چرا دستم خواب میرود؟
خواب رفتن، گزگز و مورمور شدن دست و پا را همهمان تجربه کردهایم، اما همین حس خواب رفتن و مورمور شدن اگر طولانی و مکرر شود، میتواند نشانه وجود برخی مشکلات در بدن ما باشد.
فکر میکنید این علامت در چه مواقعی نیاز به ارزیابی و بررسی توسط پزشک دارد؟
در گفتگو با دکتربهتاش، ارتوپد و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران کوشیدهایم پاسخی برای این سوالات بیابیم.
آقای دکتر! تقریبا همه ما، مورمور شدن و خواب رفتن دست را تجربه کرده ایم، اما گاهی اوقات در بعضی افراد، این مشکل شدید می شود. چرا؟
افرادی که همیشه از خوابرفتگی یا مورمور شدن دست مینالند، نیاز به بررسی بیشتری دارند. شاید به نوعی دچار آسیب شبکه عصبی بازویی شده باشند؛ مثلا این افراد دچار ضعف، خوابرفتگی و مورمور شدن در یک دست و بازو میشوند. این درد، در اثر آسیب کتف یا ناحیه زیر بغـ*ـل به وجود می آید که بر شبکه عصبی، موسوم به کلاف بازویی تاثیر منفی میگذارد.گاهی اوقات بیماران از خوابرفتگی و مورمور شدن شبانه مینالند و میگویند تا بالای بازویشان تیر میکشد.
بله، چنین موردی که اشاره کردید اگر شست، انگشت سبابه و انگشت وسطی را درگیر کند، یا اینکه فرد دچار ضعف عضلانی شود، مطرحکننده اختلالی موسوم به "نشانگان تونل مچ" است.
اختلال تونل مچ چطور بروز میکند؟
همانطور که میدانید داخل مچ انسان یک مسیر عبوری برای وترها و عصب مدیان وجود دارد. التهاب یا تورم بافتهای داخل تونل میتواند عصب مدیان را تحت فشار قرار دهد.عصب مدیان مسوول حس لامسه در انگشت شست، انگشت اشاره، انگشت میانی و قسمتی از انگشت حلقهای است. تحت فشار قرار گرفتن این عصب موجب تولید بیحسی و درد خاصی میشود که تحت عنوان "نشانگان تونل کارپال" شناخته میشود.بسیاری اوقات، این نشانگان در هر دو مچ دست پدید میآید.
چه عواملی ما را مستعد این اختلال میکند؟
اگر چه نشانگان تونل کارپال اغلب بدون علت خاصی اتفاق می افتد، اما تعدادی از عوامل میتوانند شما را مستعد ابتلا به این بیماری کنند. این عوامل شامل التهاب مفصل، چاقی، سیگار کشیدن، بارداری و داشتن مشاغلی خاص است که دارای حرکات مکرر و قوی دست هستند؛ مثلا نشانگان تونل کارپال در افراد قالیباف، تایپیست، قصاب، پیانیست و مکانیک بیشتر است و به ندرت افرادی را که به طور تفریحی گلف، دوچرخهسواری یا قایقسواری انجام میدهند، نیز گرفتار می سازد.
عامل اصلی بروز این مشکل، انجام فعالیتهای تکراری و با نیروی زاید، در حالی که مچ دست خم است، میباشد. البته نشانگان تونل کارپال میتواند در بعضی اختلالات غدد درونریز نظیر دیابت، اکرومگالی و ندرتا کمکاری تیرویید و آرتریت روماتویید نیز دیده شود.به طور کلی زنانی که به میانسالی نزدیک میشوند، بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال قرار دارند.
اگر بخواهیم به موارد دیگری از همین قبیل اشاره کنیم، از چه مشکلاتی باید نام ببریم؟
آسیب اعصاب محیطی از دیگر اختلالاتی است که میتواند باعث احساس مورمور شدن در دستها و پاها شود.همچنین این احساس میتواند با کرختی در همین نواحی و ضعف و درد عضلانی دست و پا نیز همراه باشد. همانطور که میدانید اعصاب محیطی امکان برقراری ارتباط میان مغز، اعضای بدن، عروق خونی، عضلات و پوست را فراهم میسازند. فرامین مغزی از طریق اعصاب حرکتی منتقل میشوند و اطلاعات دریافتی توسط بدن از راه اعصاب حسی به مغز مخابره میشوند.آسیب یک عصب محیطی میتواند ارتباط بین مغز و ناحیه تحت پوشش آن عصب را قطع کند.
این اتفاق توانایی شما در حرکت عضلات یا درک طبیعی حواس یا هر دو را در منطقه آسیبدیده، دچار اختلال خواهد کرد.آسیب عصبی میتواند به بروز نوعی احساس مورمور شدن، سوزش و سایر احساسات دردناک در منطقه ی درگیر منجر شود.
خواب رفتن، گزگز و مورمور شدن دست و پا را همهمان تجربه کردهایم، اما همین حس خواب رفتن و مورمور شدن اگر طولانی و مکرر شود، میتواند نشانه وجود برخی مشکلات در بدن ما باشد.
فکر میکنید این علامت در چه مواقعی نیاز به ارزیابی و بررسی توسط پزشک دارد؟
در گفتگو با دکتربهتاش، ارتوپد و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران کوشیدهایم پاسخی برای این سوالات بیابیم.
آقای دکتر! تقریبا همه ما، مورمور شدن و خواب رفتن دست را تجربه کرده ایم، اما گاهی اوقات در بعضی افراد، این مشکل شدید می شود. چرا؟
افرادی که همیشه از خوابرفتگی یا مورمور شدن دست مینالند، نیاز به بررسی بیشتری دارند. شاید به نوعی دچار آسیب شبکه عصبی بازویی شده باشند؛ مثلا این افراد دچار ضعف، خوابرفتگی و مورمور شدن در یک دست و بازو میشوند. این درد، در اثر آسیب کتف یا ناحیه زیر بغـ*ـل به وجود می آید که بر شبکه عصبی، موسوم به کلاف بازویی تاثیر منفی میگذارد.گاهی اوقات بیماران از خوابرفتگی و مورمور شدن شبانه مینالند و میگویند تا بالای بازویشان تیر میکشد.
بله، چنین موردی که اشاره کردید اگر شست، انگشت سبابه و انگشت وسطی را درگیر کند، یا اینکه فرد دچار ضعف عضلانی شود، مطرحکننده اختلالی موسوم به "نشانگان تونل مچ" است.
اختلال تونل مچ چطور بروز میکند؟
همانطور که میدانید داخل مچ انسان یک مسیر عبوری برای وترها و عصب مدیان وجود دارد. التهاب یا تورم بافتهای داخل تونل میتواند عصب مدیان را تحت فشار قرار دهد.عصب مدیان مسوول حس لامسه در انگشت شست، انگشت اشاره، انگشت میانی و قسمتی از انگشت حلقهای است. تحت فشار قرار گرفتن این عصب موجب تولید بیحسی و درد خاصی میشود که تحت عنوان "نشانگان تونل کارپال" شناخته میشود.بسیاری اوقات، این نشانگان در هر دو مچ دست پدید میآید.
چه عواملی ما را مستعد این اختلال میکند؟
اگر چه نشانگان تونل کارپال اغلب بدون علت خاصی اتفاق می افتد، اما تعدادی از عوامل میتوانند شما را مستعد ابتلا به این بیماری کنند. این عوامل شامل التهاب مفصل، چاقی، سیگار کشیدن، بارداری و داشتن مشاغلی خاص است که دارای حرکات مکرر و قوی دست هستند؛ مثلا نشانگان تونل کارپال در افراد قالیباف، تایپیست، قصاب، پیانیست و مکانیک بیشتر است و به ندرت افرادی را که به طور تفریحی گلف، دوچرخهسواری یا قایقسواری انجام میدهند، نیز گرفتار می سازد.
عامل اصلی بروز این مشکل، انجام فعالیتهای تکراری و با نیروی زاید، در حالی که مچ دست خم است، میباشد. البته نشانگان تونل کارپال میتواند در بعضی اختلالات غدد درونریز نظیر دیابت، اکرومگالی و ندرتا کمکاری تیرویید و آرتریت روماتویید نیز دیده شود.به طور کلی زنانی که به میانسالی نزدیک میشوند، بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال قرار دارند.
اگر بخواهیم به موارد دیگری از همین قبیل اشاره کنیم، از چه مشکلاتی باید نام ببریم؟
آسیب اعصاب محیطی از دیگر اختلالاتی است که میتواند باعث احساس مورمور شدن در دستها و پاها شود.همچنین این احساس میتواند با کرختی در همین نواحی و ضعف و درد عضلانی دست و پا نیز همراه باشد. همانطور که میدانید اعصاب محیطی امکان برقراری ارتباط میان مغز، اعضای بدن، عروق خونی، عضلات و پوست را فراهم میسازند. فرامین مغزی از طریق اعصاب حرکتی منتقل میشوند و اطلاعات دریافتی توسط بدن از راه اعصاب حسی به مغز مخابره میشوند.آسیب یک عصب محیطی میتواند ارتباط بین مغز و ناحیه تحت پوشش آن عصب را قطع کند.
این اتفاق توانایی شما در حرکت عضلات یا درک طبیعی حواس یا هر دو را در منطقه آسیبدیده، دچار اختلال خواهد کرد.آسیب عصبی میتواند به بروز نوعی احساس مورمور شدن، سوزش و سایر احساسات دردناک در منطقه ی درگیر منجر شود.