Hamraz.raz
کاربر نگاه دانلود
- عضویت
- 2016/08/09
- ارسالی ها
- 1,186
- امتیاز واکنش
- 10,905
- امتیاز
- 748
- سن
- 21
۱ ـ موضوع مواد ۴۵۴ ـ ۵۰۱ قانون آئین دادرسی مدنی مصوب سال ۱۳۷۹ اختصاص به داوری دارد.
۲ ـ درقانون اصول محاکمات حقوقی مصوب سال ( ۱۲۹۰ هجری شمسی) (مواد ۷۵۷ ـ ۷۷۹) به داوری اختصاص یافته است.
۳ ـ اسفندماه ۱۳۰۶ «قانون حکمیت» در۱۷ ماده به تصویب رسید وبرای نخستین بارداوری اجباری مورد پذیرش قرارگرفت.
۴ ـ درسال ۱۳۱۸ قانون قدیم مربوط به آئین دادرسی مدنی طی مواد ۶۳۲ ـ ۶۸۱ به داوری پرداخته است.
تعریف مفهوم داوری:
داوری به معنای حل وفصل اختلاف خارج ازدادگاه با تصمیم الزام آورفرد یا افرادی که مورد اعتماد وقبول اطراف دعوی هستند، می‌باشد که به طور مستقیم توسط خود آنها ویا به طورغیرمستقیم توسط اشخاص معینی تعیین می‌شوند؛ به عبارت دیگردو نوع داوری وجود دارد؛ اولی داوری اختیاری با توافق وتراضی طرفین قبل ازرجوع به دادگاه ودومی؛ داوری اجباری که با حکم دادگاه به داوری ارجاع می‌گردد.
ـ درمورد آرای داوری امکان صدوررای به صورت غیابی درقانون
آئین دادرسی مدنی پیش بینی شده است وآرای داوری حضوری تلقی می‌گردد.
ـ حکم صادره ازسوی داور یا داوران ازجمله احکام ترافعی محسوب می‌شود.
ـ رای داور همچون آرای دادگاه‌ها اثرنسبی دارد وچنانچه به حقوق شخص ثالث تعرضی نماید، شخص ثالث می‌تواند ازطریق اعتراض ثالث تقاضای رسیدگی نماید.
ازجمله محاسن داوری سرعت وتسریع دررسیدگی به موضوع اختلاف است:
ممنوعیت قانونی وعدم مداخله درداوری:
۱ ـ ممنوعیت مطلق که حتی با توافق وتراضی طرفین نمی‌توان آنها را به عنوان داورانتخاب نمود: مواد ۴۶۶ ـ ۴۷۰ ق. آ.د.م همه قضات ـ کارکنان اداری شاغل درمحاکم قضایی ـ اشخاص فاقد اهلیت قانونی وتمامی اشخاصی که به موجب حکم قطعی دادگاه‌ها ویا دراثرآن ازداوری محروم شده اند.
۲ ـ ممنوعیت نسبی که با توافق طرفین وتراضی طرفین امکان پذیر است: ماده ۴۶۹ و ۴۷۳ ق.آ.د.م
افراد زیر ۲۵ سال تمام ـ اشخاص ذینفع دردعوی ـ داورخود یا همسرشان، وارث یکی ازاصحاب باشد ـ داورقرابت سببی ونسبی تا درجه دوم ازطبقه سوم با یکی ازاصحاب دعوی داشته باشد ـ افرادی که قیم یا کفیل یا مباشراموریکی ازاصحاب دعوی باشند.
کسانی که خود یا همسرشان ویا یکی ازاقربای سببی یا نسبی تا درجه دوم ازطبقه سوم با یکی ازاصحاب دعوی یا زوجه ویا یکی ازاقربای سببی ونسبی تا درجه دوم ازطبقه سوم دادرسی مدنی دارند وکارمندان دولت درحوزه ماموریت آنان.
مواردی که قابل ارجاع به داوری نیستند:
۱ ـ دعاوی ورشکستگی
۲ ـ دعاوی راجع به اصل نکاح ـ فسخ آن ـ طلاق ـ نسب
۳ ـ دعاوی جزایی
۴ ـ ارجاع دعاوی راجع به اموال عمومی به داوری با تصویب هیات وزیران ومجلس شورای اسلامی
۵ ـ دعاوی که طرف آن خارجی باشد ویا موضوعاتی باشد که قانون آن را مهم تشخیص داده است.
عواملی که موجب زوال داوری می‌گردد:
۱ ـ تراضی کتبی طرفین
۲ ـ فوت یا حجریکی ازطرفین دعوی
۳ ـ ورشکستگی یکی ازطرفین دعوی
۴ ـ انحلال شخص حقوقی
۵ ـ انتفای موضوع داوری ( درصورت اقاله یا فسخ قرارداد یا معامله‌ای که درآن داوری پیش بینی شده است)
موارد محرومیت ازداوری که تا مدت ۵ سال داورازانتخاب شدن محروم می‌گردد:
۱ ـ بدون عذرموجه درجلسات داوری حاضرنشود.
۲ ـ بدون عذرموجه استعفاء نماید.
۳ ـ از دادن رای خودداری کند.
اعتراض به رای داوری وموارد ابطال آرای داوری:
به موجب ماده ۴۸۹ ق. آ. د. م رای داوردرموارد ذیل باطل وقابلیت اجرا ندارد:
۱ ـ رای صادره مخالف قوانین موجد حق باشد.
۲ ـ داور نسبت به مطلبی که موضوع داوری نبوده رای صادرکرده است.
۳ ـ داور خارج ازحدود اختیار خود رای صادر نموده ـ دراین صورت فقط آن قسمت ازرای که خارج ازاختیارات داور است، ابطال می‌گردد.
۴ ـ رای داوری به وسیله داورانی صادرشده باشد که مجازبه صدور رای نبوده اند.
۵ ـ قرارداد رجوع به داوری
بی اعتبار باشد.
۶ ـ رای داوری پس ازانقضاء مدت داوری صادر وتسلیم شده باشد.
۷ ـ رای داوری با آنچه که دردفتراملاک یا بین اصحاب دعوی دردفتراسناد رسمی ثبت شده ودارای اعتبارقانونی، مخالف باشد.( این فرض قانونی به جهت حفظ اعتباروآثاراسناد رسمی است).
نحوه اعتراض به آراء داوری:
۱ ـ حکم داوردرموارد مندرج درماده ۴۸۹ ق. ا.د.م ظرف مدت ۲۰ روز درداخل کشور ودو ماه برای افراد مقیم خارج ازکشور پس از ابلاغ قابل اعتراض دردادگاهی است که دعوی را به داوری ارجاع نموده است.
۲ ـ به موجب ماده ۴۹۲ ق.آ.د. م، اگردرخواست ابطال رای داوری خارج ازموعد مقرر تعیین شده باشد، قرار رد درخواست صادرمی نماید واین قرار قطعی است.
۳ ـ اعتراض به رای داوری ازطریق دادخواست ونیازمند ابطال هزینه دادرسی معادل دعاوی غیرمالی است لیکن درخصوص م
ا غیرمالی بودن هزینه دادرسی بین حقوق‌دانان اختلاف نظراتی وجود دارد.
۴ ـ دادگاه درمقام رسیدگی به اعتراض به رای داوری به ماهیت اختلاف ورود نمی‌کند وصرفا رای داوری را باطل ویا اعتراض را رد می‌نماید.
۵ ـ اعتراض به رای داور دارای اثرتعلیقی نیست وبه موجب ماده ۴۹۳ ق.آ.د.م اعتراض به رای داوری مانع اجرای آن نیست مگرآن که دلایل اعتراض قوی باشد که دراین صورت دادگاه قرار توقف اجرای رای داوری را صادر می‌کند.
۶ ـ چنانچه ارجاع دعوی به داوری ازطریق دادگاه نباشد وحکم به بطلان رای داوری صادر شود، اعتراض به آن با تقدیم دادخواست به عمل می‌آید.
۷ ـ با توجه به خصیصه حضوری بودن رای داوری، قابل واخواهی نیست.
۸ ـ اعتراض شخص ثالث درمورد آرای داوری امکان‌پذیر است، هرچند که درماده ۴۹۵ ق. آ.د.م تصریح شده که رای داوری نسبت به اشخاص ثالث تاثیرنخواهد داشت. بنابراین اشخاص ثالث درصورت متضررشدن ازآراء داوری این حق را دارند تا نسبت به آن اعتراض نمایند واین موضوع درماده ۴۱۸ و۴۲۲ ق. آ.د.م پیش بینی شده است.
۹ ـ اعاده دادرسی دراحکام داوری، با توجه به این که رسیدگی دادگاه نسبت به رای داوری محدود به موارد مندرج درماده ۴۸۹ ق. آ. د. م است وازطرفی جهات پیش‌بینی شده درمورد اعاده دادرسی خاصه احکام قطعی دادگاه‌های عمومی وانقلاب است، لیکن به نظر می‌رسد با توجه به ماده ۴۲۶ ق. آ. د.م و موارد شمول آن رای داوری نیز قابل اعاده دادرسی است.
۱۰ ـ مرجع رسیدگی به درخواست اعتراض وابطال رای داوری:
الف ـ درصورتی که دادگاه بدوی، دعوی را به داوری ارجاع کرده باشد همان دادگاه مرجع رسیدگی واعتراض به درخواست ابطال رای داور است.
ب ـ درصورتی که داوری بدون دخالت دادگاه باشد، مرجع رسیدگی به درخواست واعتراض به آن با دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به دعوی اصلی را دارد.
مواعد پیش بینی شده درباب داوری:
۱ـ مهلت ۱۰ روزه ازتاریخ ابلاغ اظهارنامه برای تعیین داورتوسط طرف دیگر
۲ ـ مهلت ۲۰ روزه برای اعتراض به رای داوری برای اشخاص مقیم ایران و مهلت دو ماه برای اشخاص مقیم خارج ازکشور
۳ ـ اگرمدت داوری معین نشده باشد مدت آن ۳ ماه و ابتدای آن از روزی است که موضوع برای انجام داوری به داور ابلاغ می‌شود.
۴ ـ تصحیح رای داوری قبل از انقضاء مدت به داور یا داوران و بعد از انقضای مدت ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ تقاضا می‌بایست رای خود را اتخاذ نمایند.
۵ ـ اگرمحکوم علیه ظرف ۲۰ روز ازتاریخ ابلاغ رای داوری اقدام به اجرای آن نکند، به تقاضای ذینفع برگ اجراییه صادر می‌گردد.
محسن دارابی کارشناس حقوق بین‌الملل
منبع : اطلاعات
۲ ـ درقانون اصول محاکمات حقوقی مصوب سال ( ۱۲۹۰ هجری شمسی) (مواد ۷۵۷ ـ ۷۷۹) به داوری اختصاص یافته است.
۳ ـ اسفندماه ۱۳۰۶ «قانون حکمیت» در۱۷ ماده به تصویب رسید وبرای نخستین بارداوری اجباری مورد پذیرش قرارگرفت.
۴ ـ درسال ۱۳۱۸ قانون قدیم مربوط به آئین دادرسی مدنی طی مواد ۶۳۲ ـ ۶۸۱ به داوری پرداخته است.
تعریف مفهوم داوری:
داوری به معنای حل وفصل اختلاف خارج ازدادگاه با تصمیم الزام آورفرد یا افرادی که مورد اعتماد وقبول اطراف دعوی هستند، می‌باشد که به طور مستقیم توسط خود آنها ویا به طورغیرمستقیم توسط اشخاص معینی تعیین می‌شوند؛ به عبارت دیگردو نوع داوری وجود دارد؛ اولی داوری اختیاری با توافق وتراضی طرفین قبل ازرجوع به دادگاه ودومی؛ داوری اجباری که با حکم دادگاه به داوری ارجاع می‌گردد.
ـ درمورد آرای داوری امکان صدوررای به صورت غیابی درقانون
آئین دادرسی مدنی پیش بینی شده است وآرای داوری حضوری تلقی می‌گردد.
ـ حکم صادره ازسوی داور یا داوران ازجمله احکام ترافعی محسوب می‌شود.
ـ رای داور همچون آرای دادگاه‌ها اثرنسبی دارد وچنانچه به حقوق شخص ثالث تعرضی نماید، شخص ثالث می‌تواند ازطریق اعتراض ثالث تقاضای رسیدگی نماید.
ازجمله محاسن داوری سرعت وتسریع دررسیدگی به موضوع اختلاف است:
ممنوعیت قانونی وعدم مداخله درداوری:
۱ ـ ممنوعیت مطلق که حتی با توافق وتراضی طرفین نمی‌توان آنها را به عنوان داورانتخاب نمود: مواد ۴۶۶ ـ ۴۷۰ ق. آ.د.م همه قضات ـ کارکنان اداری شاغل درمحاکم قضایی ـ اشخاص فاقد اهلیت قانونی وتمامی اشخاصی که به موجب حکم قطعی دادگاه‌ها ویا دراثرآن ازداوری محروم شده اند.
۲ ـ ممنوعیت نسبی که با توافق طرفین وتراضی طرفین امکان پذیر است: ماده ۴۶۹ و ۴۷۳ ق.آ.د.م
افراد زیر ۲۵ سال تمام ـ اشخاص ذینفع دردعوی ـ داورخود یا همسرشان، وارث یکی ازاصحاب باشد ـ داورقرابت سببی ونسبی تا درجه دوم ازطبقه سوم با یکی ازاصحاب دعوی داشته باشد ـ افرادی که قیم یا کفیل یا مباشراموریکی ازاصحاب دعوی باشند.
کسانی که خود یا همسرشان ویا یکی ازاقربای سببی یا نسبی تا درجه دوم ازطبقه سوم با یکی ازاصحاب دعوی یا زوجه ویا یکی ازاقربای سببی ونسبی تا درجه دوم ازطبقه سوم دادرسی مدنی دارند وکارمندان دولت درحوزه ماموریت آنان.
مواردی که قابل ارجاع به داوری نیستند:
۱ ـ دعاوی ورشکستگی
۲ ـ دعاوی راجع به اصل نکاح ـ فسخ آن ـ طلاق ـ نسب
۳ ـ دعاوی جزایی
۴ ـ ارجاع دعاوی راجع به اموال عمومی به داوری با تصویب هیات وزیران ومجلس شورای اسلامی
۵ ـ دعاوی که طرف آن خارجی باشد ویا موضوعاتی باشد که قانون آن را مهم تشخیص داده است.
عواملی که موجب زوال داوری می‌گردد:
۱ ـ تراضی کتبی طرفین
۲ ـ فوت یا حجریکی ازطرفین دعوی
۳ ـ ورشکستگی یکی ازطرفین دعوی
۴ ـ انحلال شخص حقوقی
۵ ـ انتفای موضوع داوری ( درصورت اقاله یا فسخ قرارداد یا معامله‌ای که درآن داوری پیش بینی شده است)
موارد محرومیت ازداوری که تا مدت ۵ سال داورازانتخاب شدن محروم می‌گردد:
۱ ـ بدون عذرموجه درجلسات داوری حاضرنشود.
۲ ـ بدون عذرموجه استعفاء نماید.
۳ ـ از دادن رای خودداری کند.
اعتراض به رای داوری وموارد ابطال آرای داوری:
به موجب ماده ۴۸۹ ق. آ. د. م رای داوردرموارد ذیل باطل وقابلیت اجرا ندارد:
۱ ـ رای صادره مخالف قوانین موجد حق باشد.
۲ ـ داور نسبت به مطلبی که موضوع داوری نبوده رای صادرکرده است.
۳ ـ داور خارج ازحدود اختیار خود رای صادر نموده ـ دراین صورت فقط آن قسمت ازرای که خارج ازاختیارات داور است، ابطال می‌گردد.
۴ ـ رای داوری به وسیله داورانی صادرشده باشد که مجازبه صدور رای نبوده اند.
۵ ـ قرارداد رجوع به داوری
بی اعتبار باشد.
۶ ـ رای داوری پس ازانقضاء مدت داوری صادر وتسلیم شده باشد.
۷ ـ رای داوری با آنچه که دردفتراملاک یا بین اصحاب دعوی دردفتراسناد رسمی ثبت شده ودارای اعتبارقانونی، مخالف باشد.( این فرض قانونی به جهت حفظ اعتباروآثاراسناد رسمی است).
نحوه اعتراض به آراء داوری:
۱ ـ حکم داوردرموارد مندرج درماده ۴۸۹ ق. ا.د.م ظرف مدت ۲۰ روز درداخل کشور ودو ماه برای افراد مقیم خارج ازکشور پس از ابلاغ قابل اعتراض دردادگاهی است که دعوی را به داوری ارجاع نموده است.
۲ ـ به موجب ماده ۴۹۲ ق.آ.د. م، اگردرخواست ابطال رای داوری خارج ازموعد مقرر تعیین شده باشد، قرار رد درخواست صادرمی نماید واین قرار قطعی است.
۳ ـ اعتراض به رای داوری ازطریق دادخواست ونیازمند ابطال هزینه دادرسی معادل دعاوی غیرمالی است لیکن درخصوص م
ا غیرمالی بودن هزینه دادرسی بین حقوق‌دانان اختلاف نظراتی وجود دارد.۴ ـ دادگاه درمقام رسیدگی به اعتراض به رای داوری به ماهیت اختلاف ورود نمی‌کند وصرفا رای داوری را باطل ویا اعتراض را رد می‌نماید.
۵ ـ اعتراض به رای داور دارای اثرتعلیقی نیست وبه موجب ماده ۴۹۳ ق.آ.د.م اعتراض به رای داوری مانع اجرای آن نیست مگرآن که دلایل اعتراض قوی باشد که دراین صورت دادگاه قرار توقف اجرای رای داوری را صادر می‌کند.
۶ ـ چنانچه ارجاع دعوی به داوری ازطریق دادگاه نباشد وحکم به بطلان رای داوری صادر شود، اعتراض به آن با تقدیم دادخواست به عمل می‌آید.
۷ ـ با توجه به خصیصه حضوری بودن رای داوری، قابل واخواهی نیست.
۸ ـ اعتراض شخص ثالث درمورد آرای داوری امکان‌پذیر است، هرچند که درماده ۴۹۵ ق. آ.د.م تصریح شده که رای داوری نسبت به اشخاص ثالث تاثیرنخواهد داشت. بنابراین اشخاص ثالث درصورت متضررشدن ازآراء داوری این حق را دارند تا نسبت به آن اعتراض نمایند واین موضوع درماده ۴۱۸ و۴۲۲ ق. آ.د.م پیش بینی شده است.
۹ ـ اعاده دادرسی دراحکام داوری، با توجه به این که رسیدگی دادگاه نسبت به رای داوری محدود به موارد مندرج درماده ۴۸۹ ق. آ. د. م است وازطرفی جهات پیش‌بینی شده درمورد اعاده دادرسی خاصه احکام قطعی دادگاه‌های عمومی وانقلاب است، لیکن به نظر می‌رسد با توجه به ماده ۴۲۶ ق. آ. د.م و موارد شمول آن رای داوری نیز قابل اعاده دادرسی است.
۱۰ ـ مرجع رسیدگی به درخواست اعتراض وابطال رای داوری:
الف ـ درصورتی که دادگاه بدوی، دعوی را به داوری ارجاع کرده باشد همان دادگاه مرجع رسیدگی واعتراض به درخواست ابطال رای داور است.
ب ـ درصورتی که داوری بدون دخالت دادگاه باشد، مرجع رسیدگی به درخواست واعتراض به آن با دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به دعوی اصلی را دارد.
مواعد پیش بینی شده درباب داوری:
۱ـ مهلت ۱۰ روزه ازتاریخ ابلاغ اظهارنامه برای تعیین داورتوسط طرف دیگر
۲ ـ مهلت ۲۰ روزه برای اعتراض به رای داوری برای اشخاص مقیم ایران و مهلت دو ماه برای اشخاص مقیم خارج ازکشور
۳ ـ اگرمدت داوری معین نشده باشد مدت آن ۳ ماه و ابتدای آن از روزی است که موضوع برای انجام داوری به داور ابلاغ می‌شود.
۴ ـ تصحیح رای داوری قبل از انقضاء مدت به داور یا داوران و بعد از انقضای مدت ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ تقاضا می‌بایست رای خود را اتخاذ نمایند.
۵ ـ اگرمحکوم علیه ظرف ۲۰ روز ازتاریخ ابلاغ رای داوری اقدام به اجرای آن نکند، به تقاضای ذینفع برگ اجراییه صادر می‌گردد.
محسن دارابی کارشناس حقوق بین‌الملل
منبع : اطلاعات
