صدا چیست ؟
صوت مانند یک موج مکانیکی عمل میکند. موج مکانیکی یک آشفتگی است که انرژی را از مکانی به مکان دیگر از طریق یک رسانه منتقل میکند. رسانهای که صوت از طریق آن میتوان منتشر شود مجموعه از ذرات بههمپیوسته و در حال تعامل هستند. بهعبارتدیگر صوت میتوان از طریق گازها، مایعات و جامدات منتقل شود.
بهتر است قبل از ادامه بحث منظورمان را از فضا نیز مشخص کنیم. در این بحث تمام مناطق خارج از جو کره زمین را فضا مینامیم. شما بسیار شنیدهاید که در فضا خلاء وجود دارد. خلاء مطلق زمانی حاکم است که هیچ مادهای در فضای موردنظر وجود نداشته باشد، اما در فضا سیارات، ستارهها، سیارکها و … وجود دارند. چطور فضایی که پر از این اجرامِ پرجرم است میتواند یک محدوده خلاء باشد؟ علت این موضوع این است که جهان بسیار بزرگ است؛ و در میان این اجرام بزرگ مثل کهکشانها میلیونها سال نور فضای خالی است. به این فضای خالی، فضای میان ستارهای گفته میشود که یک فضای خلاء کامل است. البته در هیچ کجای جهان خلاء مطلق وجود ندارد، در فضای میان ستارهای نیز چگالی ذرات غبار یک ذره در ۱۰۰۰۰۰ مترمکعب است؛ اما صوت نمیتواند از طریق این فضا منتقل شود، زیرا ذرات اینقدر از یکدیگر فاضله دارند که نمیتوانند با هم برخورد کرده و موج را منتقل کنند.
حتی اگر شما انفجار یک ستاره در پایان مرگش در فاصلهای نزدیک مشاهده کنید، به هیچ وجه صدایی از آن نخواهید شنید.
بسیار خب، با این همه چگونه میشود در فضا صدایی را شنید؟ یا حتی آن را ضبط کرد؟
کاوشگرهای فضایی مثل کاوشگرهای ویجر ۱ و ۲ در طی مسیر خود از میان منظومه شمسی امواج الکترومغناطیسی را از فضای اطراف سیاراتی مثل مشتری و… ثبت کردهاند؛ اما این امواج ثبتشده چه ارتباطی با صوت خواهند داشت؟
این امواج الکترومغناطیسی در واقع اصل از برهمکنش بادهای خورشیدی با مگنوسفر سیارات است. از این برهمکنش ذرات یونی با فرکانس ارتعاشی خاصی تولید میشود که قابل تفسیر به صوت است. البته کاوشگرها دادهها زیادی را از این دست ثبت میکنند. کاوشگرها به کمک مغناطیسسنجها، آشکارسازهای پلاسما، آشکارسازها ذرات کم انرژی، آنتنهای رادیویی و ابزارهای اندازهگیری تابشهای کیهانی و امواج پلاسما دادههای زیادی را ثبت میکنند که صداها منتشرشده بخشهای انتخابی از این دادههاست که در کنار هم قرارگرفتهاند.
صوت مانند یک موج مکانیکی عمل میکند. موج مکانیکی یک آشفتگی است که انرژی را از مکانی به مکان دیگر از طریق یک رسانه منتقل میکند. رسانهای که صوت از طریق آن میتوان منتشر شود مجموعه از ذرات بههمپیوسته و در حال تعامل هستند. بهعبارتدیگر صوت میتوان از طریق گازها، مایعات و جامدات منتقل شود.
بهتر است قبل از ادامه بحث منظورمان را از فضا نیز مشخص کنیم. در این بحث تمام مناطق خارج از جو کره زمین را فضا مینامیم. شما بسیار شنیدهاید که در فضا خلاء وجود دارد. خلاء مطلق زمانی حاکم است که هیچ مادهای در فضای موردنظر وجود نداشته باشد، اما در فضا سیارات، ستارهها، سیارکها و … وجود دارند. چطور فضایی که پر از این اجرامِ پرجرم است میتواند یک محدوده خلاء باشد؟ علت این موضوع این است که جهان بسیار بزرگ است؛ و در میان این اجرام بزرگ مثل کهکشانها میلیونها سال نور فضای خالی است. به این فضای خالی، فضای میان ستارهای گفته میشود که یک فضای خلاء کامل است. البته در هیچ کجای جهان خلاء مطلق وجود ندارد، در فضای میان ستارهای نیز چگالی ذرات غبار یک ذره در ۱۰۰۰۰۰ مترمکعب است؛ اما صوت نمیتواند از طریق این فضا منتقل شود، زیرا ذرات اینقدر از یکدیگر فاضله دارند که نمیتوانند با هم برخورد کرده و موج را منتقل کنند.
حتی اگر شما انفجار یک ستاره در پایان مرگش در فاصلهای نزدیک مشاهده کنید، به هیچ وجه صدایی از آن نخواهید شنید.
بسیار خب، با این همه چگونه میشود در فضا صدایی را شنید؟ یا حتی آن را ضبط کرد؟
کاوشگرهای فضایی مثل کاوشگرهای ویجر ۱ و ۲ در طی مسیر خود از میان منظومه شمسی امواج الکترومغناطیسی را از فضای اطراف سیاراتی مثل مشتری و… ثبت کردهاند؛ اما این امواج ثبتشده چه ارتباطی با صوت خواهند داشت؟
این امواج الکترومغناطیسی در واقع اصل از برهمکنش بادهای خورشیدی با مگنوسفر سیارات است. از این برهمکنش ذرات یونی با فرکانس ارتعاشی خاصی تولید میشود که قابل تفسیر به صوت است. البته کاوشگرها دادهها زیادی را از این دست ثبت میکنند. کاوشگرها به کمک مغناطیسسنجها، آشکارسازهای پلاسما، آشکارسازها ذرات کم انرژی، آنتنهای رادیویی و ابزارهای اندازهگیری تابشهای کیهانی و امواج پلاسما دادههای زیادی را ثبت میکنند که صداها منتشرشده بخشهای انتخابی از این دادههاست که در کنار هم قرارگرفتهاند.