- عضویت
- 2017/05/18
- ارسالی ها
- 35,488
- امتیاز واکنش
- 104,218
- امتیاز
- 1,376
توطئه قتل مصدق، ۱۳۳۱
نهضت ملیشدن نفت
دربار
محمدرضا پهلوی
ثریا اسفندیاری
نخستوزیران
احمد قوام
محمد ساعد
حاجیعلی رزمآرا
حسین علاء
محمد مصدق
فضلالله زاهدی
چهرههای مهم
محمد مصدق
سید ابوالقاسم کاشانی
غلامحسین صدیقی
اصغر پارسا
مظفر بقایی
مجتبی نواب صفوی
کریم سنجابی
علی شایگان
حسین مکی
عباس خلیلی
اللهیار صالح
سرتیپ افشارطوس
حسین فاطمی
احمد زیرکزاده
کاترین لمبتون
خلیل ملکی
اسدالله رشیدیان
اسکندر آزموده
شعبان جعفری
نعمتالله نصیری
شاپور ریپورتر
کرمیت روزولت
نورمن شوارتسکف
سیدضیاءالدین طباطبائی
احزاب و گروهها
سیا
ام آی ۶
جبهه ملی ایران
حزب پان ایرانیست
حزب توده ایران
حزب ملت ایران
حزب ایران
جمعیت آزادی مردم ایران
حزب سومکا
حزب دموکرات
فدائیان اسلام
شرکت نفت ایران و انگلیس
وقایع مهم
صنعت نفت ایران
ایران جنگ جهانی دوم
کمیسیون مخصوص نفت
ملی شدن صنعت نفت
قرارداد دارسی
قرارداد ۱۹۳۳
قرارداد گس-گلشائیان
قرارداد کنسرسیوم
رویداد ۳۰ تیر ۱۳۳۱
رویداد ۹ اسفند ۱۳۳۱
انحلال مجلس
کودتای ۲۸ مرداد
در ۹ اسفند ماه ۱۳۳۱ دربار با کمک عدهای از روحانیون، افسران اخراجی و افرادی وابسته به رژیم، علیه محمد مصدق توطئه کردند تا او را از بین ببرند.
طرح توطئه
در توطئه ۹ اسفند ماه ۱۳۳۱ دکتر مصدق به درخواست شاه برای خداحافظی دربار رفته بود، تظاهراتی از طرف هواداران شاه بر ضد مصدق شکل گرفت که توطئهای هدایت شده توسط شاه برای به قتل رساندن او بود. ماجرا از این قرار بود که شاه بظاهر به مصدق اطلاع میدهد که عازم مسافرت خارج از کشور است و تنها ایشان از این موضوع اطلاع دارند و لازم است که برای خداحافظی نخست وزیر و وزراء به حضور شاه آمده تا صحبت نمایند. در هنگام مذاکرات مصدق با شاه سفیر آمریکا هندرسن چندین بار از دکتر مصدق (از طریق پیغام تلفنی) میخواهد که از کاخ خارج شده و به منزلش برگردد تا با او مذاکراتی را انجام دهد که این امر رخ نمیدهد.[۱] طرفداران شاه به هدایت آیتالله بهبهانی، شعبان جعفری (شعبان بی مخ) و تعدادی از افسران اخراجی ارتش و اراذل و اوباش در جلوی کاخ حضور پیدا کرده[۲] و پس از اینکه دکتر مصدق به جای در اصلی از در دیگری خارج میشود به هدایت شاهپور حمید رضا به خانه وی حمله میکنند.[۳] که مصدق از خانه خود به منزل پسرش دکتر غلامحسین مصدق و از آنجا به ستاد ارتش رفته و اقدامهای لازم برای مقابله با این شورش را انجام میدهد.
این عمل شاه باعث قطع ارتباط مصدق با دربار شد به گونهای که دیگر شاه و مصدق یکدیگر را ندیدند.[۴]
عوامل توطئه
عوامل این توطئه عبارت بودند از محمد رضا پهلوی[نیازمند منبع]، حمید رضا پهلوی برادر شاه و عدهای از افسران بازنشسته (از جمله امیر رحیمی که با جیپ به منزل مصدق حمله کرد)، شعبان جعفری (معروف به "شعبان بیمخ") و عوامل سازمانهای جاسوسی بریتانیا و احتمالاً آمریکا از شرکت کنندگان در آن بودند.
نهضت ملیشدن نفت
دربار
محمدرضا پهلوی
ثریا اسفندیاری
نخستوزیران
احمد قوام
محمد ساعد
حاجیعلی رزمآرا
حسین علاء
محمد مصدق
فضلالله زاهدی
چهرههای مهم
محمد مصدق
سید ابوالقاسم کاشانی
غلامحسین صدیقی
اصغر پارسا
مظفر بقایی
مجتبی نواب صفوی
کریم سنجابی
علی شایگان
حسین مکی
عباس خلیلی
اللهیار صالح
سرتیپ افشارطوس
حسین فاطمی
احمد زیرکزاده
کاترین لمبتون
خلیل ملکی
اسدالله رشیدیان
اسکندر آزموده
شعبان جعفری
نعمتالله نصیری
شاپور ریپورتر
کرمیت روزولت
نورمن شوارتسکف
سیدضیاءالدین طباطبائی
احزاب و گروهها
سیا
ام آی ۶
جبهه ملی ایران
حزب پان ایرانیست
حزب توده ایران
حزب ملت ایران
حزب ایران
جمعیت آزادی مردم ایران
حزب سومکا
حزب دموکرات
فدائیان اسلام
شرکت نفت ایران و انگلیس
وقایع مهم
صنعت نفت ایران
ایران جنگ جهانی دوم
کمیسیون مخصوص نفت
ملی شدن صنعت نفت
قرارداد دارسی
قرارداد ۱۹۳۳
قرارداد گس-گلشائیان
قرارداد کنسرسیوم
رویداد ۳۰ تیر ۱۳۳۱
رویداد ۹ اسفند ۱۳۳۱
انحلال مجلس
کودتای ۲۸ مرداد
در ۹ اسفند ماه ۱۳۳۱ دربار با کمک عدهای از روحانیون، افسران اخراجی و افرادی وابسته به رژیم، علیه محمد مصدق توطئه کردند تا او را از بین ببرند.
طرح توطئه
در توطئه ۹ اسفند ماه ۱۳۳۱ دکتر مصدق به درخواست شاه برای خداحافظی دربار رفته بود، تظاهراتی از طرف هواداران شاه بر ضد مصدق شکل گرفت که توطئهای هدایت شده توسط شاه برای به قتل رساندن او بود. ماجرا از این قرار بود که شاه بظاهر به مصدق اطلاع میدهد که عازم مسافرت خارج از کشور است و تنها ایشان از این موضوع اطلاع دارند و لازم است که برای خداحافظی نخست وزیر و وزراء به حضور شاه آمده تا صحبت نمایند. در هنگام مذاکرات مصدق با شاه سفیر آمریکا هندرسن چندین بار از دکتر مصدق (از طریق پیغام تلفنی) میخواهد که از کاخ خارج شده و به منزلش برگردد تا با او مذاکراتی را انجام دهد که این امر رخ نمیدهد.[۱] طرفداران شاه به هدایت آیتالله بهبهانی، شعبان جعفری (شعبان بی مخ) و تعدادی از افسران اخراجی ارتش و اراذل و اوباش در جلوی کاخ حضور پیدا کرده[۲] و پس از اینکه دکتر مصدق به جای در اصلی از در دیگری خارج میشود به هدایت شاهپور حمید رضا به خانه وی حمله میکنند.[۳] که مصدق از خانه خود به منزل پسرش دکتر غلامحسین مصدق و از آنجا به ستاد ارتش رفته و اقدامهای لازم برای مقابله با این شورش را انجام میدهد.
این عمل شاه باعث قطع ارتباط مصدق با دربار شد به گونهای که دیگر شاه و مصدق یکدیگر را ندیدند.[۴]
عوامل توطئه
عوامل این توطئه عبارت بودند از محمد رضا پهلوی[نیازمند منبع]، حمید رضا پهلوی برادر شاه و عدهای از افسران بازنشسته (از جمله امیر رحیمی که با جیپ به منزل مصدق حمله کرد)، شعبان جعفری (معروف به "شعبان بیمخ") و عوامل سازمانهای جاسوسی بریتانیا و احتمالاً آمریکا از شرکت کنندگان در آن بودند.