Miss.aysoo
کاربر نگاه دانلود
41 سال از سفر به ماه گذشت
ز آن زمان كه انسان ماه را به عنوان كره‌اي ديگر شناخت، آرزوي پرواز خود را با آرزوي دستيابي به تنها قمر زمين عجين ساخت اما سال‌هاي بسياري نياز بود. حتي از زماني كه ژول ورن در داستان خود انسان را به ماه رساند نيز مدت‌ها گذشت تا بالاخره اين روياي انسان به حقيقت پيوست.
اتفاقي كه نقطه عطفي در فعاليت‌هاي فضايي تاريخ بشر محسوب مي‌شود. درست 41 سال پيش انسان توانست براي اولين بار بر كره‌اي جز زمين پاي بگذارد.
در بحبوحه جنگ سرد ميان شوروي و ايالات متحده آمريكا، شوروي بود كه اولين پيروزي را در رقابت فضايي بين دو كشور به‌دست آورد. پس از آن‌كه در 12 آوريل 1961 يوري گاگارين به عنوان اولين انسان به فضا رفت، مردم و دولت آمريكا شكست سختي را در مقابل كمونيست احساس كردند.
جان.اف.كندي رئيس‌جمهور وقت آمريكا كه در رقابت‌هاي انتخاباتي خود قول داده بود در فناوري فضايي و موشكي از شوروي پيش بيفتد، درست فرداي آن روز جلسه‌اي تشكيل داد تا موضوع را بررسي كند سپس او از معاون خود جانسون درخواست كرد برنامه‌اي را به او معرفي كند كه بتواند حيثيت از دست رفته آمريكا را بازگرداند و آمريكا را در اين رقابت پيش بيندازد. جواب جانسون اما جوابي بود بلندپروازانه و پرخرج، سفر انسان به ماه.
در آن زمان پروژه آپولو در ناسا به عنوان جايگزيني براي كپسول‌هاي مركوري طراحي شده بود. مزيت آپولو اين بود كه برخلاف مركوري كه تنها مي‌توانست يك فضانورد را آن هم تا مداري محدود ببرد، مي‌توانست 3 فضانورد را در خود جاي دهد و تا مداري نزديك به ماه پيشروي كند و برگردد.
با اعلام رسمي برنامه آپولو در 25 مي 1961 توسط كندي پروژه آپولو آغاز به كار كرد. پروژه‌اي كه هدف آن نشاندن انسان بر سطح ماه و بازگرداندن آن به زمين آن هم تا پايان دهه 60 ميلادي بود. هدفي كه براي محقق شدن آن نياز به جهشي بزرگ در علم و فناوري آن زمان بود.
قدم اول آن بود كه تصميم گرفته شود اين سفر به چه طريقي بايد انجام بپذيرد. از ميان 4 روشي كه پيشنهاد شده بود، اكثر دانشمندان با پرتاب مستقيم موافقت بيشتري داشتند. اما اين روش نيازمند موشك پرتاب‌كننده‌اي بسيار قوي بود. سرانجام پس از كش‌و‌قوس‌هاي فراوان روشي انتخاب شد كه به ملاقات در مدار ماه يا Lunar Orbit Rendezvous موسوم بود.
فضاپيماي آپولو از 2 بخش اصلي تشكيل مي‌شد. يكي قسمت سرويس و فرماندهيCommand-Service Module (CSM) كه قسمت اصلي فضاپيما را تشكيل مي‌داد و قسمت ديگر كه بخش ماه‌نشين Lunar Module بود. در روش LOR قرار بود تا بخش اصلي در مدار ماه قرار بگيرد و ماه‌نشين از آن جدا شده و روي ماه فرود بيايد سپس بخش كوچكي از ماه‌نشين از سطح ماه بلند شود و در مدار فضانوردان را به بخش فرماندهي برساند.
آن‌گاه تنها بخش فرماندهي به همراه 3 فضانورد به زمين بازمي‌گشت. با اين‌كه اين روش بسيار پرخطرتر از روش پرتاب مستقيم بود، اما صرفه‌جويي بسيار زيادي در سوخت و هزينه در بر داشت و كمك مي‌كرد فضاپيما بتواند ابزارآلات بيشتري با خود حمل كند.
اما يكي از اولين آزمايش‌هاي فضاپيما روي زمين به يك تراژدي بزرگ تبديل شد. در 27 ژانويه 1967 هنگامي كه تست‌هاي اوليه بخش فرماندهي روي زمين انجام مي‌شد، ناگهان بر اثر اتصال يكي از سيم‌ها در كابين فرماندهي، 3 فضانورد در برابر ديدگان همه به خاكستر بدل شدند.
اين اتفاق ناگوار تا مدتي پروژه آپولو را به حال تعليق درآورد و باعث تغييرات زيادي در ساختار بخش CSM شد. از جمله آن‌كه دريچه ورودي كه قبلا تنها از داخل باز مي‌شد، طوري طراحي شد كه در مواقع ضروري از بيرون هم قابل باز شدن باشد.
اين تست با اين‌كه جزو سري ماموريت‌هاي آپولو نبود، اما به افتخار 3 فضانورد از دست رفته آن يعني گاس گريسو، اد وايت و راجر چافي به «آپولو 1» معروف شد.
پس از سال‌ها تلاش مستمر، سرانجام اولين ماموريت بدون سرنشين پروژه آپولو با نام آپولو4 انجام شد. در فاصله بين نوامبر 1967 تا آوريل 1968 دو ماموريت بدون سرنشين ديگر هم به نام‌هاي آپولو 5 و 6 در مدار زمين براي تست بخش‌هاي مختلف فضاپيما انجام گرفت.
آپولو‌هاي 7 و 9 نيز نخستين آزمايش‌هاي سرنشين‌دار در مدار زمين بودند. در اين ميان، آپولو8 نيز قرار بود اولين تست بخش ماه‌نشين در مدار زمين باشد، اما به دليل آن‌كه ماه‌نشين هنوز آماده نشده بود ناسا تصميم گرفت تا آپولو8 را به عنوان اولين ماموريت سرنشين‌دار به مدار ماه بفرستد. پس از آن آپولو10 نيز آخرين تست‌ها را در مدار ماه انجام داد تا نوبت به فرود انسان روي ماه برسد.
سرانجام در صبح روز 16 جولاي 1969 و در ساعت 8 و 32 دقيقه به وقت محلي، آپولو11 به همراه 3 فضانورد خود رهسپار ماه شد.
طي روزهاي بعد از آن تمامي مراحل ماموريت به ترتيب و با موفقيت انجام شدند و در روز 19جولاي فضاپيما در مدار ماه قرار گرفت.
فرداي آن روز 2 فضانورد به نام‌هاي نيل آرمسترانگ به عنوان فرمانده عمليات و باز آلدرين به عنوان خلبان ماه‌نشين به همراه بخش عقاب (نام بخش ماه‌نشين) از سفينه اصلي جدا شدند و به سمت ماه حركت كردند.
ماه‌نشين از دو بخش فرودي و صعودي تشكيل مي‌شد. بخش پاييني شامل كليه ابزار و وسايل لازم روي ماه مي‌شد و با موتوري كه داشت سرعت را چنان كم مي‌كرد تا ماه‌نشين بتواند روي 4 پايه خود فرود بيايد. پس از انجام ماموريت هم قرار بود فضانوردان به همراه بخش صعودي به CSM بپيوندند و از بخش فرودي به عنوان سكوي پرتاب استفاده كنند.
بعد از حدود 2 ساعت از جدا شدن ماه‌نشين، در ساعت 40:17 بيستم جولاي سفيران زميني در درياي آرامش ماه فرود آمدند و كمي بعد صداي نيل آرمسترانگ در زمين شنيده شد: هوستون، اينجا پايگاه آرامش، عقاب فرود آمد.
ساعتي بعد، سرانجام در ساعت 20:56:15 به وقت جهانيِ 21 ژوييه 1969، نيل آرمسترانگ به عنوان اولين انسان پا بر روي تنها قمر زمين گذاشت
. قدمي كه به قول خود او گامي كوچك براي يك انسان و جهشي بزرگ براي بشر بود.
19 دقيقه بعد آلدرين پا به سطح ماه گذاشت. سطحي كه آن را «ويرانه باشكوه» توصيف كرد. آنها سپس پرچم آمريكا را كه از دو بخش آلومينيومي تشكيل مي‌شد برافراشتند.
ريچارد نيكسون، رئيس‌جمهور وقت آمريكا هم به طور مستقيم با فضانوردان صحبت كرد. آنها همچنين از لوح يادبود سفر پرده‌برداري كردند و آن را براي تمام جهانيان خواندند: «اينجا مرداني از كره زمين در جولاي سال 1969 پس از ميلاد، اولين گام‌ها را بر سطح ماه گذاشتند. ما براي صلح براي تمام بشر به اينجا آمديم.»
نيل آرمسترانگ و باز آلدرين در كل حدود 2ساعت و 31 دقيقه روي ماه ماموريت انجام دادند و در اين مدت علاوه بر انجام چند آزمايش و عكسبرداري‌هاي متنوع، 55.21 كيلوگرم نمونه از سنگ و خاك سطح ماه براي زمين به ارمغان آوردند.
پس از اتمام ماموريت روي ماه و بسته شدن مجدد دريچه، فضانوردان 7 ساعت بعد را به استراحت و چك كردن تجهيزات پرداختند و بالاخره بعد از 21ساعت و 36 دقيقه سطح ماه را ترك كردند و به مايكل كالينز خلبان بخش CSM پيوستند.
آپولو 11 سرانجام پس از 195 ساعت و 18 دقيقه و 35 ثانيه ماموريت، در روز 24 جولاي در 400 كيلومتري جزيره و يك در اقيانوس آرام به زمين بازگشت و نام خود را براي هميشه در دفتر تاريخ جاودانه كرد.
بعد از اين ماموريت، 5 ماموريت ديگر هم انجام شد و در هر كدام از آنها 2 فضانورد روي سطح ماه فرود آمدند. در اين ميان اتفاق جالب آن بود كه بر خلاف آن‌كه علم همواره سعي در رد خرافات دارد، اما تنها ماموريت سرنشين‌داري كه در برنامه آپولو شكست خورد، ماموريت آپولو13 بود كه به دليل انفجار تانكر شماره 2 اكسيژن نتوانست ماموريت خود را به انجام برساند و فضانوردان آن بسختي جان به در بردند.
در اين سري ماموريت‌ها كه بين سال‌هاي 61 تا 75 ميلادي انجام شد، بيش از 4 هزار متخصص فعاليت كردند. فعاليت‌هايي كه در كل حدود 20 تا 24 ميليارد دلار آمريكا (در سال 1969) براي ناسا هزينه در بر داشت كه برابر با 135ميليارد دلار آمريكاي امروزي است.
اكنون 36 سال از آخرين گام‌هاي يوجين سرنان روي ماه در 7 دسامبر 1972 مي‌گذرد و هنوز هم ماه دورترين مكاني است كه بشر توانسته است به آن سفر كند. اما در سال 2004 سازمان فضايي آمريكا (ناسا) پروژه جديدي با نام اوريون را آغاز كرد كه هدف آن بازگرداندن انسان به سطح ماه است.
هدفي كه طبق برنامه‌ريزي‌ها قرار است در سال 2019 محقق شود. پروژه‌اي كه به آپولو شباهت‌هاي فراوني دارد و به گفته بسياري از كارشناسان، زنده‌كننده خاطرات تاريخ فناوري فضايي است.
در اين پروژه هم قرار است از سيستم LOR براي پرتاب استفاده شود. با اين تفاوت كه ماه‌نشين كه با نام Altair (نسرطاير) شناخته مي‌شود، به طور جداگانه پرتاب خواهد شد و در مدار زمين به اوريون خواهد پيوست. تفاوت ديگر اين برنامه هم آن است كه بر خلاف آپولو تمام سرنشينان اوريون روي ماه فرود خواهند آمد و مدارگرد بدون سرنشين دور ماه خواهد چرخيد.
با اين توصيفات مي‌توان اميدوار بود كه بار ديگر شاهد حضور انسان روي ماه باشيم. حضوري كه اين‌بار كوتاه مدت نخواهد بود و زمينه اقامت طولاني‌تر بشر روي كره‌اي ديگر را فراهم خواهد كرد.
اكنون بايد منتظر بود و ديد كه بازگشت دوباره انسان به ماه، كي و چگونه انجام خواهد پذيرفت.
ز آن زمان كه انسان ماه را به عنوان كره‌اي ديگر شناخت، آرزوي پرواز خود را با آرزوي دستيابي به تنها قمر زمين عجين ساخت اما سال‌هاي بسياري نياز بود. حتي از زماني كه ژول ورن در داستان خود انسان را به ماه رساند نيز مدت‌ها گذشت تا بالاخره اين روياي انسان به حقيقت پيوست.
اتفاقي كه نقطه عطفي در فعاليت‌هاي فضايي تاريخ بشر محسوب مي‌شود. درست 41 سال پيش انسان توانست براي اولين بار بر كره‌اي جز زمين پاي بگذارد.
در بحبوحه جنگ سرد ميان شوروي و ايالات متحده آمريكا، شوروي بود كه اولين پيروزي را در رقابت فضايي بين دو كشور به‌دست آورد. پس از آن‌كه در 12 آوريل 1961 يوري گاگارين به عنوان اولين انسان به فضا رفت، مردم و دولت آمريكا شكست سختي را در مقابل كمونيست احساس كردند.
جان.اف.كندي رئيس‌جمهور وقت آمريكا كه در رقابت‌هاي انتخاباتي خود قول داده بود در فناوري فضايي و موشكي از شوروي پيش بيفتد، درست فرداي آن روز جلسه‌اي تشكيل داد تا موضوع را بررسي كند سپس او از معاون خود جانسون درخواست كرد برنامه‌اي را به او معرفي كند كه بتواند حيثيت از دست رفته آمريكا را بازگرداند و آمريكا را در اين رقابت پيش بيندازد. جواب جانسون اما جوابي بود بلندپروازانه و پرخرج، سفر انسان به ماه.
در آن زمان پروژه آپولو در ناسا به عنوان جايگزيني براي كپسول‌هاي مركوري طراحي شده بود. مزيت آپولو اين بود كه برخلاف مركوري كه تنها مي‌توانست يك فضانورد را آن هم تا مداري محدود ببرد، مي‌توانست 3 فضانورد را در خود جاي دهد و تا مداري نزديك به ماه پيشروي كند و برگردد.
با اعلام رسمي برنامه آپولو در 25 مي 1961 توسط كندي پروژه آپولو آغاز به كار كرد. پروژه‌اي كه هدف آن نشاندن انسان بر سطح ماه و بازگرداندن آن به زمين آن هم تا پايان دهه 60 ميلادي بود. هدفي كه براي محقق شدن آن نياز به جهشي بزرگ در علم و فناوري آن زمان بود.
قدم اول آن بود كه تصميم گرفته شود اين سفر به چه طريقي بايد انجام بپذيرد. از ميان 4 روشي كه پيشنهاد شده بود، اكثر دانشمندان با پرتاب مستقيم موافقت بيشتري داشتند. اما اين روش نيازمند موشك پرتاب‌كننده‌اي بسيار قوي بود. سرانجام پس از كش‌و‌قوس‌هاي فراوان روشي انتخاب شد كه به ملاقات در مدار ماه يا Lunar Orbit Rendezvous موسوم بود.
فضاپيماي آپولو از 2 بخش اصلي تشكيل مي‌شد. يكي قسمت سرويس و فرماندهيCommand-Service Module (CSM) كه قسمت اصلي فضاپيما را تشكيل مي‌داد و قسمت ديگر كه بخش ماه‌نشين Lunar Module بود. در روش LOR قرار بود تا بخش اصلي در مدار ماه قرار بگيرد و ماه‌نشين از آن جدا شده و روي ماه فرود بيايد سپس بخش كوچكي از ماه‌نشين از سطح ماه بلند شود و در مدار فضانوردان را به بخش فرماندهي برساند.
آن‌گاه تنها بخش فرماندهي به همراه 3 فضانورد به زمين بازمي‌گشت. با اين‌كه اين روش بسيار پرخطرتر از روش پرتاب مستقيم بود، اما صرفه‌جويي بسيار زيادي در سوخت و هزينه در بر داشت و كمك مي‌كرد فضاپيما بتواند ابزارآلات بيشتري با خود حمل كند.
اما يكي از اولين آزمايش‌هاي فضاپيما روي زمين به يك تراژدي بزرگ تبديل شد. در 27 ژانويه 1967 هنگامي كه تست‌هاي اوليه بخش فرماندهي روي زمين انجام مي‌شد، ناگهان بر اثر اتصال يكي از سيم‌ها در كابين فرماندهي، 3 فضانورد در برابر ديدگان همه به خاكستر بدل شدند.
اين اتفاق ناگوار تا مدتي پروژه آپولو را به حال تعليق درآورد و باعث تغييرات زيادي در ساختار بخش CSM شد. از جمله آن‌كه دريچه ورودي كه قبلا تنها از داخل باز مي‌شد، طوري طراحي شد كه در مواقع ضروري از بيرون هم قابل باز شدن باشد.
اين تست با اين‌كه جزو سري ماموريت‌هاي آپولو نبود، اما به افتخار 3 فضانورد از دست رفته آن يعني گاس گريسو، اد وايت و راجر چافي به «آپولو 1» معروف شد.
پس از سال‌ها تلاش مستمر، سرانجام اولين ماموريت بدون سرنشين پروژه آپولو با نام آپولو4 انجام شد. در فاصله بين نوامبر 1967 تا آوريل 1968 دو ماموريت بدون سرنشين ديگر هم به نام‌هاي آپولو 5 و 6 در مدار زمين براي تست بخش‌هاي مختلف فضاپيما انجام گرفت.
آپولو‌هاي 7 و 9 نيز نخستين آزمايش‌هاي سرنشين‌دار در مدار زمين بودند. در اين ميان، آپولو8 نيز قرار بود اولين تست بخش ماه‌نشين در مدار زمين باشد، اما به دليل آن‌كه ماه‌نشين هنوز آماده نشده بود ناسا تصميم گرفت تا آپولو8 را به عنوان اولين ماموريت سرنشين‌دار به مدار ماه بفرستد. پس از آن آپولو10 نيز آخرين تست‌ها را در مدار ماه انجام داد تا نوبت به فرود انسان روي ماه برسد.
سرانجام در صبح روز 16 جولاي 1969 و در ساعت 8 و 32 دقيقه به وقت محلي، آپولو11 به همراه 3 فضانورد خود رهسپار ماه شد.
طي روزهاي بعد از آن تمامي مراحل ماموريت به ترتيب و با موفقيت انجام شدند و در روز 19جولاي فضاپيما در مدار ماه قرار گرفت.
فرداي آن روز 2 فضانورد به نام‌هاي نيل آرمسترانگ به عنوان فرمانده عمليات و باز آلدرين به عنوان خلبان ماه‌نشين به همراه بخش عقاب (نام بخش ماه‌نشين) از سفينه اصلي جدا شدند و به سمت ماه حركت كردند.
ماه‌نشين از دو بخش فرودي و صعودي تشكيل مي‌شد. بخش پاييني شامل كليه ابزار و وسايل لازم روي ماه مي‌شد و با موتوري كه داشت سرعت را چنان كم مي‌كرد تا ماه‌نشين بتواند روي 4 پايه خود فرود بيايد. پس از انجام ماموريت هم قرار بود فضانوردان به همراه بخش صعودي به CSM بپيوندند و از بخش فرودي به عنوان سكوي پرتاب استفاده كنند.
بعد از حدود 2 ساعت از جدا شدن ماه‌نشين، در ساعت 40:17 بيستم جولاي سفيران زميني در درياي آرامش ماه فرود آمدند و كمي بعد صداي نيل آرمسترانگ در زمين شنيده شد: هوستون، اينجا پايگاه آرامش، عقاب فرود آمد.
ساعتي بعد، سرانجام در ساعت 20:56:15 به وقت جهانيِ 21 ژوييه 1969، نيل آرمسترانگ به عنوان اولين انسان پا بر روي تنها قمر زمين گذاشت
19 دقيقه بعد آلدرين پا به سطح ماه گذاشت. سطحي كه آن را «ويرانه باشكوه» توصيف كرد. آنها سپس پرچم آمريكا را كه از دو بخش آلومينيومي تشكيل مي‌شد برافراشتند.
ريچارد نيكسون، رئيس‌جمهور وقت آمريكا هم به طور مستقيم با فضانوردان صحبت كرد. آنها همچنين از لوح يادبود سفر پرده‌برداري كردند و آن را براي تمام جهانيان خواندند: «اينجا مرداني از كره زمين در جولاي سال 1969 پس از ميلاد، اولين گام‌ها را بر سطح ماه گذاشتند. ما براي صلح براي تمام بشر به اينجا آمديم.»
نيل آرمسترانگ و باز آلدرين در كل حدود 2ساعت و 31 دقيقه روي ماه ماموريت انجام دادند و در اين مدت علاوه بر انجام چند آزمايش و عكسبرداري‌هاي متنوع، 55.21 كيلوگرم نمونه از سنگ و خاك سطح ماه براي زمين به ارمغان آوردند.
پس از اتمام ماموريت روي ماه و بسته شدن مجدد دريچه، فضانوردان 7 ساعت بعد را به استراحت و چك كردن تجهيزات پرداختند و بالاخره بعد از 21ساعت و 36 دقيقه سطح ماه را ترك كردند و به مايكل كالينز خلبان بخش CSM پيوستند.
آپولو 11 سرانجام پس از 195 ساعت و 18 دقيقه و 35 ثانيه ماموريت، در روز 24 جولاي در 400 كيلومتري جزيره و يك در اقيانوس آرام به زمين بازگشت و نام خود را براي هميشه در دفتر تاريخ جاودانه كرد.
بعد از اين ماموريت، 5 ماموريت ديگر هم انجام شد و در هر كدام از آنها 2 فضانورد روي سطح ماه فرود آمدند. در اين ميان اتفاق جالب آن بود كه بر خلاف آن‌كه علم همواره سعي در رد خرافات دارد، اما تنها ماموريت سرنشين‌داري كه در برنامه آپولو شكست خورد، ماموريت آپولو13 بود كه به دليل انفجار تانكر شماره 2 اكسيژن نتوانست ماموريت خود را به انجام برساند و فضانوردان آن بسختي جان به در بردند.
در اين سري ماموريت‌ها كه بين سال‌هاي 61 تا 75 ميلادي انجام شد، بيش از 4 هزار متخصص فعاليت كردند. فعاليت‌هايي كه در كل حدود 20 تا 24 ميليارد دلار آمريكا (در سال 1969) براي ناسا هزينه در بر داشت كه برابر با 135ميليارد دلار آمريكاي امروزي است.
اكنون 36 سال از آخرين گام‌هاي يوجين سرنان روي ماه در 7 دسامبر 1972 مي‌گذرد و هنوز هم ماه دورترين مكاني است كه بشر توانسته است به آن سفر كند. اما در سال 2004 سازمان فضايي آمريكا (ناسا) پروژه جديدي با نام اوريون را آغاز كرد كه هدف آن بازگرداندن انسان به سطح ماه است.
هدفي كه طبق برنامه‌ريزي‌ها قرار است در سال 2019 محقق شود. پروژه‌اي كه به آپولو شباهت‌هاي فراوني دارد و به گفته بسياري از كارشناسان، زنده‌كننده خاطرات تاريخ فناوري فضايي است.
در اين پروژه هم قرار است از سيستم LOR براي پرتاب استفاده شود. با اين تفاوت كه ماه‌نشين كه با نام Altair (نسرطاير) شناخته مي‌شود، به طور جداگانه پرتاب خواهد شد و در مدار زمين به اوريون خواهد پيوست. تفاوت ديگر اين برنامه هم آن است كه بر خلاف آپولو تمام سرنشينان اوريون روي ماه فرود خواهند آمد و مدارگرد بدون سرنشين دور ماه خواهد چرخيد.
با اين توصيفات مي‌توان اميدوار بود كه بار ديگر شاهد حضور انسان روي ماه باشيم. حضوري كه اين‌بار كوتاه مدت نخواهد بود و زمينه اقامت طولاني‌تر بشر روي كره‌اي ديگر را فراهم خواهد كرد.
اكنون بايد منتظر بود و ديد كه بازگشت دوباره انسان به ماه، كي و چگونه انجام خواهد پذيرفت.
