اصفهان خانه آل یاسین (کاشان)

❤ASAL_M❤

کاربر نگاه دانلود
کاربر نگاه دانلود
عضویت
2016/08/02
ارسالی ها
5,042
امتیاز واکنش
53,626
امتیاز
1,121
محل سکونت
کهکشان راه شیری ، سیاره ی Exo
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]
اين خانه در محله اي به نام گذر «در بند آقا» واقع شده است. چون قبلاً اين كوچه از دو طرف داراي در بوده به آن در بند و چون عده اي از علما و سادات در اين محله بوده اند به آن آقا مي گويند.
خانه داراي قدمتي بين 150 تا 200 سال است. آنرا بدستور فتحعلي شاه براي شخصي به نام سيد محمد تقي حسيني پشت مشهدي كه از علماي قرن سيزدهم بوده و با ملا احمد نراقي و شيخ انصاري مكاتبه و مصاحبه داشته و اكنون در بقعة حبيب بن موسي دفن است، مي سازد. گويا اين شخص جزو متصوفه هم بوده و رئيس فرقه اي به نام كميليه بوده است. نقل است كه زماني فتحعلي شاه به او مي گويد كداميك از فرزندان من صلاحيت سلطنت را دارند و او مي گويد محمد ميرزا، در حالي كه عباس ميرزا در تبريز وليعهد بوده است. بعداً عباس ميرزا مي ميرد و محمد ميزا تبديل به محمد شاه مي شود.
محمد شاه بعدها خانه را وسعت مي دهد و بخش هايي را به آن مي افزايد. خانه به طور موروثي به نسل هاي بعدي انتقال مي يابد تا به شخصي به نام نظام الدين اجتهد مي رسد. ايشان همچنين، اولين نماينده مردم كاشان در مجلس شوراي ملي بعد از مشروطه بوده است. اين شخص آخرين فرد عالم از خاندان بوده است. در زمان اين شخص، شناسنامه مُد مي شود و او به آل ياسين تغيير نام مي دهد در همين زمان شخصي به نام نايب حسين دست به شورش و تجـ*ـاوز مي زند و توسط حكومت وقت دستگير مي شود. در دادگاه، متهم اعلام مي كند كه فقط رأي جناب آل ياسين را قبول دارد. آل ياسين هم حكم به مجازات او مي كند. نايب حسين توسط هم دستانش رهانيده مي شود و به كاشان مي گريزد؛ ديكتاتوري عجيبي راه انداخته و به مدت 20 سال منطقه كاشان را از حكومت مركزي جدا مي كند و چون كينة آل ياسين را به دل گرفته بود، قسمت هاي زيادي از خانه را تخريب مي كند. نقاشي ها و گچبري ها را از بين بـرده و خانه را آتش مي زند.
خانه تا سال 1365 مسكوني بوده و در سال 1370 توسط نسل چهارم به شهرداري كاشان به مبلغ 8 ميليون تومان فروخته شده و در سال 75 تا 76 بازسازي مي شود و اكنون هم محل معاونت عمراني شهرداري كاشان است. بنا به نحو جالبی برای پاسخگویی به نیازهای امروزی تغییر کاربری داده شده است.
ويژگي هاي معماري خانه هاي كاشان
الف) گودال باغچه: خانه به صورت پله پله پايين مي آيد تا جايي كه در كف سرداب، حدود 6 متر اختلاف سطح با زمين مشاهده مي شود. مزاياي اين ويژگي بدين صورت است: 1 – از خاك خود خانه كه براي پي برداشته مي شود جهت ساخت بنا استفاده مي گردد. 2- به علت استفاده از آب قنات ها در گذشته و عدم وجود لوله كشي، اختلاف سطح خانه با كوچه موجب جريان آب مي شود. 3 – خانه در برابر زلزله مقاوم مي شود (كاشان منطقه اي زلزله خيز است و طي دو زلزلة شديد، بسيار آسيب ديده است). 4 – قشري از خاك كه خانه در آن فرو رفته است به مثابة عايق برودتي حرارتي عمل مي كند و خانه در تابستان، خنك و در زمستان گرم است.
ب) حجابدار يا محجبه: خانه از قسمت هاي بيروني و اندروني تشكيل مي شود. فضاهاي پوشيده و در و پنجره هاي زيادي باعث مي شود تا شخص در نگاه اول نتواند تصوري از كلّ خانه بدست آورد بر خلاف خانه هاي امروزي كه وقتي درب خانه را باز كنيم مي توانيم تا انتهاي خانه را ببينيم.
ج) درونگرا: اگر از بيرون خانه نگاه كنيم هيچ تزئيني در خارج بنا صورت نگرفته است (بر خلاف خانه هاي امروزي). وقتي به داخل بنا وارد مي شويم مي توانيم اوج هنر معمار و زيبايي خانه را ببينيم. درب هاي اتاق ها و پنجره ها هم از داخل اتاق زيباتر بوده و تزئينات بيشتري دارند تا نسبت به خارج اتاق.
د) قرينه سازي: اگر هر يك از ضلع هاي خانه را به دو قسمت فرضي تقسيم كنيم خواهيم ديد كه تقارن در هر دو قسمت، كاملاً رعايت شده است.
ه) تنوع نسبت به فصول: خانه طوري طراحي نشده كه فقط مخصوص يك فصل باشد بلكه از دو قسمت زمستاني و تابستاني تشكيل شده تا بتوان از آن در فصول مختلف استفاده كرد.
قسمت هاي مختلف خانه
خانه از دو قمست كلي اندروني و بيروني تشكيل شده است.
در كنار در ورودي خانه دو سكو وجود دارد كه نام آن «شيخ نشين» يا «پير نشين» است.
پس از گذشتن از مدخل خانه كه هشتي ورودي نام دارد به فضايي سر پوشيده با اتاق هايي در پيرامون و دو طبقه مي رسيم كه در وسط آن حوض آبي وجود دارد. كل اين قسمت از ساختمان به بيروني مشهور است. بيروني خانه مخصوص مراجعات روزمره، پذيرايي از مهمان ها و اقامت مسافرين بوده است. به خود اين فضا، خوضخانه مي گويند.
(فضايي مسقف كه در وسط آن حوض آب وجود داشته باشد). در حوضخانه دو رديف اتاق وجود دارد. اتاق هاي قسمت بالا مخصوص خانم ها و اتاق هاي قسمت پايين مخصوص آقايان بوده است كه از آن ها در مراسم عروسي، جشن، عزاداري و يا محرم استفاده مي شده است. تمام اتاق ها داراي درب هايي چوبي به نام اُرُسي بوده كه به صورت عمودي باز و بسته مي شده اند. در كنار حوضخانه، دالان بزرگي قرار دارد كه ارتباط دهندة قسمت اندروني به كوچه است. (خانه دو درب دارد) اين دالان به دالان حجاب معروف بوده است.
قسمت اندروني خانه داراي حياطي بزرگ است كه در دو طرف آن قسمت هاي زمستاني و تابستاني نشين وجود دارد. قسمت راست حياط كه آفتابگير است قسمت زمستاني نشين بنا بوده است. فضاهاي اين مكان، پوشيده است و داراي اتاقي است به نام كرسي خانه كه در آن كرسي بزرگي موجود است و در زير آن چاله اي به نام چاله زغال وجود دارد كه در زمستان ها از آن براي گرم شدن استفاده مي كرده اند. سمت چپ حياط، قسمت تابستاني نشين بنا است.
فضاهاي اين قسمت بازتر بوده و داراي يك ايوان زيبا به نام شاه نشين است كه در تابستان ها در آن قليان و ميوه… مصرف كرده و هوايي خنك دارد. زير شاه نشين سرداب اصلي خانه است. خانه داراي چندين سرداب مي باشد. در گوشة سرداب اصلي پنجره هاي مشبكي وجود دارد كه به بادگير هاي خانه متصل اند. بادگيرهاي كاشان، 4 پَر هستند (بر خلاف بادگيرهاي يزد كه 8 پر مي باشند) كه مي توانند باد را از چهار سمت به داخل خود بكشند. در وسط بادگير يك ديوار نازك وجود دارد كه باعث مي شود هواي گرم و سبك از يك طرف بالا رود و هواي سرد و سنگين از طرف ديگر، پايين بيايد. در زير بادگيرها، يك چاه نيمه عميق حفر مي كنند تا به آب برسد، جريان آب باعث اختلاف فشار هوا و خنكي هوا شده (هواي مكيده شده به داخل بادگير بر اثر اختلاف فشار ناشي از جريان آب) كه يك بادگير معادل 6 تا 7 كولر، كارآيي دارد.
زير زيرزمين ها توسط شبكه اي از كانال ها به هم متصل شده اند و گردش هوا در اين كانال ها باعث ايجاد خنكي و هواي مطبوع در كل ساختمان مي گردد. در داخل سرداب ها، سردابه هاي كوچكتري وجود دارد كه به پس سرداب معروف اند. از آن ها براي خنك نگه داشتن آب و مواد غذايي استفاده مي شده است. يكي از اين پس سردابه ها به خانه هاي اطراف راه داشته كه مخصوص عبور و مرور خانم ها بوده. همچنين راه مخفي و راه فرار خانه نيز بوده است. نور سرداب توسط پنجره ها و سردر مشبك آن تامين مي شده. مشبك بودن پنجره ها و سر در موجب مي شده كه ضمن تأمين نور، شخص از داخل حياط به داخل سرداب، ديد نداشته باشد چون اهل و عيال خانه در ظهر ها و بعد از ظهر هاي روز هاي گرم از سرداب استفاده مي كرده اند.
در فضاي پشت بام خانه، ديوارهايي دور تا دور خانه وجود دارد كه به ديوار حجاب معروف اند. وجود اين ديوارها باعث مي شده است كه در هنگام استفاده از بام به خانة مجاور ديدي وجود نداشته باشد.
در فضاي بام بعضي از خانه ها، فضايي وجود دارد كه از سه طرف محدود است. و به آن بهار خواب يا مهتابي مي گويند و از آن براي خوابيدن در شب و در فصل بهار يا تابستان استفاده مي كنند.
نكات پراكنده:
– قسمت بيروني خانه، محل تدريس سيد محمد تقي حسيني پشت مشهدي هم بوده است.
– خانه از وسعت بيشتري برخوردار بوده مثلاً در سمت چپ حياط (گوشه) راه مسدودي وجود دارد كه قبلاً حمام بوده يا گوشه سمت راست حياط، راهرويي است كه به حياطي ديگر اتصال داشته و اكنون مسدود است.
– در سمت راست هشتي ورودي، حياط خلوتي وجود دارد كه گچبري هاي آن زيباست و مخصوص خدمه بوده است.
– در ساخت بناهاي قديمي از تركيبي به نام ساروج استفاده مي شده كه تركيبي از سفيدة تخم مرغ، آهك، خاكستر و نوعي ني مرداب به نام لويي بوده است. اين مواد را با هم تركيب كرده و با چوب آنقدر به هم مي زده اند تا به اصطلاح ري بيايد. سپس آن را به سطح بنا ماليده و روي آن هم شير مي ماليده اند. اين تركيب، محكمتر از سيمان است و هر چه به آن آب برسد، محكمتر مي شود.
– گچبري هاي داخل حياط بدين صورت بوده كه طرح اصلي را روي كاغذ مي كشيده اند و سپس آن را روي ديوار گذاشته و بوسيلة سوزن طرح را به ديوار منتقل مي كرده اند. سپس توسط وسيله اي نوك تيز، طرح را گچبري مي كرده اند. گويا هر متر مربع از اين نوع 18 نفر استاد كار، زمان لازم داشته (18 روز طول مي كشيده)
– در داخل اتاق ها از شيشه هاي رنگي استفاده شده است. دليل هاي مختلفي براي استفاده از آن ذكر مي شود: 1 – با تابيدن نور به آن، رنگين كمان زيبايي توليد مي شود. 2 – جنبة رواني داشته بدين صورت كه رنگ سبز، اشتها آور است؛ رنگ آبي، آرامش بخش و رنگ زرد نشاط آور 3- با تابيدن نور به آن و تركيب رنگ قرمز و آبي و توليد رنگ بنفش، حشرات (پشه و مگس) جذب آن شده و چون چشم هايي مركب دارند حالت كوري به آن ها دست مي دهد و بدين طريق دفع مي گردند.
– طريقه درست كردن پنجره هاي مشبك با شيشه رنگي بدين صورت است كه ابتدا يك شيشة يكدست مي چسبانند سپس روي آن 1 سانتيمتر گچ مي مالند. طرح را روي گچ درآورده و سپس شيشة يكدست را برداشته و قطعات كوچك شيشة رنگي را به جاي آن مي چسبانند. در حقيقت روي آن ها به سمت داخل اتاق است كه اين مطلب، شاهدي بر درونگرايي معماري كاشان است. ساخت هر متر مربع از اين شيشه ها 25 نفر استاد كار زمان لازم دارد.
– گفتيم حوضخانه فضايي است مسقف كه در وسط آن حوضي وجود دارد. اگر سقف را حذف كنيم، فضاي حاصل را پاسيو يا نورگير گويند. بر خلاف تصور عمومي كه اين واژه را واژه اي فرانسوي مي دانند، لفظ پاسيو از كلمه «پات آو» پات (خورشيد) آو (آب) كه يك كلمه ايراني است كه وقتي نور خورشيد از بالا به داخل حوض آب مي افتاده، مورد پرستش و احترام ايرانيان بوده است. (مثلاً واژه بيژامه، فرانسوي نيست بلكه برگرفته از، پا جامه ي ايراني است. پا جامه شلوارهاي گشادي بوده كه ايرانيان در جنگ با عثماني به پا داشته اند).


%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86-3.jpg

%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86-4.jpg

%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86-1.jpg

%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86-2.jpg

%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86.jpg
[/BCOLOR]
 

برخی موضوعات مشابه

پاسخ ها
0
بازدیدها
181
بالا