سیده آمین ارمان
کاربر نگاه دانلود
تا این مرحله از دوره ی آموزش زبان برنامه نویسی پی اچ پی در سکان آکادمی، توانسته ایم محیط توسعه ی وب اپلیکیشن و نرم افزارهای مورد نیاز بسته به نوع سیستم عاملی که داریم را ایجاد کنیم. حال باید ببینیم که چگونه می‌توانیم اولین برنامه ی خود را در زبان PHP اجرا کنیم. برای این منظور، با دستور ;()phpinfo کار خود را آغاز می کنیم.
در حقیت این دستور اطلاعات گسترده ای را در مورد مفسر پی اچ پی نصب شده روی سیستم عامل از جمله اطلاعات مرتبط با نسخه پی اچ پی، ماژول های فعال، تنظیمات مرتبط با وب سرور آپاچی و بسیاری اطلاعات دیگر را در اختیار توسعه دهنده قرار می دهد.
برای شروع کار در سیستم عامل ویندوز، به فولدر wamp که پس از نصب این نرم افزار داخل درایو C ایجاد می شود رفته و وارد فولدر www می شویم. حال باید فولدری با هر نامی که تمایل داشته باشیم برای وب سایت خود ایجاد کنیم. به طور مثال ما نام site را در نظر می گیریم. در ادامه، برای ساخت یک فایل پی اچ پی از یک نرم افزار ویرایشگر متن مثل Notepad در ویندوز استفاده کرده و فایلی تحت عنوان index.php داخل فولدر site ایجاد می‌کنیم (به خاطر داشته باشیم که پسوند فایل حتماً و حتماً باید php. باشد.)
هشدار
در صورتی که File Extension در سیستم عامل ویندوز شما غیر فعال باشد، این احتمال وجود دارد که فایلی با پسوند index.php.txt ایجاد کنید که در چنین شرایطی اجرای برنامه با مشکل رو به رو خواهد شد. برای رفع این مشکل در Windows 10، ابتدا به منوی Start رفته روی گزینه ی Control Panel کلیک کرده، سپس روی گزینه ی Appearance and Personalization کلیک کنید و در نهایت روی آیکان Folder Options کلیک نمایید. روی تب مربوط به View کلیک کنید سپس وارد بخش Advanced settings شوید و تیک گزینه ی Hide extensions for known file types را برداشته و روی دکمه ی OK کلیک کنید.
حال قصد داریم ببینیم که در سیستم عامل گنو/لینوکس توزیع اوبونتو به چه شکل می‌توانیم این پروژه را ایجاد کنیم:
cd var/www
همان طور که مشاهده می شود، ترمینال را باز کرده و وارد مسیر بالا می شویم. سپس با استفاده از دستور زیر، یک دایرکتوری به نام site می سازیم:
var/www mkdir site
دستور mkdir برای ساخت یک دایرکتوری جدید است که مقابل آن باید نام دایرکتوری مد نظر را نوشته سپس اینتر کنیم. حال باید وارد پوشه ی site شده و داخل آن یک فایل جدید تحت عنوان index.php بسازیم. برای این منظور، به شکل زیر عمل می کنیم:
var/www cd site
var/www/site
حال با استفاده از دستور touch اقدام به ساخت یک فایل جدید می کنیم:
var/www/site touch index.php
اکنون با استفاده از یک نرم افزار ویرایشگر کد مثل vim, nano یا sublime می توان فایل را باز نموده و ویرایش کرد:
var/www/site nano index.php
از این جای کار به بعد، اصلا تفاوتی مابین توسعه ی نرم افزار مد نظرمان در سیستم عامل های ویندوز و لینوکس وجود ندارد. اکنون فایل index.php را به صورت زیر تکمیل می کنیم:
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<title>phpinfo();</title>
</head>
<body>
<?php
phpinfo();
?>
</body>
</html>
نکته
با توجه به این که بررسی کدهای اچ تی ام ال خارج از حوزه ی این دوره ی آموزشی است، در طول این دوره از توضیحات مقدماتی پیرامون کدهای اچ تی ام ال خودداری کرده و صرفا در جاهایی که توضیحات کمک به درک بهتر مفاهیم پی اچ پی کند، به بررسی بیشتر کدهای اچ تی ام ال خواهیم پرداخت.
به طور کلی هر دستور پی اچ پی می بایست با php?> شروع شده و با <? به اتمام رسد. دستوری که می خواهیم داخل این دو علامت قرار دهیم ;()phpinfo است که این وظیفه را دارا است تا اطلاعات مرتبط با ماژول پی اچ پی که با نصب استک های ومپ، لمپ، زمپ یا ممپ روی سیستم عامل ما نصب شد را در مرورگر به نمایش در آورد.
به خاطر داشته باشید
توجه داشته باشیم که پیش از شروع به توسعه ی نرم‌افزار پی اچ پی خود، باید نرم‌افزار ومپ یا زمپ را اجرا کرده و از اجرای شدن درست وب سرور آپاچی آن اطمینان حاصل کنیم. در واقع با سبز شدن رنگ آیکان قرار گرفته در نوار پایین ویندوز مطمئن خواهیم شد که لوکال هاست به درستی کار می کند. در اوبونتو نیز استک لمپ به محض بالا آمدن سیستم عامل، اجرا خواهد شد و نیازی به اجرای دستی آن نخواهیم داشت.
در ادامه مرورگری همچون فایرفاکس یا گوگل کروم را اجرا کرده و همان طور که در تصویر زیر می بینیم، آدرس localhost/site/inde.php را وارد آن می کنیم:
تبریک می گوییم! اولین وب اپلیکیشن دینامیک را با موفقیت اجرا کردید. همان طور که در تصویر فوق مشخص است نسخه ماژول پی اچ پی به علاوه اطلاعات بسیار زیاد دیگری در مرورگر به نمایش در آمده است.
نکته ای که در اجرای این فایل نیاز به توجه دارد این است که اگر نام فایلی که می سازیم index باشد، وب سرور آپاچی آن را به عنوان فایل پیش فرض اصلی سایت تلقی نموده و پس از ورود به فولدر مرتبط با سایت یعنی localhost/site مستقیم به سراغ آن فایل خواهد رفت. بنابراین آدرس localhost/site هیچ فرقی با localhost/site/index.php نمی کند.
به خاطر داشته باشیم که پس از اجرای دستور ;()phpinfo و مشاهده نتیجه آن در مرورگر بایستی همواره به این نکته توجه کنیم که این دستور ساده اطلاعاتی از سروری که وب سایتمان روی آن قرار گرفته را فاش می سازد که شاید دوست نداشته باشیم این ماژول پی اچ پی همواره فعال باشد. بنابراین می توان با تنظیمات فایل php.ini این دستور پی اچ پی را غیر فعال ساخت. برای این منظور، پس از باز کردن فایل php.ini دستور disable_functions را یافته و آن را به شکل زیر ویرایس کرده و فایل را ذخیره می کنیم:
disable_functions=phpinfo
از این پس، دستور ;()phpinfo تحت هیچ عنوان در وب سرور آپاچی اجرا نخواهد شد
در حقیت این دستور اطلاعات گسترده ای را در مورد مفسر پی اچ پی نصب شده روی سیستم عامل از جمله اطلاعات مرتبط با نسخه پی اچ پی، ماژول های فعال، تنظیمات مرتبط با وب سرور آپاچی و بسیاری اطلاعات دیگر را در اختیار توسعه دهنده قرار می دهد.
برای شروع کار در سیستم عامل ویندوز، به فولدر wamp که پس از نصب این نرم افزار داخل درایو C ایجاد می شود رفته و وارد فولدر www می شویم. حال باید فولدری با هر نامی که تمایل داشته باشیم برای وب سایت خود ایجاد کنیم. به طور مثال ما نام site را در نظر می گیریم. در ادامه، برای ساخت یک فایل پی اچ پی از یک نرم افزار ویرایشگر متن مثل Notepad در ویندوز استفاده کرده و فایلی تحت عنوان index.php داخل فولدر site ایجاد می‌کنیم (به خاطر داشته باشیم که پسوند فایل حتماً و حتماً باید php. باشد.)
هشدار
در صورتی که File Extension در سیستم عامل ویندوز شما غیر فعال باشد، این احتمال وجود دارد که فایلی با پسوند index.php.txt ایجاد کنید که در چنین شرایطی اجرای برنامه با مشکل رو به رو خواهد شد. برای رفع این مشکل در Windows 10، ابتدا به منوی Start رفته روی گزینه ی Control Panel کلیک کرده، سپس روی گزینه ی Appearance and Personalization کلیک کنید و در نهایت روی آیکان Folder Options کلیک نمایید. روی تب مربوط به View کلیک کنید سپس وارد بخش Advanced settings شوید و تیک گزینه ی Hide extensions for known file types را برداشته و روی دکمه ی OK کلیک کنید.
حال قصد داریم ببینیم که در سیستم عامل گنو/لینوکس توزیع اوبونتو به چه شکل می‌توانیم این پروژه را ایجاد کنیم:
cd var/www
همان طور که مشاهده می شود، ترمینال را باز کرده و وارد مسیر بالا می شویم. سپس با استفاده از دستور زیر، یک دایرکتوری به نام site می سازیم:
var/www mkdir site
دستور mkdir برای ساخت یک دایرکتوری جدید است که مقابل آن باید نام دایرکتوری مد نظر را نوشته سپس اینتر کنیم. حال باید وارد پوشه ی site شده و داخل آن یک فایل جدید تحت عنوان index.php بسازیم. برای این منظور، به شکل زیر عمل می کنیم:
var/www cd site
var/www/site
حال با استفاده از دستور touch اقدام به ساخت یک فایل جدید می کنیم:
var/www/site touch index.php
اکنون با استفاده از یک نرم افزار ویرایشگر کد مثل vim, nano یا sublime می توان فایل را باز نموده و ویرایش کرد:
var/www/site nano index.php
از این جای کار به بعد، اصلا تفاوتی مابین توسعه ی نرم افزار مد نظرمان در سیستم عامل های ویندوز و لینوکس وجود ندارد. اکنون فایل index.php را به صورت زیر تکمیل می کنیم:
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<title>phpinfo();</title>
</head>
<body>
<?php
phpinfo();
?>
</body>
</html>
نکته
با توجه به این که بررسی کدهای اچ تی ام ال خارج از حوزه ی این دوره ی آموزشی است، در طول این دوره از توضیحات مقدماتی پیرامون کدهای اچ تی ام ال خودداری کرده و صرفا در جاهایی که توضیحات کمک به درک بهتر مفاهیم پی اچ پی کند، به بررسی بیشتر کدهای اچ تی ام ال خواهیم پرداخت.
به طور کلی هر دستور پی اچ پی می بایست با php?> شروع شده و با <? به اتمام رسد. دستوری که می خواهیم داخل این دو علامت قرار دهیم ;()phpinfo است که این وظیفه را دارا است تا اطلاعات مرتبط با ماژول پی اچ پی که با نصب استک های ومپ، لمپ، زمپ یا ممپ روی سیستم عامل ما نصب شد را در مرورگر به نمایش در آورد.
به خاطر داشته باشید
توجه داشته باشیم که پیش از شروع به توسعه ی نرم‌افزار پی اچ پی خود، باید نرم‌افزار ومپ یا زمپ را اجرا کرده و از اجرای شدن درست وب سرور آپاچی آن اطمینان حاصل کنیم. در واقع با سبز شدن رنگ آیکان قرار گرفته در نوار پایین ویندوز مطمئن خواهیم شد که لوکال هاست به درستی کار می کند. در اوبونتو نیز استک لمپ به محض بالا آمدن سیستم عامل، اجرا خواهد شد و نیازی به اجرای دستی آن نخواهیم داشت.
در ادامه مرورگری همچون فایرفاکس یا گوگل کروم را اجرا کرده و همان طور که در تصویر زیر می بینیم، آدرس localhost/site/inde.php را وارد آن می کنیم:
تبریک می گوییم! اولین وب اپلیکیشن دینامیک را با موفقیت اجرا کردید. همان طور که در تصویر فوق مشخص است نسخه ماژول پی اچ پی به علاوه اطلاعات بسیار زیاد دیگری در مرورگر به نمایش در آمده است.
نکته ای که در اجرای این فایل نیاز به توجه دارد این است که اگر نام فایلی که می سازیم index باشد، وب سرور آپاچی آن را به عنوان فایل پیش فرض اصلی سایت تلقی نموده و پس از ورود به فولدر مرتبط با سایت یعنی localhost/site مستقیم به سراغ آن فایل خواهد رفت. بنابراین آدرس localhost/site هیچ فرقی با localhost/site/index.php نمی کند.
به خاطر داشته باشیم که پس از اجرای دستور ;()phpinfo و مشاهده نتیجه آن در مرورگر بایستی همواره به این نکته توجه کنیم که این دستور ساده اطلاعاتی از سروری که وب سایتمان روی آن قرار گرفته را فاش می سازد که شاید دوست نداشته باشیم این ماژول پی اچ پی همواره فعال باشد. بنابراین می توان با تنظیمات فایل php.ini این دستور پی اچ پی را غیر فعال ساخت. برای این منظور، پس از باز کردن فایل php.ini دستور disable_functions را یافته و آن را به شکل زیر ویرایس کرده و فایل را ذخیره می کنیم:
disable_functions=phpinfo
از این پس، دستور ;()phpinfo تحت هیچ عنوان در وب سرور آپاچی اجرا نخواهد شد
