★ستارگان★

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

رکبةالدجاجه


رکبةالدجاجه
اطلاعات رصدی
مبدا J2000 اعتدال J2000
صورت فلکی ماکیان
بعد ۲۰h ۳۱m ۱۸.۸۱۶۳s
میل +۴۹° ۱۳' ۱۳.۰۷"'
قدر ظاهری (V) ۵.۴۶۸
مشخصات
رده M2III
راهنمای رنگ U-B ?
راهنمای رنگ B-V ?
اخترسنجی

سرعت شعاعی (Rv) -۶۴.۰ km/s
حرکت مخصوص (μ) RA: ۸.۷۹ mas/yr
Dec.: -۳۱.۲۸ mas/yr
اختلاف منظر (π) ۸.۰۷ mas
قدر مطلق (MV) ۷.۰۳۶

جزئیات

جرم ? M☉
شعاع ? R☉
درخشندگی ? L☉
دما ? K
سن ? سال

نام‌گذاری‌های دیگر
46 Cyg, DO 38500, HR 7851, RAFGL 2598, GC 28569, IDS 20282+4853 A, SAO 49741, AG+49° 1686, GCRV 12835, ایراس 20297+4903, BD+48° 3154, TYC 3581-2030-1, BDS 10315 A, GSC 03581-02030, 2MASS J20311880+4913130, CCDM J20313+4914A, HD 195774, N30 4534, NSV 13128, CSV 101996, HIP 101243 PPM 60073.
منابع
سیمباد اطلاعات
رُکبةالدجاجه (زانوی ماکیان) یا امگا² ماکیان یک ستاره است که در صورت فلکی ماکیان قرار دارد.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

زاویةالعواء



زاویةالعواء
اطلاعات رصدی
مبدا J2000 اعتدال J2000
صورت فلکی دوشیزه (صورت فلکی)
بعد ۱۱h ۵۰m ۴۱.۷۱۸۵s
میل ‏ ۵۲.۹۸۵″ ۴۵′ ‎+۱°
قدر ظاهری (V) ۳.۶۱
مشخصات
رده F9 V
راهنمای رنگ U-B 0.11
راهنمای رنگ B-V 0.55
اخترسنجی

سرعت شعاعی (Rv) ۴.۶ km/s
حرکت مخصوص (μ) RA: ۷۴۰.۹۶ mas/yr
Dec.: -۲۷۱.۱۸ mas/yr
اختلاف منظر (π) ۹۱.۷۴ mas
قدر مطلق (MV) ۳.۴۰

جزئیات

جرم ۱.۲۵ M☉
شعاع ۱.۶۶ R☉
گرانش سطحی (لگاریتم g) ۴.۲۵
درخشندگی ۳.۵۱ L☉
دما ۶,۱۴۰ K

نام‌گذاری‌های دیگر
Zavijava, Zavijah, Alaraph, Minelauva, 5 Virginis, Gl 449, HR 4540, BD +02°2489, HD 102870, SAO 119076, FK5 445, GC 16215, CCDM 11507+0146, HIP 57757.
منابع
سیمباد اطلاعات
ARICNS اطلاعات
زاویةالعواء یا بتا دوشیزه یک ستاره است که در صورت فلکی دوشیزه قرار دارد.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

خراتان


خراتان

اطلاعات رصدی
مبدا مبدأ (ستاره‌شناسی) اعتدال مبدأ (ستاره‌شناسی)
صورت فلکی شیر
بعد ۱۱h ۱۴m ۱۴.۴۱s
میل +۱۵° ۲۵' ۴۶.۴۵"
قدر ظاهری (V) +۳.۳۲۴
مشخصات
رده A2V
اخترسنجی

حرکت مخصوص (μ) RA: -۵۹.۰۱ mas/yr
Dec.: -۷۹.۳۷ mas/yr
اختلاف منظر (π) ۱۸.۳۶ mas
فاصله ۵۴.۵ pc

جزئیات

گرانش سطحی (لگاریتم g) ۳.۵۵
دما ۹۲۵۰ K

نام‌گذاری‌های دیگر
70 Leo, HR 4359, BD+16 2234, HD 97633, SAO 99512, FK5 423, HIP 54879.
خَراتان (دنده‌های کوچک) یا زُبرةالاسد (کتف شیر) یا تتا شیر یک ستاره است که در صورت فلکی شیر قرار دارد.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

ساعد الفرس



بتا پگاسوس

اطلاعات رصدی
مبدا J2000 اعتدال J2000
صورت فلکی اسب بالدار
بعد ۲۳h ۰۳m ۴۶.۴۵۸s
میل ‏ ۵۸.۰۴″ ۰۴′ ‎+۲۸°
قدر ظاهری (V) ۲.۴۲
مشخصات
رده M2.3 II-III
راهنمای رنگ U-B 1.96
راهنمای رنگ B-V 1.65
اخترسنجی

سرعت شعاعی (Rv) ۷.۹۹ ±۰.۲۶ km/s
حرکت مخصوص (μ) RA: ۱۸۷.۷۶ ±۰.۶۳ mas/yr
Dec.: ۱۳۷.۶۱ ±۰.۴۳ mas/yr
اختلاف منظر (π) ۱۶.۳۷ mas
قدر مطلق (MV) -۱.۴۹

جزئیات

جرم ~۶ M☉
شعاع ۹۵ R☉
دما ۳۷۰۰ K

نام‌گذاری‌های دیگر
Scheat, 53 Peg, HR 8775, BD +27°4480,
HD 217906, SAO 90981, FK5 870, HIP 113881
منابع
سیمباد اطلاعات
بتا پگاسوس یک ستاره است که در صورت فلکی اسب بالدار قرار دارد.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

ساعد ثانی



ساعد ثانی
اطلاعات رصدی
مبدا J2000 اعتدال J2000
صورت فلکی ارابه‌ران
بعد ۰۵h ۰۲m ۲۸.۶۸۶۹s
میل ‏ ۳۳.۰۱۵″ ۰۴′ ‎+۴۱°
قدر ظاهری (V) ۳.۷۶۹
مشخصات
رده K4Ib-II+/B7V...
راهنمای رنگ U-B 0.87
راهنمای رنگ B-V 1.22
راهنمای رنگ R-I 0.87
اخترسنجی

سرعت شعاعی (Rv) ۱۲.۸ km/s
حرکت مخصوص (μ) RA: ۸.۸۸ mas/yr
Dec.: -۲۱.۴۳ mas/yr
اختلاف منظر (π) ۴.۱۴ mas
قدر مطلق (MV) ۴.۹۲۷

جزئیات

جرم ۸/۶ M☉
شعاع ۲۰۰/۵ R☉
درخشندگی ۲۱۰۰/۴۰۰ L☉
دما ۳,۵۰۰–۵,۰۰۰/۱۲,۵۰۰ K

نام‌گذاری‌های دیگر
Hoedus I, Haedi Haedus, Sadatoni, Saclateni, 8 Aurigae, HR 1612, HD 32068, BD+40°1142A, FK5 1137, HIP 23453, SAO 39966.
منابع
سیمباد اطلاعات
ساعد ثانی یا زتا ارابه‌ران یک ستاره است که در صورت فلکی ارابه‌ران قرار دارد.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

ستاره قطبی

این مقاله دربارهٔ یک ستاره است. برای یک سریال تلویزیونی به همین نام، ستاره قطبی (مجموعه تلویزیونی) را ببینید.
ستاره قطبی یا ستارهٔ شمالی ستاره‌ای است که بسیار نزدیک به امتداد محور زمین بر کره سماوی باشد، و جهت شمال (در نیمکره شمالی) یا جنوب (در نیمکره جنوبی) را نشان می‌دهد؛ و ستاره‌ای است که با این موقعیت محلش نسبت به ناظر ساکن روی زمین تغییر نمی‌کند. در حال حاضر این موقعیت از آن ستاره جُدَی است که با قدر ظاهری ۲/۱ درخشانترین ستارهٔ صورت فلکی خرس کوچک (دب اصغر) است، اما به دلیل حرکت تقدیمی زمین این مکان تغییر می‌کند. در ۴۰۰۰ سال پیش ستاره قطبی ستاره اتا آبمار بود، ۳۰۰۰ سال پیش ستاره قطبی ستاره ثعبان، و در سال ۱۴۰۰۰ میلادی ستارهٔ قطبی ستارهٔ نسر واقع خواهد بود.

مسیر قطب شمال سماوی، به خاطر حرکت تقدیمی کره زمین، با تاریخ‌های میلادی نشان‌داده شده روی تصویر.
زمین دور محوری فرضی که از شمال و جنوب کرهٔ زمین می‌گذرد می‌چرخد. این چرخش زمین موجب می‌شود که ما تصور کنیم همهٔ ستاره‌های آسمان حول محوری می‌چرخند (حرکت ظاهری دارند)، که در محل محور گردش آن‌ها ستارهٔ قطبی می‌درخشد؛ ستارهٔ پرنوری که جایش در آسمان ثابت است. دلیل عدم حرکت ظاهری ستارهٔ قطبی این است که این ستاره در امتداد محور چرخش زمین قرار دارد.

• در شب می‌توان به وسیلهٔ ستارهٔ قطبی و دب اکبر زمان را تشخیص داد. روش آن در مدخل ساعت ستاره‌ای آمده‌است.
• همچنین توسط ستاره قطبی می‌توان عرض جغرافیایی را تعیین کرد.

محتویات

• ۱ ستاره قطبی شمالی
• ۲ ستاره قطب جنوبی
• ۳ منابع
• ۴ جستارهای وابسته

ستاره قطبی شمالی

از آن‌جا که ستاره‌ها به محور ستارهٔ قطبی در آسمان می‌چرخند، ممکن است پیالهٔ دب اکبر و همچنین دیگر صورت‌های فلکی را صحیح یا وارون یا یه کناره ببینید.
در نیم‌کرهٔ شمالی زمین ستارهٔ جُدَی با تقریب بسیار خوبی جهت شمال جغرافیایی را نشان می‌دهد؛ یعنی اگر رو به آن بایستیم، درست به سمت شمال ایستاده‌ایم. برای یافتن ستارهٔ قطبی روش‌های مختلفی وجود دارد:

1. به وسیلهٔ ستاره‌های ملاقه‌ای شکل «دب اکبر» (صورت فلکی هفت برادران): هر گاه دو ستارهٔ پایانی پیالهٔ ملاقه را به هم وصل کنیم، و ۵ برابر فاصلهٔ میان دو ستاره به سمت بالا ادامه دهیم، به ستارهٔ قطبی می‌رسیم.
2. به وسیلهٔ ستاره‌های W شکلِ «ذات‌الکرسی»: هرگاه وسط W را حدود ۵ برابر فاصلهٔ دو ستارهٔ اضلاع آن به سوی بالا ادامه دهیم، به ستارهٔ قطبی می‌رسیم. ذات‌الکرسی نسبت به دب اکبر به ستارهٔ قطبی نزدیک‌تر است، ولی یافتن آن در آسمان مشکل‌تر است.
3. ستارهٔ قطبی، خود آخرین ستارهٔ دستهٔ ملاقهٔ صورت فلکی ملاقه‌ای شکل «دب اصغر» است.

ستاره قطب جنوبی
در حال حاضر هیچ ستاره پرنوری به عنوان ستاره جنوبی، مانند ستاره جدی به عنوان ستاره شمالی وجود دارد، موجود نیست. سیگما هشتک نزدیک‌ترین ستاره قابل رؤیت با چشم غیرمسلح به قطب جنوب است (با فاصله زاویه‌ای یک درجه از قطب جنوب)، ولی کم‌فروغ بودن آن (با قدر ظاهری حدود ۵٫۵ این ستاره)، آن را از استفاده عملی به عنوان ستاره قطب جنوب خارج می‌سازد. در روی خط استوا، و اندکی بالا و پایین آن، هم می‌توان ستاره جدی را در آسمان دید، و هم صورت فلکی چلیپا را می‌توان دید.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

ستاره کربن
ستاره کربن یا گاما تازی ها ستاره‌ای در صورت فلکی تازی ها است. این ستاره از نظر دمای سطح یکی از سردترین ستارگان حقیقی شناخته شده است، زیرا دمای سطح آن حدود ۲۸۰۰ درجهٔ کلوین است.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

مو قیفاووس

مو قیفاووس

تصویر خیالی از مو قیفاووس

مقایسه اندازه مو قیفاووس و خورشید
مختصات:

۲۱h ۴۳m ۳۰٫۴۶s٬ +۵۸° ۴۶′ ۴۸٫۲″

سِتارهٔ نارسَنگ (به انگلیسی: Mu Cephei یا Herschel's Garnet Star) که با نام‌های راقِص، مو قیفاووس و ستاره لعل نیز شناخته می‌شود یک ستارهٔ ابرغول سرخ در صورت فلکی قیفاووس است.

این ستاره یکی از بزرگ‌ترین و درخشان‌ترین ستاره‌های کهکشان راه شیری است. این ستاره در آسمان با رنگ سرخ یاقوتی دیده می‌شود، زیرا در رده طیفی M2 و رده فشاری Ia قرار دارد.

محتویات

• ۱ تاریخچه
• ۲ ویژگی‌ها
• ۳ جستارهای وابسته
• ۴ منابع

تاریخچه

هم‌سنجی سیاره‌های منظومه خورشیدی با تعدادی از ستاره‌های مشهور:
الف:
زمین (۴) > ناهید (۳) > مریخ (۲) > تیر (۱)
ب:
مشتری (۸) > زحل (۷) > اورانوس(۶) > نپتون (۵) > زمین (بدون شماره)
پ:
شباهنگ (۱۱) > خورشید (۱۰) > ولف ۳۵۹ (۹) > مشتری (بدون شماره)
ت:
دبران (۱۴) > نگهبان شمال (۱۳) > رأس پیکر پسین (۱۲) > شباهنگ (بدون شماره)
ث:
ابط‌الجوزا (۱۷) >قلب عقرب (۱۶) > پای شکارچی (۱۵) > دبران (بدون شماره)
ج:
وی‌وای سگ بزرگ (۲۰) >وی‌وی قیفاووس (۱۹) > مو قیفاووس (۱۸) > ابط‌الجوزا (بدون شماره)
رنگ سرخ ژرف مو قیفاووس توسّط ویلیام هرشل، اخترشناس سده ۱۸ (میلادی) به زیبایی وصف شده است؛ وی ستاره مو قیفاووس را چنین توصیف نموده است:«رنگ سرخ یاقوتی شگفت انگیز و ژرف این ستاره مانند ستاره متغیر میرا است.» و به همین دلیل پس از گذر قرن‌ها هنوز این ستاره را با نام‌های لعل و نارسنگ می‌شناسند. جوزپه پیاتزی، اخترشناسی که برای نخستین بار سرس را کشف کرد، در فهرست خود این ستاره را گارنت سیداس نامیده است.

ویژگی‌ها
ستاره نارسنگ یک ابرغول سرخ بسیار درخشان است. مو قیفاووس یکی از درخشان‌ترین ستاره‌های کهکشان راه شیری که قابل دیدن با چشم غیر مسلّح هستند می‌باشد. بهترین شرایط برای دیدن مو قیفاووس در نیمکره شمالی زمین و از ماه اوت تا ماه ژانویه است.

شعاع ستاره نارسنگ در حدود ۱۴۲۰ شعاع خورشیدی است. اگر مو قیفاووس در جای خورشید قرار می‌گرفت، مرز بیرونی آن به میان مدار سیاره کیوان و مدار سیاره مشتری می‌رسید. ستاره نارسنگ می‌تواند بیش از ۱٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ خورشید را در خود جا دهد. تاکنون تنها ۵ ستاره شناخته شده‌اند که از مو قیفاووس حجم بیشتری دارند؛ اسامی این ستاره‌ها به شرح زیر است:

1. سپر يو واى
2. وی وای سگ بزرگ
3. کی دابلیو کمان
4. کی وای ماکیان
5. وی ۳۵۴ قیفاووس
6. وی وی قیفاووس

مو قیفاووس ستارهٔ بسیار بزرگی است و قادر است ۲۷۰۰ تریلیارد زمین را در خود جا دهد. اگر زمین یک توپ گلف با قُطر حدود ۷/۱ اینچ یا ۳/۴ سانتی متر بود، قُطر ستاره لعل به اندازه طول ۲ پل گلدن گیت، یعنی چیزی در حدود ۴/۳ مایل یا حدود ۵/۵ کیلومتر بود.

مو قیفاووس یک ستاره متغیر و نیز نمونه اصلی گروه ستاره‌های متغیر نیمه منظّم است.قدر ظاهری این ابرغول در یک الگوی ناشناخته و نیمه منظّم و در دوره‌هایی میان ۲ و ۵/۲ سال در میان ۶۲/۳ و ۵ نوسان می‌کند.درخشش ستاره نارسنگ حدود ۳۸۰۰۰ درخشندگی خورشید، و قدر مطلق مرئی آن حدود ۷- است. اگر مجموعه درخشش ستاره نارسنگ و مجموعه درخشش خورشید در طیف مرئی و طیف فروسرخ و خاموشی درون ستاره‌ای را با هم مقایسه کنیم، درخشش ستاره لعل حدود ۳۵۰۰۰۰ درخشندگی خورشید خواهد بود، و با چنین شرایطی دیگر بدون هر گونه مبالغه می‌توان این ستاره را یکی از درخشان‌ترین ستاره‌های شناخته شده دانست. فاصله این ستاره با ما خیلی خوب شناخته نشده است. سنجش اختلاف منظر یا تخمین فاصله این ستاره با زمین در نوشته‌های دانشی فاصله این ابرغول با زمین را چیزی در میان ۳۹۰ و ۱۶۰۰ پارسک یا ۱۳۰۰ و ۵۲۰۰ سال نوری محاسبه کرده است.

ستاره نارسنگ در حال حاضر یک ستاره در مرحلهٔ مردن است. این ستاره شروع به همجوشی هسته‌ای هلیم به کربن کرده‌است، از آنجاییکه رشته اصلی همجوشی ستاره هیدروژن به هلیوم است. چرخهٔ هلیوم-کربن نشان می‌دهد که ستاره نارسنگ در مراحل آخر زندگی خود به سر می‌برد و ممکن است به عنوان یک ابرنواختر منفجر شود. (در واژه نجومی حداقل چندین میلیون سال دیگر). وقتی ستاره تبدیل به ابرنواختر گردد، نابود می‌گردد و یک تودهٔ عظیم ابرهای گازی برجای گذارد، و برای ستاره‌ای به بزرگی ستاره نارسنگ، ممکن است سیاه‌چاله فضایی از خود باقی بگذارد.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

سرگس



سرگس

اطلاعات رصدی
مبدا J2000 اعتدال J2000
صورت فلکی کژدم
بعد ۱۷h ۳۷m ۱۹.۱s
میل -۴۲° ۵۹′ ۵۲″
قدر ظاهری (V) ۱.۸۶
مشخصات
رده F1 II
راهنمای رنگ U-B 0.22
راهنمای رنگ B-V 0.40
اخترسنجی

سرعت شعاعی (Rv) ۱ km/s
حرکت مخصوص (μ) RA: ۶.۰۶ mas/yr
Dec.: -۰.۹۵ mas/yr
اختلاف منظر (π) ۱۱.۹۹ mas
قدر مطلق (MV) -۲.۷۵

جزئیات

جرم ۳.۷ M☉
شعاع ۲۰ R☉
درخشندگی ۹۶۰ L☉
دما ۷۲۰۰ K
سن ? سال

نام‌گذاری‌های دیگر
Sargas, Girtab, HR 6553, HD 159532, SAO 228201, CCDM 17373-4300, FK5 654, HIP 86228.
سَرگَس یا تتا کژدم (به انگلیسی: Theta Scorpii) یک ستاره است که در صورت فلکی کژدم قرار دارد. سرگس نامی است که از زبان سومری به‌جای مانده‌است.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

حوض (ستاره)



حوض
اطلاعات رصدی
مبدا J2000 اعتدال J2000
صورت فلکی خرس بزرگ
بعد ۰۹h ۳۲m ۵۱.۴s
میل +۵۱° ۴۰′ ۳۸″
قدر ظاهری (V) ۳.۱۷
مشخصات
رده F6 IV/M6
راهنمای رنگ U-B 0.03
راهنمای رنگ B-V 0.46
اخترسنجی

سرعت شعاعی (Rv) ۱۴.۷ km/s
حرکت مخصوص (μ) RA: -۹۴۷.۰۶ mas/yr
Dec.: -۵۳۵.۶ mas/yr
اختلاف منظر (π) ۷۴.۱۵ mas
قدر مطلق (MV) ۲.۵۲

جزئیات

جرم ۱.۵-۱.۶ M☉
شعاع ≈۵ R☉
درخشندگی ۷.۶ L☉
دما ۶,۴۰۰ K
سن ۳ × ۱۰۹ سال

نام‌گذاری‌های دیگر
Al Haud, Sarir, 25 Ursae Majoris, Gl 354, HR 3775, BD +52°1401, HD 82328, LHS 270, LTT 12519, GCTP 2266.00, SAO 27289, FK5 358, GC 13157, ADS 7420, CCDM 09329+5141, HIP 46853.
حوض (آبگیر)، سَریر (تختگاه) یا تتا خرس بزرگ یک ستاره است که در صورت فلکی خرس بزرگ قرار دارد.