حیوانات اهلی اهلی شدن گربه ها

[ن.نجمی]

جد گربه‌های اهلی از گربه‌های وحشی آفریقایی است. البته گربه‌های وحشی و بومی استرالیایی را نیز می‌توان نیاکان نژاد گربه‌های اهلی استرالیا نامید. نسل تقریباً تمامی این گربه‌ها به پنج گربه وحشی ماده از زیرگونه گربه دشتی افریقایی می‌رسد که حدود ده هزار سال پیش در خاورمیانه زندگی در کنار انسان‌ها را برگزیدند.
پژوهش‌ها نشان می‌دهند که گربه، دوبار اهلی شده است. اجداد گربه‌های خانگی گربه‌های وحشی بوده‌اند که انسان، یک بار آنها را در خاور نزدیک و بعدها در مصراهلی کرده است.
درمصر باستان گربه حیوانی مقدس به شمار می‌رفت. در آغاز تصور می‌شد که این حیوان نخستین بار در مصر اهلی شده‌است. اما پیدا شدن بقایای یک گربه در یک مقبره انسانی درقبرس نشان می‌دهد که گربه در مدیترانه شرقی اهلی شده بود. چراکه این مقبره مربوط به ۹۵۰۰ سال پیش یعنی مدت‌ها پیش از آغاز تمدن در مصر است و از آن‌جا که نشانه‌ای از زندگی گربه‌های دشتی در طبیعت قبرس به دست نیامده تصور می‌شود که کشاورزان ساکن ترکیه امروزی گربه‌های اهلی را با خود به این جزیره آورده باشند.
احتمالاً کشاورزان خاور نزدیک نخستین کسانی بوده‌اند که گربه را در حدود ۹ هزار سال پیش اهلی کرده‌اند. به نظر می‌رسد که چون دانه‌ها و غلات کشت شده در مزارع ساخت انسان، موش‌ها را به سمت خود جلب می‌کردند، گربه‌ها به مزرعه‌های انسان‌ها نزدیک شدند. به این ترتیب، هدف رابـ ـطه انسان و گربه، هم‌سفرگی بوده و باعث همزیستی این دو موجود شده است. همچنین زندگی با انسان، گربه را از گزند دشمنان طبیعی بی‌شمار خود همچون کفتار ها و گربه‌های بزرگ‌تر حفاظت می‌کرده است. توجه شود که این گربه بوده که همزیستی با انسان را انتخاب کرده است.
چند هزار سال بعد، گربه‌های اهلی از مصر باستان از راه دریا یا دیگر راه‌های تجاری به بقیه دنیا سفر کردند و در همه جا پراکنده شدند. در دوران جمهوری روم پای گربه به اروپا رسید.
قطب جنوب تنها جایی است که گربه اهلی در آن زندگی نمی‌کند.