایتالیا در ۵۳۶ میلادی آغاز شد. سپاه مجهز و تعلیم دیده ی بیزانس به سرعت سیسیل را تسخیر کرد و به سوی رم عزیمت کرد. استروگوت ها ، که دچار تفرقه بودند ، به راحتی شکست خوردند. بلیزاریوس بدون درگیری چندانی وارد رم شد.
نقشه ی جنگ بیزانس-استروگوت ها
اما گوت ها به رهبری شاه جدید خود به نام ویتیگیس ، رم را محاصره کردند. بلیزاریوس به سختی با ۵ هزار سرباز در مقابل ۱۵۰ هزار گوت ایستادگی کرد. گوت ها که در فتح شهر ناکام بودند ، پس از یکسال به پایتخت خویش ، راونا ، بازگشتند.
تا سه سال دیگر نبرد ادامه یافت و سرانجام بلیزاریوس راونا را تصرف کرد و به کنستانتینوپل بازگشت. اما گوت ها دوباره به فرماندهی شاهی جدید رم و سایر شهرهای ایتالیا را پس گرفتند. بلیزاریوس به ایتالیا برگشت و رم را بازپس گرفت. اگرچه رم دو بار دیگر دست به دست شد.
عاقبت در ۵۵۲ میلادی نارسس ، سردار برجسته ی بیزانسی ، پس از مدت ها جنگ بر گوت چیره شد. پس از این پیروزی ، برای دولت بیزانس امکانات مالی باقی نمانده بود تا گل و اسپانیا را فتح کند.
امپراتوری بیزانس در ۵۵۵ میلادی
بلیزاریوس که موفقیت هایش ،او را در میان مردم محبوب کرده بود، مورد حسادت یوستی نیانوس قرار گرفت. در سال ۵۴۸ میلادی ، که تئودورا درگذشت ، یوستی نیانوس بلیزاریوس را وارد به کناره گیری کرد.
ترس یوستی نیانوس بازهم برطرف نشد. او نگران این بود که بلیزاریوس فکر تصاحب تاج و تخت را در سر داشته باشد ؛ اگرچه ، بلیزاریوس هرگز چنین قصدی از خود نشان نداد. در ۵۵۹ میلادی که کنستانتینوپل توسط ۷ هزار سرباز هون محاصره شد ، بلیزاریوس بر این نیروی مهاجم پیروز شد.
اما به بهانه این که این قوم را تعقیب نکرده بود ، متهم به خــ ـیانـت شد. هنگامی که بلیزاریوس در سال ۵۶۵ میلادی درگذشت ، امپراتور نیمی از دارایی اش را مصادره کرد. چند ماه بعد ، یوستی نیانوس به دلیل کهولت سن درگذشت.
یوستی نیانوس در دوره ی حکومتش ، پا از قلمرو بیزانس فراتر گذاشت و مجموعه ی قوانین تازه ای به همراه شاهکارهای معماری زیادی برجای گذاشت اما میراث او ، ارتشی خسته و خزانه ای فرسوده بود که کار را برای امپراتوران پس از وی دشوار ساخت.
