مقاله ای از دانشنامه رشد آزمایشهای مربوط به هوا ____________________________________________________
علوم طبیعت > فیزیک > آزمایشات فیزیک
(cached)
در داخل یک ظرف شیشه ای خالی یک دستمال کاغذی بزرگ و یا مقداری روزنامه مچاله شده را قرار دهید . حتماً خواهید دید که وقتی شیشه را برگردانید و دهانه آن را به طرف پایین بگیرید دستمال بیرون نمی افتد . حال ظرفی را پر از آب کنید . شیشه راطوری بگیرید که دهانه اش رو به پایین باشد و آن را به ته ظرف آب فرو برید و همینطور نگه دارید . بعد از یک یا دو دقیقه شیشه را از آب خارج کرده و دستمال را بردارید .
مشاهده خواهید کرد که :
دستمال خشک است . توضیح :
آب نمی تواند شیشه را پر کند زیرا شیشه قبلاً از هوا پر بوده . شیشه «خالی» پر از هواست پس هوا فضا را اشغال می کند .
هوا یک گاز است ، از خودش اندازه و شکل ندارد اما می تواند هر فضایی را پر کند . آیا هوا فضا را اشغال میکند
علوم طبیعت > فیزیک > آزمایشات فیزیک
(cached)
قیفی را در دهانه یک شیشه نوشابه خالی ( یا شیشه شیر ) قرار دهید . با گل رُس ( یا خمیر بازی ) ، اطراف دهانه شیشه را طوری ببندید که هیچ درزی بین شیشه و قیف وجود نداشته باشد . حال داخل قیف آب بریزید . خوب دقت کنید که چه اتفاقی می افتد . سپس گِل و یا خمیرهای بین بطری و قیف را بردارید .
عکس پیدا نشد
مشاهده خواهید کرد که :
در حالتی که گِل یا خمیر وجود داشته باشد ، آب داخل قیف باقی می ماند و یا به آهستگی و با قُل قُل کردن وارد شیشه می شود . اما وقتی که گِل ها برداشته می شود ، آب آزادانه و به راحتی به داخل بطری جریان می یابد . توضیح :
گِل رُس یا خمیر ، فضاهای خالی بین دهانه شیشه و جدار خارجی لوله قیف را می بندد . وقتی آب به داخل قیف می ریزد هوا راهی برای فرار ندارد مگر اینکه به آهستگی از میان آب عبور کند . هوا فضای داخل شیشه را اشغال می کند و از آمدن آب به داخل آن جلوگیری می نماید . وقتی که گِل ها یا خمیر ها برداشته شد و هوا قادر به عبور از اطراف دهانه شیشه گردید ، در این صورت آب می تواند به داخل شیشه راه یابد . این آزمایش ثابت می کند که هوا فضا را اشغال می نماید . آیا می توانید بطری خالی را پر کنید؟
علوم طبیعت > فیزیک > آزمایشات فیزیک
(cached)
چوب باریکی به طول 1 متر ( نظیر یک خط کش چوبی ) انتخاب کنید و به فاصله 5 سانتیمتر از دو سر آن سوراخها و یا شکاف هائی ایجاد نمائید . سپس ، سوراخ دیگری درست در وسط خط کش یعنی دقیقاً به فاصله 50 سانتیمتر از دو طرف آن ایجاد کنید . حال ریسمان و یا سیمی را از سوراخ وسط عبور داده و آن را به پشت یک صندلی و یا میله ای آویزان کنید .باد کنک بزرگی را باد کنید و دهانه آن را محکم گره زده ، به یکی از سوراخهای انتهای چوب آویزان کنید ( به شکل توجه کنید ) . کمی شن یا برنج داخل قوطی بریزید تا چوب تراز شود . حال کاری کنید که هوا از بادکنک خارج شود .
مشاهده خواهید کرد که :
همین که هوا از بادکنک خارج می گردد قوطی به طرف پایین کشیده می شود . توضیح :
وقتی که هوا بادکنک را ترک می کند ، باد کنک سبکتر می شود ، پس هوا وزن دارد . در سطح دریا هر متر مکعب هوا 3/1 کیلو گرم وزن دارد . ( اگر بتوانید کارتن و یا قفسه کتابی پیدا کنید که طول ، عرض و ارتفاع آن هر کدام یک متر باشد ، در این صورت مقدار هوایی که بوسیله آن اشغال شده است برابر 3/1 کیلوگرم می باشد). در بالای کوه هوا کمی رقیق تر و وزن آن کمتر است . آیا هوا وزن دارد
علوم طبیعت > فیزیک > آزمایشات فیزیک
(cached)
یک شیشه شیر بچه را در حالی که خالی است روی یک سر خط کش آزمایش قبل ، و قوطی حلبی کوچکی را در سر دیگر آن ببندید . داخل قوطی به مقدار لازم شن یا برنج بریزید تا تعادل برقرار شود . شعله شمعی را به مدت یک دقیقه نزدیک دهانه شیشه نگه دارید . شعله را کنار ببرید و دوباره کفه را میزان کنید .
مشاهده خواهید کرد که :
وقتی که هوای داخل شیشه گرم می شود ، شیشه به طرف بالا می رود و برای تراز کردن دوباره خط کش بایستی از داخل قوطی مقداری شن یا برنج بردارید . توضیح :
در فضای اشغال شده یکسان ، هوای گرم وزنش کمتر از هوای سرد است . کدامیک سنگین تر است؟ هوای گرم یا هوای سرد
علوم طبیعت > فیزیک > آزمایشات فیزیک
(cached)
یک شیشه دهان گشاد را با آب خیلی سرد و شیشه دهان گشاد دیگری را با آب گرم شستشو دهید . هر دو را کاملاً خشک کنید و طوری دهان به دهان روی هم بگذارید که شیشه گرم در پایین قرار گیرد . مقوای نازکی بین آنها قرار دهید . در حالیکه مقوا را بالا می گیرید از یک نفر سیگاری بخواهید که دود سیگارش را به داخل ظرف پایینی فوت کند ، انقدر که این ظرف از دودپر شود . حال مقوا را کنار بکشید .
مشاهده خواهید کرد که :
دود از ظرف پایینی به سوی ظرف بالائی حرکت می کند . توضیح :
دود بالا می رود ، همانطوری که هوای سبک گرم بالا می رود و هوای سنگین سرد فرو می نشیند .
سعی کنید آزمایش را با شیشه سرد در پایین و شیشه گرم در بالا تکرار کنید . این بار چه اتفاقی می اُفتد ؟ در هوای گرم چه اتفاقی می افتد؟
علوم طبیعت > فیزیک > آزمایشات فیزیک
(cached)
روی یک تکه پارچه کمی پودر تالک بپاشید . این پارچه را نزدیک یک لامپ خاموش برق ، کمی تکان دهید . خوب به پودر ها توجه کنید که چه اتفاقی می افتد .
سپس برق را روشن کنید و چند دقیقه صبر کنید تا لامپ داغ شود . باز هم پارچه را بتکانید .
مشاهده خواهید کرد که :
قبل از روشن شدن لامپ ، پودر در هوا به آهستگی پایین می رود ، در حالی که وقتی لامپ گرم می شود پودر به سمت بالا حرکت می کند . توضیح :
وقتی هوا بوسیله لامپ روشنائی گرم شد به طرف بالا حرکت کرده و پودر سبک وزن را نیز به همراه خود بالا می برد . وقتی هوای سنگین و سرد کولر به طرف پایین دمیده می شود ؛ جریان هوای سرد آن جای هوای گرم را می گیرد . پدیده ای که در هوای آزاد به همین شکل رخ می دهد همان باد است . آزمایش باد
علوم طبیعت > فیزیک > آزمایشات فیزیک
(cached)
بایک لاستیک بادکنک یا یک پلاستیک نازک ( کیسه پلاستیکی ) ، ئهایه گشاد یک قیف را بپوشانید . پلاستیک را کاملاً محکم ببندید . حال از انتهای باریک قیف مقداری از هوای داخل آن را بمکید و به پلاستیک توجه کنید که چه اتفاقی می افتد . این بار قیف را وارونه کنید و دوباره آن را بمکید . همینطور قیف را به جهت های مختلف بچرخانید و همانند حالتهای قبل آن را بمکید.
مشاهده خواهید کرد که :
وقتی که شما هوا را میمکید پلاستیک به طرف داخل کشیده می شود و قیف در هر جهتی هم که قرار بگیرد همین اتفاق برای آن می افتد . توضیح :
شما با مکیدن ، هوای داخل قیف را بیرون می کشید در نتیجه فشار هوای بیرون بیشتر از فشار هوای داخل می شود ، حتّی اگر قیف به طور وارونه و یا بطرف پهلوها قرار بگیرد . پس هوا در تمام جهات بطور مساوی فشار وارد می کند .
فشار هوا در سطح دریا تقریباً 033/1 کیلوگرم بر سانتی متر مربع می باشد. هوا در تمام جهات فشار وارد می کند
علوم طبیعت > فیزیک > آزمایشات فیزیک
(cached)
لیوان یا شیشه دهان گشادی را کاملاً از آب پر کنید . مقوای نازک یا ورق ضخیمی را روی دهانه آن بگذارید . مقوا را در جای خودش با دست بگیرید و لیوان را روی دستشوئی یا حوض وارونه کنید . اکنون دست خود را از روی مقوا بردارید.
مشاهده خواهید کرد که :
آب از داخل لیوان نمی ریزد و آنقدر باقی می ماند تا اینکه مقوا خیس می شود . توضیح :
آب در لیوان به این دلیل باقی می ماند و نمی ریزد که از طرف هوای بیرون به مقوا فشار وارد می شود . این فشار هوا بیشتر از فشاری است که از ظرف آب به مقوا وارد می گردد.
اگر آزمایش بار اول عملی نشد ، سعی کنید آن را دوباره انجام دهید . این بار لیوان را کاملاً از آب لبریز کنید تا مطمئن شوید وقتی آن را می چرخانید دیگر هیچ حباب هوایی بین آب و مقوا وجود نداشته باشد . آیا هوا می تواند آب را در بالا نگه دارد؟
علوم طبیعت > فیزیک > آزمایشات فیزیک
(cached)
در ته یک قوطی فلزی خالی سر پیچ دار ، سوراخ کوچکی ایجاد کنید . اکنون قوطی را از آب پر کنید و درِ آن را محکم ببندید . نگاه کنید که چه اتفاقی می افتد . حال در قوطی را باز کنید.
مشاهده خواهید کرد :
تا زمانی که در قوطی بسته بود آب از سوراخ بیرون نمی آمد ، امّا وقتی درِ آن را برمیدارید آب آزادانه می ریزد . توضیح :
در حالتی که سر قوطی بسته است ، فشار رو به بالای هوا از فشار رو به پایین آب در ته قوطی بیشتر است . با بازکردن درِ قوطی و وارد شدن هوا به داخل آن ، هوا و آب جمعاً فشار رو به پائین بزرگتری را بوجود می آورند . آزمایش قوطی جادویی